Kaze no Tani no Naushika (1984)

Nausicaa heeft me positief verrast, en blinkt voornamelijk uit in sfeer. Hoewel stilaan wel de leeftijd van de film wat duidelijker wordt, stoort mij dat niet echt, en bepaalde regio's zijn eigenlijk echt heel mooi. Alleen de benaming van de regio's is wat simpel, maar dat is een iets die eigenlijk veel fantasy settings hebben, en stoort voor mij niet echt. De setting zelf is heel mooi, al was wat meer duiding achter de setting zeker niet verkeerd geweest. Elk ander aspect, zelfs verhaal vind ik heel goed. Het is ondertussen mijn zesde Miyazaki al. Ik denk dat ik dit zijn beste vind, hoewel ik het niet wil vergelijken met Totoro die ik voor anderen redenen zo goed vind.

Ghibli is vaak hit or miss bij mij en die miss zit vooral in de films die niet meer in onze eigen wereld spelen (of althans, werelden die er een beetje op lijken) maar meer in een fantasiewereld. En dat speelt dus ook in deze film. Visueel niet heel bijzonder getekend, production design saai en die hele wereld boeit me niet. Daarbij speelt dat de hoofdpersoon hier een en al goedheid is en daardoor ook enorm saai als hoofdpersoon. De zaken dus waar de film allemaal om draait weten geen een moment te boeien en zo wordt dit een lange zit waar verder ook niets voor mij bij zat. 1,5*.

Een vroege Miyazaki. Deze deed me niet zoveel. De eco boodschap kan me doorgaans wel bekoren en het zou me daarnaast niks verbazen als deze film Cameron her en der heeft geïnspireerd. Maar het is dan ook vooral op visueel vlak dat het me niet aansprak. Het is me te statisch en ik vind het geen mooie tekenstijl. Daardoor bleef het wat te afstandelijk.

3*

Een mindere Ghibli voor mij, dit wist me weinig te boeien en dan is de speeltijd van twee uur gewoon te lang. Het is wel mooi geanimeerd, maar ook weer niet zo opvallend of creatief dat dit me lang bij zal blijven. De personages hebben hetzelfde euvel, weinig memorabel. De film wil een boodschap aan jou als kijker geven, maar de vraag is of je er bij dit soort werken op zit te wachten. Verder wel gewoon een voldoende, over het geheel leveren ze toch bijna altijd wel als studio kwaliteit af.

3*

Met de nieuwe Miyazaki in de bioscoop krijg je allerlei re-runs van zijn oudere werk. Toen ik me van dag had vergist (eigenlijk had ik naar Spirited Away willen gaan) bleek deze te draaien en ach, waarom ook niet. En deze heeft mij positief verrast. De animaties waren werkelijk wonderschoon en het verhaal wist mij wel te trekken. Beetje kinderlijk en pathetisch maar niet té.

Wat ik overigens vooral waardeerde aan deze film is het relatieve gebrek aan schelle kinder(meisjes)stemmen. De jankstemmen die je in veel Japanse animatiefilms tegenkomt trek ik slecht. Maar hier viel dat alleszins mee.

Ik ben benieuwd wat een herziening van Spirited Away op gaat leveren qua cijfer.

Goede film

Mijn tweede Miyazaki. Een stuk minder dan spirited away maar alsnog best goed. Animatie is mooi, karakter designs zijn passend en netjes getekend. Muziek is niet heel erg aanwezig maar wanneer het aanwezig is, is het niet verkeerd. De sterkte in de film ligt in de interessante omgevingen die we zien van deze wereld, voornamelijk in het eerste helft. Dit deed me erg denken aan de videogame Hollow Knight. Iemand toevallig ook? Anyway, de tweede helft is een stuk minder sterk. Weg zijn die omgevingen en wordt het ook allemaal minder interessant. De Giant Warrior op het einde voelde heel apart aan want het was een beetje uit het niets. Ik snapte eerlijk gezegd niet waarom dat überhaupt in de film zat. Het voegde eigenlijk helemaal niks toe. De thema van ecologie is duidelijk alleen vond ik het niet altijd zo goed uitgewerkt. Het is ongetwijfeld een origineel thema. Ik vond de uitwerking alleen een beetje minder. Dat komt omdat de tweede helft van de film meer met je emoties wilt spelen, in plaats van je aan het denken zetten. Dit pakte mij gewoon niet. Het is voorspelbaar, wat niet erg is alleen is de focus op emoties groot. Daarom vond ik dat storend. Nogmaals, de eerste helft van de film deed dit een stukken beter. De scène waar Nausicaä onder de Sea of Decay zit deed dit goed.

Goede film, maar niet meer dan dat.

Lang voor men bij Disney gesnopen had dat superhelden gerust ook van het vrouwelijk geslacht kunnen zijn, plaatste Hayao Miyazaki met ‘Nausicaä of the Valley of the Wind’ al het feminiene in de schijnwerpers. Anders dan de mannen in dit verhaal, die in tijden van crisis systematisch naar geweld grijpen, zijn het de vrouwen die moed aan de dag leggen, de dialoog opzoeken, opteren voor rechtvaardigheid, en finaal via oorspronkelijkheid en integriteit voor redding zorgen. Het verhaal van prinses Nausicaä is een pleidooi voor verzoening en zachtheid, daar waar algemeen wordt aangenomen dat alleen wapens nog uitkomst kunnen bieden. Is dat geen hartverwarmend en broodnodig signaal in deze tijden?

We schrijven echter 1984! Natuurlijk was er toen al wetenschappelijke en socio-politieke consensus over klimaatverandering (het clubje van Rome, u welbekend), maar kunst hieromtrent leek zich toch eerder in de marge te situeren, niet? Niet zo bij Miyazaki, die een post-apocalyptische aarde laat zien, waar de industriële revolutie lelijk heeft huisgehouden. Een zogenaamde Zee van Verderf deint allengs uit, en het zijn de bewoners van deze jungle die wijd en zijd worden verketterd. Als antagonistische stem klinkt die van prinses Nausicaä, die inziet dat noch de insecten noch de toxische dampen uitwasemende begroeiing het probleem zijn, maar dat fauna en flora die door aangetast water en besmette grond worden gevoed, nimmer gezond kunnen zijn. Zij ziet de Zee van Verderf niet als een probleem op zich, maar als een symptoom. Het symptoom van een zieke aarde. Ziek gemaakt, door wie haar ge- en misbruikt heeft.

Ik herhaal: 1984! ‘Nausicaä of the Valley of the Wind’ heeft nog geen spatje aan relevantie ingeboet. Integendeel, de film wordt almaar actueler, zeker in tijden van ecomodernisme: oeroude reuzenkrijgers wakker maken (lees: de doos van Pandora ontsluiten) zal heus niet voor mirakels zorgen... Miyazaki maakte van het avontuurlijke narratief een prachtige, meeslepende film. En de futuristische en heterogene soundtrack van Joe Hisaishi slaat een geweldige brug tussen en over genres heen, dwars door de tijd.

Weergaloos, kortom!
3,75*