Hotaru no Haka (1988)

Emotie-opwekkende film

Een film die zowel kwaadheid als treurigheid in me naar boven laat komen. Daarom niet echt een fijne film om te bekijken, eigenlijk. Ik zal nooit de zin van oorlog begrijpen. Het is cliché, maar zelfs onze huidige activiteiten in Syrie en het Midden-Oosten vind ik not-done, en veroordeel ik ten strengste. Actie zorgt altijd voor reactie. De terroristische golf van aanslagen zijn een logisch gevolg van vele westerse bemoeienissen op plekken waar we niets te zoeken hebben. Ook kan ik maar niet begrijpen dat mensen denken dat bij deze film we een kijkje nemen langs de kant van de "slechterikken"? Ongelooflijk.

Mooi getekend, mooie achtergronden, treurige muziek en ook personen die over duidelijke emoties beschikken, hetgeen het handelsmerk is van Ghibli. Einde is emotioneel, hoewel ik niet genoeg gepakt werd door het verhaal voorheen om het niet droog te houden. Maar treurigheid voelde ik wel.

Deze animatie is iets te zwaar om voor kinderen geschikt te zijn, maar te simpel om interessant te zijn voor een volwassen publiek. Behalve de plot (kinderen raken ouders kwijt tijdens WO II en grote broer probeert voor zusje te zorgen) zitten hier verder geen diepere lagen in.
De tweede scene, waar Seita in de stationshal tegen een zuil aanligt, is de enige scene waar meerdere mensen door elkaar heen praten. Voor de rest is er nauwelijks achtergrondmuziek, geen omgevingsgeluid en als er een pan rijst op de grond valt maakt dat ook geen geluid. Dat maakt de film traag en dat ik het zelfs een vervelende zit vind.

Het gebruik van flashbacks en flashforwards is hinderlijk. De scene waar de vissende kindertjes de 'grot' bezoeken en daar een grafmonumentje voor Setsuko aantreffen en vervolgens een 'spook' aantreffen is misplaatst. Die had beter als laatste scene kunnen dienen, in plaats van die oversentimentele slotscene die de film nu heeft. Overigens kloppen deze scenes ook niet, of dat moet met Japanse spiritualiteit te maken hebben... Seita nam een deel van Setsuko's as met hem mee in het fruitsnoepblik naar het station in Tokio. Dan vind ik het ongeloofwaardig dat haar geest zowel in de grot is, als bij haar geest die in het begin van de film het fruitsnoepblik opraapt uit het gras.

Sommige shots waren trouwens heel mooi getekend, met veel schaduw en diepte. Andere scenes vond ik daarentegen weer heel lelijk geanimeerd, dat je duidelijk zag dat er drie tekeningen heel houterig geloopt werden.

Eindoordeel: ik vond het een simpele (niet-complexe) animatie die door het gebruik van oversentimentele beelden probeert te verhullen dat de film nergens echt aangrijpend wordt, maar hierin faalt.

Hotaru no Haka

Schitterend. Dit is wat animatie kan doen als het tot in de perfectie wordt uitgevoerd. Seita, Setsuko, hun gezichtexpressies, de aftakeling etc. Echt waanzinnig goed uitgebeeld. En het verhaal maakt ook indruk. Ik begreep de vete tussen Seita en zijn tante in eerste instantie niet, maar ik hoef dat ook niet begrijpen.

In Japan liggen zaken zoals trots en eer toch wat gevoeliger dan hier. En als je dat in je achterhoofd houdt dan kan je de extreme reactie van Seita ook wel begrijpen. Dat hij zijn koppigheid zover zou doorvoeren is natuurlijk niet goed te praten, want zijn zusje is het slachtoffer. Maar daarbuiten geeft Hotaru no Haka ook een prachtig tijdsbeeld over het Japan tijdens de Tweede Wereldoorlog. Met een einde dat als een mokerslag aankomt (alhoewel in de eerste scene eigenlijk al aangekondigd).

Ik kijk niet vaak animatie meer en al zeker geen Japanse maar ik had, denk ik, is nood aan een ander type film. Ik weet niet hoe het zit met de huidige animaties in Japan en hoe die getekend zijn maar toch lijkt dit al best straf voor een film van 1988.

Wat de film zelf betreft, werd ik nooit helemaal in het verhaal getrokken. Het is zeker erg wat er allemaal gebeurd, maar ik denk toch dat ik liever echte mensen zie. Ik kan mij veel moeilijker inleven in een geanimeerd personage. Toch is het verhaal an sich erg knap en ontroerend. Score zal ik voorlopig op 3* houden, maar kan nog veranderen (moet even zien of de film ook een effect op mij heeft op langere termijn).

Verbaasd om de rauwe, doordringende wreedheid van de oorlog in een animatie terug te vinden, opgetogen over de tederheid die in deze eenvoudige, maar virtuoze film, wordt gebracht.
Ontroerend is alleszins de hardnekkigheid waarbij de jongen zich over zijn kleinere zusje ontfermt en haar weghoudt van het ware drama dat zich heeft afgespeeld. Enig is de scène waarbij het meisje verklaart dat haar moeder dood en begraven is, terwijl de jongen haar onwetend hierover waande. En zo zijn er nog enkele andere.
Film illustreert ook gepast hoe in moeilijke tijden, zoals oorlog, mensen zich anders gaan gedragen en dat heel vaak hun ware aard boven komt.
Een kleine parel, deze "Grave of the Fireflies".

Ik weet nog goed toen ik de eerste keer Grave of the Fireflies zag: Ik kon vervolgens een half uur lang niets anders dan perplex naar mijn televisie staren, waar het DVD menu al enige tijd zichtbaar was. Ik had niet lang ervoor voor het eerst kennisgemaakt met de films van Studio Ghibli en begon destijds met het bekendere werk als Spirited Away en Princess Mononoke. En toen kwam dit. En damn, dit is wel even van een ander kaliber. Het werk van Hayao Miyazaki mag dan het bekendste werk van Ghibli zijn, wat mij betreft heeft Isao Takahata met deze film veruit de mooiste en meest ontroerende Ghibli-film tot dusver gebracht.

En bij herziening - jaren later - was het weer raak. Ik was anderhalf uur lang even weer van de wereld. Ik genoot als Seita en Setsuko plezier hadden, het optimisme en hoe de twee samen hun best doen er iets moois van te maken geeft een goed gevoel. En dat goede gevoel heb je hard nodig om de film door te komen. Want mijn god, een moker is een subtiel tikje vergeleken met deze film. De animaties zijn prachtig, de muziek is ijzersterk, de sfeer is soms betoverend mooi en soms (of zeg maar gerust, geregeld) bikkelhard. Ik zou hier wel een specifieke scène of een bepaald prachtig shot kunnen benoemen, maar dan zou ik net zo goed de hele film hier kunnen opsommen. Grave of the Fireflies is een klasse apart.

5 sterren. Omdat het niet hoger kan.

De scene waar de vissende kindertjes de 'grot' bezoeken en daar een grafmonumentje voor Setsuko aantreffen en vervolgens een 'spook' aantreffen is misplaatst. Die had beter als laatste scene kunnen dienen, in plaats van die oversentimentele slotscene die de film nu heeft. Overigens kloppen deze scenes ook niet, of dat moet met Japanse spiritualiteit te maken hebben... Seita nam een deel van Setsuko's as met hem mee in het fruitsnoepblik naar het station in Tokio. Dan vind ik het ongeloofwaardig dat haar geest zowel in de grot is, als bij haar geest die in het begin van de film het fruitsnoepblik opraapt uit het gras.

De vissende kinderen zien het grafmonument voor de vuurvliegjes en niet wat jij ervan maakt. Daar schrikken de vissende kinderen in de grot van iets wat ze niet hadden verwacht dat aan te treffen. Dat deze kinderen spoken kunnen zien, lijkt mij onwaarschijnlijk.

Deze film heeft een trailer die eindigt met een spoiler. Ze dachten dat ze het zouden overleven Voor de impact die de film kan hebben, kijk de trailer niet .

Ik meld het maar bij deze geweldige film: deze zomer draaien ze aardig wat Ghibli films in KINO Rotterdam: A Summer With Studio Ghibli - Kino Rotterdam - kinorotterdam.nl

In navolging van het enigszins luchtige Nausicaä en Laputa van grootmeester Miyazaki kwam Takahata met zijn Ghibli-debuut. Weg zijn de vrolijke fantasiefiguurtjes en kleurrijke werelden. Grave of the Fireflies kent zijn leuke momenten, maar is vooral een erg rauw oorlogsdrama die je regelmatig in je gezicht slaat. Niet voor niets was deze film geen succes in de bioscoop, mensen gingen liever met hun kind naar het schattige Totoro uit datzelfde jaar.

Centraal staan twee kinderen, Seita en Setsuko die hun ouders verliezen in de Tweede Wereldoorlog en daarom zichzelf moeten zien te redden. De chemie tussen de twee is weergaloos. Seita als de beschermengel van zijn kleine zusje die zichzelf groot probeert te houden in de moeilijkste situaties is ontroerend. Net zo aandoenlijk is Setsuko die door het oorlogsgeweld heen vooral kind blijft, maar ook momenten heeft dat ze het allemaal niet meer ziet zitten. Hoe de twee troost bij elkaar vinden is sterk op beeld gebracht, ondanks dat onder andere gezichten weinig detail kennen.

Hoe de twee in steeds verder verval raken is hartverscheurend, al vond ik het einde minder ontroerend dan dat ik me herinnerde. Wat me in negatieve zin opviel was de irritante zangstem tussen de flashbacks door, misschien dat dat een reden is. Mijn gevoel zegt een halfje eraf, maar nog steeds een hele sterke animatiefilm met een erg rauw randje.

Hotaru no Haka (Engelse titel: Grave of the Fireflies) is een bewerking van de gelijknamige autobiografische roman van Akiyuki Nosaka. De film speelt zich af in Japan tijdens de laatste dagen van de Tweede Wereldoorlog en draait om de puberjongen Seita, die in de stad Kobe woont met zijn moeder en zijn kleine zusje Setsuko. Zijn vader zit bij de Japanse Keizerlijke Marine. Wanneer hun moeder om het leven komt bij een Amerikaans bombardement belanden ze bij een tante, maar die heeft wel andere zorgen aan haar hoofd en ziet de twee kinderen liever gaan dan komen. Omdat ze daar zo slecht behandeld worden gaan Seita en Setsuko in een oude schuilkelder wonen, waar ze proberen te overleven in het door hongersnood en bombardementen geteisterde land.

Grave of the Fireflies is een ontroerende film, ik kan me eigenlijk niet herinneren dat ik ooit zo geraakt ben door een animatiefilm. De animaties zijn prachtig; de tekenstijl is, als je bedenkt dat deze film uit 1988 komt, ongelooflijk verfijnd. Ik kan alleen maar een hele diepe buiging maken voor de makers. Met name de vuurvliegjes-scenes zijn adembenemend mooi. Ook qua kleurgebruik benadert deze film de perfectie. De muziek is ijzersterk, de sfeer is soms betoverend mooi, maar vaak ook bikkelhard. Grave of the Fireflies is echt een klasse apart. Vijf sterren, helaas kan niet meer geven. 5*