Capharnaüm (2018)

Haha, dat joch heeft wel wat in zijn uitstraling. Wat een mannetje. Die scène met dat kermisbeeld is zo grappig. Temperamentvolle rol van Al Rafeea, en hij draagt bij aan een toon die nog enigszins wegblijft van het melodrama dat in een film met een dergelijk plot haast onvermijdelijk is.

Uiteindelijk zwicht de film daar alsnog wel voor, maar Capharnaüm werkt toch vooral als een aanklacht. Dat vind ik wel aardig nog. Labaki kijkt nog wel met enig begrip naar de ouders, maar er is ook nog iets als eigen verantwoordelijkheid en ergens de grens trekken, en dat is precies wat er gedaan wordt. Het einde met de pasfoto is perfect. 3.5*.

OMG, wat een film! Ik kan mij de tijd niet heugen dat ik nog zo’n beklemmend drama heb gezien. In het commentaar van De filosoof kwam ik de zinsnede een “film over de onderkant van de onderkant” tegen. Een rake typering.
Het is een hartverscheurend verhaal over machteloze ouders, over hun vroegwijze zoontje die wil dat ze om die reden stoppen met kinderen maken en over een kansloze vluchtelinge. Deze rauwe, bewogen film over onvoorstelbare armoede, overlevingsdrang, zorgzaamheid, uitbuiting en aanverwante misstanden heeft diepe indruk op mij gemaakt.

Ik kende Nadine Labaki tot nu toe enkel van twee van haar voorgaande films, het prachtige Sukkar Banat (2007) en het kostelijke Et Maintenant, On Va Où? (2011). Hier overtreft zij zichzelf. Niet alleen het scenario, maar ook de acteerprestaties die zij aan haar deels zeer jonge cast weet te ontlokken zijn verbluffend, net als het camerawerk in de chaotische sloppenwijk.

Gezeten in een comfortabele stoel ben ik door dit dramatische meesterwerk compleet van de sokken geblazen. Het is jaren geleden dat ik mijn top-10 nog eens moest aanpassen. Dat ga ik nu toch maar eens doen.

Op elke school vanaf de kleuterklas verplichte stof....

Er bestaat geen kennis zonder context. Kraamde een groot filosoof dat ooit uit? Zo niet, dan is het hoog tijd. Of niet. Want nu Nadine Labaki ‘Capharnaüm’ heeft ingeblikt, hoeven de woorden eigenlijk niet meer gesproken te worden. De film illustreert de boutade namelijk treffender dan een zin ooit zou kunnen.

Ik bedoel maar: wie zijn rechters om een misdaad te beoordelen? En ook: wie zijn wij, Westerlingen, mannetjes en vrouwtjes die altijd een mening klaar hebben over ditjes en datjes, terwijl de feiten – en vooral de feiten achter de feiten – van een oneindige complexiteit zijn?

‘Capharnaüm’ neemt het publiek mee naar de achterkamers van een ongebreideld kapitalisme. Naar een plek in de wereld waar werk, gezondheid, liefde, enzomeer niet evident zijn. Een plek waar knokken de enige modus vivendi is. Een plek dat een jongentje met hart en ziel bekampt.

Hoe? Door weg te gaan. Naar? Elders. Een elders dat meer van hetzelfde toont: mensen die uitgerangeerd zijn, die niet meetellen, die door anderen gewoonweg opportunistisch worden uitgebuit. Die anderen representeren echter niet Het Kwaad, want wat zijn zij anders dan een zoveelste schakel in een nog groter raderwerk, een systeem dat ons uiteindelijk bedient in onze luiheid en onze indolentie? Een indolentie die we nota bene met man en macht verdedigen. Ten koste van…

Ah, even iets anders – iets anders dat over meer van hetzelfde gaat. Met name: hoe oncomfortabel mag cinema worden? Er zitten met name onverdraaglijke scènes in ‘Capharnaüm’, passages waarin Zain er van langs krijgt of Yonas als het ware wordt mishandeld bij gebrek aan betere mogelijkheden. Deze obligatie misdaad jegens zoiets onschuldig als een kind, beroert het hart. Net als de hele verhaallijn trouwens, die aan een verschroeiend zacht tempo (ideaal, in feite!) op de onafwendbare finale afstevent.

Een finale die liefhebbers van een heldere morele tweedeling vermoedelijk onbevredigd achterlaat. Echter, de realiteit verdraagt geen gemakkelijkheidsoplossing. Welk perspectief is in de rechtzaal immers niet te begrijpen – is hun kroost niet het enige afweermiddel dat de ouders hebben tegen de tergende onverschilligheid van de samenleving die hen verdraagt, als parasieten in een pels?

Enfin, woorden. Zinnen. Alinea’s. Over ‘Capharnaüm’, een film die woorden overtollig doet aanvoelen. En toch, toch zijn ze dat niet. Want hoe gaan we daar anders aan beginnen, aan die rechtvaardiger wereld?

(3,5*)

Ik kan hier heel kort over zijn... Een pareltje! De rest is al gezegd...

Het jongetje met de roze sandaaltjes. Inderdaad zeer dramatische film zeer goed gebracht enm een toprol voor Zain Al Rafeea

Hart verscheurende film wat een ellende voor zo een klein menneke....