20th Century Women (2016)

Door de lens van 2016: vrije seks en vrouwenemancipatie in de nadagen van de jaren zeventig. De protestsongs worden zoetjesaan verdrongen door de opkomende punkbeweging. Vroegere 'hippie-idealen' tegen de bourgeoisie en tegen het establishment beginnen eerste scheurtjes te vertonen omdat de praktische toepasbaarheid het soms aflegt tegenover de werkelijkheid. Angstvallig houdt Dorothea Fields (Annette Benning) haar communale surrogaatfamilie bij elkaar, want ze maakte al eens de grote depressie mee en ziet een nieuwe economische crisis aan de horizon. De alleenstaande moeder grijpt haar radicaalfeministische huurster Abbie (Greta Gerwig) en haar mannelijke huurder William (Billy Crudup) aan om haar tienerzoon op te voeden. Jamie (Lucas Jade Zumann) heeft zowel een mannelijk rolmodel nodig, als dat hij klaargestoomd moet worden voor een maatschappij waarin gendergelijkheid de norm is. Zijn jeugdvriendinnetje Julie (Elle Fanning) wil wél bij hem in bed kruipen maar zit niet te wachten op seks.

Anders dan in soortgelijke films over de vormende invloed van emancipatiebewegingen - zoals bijvoorbeeld in ‘Pride’ (2014) over de vermenging van de Britse homorechtenbeweging met de mijnwerkersstaking - is er hier geen sprake van nostalgie naar een tijdperk dat netjes is afgesloten en naadloos overgaat in een nieuw tijdperk. ’20th Century Women’ (2016) speelt wel met dromerige LSD-tussensequenties en heeft een ijzersterke soundtrack, maar die nostalgische terugblik is steeds gekoppeld aan de (gekleurde) herinneringen van de hoofdpersonages. En toch is deze periode ook weer niet zo anders dan de onze. Veel van de problemen waar de personages tegenaan lopen zijn nog niet opgelost: zoals hoe invulling te geven aan die nieuwe genderrollen als vrouwen op invloedsposities komen? Of hoe verhoudt het ideaal van vrije seks zich tegenover ongelijkwaardige machtsverhoudingen tussen mannen en vrouwen? Deze bitterzoete dramady blijft wat aan de brave kant, maar weet met haar opzet verrassend scherp te reflecteren op contemporaine issues. De zeitgeist voorbij alleen de nostalgische clichés.

Talking Heads, Black Flag, Suicide, The Raincoats, Buzzcocks, The Germs, Devo .... California zomer 1979 met Jimmy Carter's Crisis of Confidence-speech ergens halverwege. Ik word er net zo sentimenteel van als Jamie's moeder van Louis Armstrong en Glenn Miller.
Grotendeels gaat het over de 15 jaar oude Jamie die bijna om het leven komt bij een chocking challenge. Z'n gescheiden moeder vreest dat het gemis van een vaderfiguur een rol speelt en vraagt het 17-jarige buurmeisje en de twintig+ huurster Abbie deze rol in te vullen.
Fijn, loom en mooie terugblik naar 1979, valt waarschijnlijk het best in de smaak bij degenen die er al bij waren in '79.

“20th Century Women” katapulteert ons terug naar het jaar 1979, maar vergis je niet: ook de Instagram-generatie zal hiervan snoepen. De personages zijn behoorlijk “hip” en “artsy” en ze doen allerlei rare danspasjes. Doorgaans krijg ik jeuk van dat soort figuren. Hier echter niet, want onder het laagje hipster-vernis schuilt een mooie, sfeervolle en sympathieke film.

Dit is zo’n verhaal dat alle kanten op kan gaan. Mike Mills kon er een jaren 70-karikatuur van maken. Deed hij gelukkig niet. Hij had ons ook een pretentieuze neuzelfilm kunnen serveren, maar ook in die val trapt hij niet. De dialogen zijn boeiend en luchtig tegelijk. Er wordt nergens te hard geprobeerd om gevat uit de hoek te komen.

Hetzelfde geldt voor de cast. Karaktervol, maar niemand die te opvallend naar een Oscar hengelt. Al had Benning er misschien wel eentje verdient. In American Beauty vond ik haar al geweldig als kille carrière-tijger en ook hier acteert ze erg sterk, al kruipt ze in een heel andere rol: die van goedbedoelende maar iets te lakse moeder.

Voor de rest is dit een mooi gefotografeerde film met een coole vintage-toets. Ook de soundtrack, een mix van ambient en 70s punk, sluit prima aan bij de vibe van het verhaal.

En Jimmy Carter? “Wow, he’s so screwed.” Fijne bende daar. 4*

Een vleugje ernst, grappig vooral en ook wel vertederend hoe probleempjes rond opvoeding - seksuele dan vooral - generatiekloven en vertrouwenscrisissen worden voorgeschoteld.
Jamie krijgt drie vrouwen over zich heen gestort : eerst zijn overbezorgde moeder die worstelt met zichzelf, haar opvattingen en vooral de tijd waarin ze zich nu als 55-jarige bevindt, en aan wie hij haar eigen opvoeding tijdens de economische crisisjaren als enige verzachtende omstandigheid toekent. En verder zijn er de jongere vrouwen die al wat verder staan in het leven - maar dan niet zonder eigen frustaties - en hem gretig tips en taboes schenken.
Een lekker allegaartje dat ons enkele heerlijke scènes oplevert : de menstruatiescène, de dansscène met Dorethea en William - oh ja, er zit ook nog een man bij - met de twee verschillende muziekstijlen,...
Grappig ook hoe alle personages een technische fiche meekrijgen, maar het zijn de onderlinge belevenissen van de vijf waar heel wat stof en pit insteekt.
Ook in de speech van Jimmy Carter steekt wat raaks.
De ganse cast is prima, zeker Annette Bening, maar de hoofdprijs geef ik toch aan Elle Fanning.
Beeldvorming is uiterst verzorgd, de sound track uitstekend.

Dat moest ik even opzoeken: (voorbeeld)
(8) Deelnemende ploegen moeten een technische fiche maken. Eén bladzijde informatie over het gebouwde wagentje is voldoende. [standaardtaal in België]

Prachtig tijdsbeeld en veel thema's daaruit: vrouwenbeweging, jongerencultuur, vrijere moraal na vele jaren harnas. De moeder wordt soms omschreven als een eigenzinnig type, maar dat zie ik anders, want het zo noemen is juist ouderwets: ze doet wat haar het beste lijkt en is soms een tikje neurotisch omdat ze er alleen voor staat en het goed wil doen. Ik herken veel thema's en aankleding uit mijn eigen tijd toen, maar punkers ben ik nog niet tegengekomen, dus wellicht waren die alleen in West-Europa!

Een film die erg prettig en vlot wegkeek, ondanks de lange speelduur. Boeiende onderwerpen komen aan bod, leuke personages die sterk neer worden gezet door de cast, en een fraaie uitwerking. Helemaal erin meegesleept werd ik niet, maar het was alsnog amusant om te zien. 3,5*