Triumph des Willens (1935)

Vind dat eigenlijk niet zo'n moeilijke vraag. Waarschijnlijk zou het gros van ons ook op de NSDAP gestemd hebben, moesten we in die tijd in Duitsland geleefd hebben. Tenzij je weinig last had van de economische problemen (voorbeeld landbouwers, die op partijen stemden die landbouwers verdedigden).

Mensen stemmen altijd op de 'beste' oplossing. En de NSDAP was voor de Duitse problemen van de jaren 20 en 30 nu eenmaal de beste oplossing. (Los van wat er na 1938 gebeurt is). Als Hitler in 1938 was gedood, of als de nazi's toen de macht zoude verloren zijn, dan was ie wellicht de geschiedenisboeken in gegaan als een van de grootste staatsmannen, ipv een van de grootste schurken.

En dat hij ook geliefd was bij de bevolking is in deze docu echt duidelijk. Helaas kreeg het aanvankelijke succesverhaal 10 jaar later een donker kantje. Ik denk dat ook mensen die aanwezig waren bij de rijkspartijdagen in deze docu met een wrang gevoel terugkijken op die periode. Al zal een groot deel van de aanwezigen wel door de oorlogs-vleesmolen gehaald zijn.

Hou toch op man. Een groot deel van de Duitse bevolking zag Hitler al in de jaren '20 als een groot gevaar, zijn opkomst zorgde ervoor dat Duitsland diep verdeeld raakte en begin jaren '30 ontvluchtten velen het land al. Hitler heeft zijn kwaadaardige idiologische kant nooit onder stoelen of banken gestoken. 1938 kwam niet ineens uit de lucht vallen.

Lees anders Mefisto eens van Klaus Mann, voor een tijdsbeeld van iemand die niet meeging met de Hitler-mania. Dat was namelijk ook een optie.

Ik lees dat de vader van Klaus Mann de nobelprijs won. Zonder verder iets te weten over die man, kan ik al vermoeden dat die net iets kapitaalkrachtiger was dan de doorsnee Duitser.

Die Duitse kapitalisten, liberalen, en en andere zelfverklaarde nobele geesten hadden volkomen gelijk dat ze de NSDAP moesten vrezen. Men had enkele jaren eerder gezien wat dergelijk sociaal regime in Rusland had aangericht: alle bestaande klassen en standen werden omgegooid. (En zover is het in Duitsland nooit echt gekomen).

Die mensen waren niet bekommert om mensenrechten (voor zover dat dat al bestond in die tijd) of andere goede doelen, maar enkel met hun eigen positie.

Ze hadden geen flauw benul van wat echt leefde bij het gros van de Duitsers: De arbeiders en werklozen die de rekening betaalden van de crisis en de herstelbetalingen van WO1 (Die nota bene veroorzaakt is door de hogere sociale klassen).

Nee, het waren de joden, de zigeuners, de gehandicapten en de communisten die de NSDAP moesten vrezen. En iedereen die van democratie en vrede hield natuurlijk ook.

Het lijkt erop dat je van Hitler een soort nobele voorvechter voor de Duitse Henk en Ingrid probeert te maken, maar de geschiedenis leert toch echt anders; hij zou dezelfde arbeiders maar een paar jaar later rucksichtlsos de dood in sturen. Die man keek niet op een arbeider meer of minder hoor, neem dat maar van mij aan.

Tenslotte stel ik voor het hier verder bij de film te houden en niet continu persoonlijke politiek/ideologisch getinte meningen te ventileren in dit topic.

Voor alle historici op deze site: Leni Riefenstahl was niets anders dan een anti-semiet. Prachtige cinematografie, dat dan weer wel. BITCH!

Bron?

Liefst ook bronnen die aantonen dat ze na 1945 nog antisemitische uitspattingen had en dat ze met andere woorden 'onverbeterlijk' was.

Ow nee he.... iemand heeft die AGE-411 weer geactiveerd....

Maakt het een verschil of ze na 1945 nog antisemitische uitspattingen had of niet??????

Vanuit historisch oogpunt is deze Triumph des Willens zeker interessant te noemen. Het is duidelijk propaganda voor de Nazistische ideeën van die tijd. Hoewel niet alles even interessant is, is de manier waarop het in beeld wordt gebracht wel mooi. Leni Riefenstahl wist in ieder geval wel hoe ze de camera moest hanteren.

Vooral de speeches van Hitler zijn erg goed. Inhoudelijk zijn ze niet eens altijd even top, maar het is vooral de manier, waarop hij feilloos en krachtig de menigte weet te bespelen, die hem tot een overtuigende leider maakte. Het blijft voor mij ongelofelijk dat zo'n land in een aantal jaren door zo'n man als het ware wordt gehersenspoeld.

Bij vlagen dus behoorlijk indrukwekkend, al valt Triumph des Willens vooral in de tweede helft wat teveel in herhaling en duurt het vooral daardoor ook wel wat te lang. Maar een interessant stuk geschiedenis is het zeker.

3,0*

Dit is zo'n film die je vooral ziet vanwege het historisch perspectief. Mag ik toch hopen... Er is een verschil natuurlijk tussen een documentaire en een propagandafilm. Maar ik volg de onderverdeling wel. Als geheel is dit verre van een topfilm. Het is ook niet gemaakt om een beeld te maken van een bepaald onderwerp, maar als een soort lang gerekte reclamefilm om een politieke boodschap te brengen. Een boodschap die je jaren later met een andere bril ziet. Niet alleen weten we ondertussen wat er gebeurde in de opvolgende jaren, maar zal een kijker toch kritischer zijn als hij dergelijke beelden te zien krijgt. De manier van propaganda is (toch bij ons) helemaal anders. De discussie of dit zich kan herhalen (hopelijk nooit) laat ik los van deze filmbespreking.

Maar anno 1935 (met beelden van 1934) was een heroïsche film het ideale middel. Er was nog geen tv, geen sociale media, geen comics, geen popsterren, ... de enige helden waren die van het witte doek. Dus maak je van een politieke leider een filmheld. En daarbij vallen vooral de filmtechnieken op. Massa aanhangers, camera laag houden om zo de leider groter te laten blijken, enkel positieve dingen in beeld, ... De makers (onder leiding van Hitler zelf) wisten goed wat ze deden. Te bedenkend dat we nog maar 1935 zijn. Amper 2 jaar aan de macht en nog 5 jaar verwijderd van een wereldoorlog. Maar naast de politieke boodschappen die duidelijk verkondigd worden, zie je ook de terugblik naar de nederlaag in Wereldoorlog I. En alhoewel die zich minder in Duitsland zelf heeft plaatsgevonden, maar vooral in België en Frankrijk, hebben zij evengoed soldaten verloren en gebruikt Hitler WO I evengoed als propagandamiddel zoals vele andere truuks. Zoals de jongeren tegen wie hij zegt dat ZIJ de staat commanderen. Ondanks de stevige hand van Hitler geeft hij zo de jeugd het gevoel dat ze mee aan de macht zijn. Meer moet dat niet zijn, het idee is al genoeg.

Triumph des Willens is historisch een belangrijke film geweest, maar voor de huidige kijker niet echt altijd boeiend. Daarvoor past eerder een documentaire hierover met meer duiding. Ik kan ook niet inschatten of het enkel aan de propaganda (deze film en ander materiaal) ligt dat Hitler zijn volk op korte tijd zo snel heeft meegekregen in een strakke uniforme nazistaat. Ook al zal niet elke Duitser meegedaan hebben, zoals de beelden spreken was het toch een meerderheid.

Een van de meest angstaanjagende films ooit gemaakt komt op BR. Nice.

Triumph des Willens (1935) | Blu ray | Synapse Films

Wat een fantastisch historisch document! Vele malen interessanter dan Sieg des Glaubens of een Olympia. Daar zie je wel de getalenteerde hand van Leni Riefenstahl, maar het is volkomen terecht dat ze vooral bekend is vanwege Triumph des Willens. Even los van het verhaal erachter, of ze nou nazi was of niet en of je zelf wel of niet iets van die vreselijke ideologie koestert, de opzet is fenomenaal. Dat cinema hier nog in de kinderschoenen staat, kun je zien, maar het resultaat is nog altijd verbluffend. Donderende speeches, indrukwekkende parades en een hele reeks prachtige plaatjes van Riefenstahl. Een paar keer zie je haar schaduw nog wel voorbij komen, maar dat houden we op een schoonheidsfoutje. De hoogtepunten van het partijcongres wordt op heel artistieke wijze in beeld gebracht. Precies zoals de nazi's het wilden (ook al had Leni Riefenstahl carte blanche). Wat wel erg treurig is, zijn de beelden van het vooroorlogse Neurenberg. Wat een wonderschone stad was dat zeg! Zo zonde dat het allemaal weggevaagd is in de bombardementen, ongeveer tien jaar later.

Al het positieve ten spijt, de lange mars aan het einde had echt niet zo lang in beeld gehoeven. Je kon rustig even naar de wc gaan en daarna koffie zetten. Geen probleem als je daar tien minuten van mist.

In het kader van "verplichte historische kost": Triumph des Willens, Leni Riefenstahl's legendarische nazi-propagandafilm. De film is een registratie van een grootse nazi-bijeenkomst in Neurenberg, en geeft een hoop indrukwekkende beelden. Vooral de grootse beelden van de mensenmassa's aldaar, marcherende regimenten, en het massale publiek dat juichend en Hitlergroetend de voorbijrijdende stoet toejuicht, maakt een behoorlijke indruk. Maar toch vond ik dit minder interessant dan ik verwacht had. De film is behoorlijk lang uitgerekt, en er volgen ook veel beelden van speeches die (hoewel vaak indrukwekkend in beeld gebracht) nauwelijks de moeite waard zijn - behalve dan het feit dat ze inhoudelijk angstaanjagend doen denken aan wat mensen als May, Trump, Erdogan en Le Pen tegenwoordig uitkramen. Hitler zelf komt als orator het overtuigendste over, en krijgt uiteraard ook het meeste spreektijd en aandacht. Maar ondanks de traagheid en de soms lange minder interessante stukken, een indrukwekkend gefilmd stuk propaganda waarvan ik me heel goed voor kan stellen wat een indruk dit toendertijd gemaakt moet hebben.

Politieke discussie verwijderd. Bij dit soort films is de grens soms dun, maar wat hier stond had geheel geen binding meer met de film.

Ja, dat klopt. Maar het is moeilijk om in te schatten hoe en wat natuurlijk. Ik vraag me ook altijd af wat ik in die tijd zou gedaan hebben, en ik heb me al veel ingelezen over de Weimarrepubliek en de persoonlijkheid van Hitler (omdat ik wou weten wat zo een man dreef). Wat ik bijvoorbeeld geloof, is dat die man nooit wist waarmee hij bezig was... . Ik denk dat we de wereld te veel zwart-wit zien, en men alles te veel wil onderscheiden onder goed en kwaad. Ik geloof nooit dat Hitler ook maar één moment echt dacht dat hij iets verkeerd deed. Ik denk dat hij altijd zichzelf als de vertolking van het goede en als beschermer zag, en dat juist dat zijn kracht was, waarmee ik zijn daden niet wil goed praten, maar alleen een ander perspectief erop wil geven. Mensen zijn niet zwart- en -wit, maar alleen een ander soort grijs, en ik denk dat het van jouw perspectief afhangt hoe je bepaalde mensen ziet. In je privéleven, zal je ook boel en spel hebben met bepaalde mensen, terwijl hun ouders die mensen misschien wel ten alle tijden mogen verdedigen, en het als een voorbeeldige zoon zien.

Daarbij wat er gebeurd is na WO1 is al even crimineel als de gebeurtenissen naar aanloop van WO2 toe. Er zijn veel personen in die tijd die terecht beweerd hebben dat men nog spijt zou hebben van die zware sancties en herstelbetalingen. En in het Balkangebied en het Midden-Oosten zijn de huidige conflicthaarden ook terug te herleiden tot die periode tot na het uiteenvallen van het autocratische Ottomaanse rijk met verdragen als Sykes-Picot en het opkomende Balkannationalisme. Hoe de Europese leiders toen de landsdelen verdeeld hebben, en een Pétain (die bovendien ook Vichy-Frankrijk heeft geleid) hebben verdedigd. En verder wou niemand WO1. Niemand wou WO1. Niemand! Mede daardoor hebben de roden in Rusland kunnen winnen, heeft Frankrijk tijdens het interbellum politieke onstabiliteit gekend en was de sociaaldemocratische partij in Duitsland lange tijd verdeeld (met de opkomst van het communisme in Duitsland ook). De onenigheid tussen de sociaaldemocraten en communisten eind jaren '20 en begin jaren '30 hebben de weg omhoog voor Hitler ook éénvoudiger gemaakt. In een tijd dat de communisten ook 15% haalden, en die verspreidden de hard-line doctrine van Stalin toen.

Wat ik zou gedaan hebben, weet ik ook niet. Dat kan soms ook afhangen van details. Przypadek (1987) gaat daar bijvoorbeeld ook over. Ik vind het altijd erg interessant om me in te beelden wat ik gedaan zou hebben, maar dat is een aartsmoeilijke opdracht. Natuurlijk weet je nu wat er zou gebeuren... dus zou je wellicht denken van jezelf op een liberale / gematigde partij te stemmen. Het hangt er ook af welke campagne men juist zou gevoerd hebben in die tijd. Met revanchistische WO1-retoriek zou je me wellicht wel kunnen aanspreken hebben, en dat was ook een tijd waar er een gigantische economische crisis het westen trof, waar de politiek in Duitsland geen antwoord op kon vonden. Wat ik niet versta, is waarom de Joden altijd de schuld van alles kregen, en dat is iets typisch voor die tijd (nl. het antisemitische sentiment, en dat begrijp ik niet waarom dat dat er was). Verder zou men de monarch in functie willen herstellen, en ik kan me voorstellen dat ik daar ook ronduit tegen zou geweest zijn. Dus ik denk dat ik zonder voorkennis met dezelfde persoonlijkheid en een zelfde soort leven, niet voor NSDAP zou gestemd hebben. Maar wellicht ook niet voor een liberale partij of het katholieke Zentrum. Maar quasi zeker voor ofwel de sociaaldemocratische partij en nog veel meer waarschijnlijk de KDP of Communistische Partij (het andere zogezegde kwaad). En in die tijd werd de USSR niet getroffen door de economische crisis door het isolationisme / protectionisme, dus had ik het ook als een oplossing kunnen zien hebben.

De film ga ik zeker eens kijken, inderdaad voor historisch perspectief en me in te beelden hoe het moest geweest zijn om in die massa te staan.

Indrukwekkende beelden van de massa's, maar op een gegeven moment begonnen de ellenlange parades me wel te vervelen. Wel weet Riefenstahl de nazi-esthetiek uitstekend weer te geven, wat Speer met gebouwen deed deed zij met film. De beelden van honderdduizenden Duitsers in het gelid zijn bizar, en doet natuurlijk ook sterk denken aan latere propaganda van de Sovjet Unie of Noord-Korea.

Interessant waren de toespraken van Hitler, zoals de toespeling op de Nacht van de Lange Messen van enkele maanden eerder tijdens de toespraak voor de SA-troepen. Toch kan ik me niet voorstellen dat deze film nou honderdduizenden Duitsers naar de bioscoop lokte, behalve misschien in de ijdele hoop om een glimp van zichzelf op te vangen.

Dit trok juist veel mensen naar de bioscoop. Je moet je wel bedenken dat er in de jaren dertig nog geen tv was. De nieuws komt via radio, kranten en mond-tot-mond. Boeken bevatten nauwelijks foto's. Een parade met duizenden soldaten is dan een waar spektakel. Zeker als het zo goed gefilmd is als Triumph des Willens

Ik heb inmiddels even gegoogeld en het was in Duitsland inderdaad een behoorlijk succes.

Vind dat best verrassend, ook in de jaren 30 bestond er makkelijker te verteren vertier lijkt me- de bioscoop was ook weer geen nieuwigheid in 1934, werd volgens mij frequenter bezocht dan tegenwoordig, en mensen waren toch al best wat gewend aan spektakel. Ik vond deze film ook wel erg knap gemaakt, maar het verbaast me dat de mensen ervoor in de rij stonden. Het blijft toch een registratie van een partijcongres, entertaining is het niet bepaald.

Ik denk dat je deze film niet als vertier moet zien, maar als een heel indrukwekkend machtsvertoon. Wij staan niet meer te kijken van beelden van zoveel soldaten, maar toen was dat wel bijzonder. Vergeet niet de Duitsers zeventien jaar eerder de eerste wereldoorlog verloren hadden en in het vredesverdrag gigantisch vernederd zijn. Hun leger gedegradeerd tot een magere 100.000 man. De vloot en luchtmacht geminimaliseerd of afgeschaft. Economisch sterke gebieden af moeten staan. Flinke stukken land moeten afstaan aan Polen, Frankrijk en Tsjecho-Slowakije en daar bovenop nog betalingen van oorlogsschade. Een bedrag wat neerkwam op acht maal al het geld op de wereld, op dat moment. In 1929 raakt het land in diepe crisis doordat de beurzen in elkaar storten.

Triumph des Willens is niet alleen maar marcherende soldaten, maar een gebeurtenis waardoor de gekrenkte Duitser zich weer even trots kon voelen. De titel zegt het ook.

Interessante documentaire met een grote historische waarde. Propagandistisch tot en met natuurlijk. Het begin zet perfect de toon, waarin Hitler als het ware neerdaalt vanuit de hemel, het wolkendek doorboort en Neurenberg vanuit vogelperspectief benadert. De tocht doorheen de overvloeiende straten toont goed aan hoe Hitler als Paus werd aanbeden en hoe gehersenspoeld de Duitse bevolking alreeds was. Er is duidelijk geen plaats voor negativisme. Werkelijke elke scène, elk shot staat in functie van de verheerlijking van Duitsland. Luide trompetten, ritmisch tromgeroffel, oorverdovend gejuich, wapperende vlaggen en bij momenten eindeloze en imponerende parades. De film staat er bol van. Het oog van de Führer ziet alles en keurt goed. Het duurt twintig minuten vooraleer het eerste woord wordt geopperd. Één van de vele opzwepende speeches ingeleid door Rudolf Hess geeft de aftrap. Ik moet nochtans toegeven dat de film verrassend luchtig overkomt. De expansiepolitiek en het 'übermensch' idee komen bij mijn weten nooit aan bod. Er wordt vooral gefocust op het hersenspoelen van de Duitse bevolking en het ophemelen van de NSDAP, maar het wordt op zo'n manier gefilmd en gemonteerd dat de verdorvenheid enigszins gemaskeerd wordt. Uiteraard is het beangstigend als je weet welke horror zich de jaren nadien zou manifesteren, maar van die waanzin is hier voorlopig weinig te merken.

Filmtechnisch is het eveneens een krachttoer. Verschillende camerahoeken, strakke montage en enkele zeer knappe shots. Er is over nagedacht, zoveel is zeker. De precieze voorbereidingen die Riefenstahl heeft getroffen waren dan ook waanzinnig. Wat me het meest stoorde waren de lang uitgerekte parades die het geheel behoorlijk vertragen en de aandacht doen verslappen. Ik begrijp dat men wou demonstreren hoe machtig het Duitse leger precies was, maar het gaat uiteindelijk ten koste van de filmkwaliteit. Desalniettemin een boeiend en vooral invloedrijk portret.

Na vijftien jaar nogmaals gekeken. Nu echter met commentary track van historicus Anthony Santoro (uit 2000). Dat helpt zeker om meer te begrijpen van de context en het is zeker een verheldering als het gaat om het begrijpen van wat er nu eigenlijk getoond wordt. Aanrader... is te vinden op een aantal dvd-releases en de Criterion Blu-Ray release van een aantal jaren geleden.

Triumph des Willens, de omstreden documentaire van Leni Riefenstahl over de 6e partijbijeenkomst van de NSDAP in Neurenberg, 1934. Het paradeplaatje van de nazi's. Volgens velen een nazipropagandafilm, zelf noemde ze het een 'gewone documentaire'; haar leven stond slechts in dienst van de schoonheid. De decors zien er verbluffend uit, in ruimtelijke zin overweldigend. Riefenstahl hoefde daar overigens niets voor te doen, daar zorgde Albert Speer wel voor. Had ze haar films ook kunnen maken zonder alle financiële hulpmiddelen van Goebbels en Hitler? Er is nogal eens getwijfeld aan haar kunnen. Was ze wel zo vernieuwend als men beweert en is ze wel de uitvindster geweest van onder andere de rijdende camera en haar ongelofelijke perspectieven? Hoe het ook zij, haar film houdt nog altijd de gemoederen bezig en dan met name in het vraagstuk over de relatie tussen kunst en moraal.

In ieder geval verenigt Riefenstahl op fenomenale wijze het schone met het kwade en dat is denk ik de voornaamste reden waarom haar werk mensen zo verontrust. Maar dat is nu net de reden waarom ik deze film zo geweldig vind.

Aan de ellenlange parades van marcherende zwart- en bruinhemden lijkt maar geen einde te komen. Alsof Riefenstahl wil zeggen: 'Duitsland heeft de absolute macht en het grootste leger..' De repititeve beelden werken als een soort mantra, ze hypnotiseren, draaien de kijker een rad voor ogen, en dat is precies de functie van propaganda. Mij verveelde het geenszins. Ik heb de film nu twee keer gezien binnen een jaar en de tweede keer was ik weer net zo overrompeld. Voortdurend klinkt er heroïsch trompetgeschal, krachtige beelden van jonge blonde jongens die ritmisch op hun trommels roffelen. Vaandels, adelaars, hakenkruizen... Bratwurst in overvloed. Het kan allemaal niet op. En tussendoor de opruiende toespraken van Hitler zelf en andere nazibonzen en immense menigtes die het schaapachtig aanhoren. Het voelt allemaal heel absurd aan, alsof het iets is wat hier nooit heeft plaatsgevonden, maar van een andere planeet in een parallel universum. Het geheel oogt als een uit zijn voegen gebarsten padvindersbijeenkomst.

De film opent met Hitler die per vliegtuig aankomt in Neurenberg. De symboliek liegt er niet om. Het wolkendek splijt zich open en als door God gezonden daalt Der Führer neer uit de hemel, begeleid door Wagneriaanse muziek. Als een adelaar zweeft de camera over de daken van de stad, van bovenaf lijkt Neurenberg wel een maquette. De gevel van de Sint Laurentiuskerk met twee torens is voorzien van een enorm hakenkruis. Riefenstahl windt er geen doekjes om: Hitler is de nieuwe Messias en elk oog zal hem zien. Juichende mensenmassa's langs de kant van de weg. Een kat in een raam die nieuwsgierig toekijkt, zelfs die lijkt onder de indruk.

Riefenstahl wordt geroemd om haar innovatieve camerastandpunten; een prachtig kikvorsperspectief van Hitler die op een gigantisch blok beton staat te spreken en in niet mis verstane woorden waarschuwt dat er met de SA niet valt te sollen. Ergens is er een scène dat de camera omhoogstijgt, steeds hoger, voor een weids shot van het manifestatieterrein. De camera wiebelt heen en weer, op zich vond ik dat wel opvallend, want echt helemaal perfect is het dus allemaal niet. Elders in de film maakt de camera ineens zo'n gekke beweging naar links, heel onstabiel, de goed geoliede propagandamachine hapert dus, af en toe.

Icoontje in het dvd-menu is een hakenkruis, best opmerkelijk...

⭐⭐⭐⭐⭐