Memento (2000)

Knap hoor, wil je een sticker?

Het viel me toevallig op en toch het vermelden waard? Ik hecht sowieso al weinig belang aan de toplijst, en ik moet niet naar die lijst kijken om goede tips te krijgen, hoewel er wel goede films in staan. Ja, en als je vies wilt zijn, doe het dan op een ander.

De vertelstructuur heeft toch niets te maken met de cinematografie. Verder heeft ze wel degelijk een nut. Het hoofdpersonage beschikt over geen kortetermijngeheugen. Wij beschikken ook niet over die informatie, en zien daardoor zijn perspectief (hoewel we natuurlijk wel de "toekomst" kennen), maar dat is het idee erachter.

Je klinkt er best wel tevreden over ook al 'boeit' het je niet...

Het was wel een glimlachje waard.

Boeiende detective die je niet veel wijzer maakt dan het hoofdpersonage. Daardoor word je, vooral richting in het einde, nogal eens een andere richting in geduwd.

Overigens opvallend dat Lenny tijdens de film volgens mij opmerkt dat hij intuïtief van aard is. Vreemd, aangezien hij uitsluitend handelt aan de hand van richtlijnen.

(De uitvoering van) een gewoonte of richtlijn verwordt op termijn vanzelf tot een intuïtieve handeling. Overigens zegt 'ie volgens mij net iets anders (wel met min of meer dezelfde strekking inderdaad), maar ik kan het zo snel niet terugvinden op de dvd.

“We all need mirrors to remind ourselves who we are. I’m no different.”

Ik zie Memento nu pas voor de eerste keer en nu heb ik bijna alles gezien van Nolan, vallen me wel een aantal dingen op. Het is me onderhand wel duidelijk dat Nolan graag met tijd en/of vertelstructuur speelt in zijn films. Vaak zit er ook een hoofdpersonage in die emotionele schade heeft geleden. De realiteit onder ogen durven zien (en vooral onthouden wat er is gebeurd) en het (terug)vinden van de eigen identiteit zijn ook in Memento terugkerende thema's.

Qua plot vond ik het niet zo bijzonder. De achterwaartse vertelstijl doet alle spanning eigenlijk teniet. Een thriller kan ik dit niet bepaald noemen. Waar Nolan zoals bijna in elke film heel zwak in is, is character building. Je wordt zomaar ergens in gegooid. Mensen die je niet kent schieten elkaar de kop in zonder dat je enige achtergrond hebt. Die context krijg je stukje bij beetje maar tegen dat de ontknoping komt, ben je de meeste aandacht al kwijt. Niet dat ik op mijn gsm zit te kijken want dat doe ik eigenlijk nooit als ik film kijk, maar tegen het einde begon de langdradigheid echt door te wegen.

Wat ik wel goed vond is dat je iemand die alles op korte termijn vergeet, je alles kan wijsmaken. Dat zie je dan ook terug in de film. Zo gelooft hij nooit wat Joe Pantoliano zegt omdat het bij zijn foto staat. Hij gelooft dus dat hij steeds leugens vertelt, ook al is dat niet altijd het geval natuurlijk. Het omgekeerde ondervindt hij dan bij zijn gesprekken met Carrie-Anne Moss die hij wel gelooft terwijl ze hem ook gebruikt. Het is natuurlijk wel raar want met zijn geheugen weet hij niet eens of dat hij die tekst bij zijn foto's heeft geschreven, hij gaat er uiteraard vanuit. Maar dat is dan ook een beetje het punt van de film: hij gelooft wat hij wilt geloven.

Moest Nolan nu meer tijd besteden aan emotionele binding met zijn personages dan zou hij de beste regisseur aller tijden zijn. Helaas houdt hij zich liever bezig met de tijd te manipuleren. Misschien daarom dat ik Batman Begins zijn beste film vind, gevolgd door The Prestige en Interstellar die toch net iets boeiendere personages hebben dan een Leonard in Memento.

Ja....ook mijn vraag...Hoezo ingewikkeld??? De verteltrend???

Ik vind Memento geen goede film, en ik heb het recht op die mening. Nu moet ik wel zeggen dat als je Memento tegenover Inception zet, deze film er eigenlijk nog bekaaid van afkomt.

Bedoel je dit niet net andersom, aangezien je overal aangeeft dat je Inception slecht vindt?

Het zal wel andersom zijn. Ik wou zeggen dat het met Memento wel meeviel vergeleken met Inception. Het is alleen niet zo dat ik er op sta te wachten om een raadsel te ontrafelen bij een film, en de film voor mij bitter weinig deed op andere vlakken, dus zowel qua plot als qua stijl was het niet mijn ding, en dan is dit cijfer logisch.

Net andersom dan inderdaad. Er bekaaid van afkomen heeft een negatieve betekenis.

Persoonlijk aanvallen / offtopic discussie verwijderd.
Svp alleen inhoudelijk over de film discussiëren en respecteer de mening / filmsmaak van een ander.

Misschien word het nog je ding als je groot bent

“We all need mirrors to remind ourselves who we are. I'm no different.”

Memento blijft een fantastische en ingenieuze thriller van Christopher Nolan, die wel houdt van een hersenkraker op zijn tijd. De film gaat steeds een stukje terug in de tijd, en in het begin werkt dat desoriënterend. Maar langzaamaan wen je eraan en ontvouwd de film zich als één grote legpuzzel. Leonard heeft last van geheugenverlies en kan niets onthouden. Het laatste wat hij weet is dat iemand zijn vrouw heeft vermoordt, en hij heeft er alles voor over om de dader te vinden.

Door middel van het maken van foto's en het tatoeëren van informatie op zijn lichaam zorgt hij ervoor dat niets verloren gaat door het geheugenverlies. Dit is het uitgangspunt, en op magnifieke wijze gaat de film steeds een stapje terug in de tijd waarbij je als kijker steeds weer een nieuw stukje van de puzzel krijgt. Guy Pearce is fantastisch en weet de vastberadenheid, vertwijfeling en frustratie van Leonard goed te spelen. Ook Pantoliano en Carrie-Anne Moss zijn sterk op dreef, en door de manier waarop het verhaal zich ontvouwd hangt er lange tijd een soort mystiek rond hun personages. Memento heeft een echte twist en het einde is voor meerdere interpretaties vatbaar. Ik behoor tot de groep die Teddy gelooft. Leonard houdt zichzelf voor de gek om maar een doel in zijn leven te hebben. Een andere uitleg is ook mogelijk, en dat maakt Memento zo briljant.

Ook na herziening (op TV) na lange tijd een geniale film en een van de beste want origineelste – en tevens verwarrendste/moeilijkste – films aller tijden. De film gaat over een man met een kortetermijngeheugenverlies en direct vanaf het begin beleven we als kijker die aandoening mee doordat het achterstevoren wordt verteld waardoor we net als Leonard elke scene beleven zonder kennis van wat vooraf ging. Tegelijkertijd doet de film voortdurend een beroep op ons geheugen om wat in de film vooraf ging – dus wat in het verhaal volgt – te begrijpen. We zijn daarmee noodgedwongen zelf een detective, op zoek naar hoe het nu zit en wie de moordenaar is, net als Leonard zelf. Leonard kan niets onthouden wat er gebeurt na de aanval op zijn vrouw waardoor die aanval het laatste is wat hij zich herinnert zodat hij voortdurend op zoek blijft naar de aanvaller, zelfs als hij die al heeft vermoord: dat maakt hem de perfecte moordenaar voor zowel politie als criminelen. Hij wordt namelijk gebruikt door politieagent Teddy om criminelen te vermoorden - en Leonard accepteert de misleiding in de zin dat hij beseft zo een doel te kunnen blijven hebben - maar de vriendin van één zo’n crimineel gebruikt ten slotte Leonard om Teddy te vermoorden.

Na een lang intermezzo van vele jaren deze film weer eens bekeken, en met 'n iets andere blik het verhaal proberen te volgen. Dat deze film een meesterwerk genoemd mag worden, staat voor mij nog altijd als een huis, zelfs na "ik weet niet hoe vaak" diep ondergedompeld te zijn geweest in deze fenomenale verhaalstructuur. Het geheugen van de kijker wordt zwaar op de proef gesteld. Strak in de logica wisselen de fragmenten in kleur naar zwart-wit en vice versa, totdat richting 't slot uiteindelijk de zwart-wit beelden naadloos overgaan in kleur.

Een detail viel me dit keer pas op: hoe kon Leonard zonder "geheugensteun" opschrijven dat het om "fact no. 6" ging? Een foutje van meneer Nolan of een bewuste keus om nog meer twijfel in zijn bouwwerk aan te brengen, waarin bovenal een fantastische ontleding van het gammele menselijke geheugen uit de doeken wordt gedaan.

Memento is een herziening die ik absoluut nog eens wou terugzien. Destijds vond ik het een aparte steengoede film en dat is eigenlijk onveranderd gebleven. Het script is op zich niet zo moeilijk om volgen, maar de omkeerde verhaalstructuur dwingt je wel om je gedachten erbij te houden. Ook de afwisseling tussen de zwart-wit en gekleurde beelden past hierin waardoor Nolan de kijker dwingt om "de popcorn opzij te zetten". Alles heeft zijn betekenis in deze film en bij Nolans films in zijn geheel eigenlijk.

Je weet hoe het eindigt, maar minstens even boeiend is het speuren naar hoe het allemaal begon. Via geknipte puzzelstukjes krijgt de kijker - en het hoofdpersonage - inzicht in het gebeuren. Guy Pierce doet het uitstekend als de aan geheugen verlies lijdende Leonard. Het maakt de zoektocht naar de moordenaar van zijn vrouw extra complex. Ook de twee andere hoofdrolspelers vervullen hun rol uitstekend. Carrie-Ann Moss, vooral bekend van The Matrix-reeks, doet het prima als liefje van een crimineel. En Joe Pantoliano is altijd uitstekend op dreef in zijn bijrolletjes in diverse films (o.a. The Matrix).

De subplot van Sammy Jenkis is overigens mooi verwerkt in de film zodat je op het verkeerde been wordt gezet wat er nu eigenlijk allemaal van aan is. Kan je jezelf eigenlijk nog vertrouwen? Of wordt je in de zak gezet door zowel Teddy en Natalie, elk in hun eigen belang? De kijker krijgt verschillende interpretatiemogelijkheden en dat maakt Memento zo leuk. Iedereen heeft gelijk dan maar?

Mijn masterthesis over Memento online gezet.

Over Nolans film, postmoderne vragen met hopelijk iets minder postmoderne antwoorden, trauma's, valse geheugensteuntjes en de stille moordenaar in ons allemaal: klik

Pdf kan ik evt ook opsturen (pm).

Hier nog een masterthesis:

Lived All Our Best Times Left With the Worst: Christopher Nolan’s ‘Memento’

Een film die ik nog eens moet herbekijken. Voorlopig geef ik hem een 4, maar ik ben overtuigd dat hij nog zal stijgen. ik snap zeker het grote plaatje, maar er zullen zeker nog details zijn die extra toedragen aan de film.

Leuke thriller om uw kopje bij te houden. Ook door het het springen in tijd. In medias res, maar nadien ook niet lineair.

Samen met Donnie Darko op de lijst om eens te herbekijken, wegens: complexer.

Scenaristen van langlopende soapseries zien zich soms genoodzaakt tot bepaalde, nogal rigoureuze (om niet te zeggen ‘goddelijke’) ingrepen in het verloop van het verhaal, zoals bijvoorbeeld een belangrijk personage na een ernstig ongeluk in coma te laten geraken, of compleet te laten verbouwen via ‘plastische chirurgie’.

Dat kan zijn omdat men geen tijd of geen zin heeft om op een andere manier een doodbloedende verhaallijn weer tot leven te wekken, of omdat de acteur in kwestie zijn salariseisen iets te hoog heeft opgeschroefd en daarom aan de dijk gezet wordt, of misschien zelfs omdat men het een geniaal idee vindt.

In Memento is zo’n ingreep niet het middel om de boel vlot te trekken, maar vormt het het uitgangspunt van de film. Dat is op zichzelf niet zo erg; het kan zelfs heel goed uitpakken, maar niet iedereen heet Kafka, die handelsreiziger Gregor Samsa in de eerste zin van zijn verhaal laat wakker worden in de gedaante van een enorme mestkever, en de consequenties daarvan met een ijzeren logica tot in het absurde uitspeelt.

Nolan c.s. slagen er echter niet in om de gekunsteldheid van hun uitgangspunt te doen vergeten; sterker nog, gaandeweg wordt het knutselwerk steeds duidelijker, omdat alles wat er gebeurt slechts één functie blijkt te hebben, namelijk het leiden naar enkele vooropgezette ideeën over (de onbetrouwbaarheid van) geheugen, herinnering en perceptie.

Het gaat er mij dan niet om of die ideeën goed of slecht zijn (voor mijn part zijn het waarheden als koeien), maar om de vraag: hoe verbeeld je die ‘ideeën’? Dit is een speelfilm, ten slotte. Het lukt mij niet om in Memento méér dan plaatjes bij praatjes te zien. Praatjes die je net zo goed in een bericht van 280 tekens kwijt kunt, bij wijze van spreken.

Memento is als een wetenschappelijk onderzoek waarbij begonnen wordt met de conclusie, en daarna worden daar bewijzen bij gezocht. De omgekeerde chronologie reflecteert daarmee eigenlijk perfect de aanpak van deze onderneming.

Voor die ironie heb ik wel twee sterren over.