The Birds (1963)

Dat is wat mij ergens fascineert aan die film: hij doet geen van beide expliciet. Het is meer dat hij tijdsgeest en moraal registreert en het creatief vormgeeft, dan dat hij sluitend het een of het ander lijkt te betogen. Het open einde is dan ook ambigu of ze aan 'The Birds' ontsnappen of niet. Desalniettemin is jaren zestig seksisme óók Hitchcock natuurlijk niet vreemd, maar er zit wel iets in o.a. dit werk wat een aanzet vormt naar meer gelaagde vrouwenrollen.

Inderdaad een mooi betoog, én erg interessant.

Bedankt!

Voor één keer komt het gevaar bij Hitchcock niet van een misdadiger, maar van onze gevederde vrienden. De inspiratie kwam deels van een kortverhaal van Daphne du Maurier, deels van een echt incident met meeuwen die vergiftigd plankton gegeten hadden. Het is een opstand van natuur tegen cultuur, de elfde plaag van Egypte, een gruwelijke fantasie waarin de illusie van veiligheid wegvalt.

Met aanvallen van vogels heb je nog te weinig om twee uur te boeien, dus hebben ze komische, tragische en romantische elementen geïnjecteerd. Het meest tragische voorval is de dood van Annie. De dreiging werkt doordat je mee kunt leven met degenen die erdoor belaagd worden. Het leukste nevenpersonage is de amateurornithologe. Andere dorpsbewoners illustreren het bijgeloof en de bekrompen argwaan van zo'n besloten gemeenschap. Een parallel met de werkelijkheid is dat Veronica Cartwright haar dertiende verjaardag vierde op de set.

Tippi Hedren doet het verbazend goed voor iemand die gekozen werd op basis van een reclamespotje. Haar Melanie Daniels is schalks, gracieus, geëmancipeerd. Edith Head, keizerin der kostuumontwerpers, gaf haar een groen pakje, en ze rijdt met een groene Aston Martin. Deze kleur contrasteert met het zwart-wit van kraaien en meeuwen, en met het bruin van de aan verlatingsangst lijdende Lydia (Jessica Tandy). Ook de dwergpapegaaien (lovebirds) zijn groen, maar hun kop is rood, zoals het bloed op Melanies gezicht.

Het camerawerk is dynamisch, al is het mooiste shot een stilstaand, van op een heuvel geschoten beeld, alsof een boze God toekijkt hoe de meeuwen een voor een naar beneden duiken om Sodom en Gomorra te vernietigen. Wanneer kort voor het einde Mitch (Rod Taylor), in de traditionele rol van beschermende man, de deur naar buiten opent , is er eigenlijk geen deur, maar ze wordt gesuggereerd door geluid en licht.

Wanneer Melanie met haar rug naar dat klimrek gaat zitten, is dat een moment van dramatische ironie. Wij weten dat de kraaien zich verzamelen, maar zij weet het nog niet. Dan volgt er een tergend lange close-up van een rokende Melanie, waarna een subjectief camerastandpunt haar blik volgt. Dit is een mooi voorbeeld van visuele spanningsopbouw. Doordat sommige vogels op het rek bewegen, ga je er spontaan van uit dat ze allemaal leven, maar een deel is nep en onbeweeglijk.

Op vlak van trucage zijn de destijds beschikbare middelen benut. De kinderen lopen op een loopband en worden grotendeels aangevallen door nepvogels. Heel wat andere aanvallen zijn met echte vogels, die gelokt werden door aas achter de camera en op handen van acteurs. Er zijn complexe matte shots gebruikt. Het laatste shot is een combinatie van tweeëndertig beelden van kleine groepjes vogels, een rijdende auto en een geschilderde achtergrond. Hitchcock had alle beelden op voorhand in z'n hoofd en tekende ze uit op storyboards. Daarna waren alle middelen goed om deze beelden zo dicht mogelijk te benaderen.

En dan... het geluid! Afgezien van het kinderliedje op school, waaraan strofes toegevoegd moesten worden, en Melanies uitstekende vertolking van Debussy's Arabesque No. 1 - waarbij ze praat en wegkijkt van de toetsen - is er geen muziek gebruikt in de traditionele zin. De vogelgeluiden zijn echter afkomstig van een trautonium, een vroeg elektronisch instrument. De soundtrack, waaraan Bernard Herrmann meewerkte, is dus een vorm van experimentele muziek. Ook de stilte is op een effectieve manier gebruikt.

Er bestaan allerlei theorieën over de reden en de symbolische betekenis van de aanvallen, maar er zijn geen eenduidige antwoorden. Je kunt best het absurde van het gegeven aanvaarden en je laten onderdompelen in een zee van beeld en geluid.

Dat wist ik niet. Weer een punt eraf. (Nee hoor)

Ik vind het net een mooi psychologisch trucje. Door echte en valse vogels dooreen te zetten, geven ze de indruk dat ze allemaal bewegen.

(In Gone with the wind hebben ze het met poppen gedaan. Als je het weet ga je erop letten maar anders niet.)

Bedoel je tussen die massa zwaargewonden? Dat zou kunnen.

Precies.

En nog maar eens The Birds, het blijft steeds weer een genoegen deze zeer sfeerrijke film te zien!
Ok, voor de huidige tijd vallen de montagefoutjes wel op maar voor een film uit 63 is deze toch wel zeer goed uitgewerkt. Ook de soms komische ondertoon is top, die "lovebirds" als Melanie met haar wagen de bochten neemt, gewoon hilarisch hoe ze meewiebelen

Zeker niet mijn laatste kijkbeurt

Ook nu na zoveel herzieningen blijf ik dit een geweldige film van de meester vinden. Nadeel als je de film zoveel hebt gezien dat je dan toch op wat onvolkomenheden let, alhoewel de effecten voor die tijd subliem waren zijn sommige scenes wat ontkracht door de duidelijke effecten. Maar dat mag voor het verhaal de pret niet drukken. Alle elementen zitten er in, ook de noodzakelijke humor. Maar de nadruk ligt toch echt op de vogels en de suspense daaromtrent doen soms je nekharen stijd overeind staan. Denk aan de scnene waarin ze achter de rug van Hedren op het klimwerk verzamelen. Het moment van de aanval op de schoolkinderen voelt bijna als een ontlading.
Hedren speelt verrassend goed, daar waar eerst werd gedacht dat zij was gecast omdat Hitchcock een voorkeur voor koele blonde vrouwen zou hebben. Zij slaat zich met verve door haar rol heen. Taylor is zo als altijd solide, maar ik had liever een acteur als Peck of Stewart in die rol gezien, was er nog meer diepgang aan gegeven, maar dat is persoonlijke voorkeur. Het geluid vindt ik in deze film steengoed, die geluidjes soms van de vogels zijn voldoende ook zonder beeld daarbij, om je haren overeind te zetten. Enige minpunt van de film is het ontbreken van goede bijrollen, ja eentje, de amateur die zichzelf te kijk zet met uitspraken over de vogels die vervolgens gelogenstraft worden. Maar dat is dan ook het enige.

Een van de eerste Hitchcock films welke ik zag en die heeft toen een geweldige indruk op mij gemaakt. Nadeel van vaker een film zien is dat je ook meer op de onvolkomenheden gaat letten.
Alhoewel onvolkomenheden kun je het noemen als je het naar de huidige maatstaven bekijkt.
Maar inderdaad er zitten wat technische onvolkomenheden in, die toen niet anders konden worden opgelost maar storend is dat niet. Wat ik wel vind storen is het gebrek aan goed ondersteunende bijrollen, de film wordt nu eigenlijk qua acteren compleet gedragen door Hedren. Taylor speelt solide maar een dimensionaal, ik vind hem ook verkeerd gecast in deze rol. Liever had ik daar Stewart of Peck gezien, die konden meer diepgang aan een dergelijke rol geven. Er is maar 1 leuke bijrol, die van de amateur ornitholoog, of all names, miss Bundy. Zelfs Tandy heeft beter gepresteerd. Maar uiteindelijk draait het om de aanvallen van de vogels en dan vooral de suspense die het te weeg brengt. Er zitten schokkende momenten in de film, zoals de dood van Annie en wat te denken van de masale aanval in het plaatsje, of de aanval bij de speeltuin op de kinderen. Het beste aan deze film is het geluid, de soms schril versterkte vogelgeluiden maken die momenten extra intens.
Birds, een van Hitchcocks beste films

Als ik dit allemaal lees, betwijfel ik of ik dezelfde film heb gezien.
Ik vond het verhaal eerder saai. Het mocht iets rapper gaan.
De personages mochten wat meer uitgediept. En echt spannend was het ook niet.
Het enige pluspunt was het geluid. De sfeer van de vogels die krijsen.
De eindscene die hier bejubbelt wordt vond ik ook geen meerwaarde.

Hitchcock moest ook meer gedaan hebben met de dorpsbewoners die Melanie de schuld geven van de vogelplaag, een gemiste kans.

Voor mij maar een 2

Een echte klassieker die we vroeger echt eng vonden op onze kleine zwart wit tv! Anno 2017 ziet het er natuurlijk wat anders uit en een stuk minder eng. Het begint al met de keuze van kleur. Tip; zet deze film in zwart/wit en hij ziet er een stuk enger uit. Deze film schreeuwt om een zwart/wit uitgave. Moet zeggen de kleur versie ziet er goed uit, maar met al die effecten die er niet allemaal netjes uitzien valt het juist bij kleur meer op. Vooral de scene met de rennende scholieren ziet er fake uit. En om nog maar eens een kritische noot te plaatsen, je mist een goede soundtrack. Je hoort namelijk bijna geen opzwepende muziek waardoor het horror gevoel gewoon een stuk minder is. Wat wel weer mooi is is het gekrijs van de vogels. Ben zelf totaal niet bang voor deze mooie beestjes, maar ik had een tante die vogels en gefladder maar niks vond.

Maar mijn toch wel hoge waardering komt toch vooral door de fantastische opbouw mooie uitzichten en een beklemmend gevoel vooral op het laatst. Ook Tippi Hedren speelt een uitstekende rol. Inmiddels al 87 jaar oud!! Vooral op het laatst als zij wordt aangevallen door de birds en in een complete shock verkeerd... Dit speelt ze voortreffelijk. Meer dan dat, want ze was na deze scene compleet van het stokje. Ook de moeder speelt een belangrijke rol in deze film en speelt ook een gedegen rol.

Het eind had er anders uit moeten zien, maar was technisch niet mogelijk. Toch kan ik zeker leven met dit einde. En voor die tijd zeker mooi gemaakt toen computer er nog niet was.

The Birds blijft toch echt een klassieker. Misschien zijn de special effects niet meer van deze tijd maar de sfeer blijft als een huis overeind. Zeker een aanrader.

Vreemd genoeg had ik The birds nog nooit eerder gezien. Hier kreeg ik gelukkig afgelopen weekend alle mogelijkheden toe via CAZ waardoor ik geen excuses meer had. The birds is vooral een film die het wederom moet hebben van zijn ongelooflijke spanningsopbouw en sfeerfactor. De special effects en de geluidseffecten van de vogels waren voor die tijd erg vooruitstrevend. De vogels creëren een beklemmend gevoel en je moet wel Hitchcock heten om dit maximaal uit te buiten.

Niet voor het eerst vind ik het verhaal vrij eenvoudig en heb ik de indruk dat dit de minste zorg is van Hitchcock. The birds kent een vrij lange aanloop en het duurt wel even vooraleer we de aanvalslustige vogels in actie zien (eerst eentje bij Melanie, uiteindelijk dan toch in zwerm). Inhoudelijk stelt het bitter weinig voor en de eerste ontmoeting tussen Melanie en Mitch is goedkoop en amateuristisch (om nog maar te zwijgen van haar visite).

Neen, het begint pas echt boeiend te worden wanneer de vogels opduiken natuurlijk. Voor die tijd - we spreken straks toch van 55 jaar terug - best gewaagde stukken gezien. Die man met de uitgeprikte ogen bijvoorbeeld, was vrij heftig. Ook de aanval op de schoolkinderen waarbij een jongetje en meisje valt, kan best "choquerend" geweest zijn in die tijd.

Tippi Hedren doet het fantastisch als Melanie Daniels. Niet voor niets werd ze hiervoor meermaals bekroond. Vanuit het niets introduceerde Hitchcock haar naar de filmbusiness. Ze deed dit nogmaals over in Marnie. Haar carrière nadien raakte wat in het slop en het is onthutsend te moeten lezen dat er ook hier sprake zou geweest zijn van seksuele uitbuiting en chantage.

The birds is een goede thriller, maar toch ben ik niet helemaal tevreden. Hier en daar vind ik de film slordig. Bij de rennende schoolkinderen werd het meisje gered, maar is er van het gevallen jongetje geen sprake meer. Ook van de man die sneuvelt aan de telefooncel is geen spoor meer wanneer Melanie de cel verlaat. Wat ik ook bizar vond en me echt stoorde is dat er geen énkele vogel tussen de vele geopende en gesloten deuren kon vliegen. Neen, binnen en buiten (en omgekeerd), deur open/toe, en absoluut gescheiden van de vogels ... En vogels die zelfs door deuren heen pikken? Straffe snavels lijkt het me ...

De meest creepy momenten waren voor mij niet de aanvallen (ik vond die vrij chaotisch, maar dat lijkt me ergens normaal), wel de grote meute wachtend op één of ander teken om aan te vallen. De eindscène is dan ook weergaloos. Ik ben er niet uit of ik wou weten wat de oorzaak van de aanvallen was en waarom ze niet altijd aanvielen. De onwetendheid geeft de film een extra mysterieuze sfeer. De film komt ermee weg, meer zelfs, het versterkt de film. Een dikke (maar eveneens strenge) 3,5* en dit ligt in de lijn van alle Hitchcock's die ik al zag.