Smultronstället (1957)

Na mijn eerste Bergman (Zevende Zegel) had ik al meteen groot respect voor de man en wou ik absoluut meer van zijn werk zien. Met Wild Strawberries als tweede film ben ik werkelijk helemáál van mijn sokken geblazen, door dit intellectuele meesterwerk. Hij graaft in de ziel van een oude verbitterde man en behandelt tegelijkertijd grote (filosofische) thema's. (Even een zijspoor; het moge duidelijk zijn dat Woody Allen een groot Bergman-fan is, maar hij heeft toch wel erg veel gejat. Nu weet ik waar Deconstructing Harry vandaan komt, of een scène in Crimes and Misdemeanors.)

Wild Strawberries volgt het verhaal van een man op 78-jarige leeftijd die op maatschappelijk gebied een rijk en geslaagd leven heeft geleid, maar op zijn oude dag geteisterd wordt door eenzaamheid, het verleden en de dood. In een briljante verhaalstructuur wordt zijn ziel volledig blootgelegd aan de hand van ontmoetingen, onheilspellende dromen, nostalgische jeugdherinneringen en bijzondere gebeurtenissen. De dromen staan bol van de symboliek, het gebruik van de contrasten zwart-wit wordt tot het uiterste benut, en zorgt bij tijden echt voor een mokerslag. Daartegenover de heldere jeugdherinneringen, maar dan toch altijd met de dood om de hoek, wat het zeer beklemmend maakt.

De verschillende personages maken het ook zeer interessant, met natuurlijk de zoon en schoondochter - weer met een mooi leven-dood contrast, zijn moeder (hierdoor wordt nadruk gelegd op drie verschillende generaties) of de drie reizigers naar Italië. Het is zoiezo interessant om de moderne rationalist tegenover de overtuigde gelover te zetten, met in het midden een passievol meisje die in plaats van over het leven na te denken het leven leeft, maar met Berman's pen stijgt dit nog naar een hoger niveau. Er kunnen boekdelen geschreven worden over de boodschap, de esthetiek, de symboliek, maar ik zal het hierbij laten. Stap met hem in de auto, en merk het zelf.

Naast zeer goed kleurgebruik (in zwart-wit dan) is het acteerwerk ook bijzonder sterk, van alle acteurs. Een knappe hoofdrol van Victor Sjöström, en verder weer de goede contrasten van leven-dood, optimisme-pessimisme, levenslustig-koudheid in de vorm van de jonge reizigers en Isak's familie.

Toch moet ik nog iets over het einde kwijt; de verbitterde man heeft een hele ontwikkeling gemaakt in één dag, waar spijt en eenzaamheid uiteindelijk centraal staan. Het is dan ook niet gek - ondanks de gebeurtenissen van de dag - dat ie enigzins naargeestig is in zijn bed, en om ervan te ontsnappen terug gaat naar het verleden. Daar gaat ie samen met zijn oude liefde op zoek naar zijn ouders. Ze vinden hen, gekleed in het wit. Een vertederde blik komt in zijn ogen. Waarom zou er gekozen zijn voor zijn ouders? Misschien is dit iets wat juist niet van betekenis is, maar dat het gaat om een mooie jeugdherinnering, wat uiteindelijk zijn geluk vormt, zijn ontsnapping van het leven (en de naderende dood) en zijn fouten.

Het is dan ook met pijn in het hart wanneer ik andere vernietigende reacties lees waar zo'n diepgravend meesterwerk gereduceerd wordt door een nietig zinnetje, of er geklaagd wordt over de saaie beelden terwijl er mooie shots tussen zitten vol symboliek. Voor mij is dit dan ook absoluut een van de beste films die ik heb gezien, en dat terwijl ik nog zoveel Bergmans op het programma heb staan. Ik ben benieuwd...

4,5*

Dromen blijven een vreemd iets, en voor kunstenaars betekent dat een wereld van ruimte voor symboliek en ideeën. Waarom dromen zoiezo nooit volledig kloppen in films is dat je als kijker het heel (chrono)logisch ziet, en dan zie je de hoofdpersoon wakker schrikken, en dan heeft ie hetzeflde beleeft als kijker. Als ik wakker wordt, dan kan ik mijn droom nog enkele seconden vasthouden en dan wordt het fragmentarisch, onlogisch en onduidelijk. Maar ik zie dromen als artistieke vrijheid voor een kunstenaar. Helaas is dat ook verleden tijd, met een Christopher Nolan die werkelijk elke geheimzinnige factor van een droom verwoest met superstrakke, hyperrealistische dromen die ook onder de natuurwetten vallen. En ja hoor, dat wordt een grote bioscoophit, terwijl het grote publiek nauwelijks bekend is met een ware cineast als Bergman... (daar viel ik ook onder, maar ik probeer nu snel de schade in te halen)

Spaanse aardbeien!

Een verademing, nadat ik bijna 3 jaar geleden de afgrijselijk, onlevendige schreeuwfilm Viskningar och Rop zag, die Bergman prompt voor bijna 3 jaar op non - actief stelde. Aangezien ik de toplijsten aan het doorspitten ben, ving ik enigzins verontrustend aan voor deze film.....

De eerste droomscene is prachtig in beeld gebracht. Daarbij bevat de film genoeg interessante ontmoetingen en vraagstukken. Ik was vooral blij toen die 3 jongeren hun intrede in de film deden omdat ze zorgden voor de broodnodige pit en relativering door de film heen. De momenten dat de hoofdrolspeler terugdacht aan zijn eigen jeugd vond ik ook wel goed getroffen.

Ik zou Spaanse aardbeien zeker niet afslaan, maar de eerlijkheid gebiedt mij te zeggen dat Nederlandse aardbeien gewoon veel lekkerder zijn. Een 3*

Is deze film op dvd met NL subs verschenen?

Ja, maar (momenteel?) niet leverbaar. Ik heb 'm via een tweedehands verkoper op bol besteld en verwacht 'm deze week, daar staan nog een paar tweedehands adresjes.

Is wel leverbaar hoor.

Je kunt 'm gewoon rechtstreeks bij de distributeur bestellen:
Wilde Aardbeien [2039] - € 12,90 : Moskwood Media

En zo te zien heeft Cosmox 'm ook nog op voorraad:
Wilde Aardbeien &nbsp|&nbsp DVD &nbsp|&nbsp 9789059390621 - Cosmox
(geen verzendkosten!)

Het gaat bergafwaarts met Bergman. Nou ja, helaas heb ik na mijn 1e twee films die ik zag van de regisseur ('Det Sjunde Inseglet' & 'Persona') niet meer een film van de man gezien die zó goed was als één van die twee. Maar daarom was deze ook goed.

Vooral de 1e helft van deze Smultronstället (de 4e film die ik van Bergman zag) is érg sterk, met o.a. de schitterende droom / nachtmerrie in het begin; kippenvelscéne. Daarna vliegt de film nog wel eens uit de bocht, met bijv. wat overdreven scénes met die lifters (vooral dat echtpaar), maar de dromen waar onze oude vriend (sterke rol van Victor Sjöström) zelf doorheen loopt zijn bijzonder fraai en visueel prima in orde.

Bergman geeft o.a. door de sterke (vertel)structuur op een mooie manier een prima lading diepgang over het hoofdpersonage mee, maar of de dromen ook daarwerkelijk een reden zijn dat-ie een beter mens lijkt te zijn geworden op het eind, is twijfelachtig. Door ''echte'' ontmoetingen met mensen kan dit gebeuren, dromen zijn niet in staat om dit te doen, lijkt me. Misschien heb ik het mis; ze zorgen in ieder geval voor een mooie sfeer.

Belangrijkste is dat ik me (voor het grootste deel) weer heb kunnen laten meeslepen met een Bergman. Hopelijk volgt er nu weer een stijgende lijn in de films die ik nog van de beste man moet zien. Ik heb er in ieder geval nog veel te gaan. Voldoende.

Aangename verrassing aangezien ik nogal bevooroordeeld was tov Bergman. Maar goede film met leuke personages en enkele grappige (!) scenes.
De scene waarin Isak goedkeurend gadeslaat hoe zijn verliefde nichtje Sara erg hoog opgeeft over hem vond ik iig wel droogkomisch.

Mijn 2de film van Bergman en deze was alvast makkelijker te doorgronden dan The Seventh Seal, maar dat maakt 'm er niet minder op. Filosofische ideeën worden rond geslingerd in interessante dialogen en het camerawerk maakt er een soepel geheel van. Erg mooi. De eenzaamheid van de man is mooi om te zien, en u ik deze film heb gekeken word mij ineens duidelijk waar vele regisseurs hun inspiratie vandaan hebben voor de velen films over een man die zijn leven als het ware overdenkt. Erg mooie droomscenes en het is prachtig om te zien hoe de 3 generaties zo kil zijn, en dan is het mooi om te zien de de 3e generatie iets lijkt te veranderen als zijn zoon toegeeft niet zonder zijn vrouw te kunnen. Erg fijne film van Bergman dus.

Een aantal dagen geleden zag ik al mijn tweede Bergman. Na Det Sjunde Inseglet was mijn interesse gewekt in de man. Deze film heeft me altijd al getrokken, niet vanwege de omschrijving of de poster, maar vanwege de naam. De originele titel wel te verstaan. Toen ik de film afgelopen donderdag had gekeken, wist ik niet zo goed wat ik ervan moest denken. Enerzijds een prachtige film, anderzijds geen film die me echt geraakt heeft. Ik heb me geen seconde verveeld en voor ik het wist, was de film afgelopen. Leuke personages, mooie filmstijl en een prima verhaal. Toch mist de film iets, iets waar ik niet zo goed mijn vinger op kan leggen. Het is in ieder geval niet het acteerwerk, want dat was weer ouderwets jaren '50-acteerwek. Ook niet de ontwikkeling van het verhaal, want die was ook uitstekend. Raar, want meestal kan ik toch wel iets aanwijzen wat me niet (of juist wel) aanstond. Over het algemeen een sterke film met een aantal sterke scènes en een goed uitgediepte hoofdpersoon. Borg was een sterk personage.

Nu ik dit heb geschreven, zie ik geen reden om een 3,5* te geven ipv een 4,0*.
Als het goed is, heb ik mijn volgende Bergman al weer klaar staan.

Een prima Bergman, maar ik begin zo langzamerhand te merken dat hij kwalitatief een erg consistente regisseur is. Ik zie niet heel vaak een van zijn films, maar ze vallen eigenlijk nooit tegen. Wat hij misschien beter doet dan iemand anders is zware en filosofische thema's persoonlijk en menselijk maken. Het vooroordeel rond Bergman is dat hij vooral moeilijke films maakt die meer voor de hersenen dan voor het hart zijn, maar voor mij zijn het juist menselijke vertellingen die nooit meer om de symboliek draaien dan om de karakters.

Wild Strawberries is wellicht de beste film om dit punt mee te illustreren. Bergman onderzoekt de betekenis van dromen en herinneringen (het idee van de film is gebaseerd op Bergmans vraag hoe het zou zijn als je door je herinneringen zou kunnen lopen) gemengt met vragen over de zin van het leven. Dat klinkt nogal pretentieus, maar kijk je de film dan zie je vooral een protret van een eenzame, verbitterde, oude man die zich verschuilt achter zijn natuurlijke charmes die een tocht maakt en er interessante herinneringen, enge dromen en boeiende ontmoetingen beleefd. Het verhaal over een man. Het gefilosofeer komt onderweg en vooral naderhand, maar wordt zelden al te direct aangekaart.

Ik vond het een mooie, kleine film die nauwelijks een misstap maakt (de tegelijk pratende tweeling had echter geschrapt moeten worden, afschuwelijk). Zoals alle Bergmanfilms bloedmooi gefilmd, hier met sterk contrast tussen zwart en wit. Sjostrom is geweldig in de hoofdrol en Thulin heeft een enorm sprekend gezicht. Het verhaal van een man die op een reis tot zichzelf komt is hierna enorm vaak gekopieerd (zowel populair in Europese arthouse als in Amerikaanse indies), vaak simpel en sentimenteel, maar deze film voelt nergens emotioneel opdringerig aan en de ontwikkeling wordt niet overdreven. De openingsdroomscène (die ik overigens als eens eerder zag) is een hoogtepunt, maar ik kreeg vooral een brok in de keel van de laatste herinnering, aan de vader en moeder die aan het vissen zijn. Voor mij symboliseerde dit een perfect huwelijk, die mogelijk kan zijn ondanks dat Borgs moeder net zo emotioneel afstandelijk was als Borg. Dit wijst op de mogelijkheid dat Borgs zoon toch een gelukkig huwelijk zou kunnen kennen die niet verpest wordt door zijn emotionele terughoudendheid, in tegenstelling tot hoe het met Borg zelf verliep. Althans dit is hoe ik het einde direct interpreteerde en zo bevalt het me.
4*

Ai, teleurstelling. Ik hoopte op een van de sterkste films van Bergman, maar uiteindelijk is Wilde Aardbeien na een eerste kijkbeurt een van de mindere films die ik van hem gezien heb. Wat heel wat wil zeggen over de algemene kwaliteit van zijn werk, want natuurlijk is het geen slechte film. Gewoon een beetje middelmatig in mijn ogen, wat ik zeer jammer vind. Ik miste - net als in andere vroegere films van Bergman - écht mooi camerawerk, vond het hier allemaal erg vlakjes eigenlijk. Wat de inhoud betreft: ik werd niet geraakt. Je ziet waar Bergman naartoe wil en blijkbaar werkt het bij veel andere filmliefhebbers. Maar ik kon er niet veel mee en geraakte nooit écht in de film. Daarom een standaard 3*, tegen alle verwachtingen in.


3*

Op groot scherm gezien in context van Filmfestival Gent, altijd een belevenis, hoewel dit visueel niet Bergmans beste is. Er zit wel veel in en de menselijke kern heeft me deze keer echt kunnen ontroeren. Het blijft echter een behoorlijk lange zit. Ik vind dat Bergman straffer heeft gemaakt...
Toch een verhoging naar 3*

Het is alsof ik me zelf iets wil vertellen wat ik niet kan zeggen als ik wakker ben

Fraai uitgebalanceerde film met een fabuleuze droomscène aan het begin en een zeer sterke hoofdrol van Sjöström als Borg, een gevierde arts en wetenschapper op leeftijd die in zijn dromen met zijn naderende dood wordt geconfronteerd, respectievelijk op onbarmhartige wijze met zijn neus op zijn tekortkomingen wordt gedrukt.

Erg goed, hoe door middel van de diverse (met name ook de vrouwelijke) personages in heden en verleden de verbinding wordt gelegd tussen de 'actualiteit' enerzijds en de dromen en herinneringen anderzijds, terwijl tegelijkertijd het verschil tussen beide meer dan gradueel is.

Er worden met name door de schoondochter dan wel enkele harde noten gekraakt met de charmante mopperpot, maar de loodzware beklemming van de dromen, die het falen van Borg als mens suggereren, is toch echt van een andere orde. Zijn ultieme angsten en schuldgevoelens kan deze figuur niet met anderen delen (en nauwelijks met zichzelf), en hij doet daarmee denken aan het individu, dat gebukt onder een loodzwaar protestantisme in alle eenzaamheid 'alleen voor God' staat.

Maar die kant gaat deze film toch niet op, en Bergman weet de zaken verder ook licht en geestig te houden, met een liftend echtpaar dat een Who's afraid of Virginia Woolf toneelstukje avant la lettre opvoert (al is dat natuurlijk ook behoorlijk schrijnend), een welles-nietes discussie over het bestaan van God tussen kortgebroekte en licht ontvlambare schooljongens, en de stijve huishoudster die, na haar weigering om de professor voortaan te tutoyeren, met een schalks lachje laat weten, dat als hij nog iets nodig heeft, haar deur altijd op een kier voor hem staat .

Aardig is ook de herinnerings- of dagdroom-scène waarin zijn eerste liefde, nog zonder het zelf al door te hebben, hem om zijn hoge moraal regelrecht het graf in prijst ten faveure van zijn losbollige broer.

Het is dan toch vooral de als die morele voortreffelijkheid vermomde koude zelfingenomenheid en arrogantie, die ten koste gaat van de menselijkheid, waarover in deze film de staf wordt gebroken. Maar dat is ook kennelijk waar Borg aan het eind van zijn leven inzicht in krijgt, en misschien rechtvaardigt dat ook dat de film verder, zeker naar het einde toe, een milde en vergevingsgezinde grondtoon heeft, en de weg naar hel, wanhoop en verdoemenis links laat liggen.

Wilde Aardbeien is een mooie film maar hij wist mij nergens echt te raken. De film had althans een geweldig goed begin. Die eerste droom was gewoon geweldig en ik was dolenthousiast voor de rest dat ging komen. Maar jammer genoeg wat dat het enige echt hoogtepunt in deze film. De rest was wel interessant maar nergens echt 'wow' voor mij.
Het idee van het verhaal vond ik echter wel goed gevonden, maar dat is iets typisch Bergman. In mijn ogen is die man een fantastische filmmaker, maar vooral dan in het creëren van briljante ideeën. Maar bij de Zevende Zegel (ik moet hem dringend nog eens kijken) vond ik het briljante idee gewoon mij niet raken. Hetzelfde met deze film. Bij Persona dan weer wel, ik denk dat dat ook wel zijn grote meesterwerk is.

Ik denk dat ik deze gewoon nog eens een keer ga moeten kijken voor het allemaal tot mij door te laten dringen. Want deze film bevat alle ingrediënten om een meesterwerk te vormen. Een sterk gevonden verhaal, interessant personage, mooi camerawerk en een mooie soundtrack.

Maar voor deze kijkbeurt geraak ik niet hoger dan een 3.5*

Deze gaat vaker gezien worden. Het plot is niet zo heel lastig, maar er schuilt nog veel achter dat op het eerste oog niet zichtbaar is. Smultronstället vind ik vooral een meelijwekkend verhaal. Binnen een autorit naar wat de erkenning van zijn leven moet zijn, flitst als het ware Isak Borg’s hele verleden voorbij. Zijn naam moet ook zoiets betekenen als een ‘ijskoude burcht’. Zo koud vind ik Isak niet, maar middels herinneringen en prachtige droomsequences krijg je een mooie indruk van zijn karakter. Daarnaast zie je ook de (verkeerde) keuzes in zijn leven. Alle personen die gaandeweg deelnemen aan de reis van Isak, roepen bepaalde herinneringen op. Wat dat betreft krijg je een mooie evaluatie van Isak’s leven. Op een bepaalde manier is het tragisch, maar ergens ook hoopvol. Ik zou er graag nog eens dieper op in willen gaan, maar dan zal ik de film nog wel een paar keer moeten zien. Mooie, treffende titel trouwens, wanneer je deze correct vertaalt.

Na Tarkovskiy gisteren was het vandaag de beurt aan Ingmar Bergman, maar die eerste keer is iets minder vlot verlopen. Ligt zeker niet aan het idee: een oude man die via een autorit herinnerd wordt aan z'n eigen eenzaamheid. Bergman maakt er echter ondanks de korte speelduur een wel erg lange zit van. Dialoog is amper interessant, relaties tussen personages worden nergens uitgediept en het wordt allemaal wel heel simplistisch neergezet. Ik snap het idee telkens wel, het resultaat is er gewoon niet naar. Het ruziënde koppel dat onderweg wordt opgepikt bijvoorbeeld. Snap dat het een mooie metafoor is voor de man's eigen huwelijk, alleen levert het gewoon vervelende cinema op.

Helpt natuurlijk ook niet dat er visueel helemaal niets te beleven valt en ook de soundtrack geen lange indruk naliet. Zijn gelukkig wel wat pluspunten ook: de liftende kinderen zorgen toch voor wat dynamiek, en heb genoten van de paar droomscènes. Dat is echter niet genoeg om de film te redden.

2*

Niet echt een film die mij kon boeien.

Tenzij je uitlegt waarom niet, niet echt een toevoeging die mij kan boeien. Wat moeten we hiermee?



Wow. nummer 129 uit de IMDb top 250: Wild Strawberries (1957) (Smultronstället) van Ingmar Bergman.

Bergmans werk heeft de naam zware kost te zijn, en dit is niet geheel onterecht. Zowel 'The Seventh Seal' als 'Persona' waren erg interessant en schitterend gefilmd, maar vergden wel het een en ander van mijn concentratie. Wild Strawberries is dusver mijn favoriet van de drie, waarbij we een oude professor in zijn nadagen zien mijmeren over zijn leven en dood aan de hand van dromen en herinneringen. Dat klinkt wellicht niet gelijk als een intrigerend verhaal, maar in de handen van Bergman wordt het een filmisch kunststukje voor een eenieder die een interesse heeft in leven, ouderdom, dood, dromen, familie psychologie en filosofie. Of als je gewoon van mooie plaatjes houdt: De sfeervolle en contrastrijke beelden van Bergmans vaste cameraman Nykvist zijn geweldig. 4,5 *

erg goed artikel van criterion.com: Where Is the Friend I Seek

Het thema spreekt mij niet aan. Zo'n seniele oude man, zo'n, voor mij, oninteresante loop van deze film koste mij moeite om uit te kijken.

Hopelijk vergeef je het mij dat ik als een van de weinigen hier deze film zo laag beoordeel.

There's nothing to forgive. Er is niets mis met twee sterren geven, smaken verschillen. Ik houd over het algemeen niet van sport of pattriotische films. Ik bedoelde er alleen mee te zeggen dat het informatiever/nuttiger is voor andere potentiele kijkers als je uitlegt waarom je het bagger vindt.

Wanneer je zegt dat het thema je niet aanspreekt is dat nuttig, het vertelt de rest waarom je hem twee sterren geeft en dat je hem niet laag beoordeelt omdat je het slecht uitgevoerd vindt oid.

Ik begrijp je. Het is ook niet mijn stijl om zulke wel erg korte reacties te plaatsen, zonder te nuanceren. Had waarschijnlijk niet veel tijd of zin om er teveel woorden aan vuil te maken. Meestal reageer ik dan ook niet en breng ik enkel mijn stem uit.

Maar ik waardeer het dat je andere mensen er op aanspreekt meer moeite te doen voor hun reactie op een film.

Van mijn voornemen om dit jaar toch minimaal drie tot vijf Bergman films te (her)zien is weinig terecht gekomen, we zitten nu in november, alweer bijna tegen het uiteinde aan en dit was pas mijn eerste. Het ontbreekt me, zoals wel vaker de laatste jaren, toch wat aan motivatie als het gaat om het zien van klassiekers <-- films van voor de jaren 70. Waarom begrijp ik niet want ik heb er verder niets tegen.
Soms verlang ik dan ook vol nostalgie terug naar een tijd waar ik nog geen onderscheid maakte en omwille van mijn enorme passie van alles door elkaar keek, waarom doe ik dat nog zo weinig? Zoals gewoonlijk snap ik weer eens niets van mezelf, maar dit volgens velen hier, grote meesterwerk heeft me er in ieder geval niet enthousiaster voor gemaakt. Bergman blijft, gezien mijn betrekkelijk lage scores (veel echter nog daterend uit een tijd waar ik nog weinig kon met een afstandelijke sfeer en zwijgzaamheid) nu ik dit echter wat beter trek vond ik het wel eens tijd hem van dat lage pitje, waar ik hem ruim 4 jaar geleden op had gezet, af te halen. Ik verwachte beslist geen meesterwerk maar buiten het feit om dat dit een behoorlijk ambitieus werk vond dat goed in elkaar stak deed het me verder ook niet veel. Opvallend ook hoe licht van toon dit nog best is, als je het vergelijk met een Tystnaden of Persona. Grappig want een van de hoofdredenen dat ik het zien van een nieuwe Bergman, wellicht onbewust, zo lang uit heb gesteld was omdat ik me herinnerde dat ze me destijds toch wel met een naar en leeg gevoel hadden achtergelaten. Misschien ook wel een beetje uit angst om aangevallen te worden door zijn kritische aanhang (tevens liefhebbers van Tarkovsky) die misschien wel zouden denken dat ik te jong en onwijs was om werk van hun goeroe te mogen aanschouwen. Tegen diezelfde intellectuele academici ben ik als simpele ziel nog altijd niet goed bestendigt, dus hopelijk laten jullie mij een beetje heel.
Maar om nog even terug te komen op Wild Strawberries. Ik was voornamelijk erg onder de indruk van de droomsequenties (en dan vooral die eerste met de doodskist, krachtige scene!) en het acteren van de oude man (ben op de hoogte van zijn status als belangrijke figuur in de stille filmbeweging en vooral Körkarlen spreekt me erg aan, staat al jaren klaar ook maar om bovenstaande redenen is het er nog niet van gekomen) Visueel bij vlagen ook wel aantrekkelijk. Alleen wat jammer van het enorm theatrale spel van met name de lifters. heb het al vaak gezegd maar kan hier erg slecht tegen, al moet ik zeggen dat dat hier al een heel stuk naturel is als vele Amerikaanse tijdgenoten. Thulin was zelfs uitstekend!
Verder had ik hetzelfde probleem als een van mijn collega schrijver die er moeite mee had dat er tevaak afgeleid werd van de oude man zelf. Ik vond het beslist een interessant personage, iets wat ik niet kan zeggen over bijvoorbeeld zijn werkster, of het liftende echtpaar en de irritante drukke beat-kindjes...
Ga proberen om voor het begin van 2014 er nog twee van hem te proberen. Voor de nieuwschierigen onder jullie: ik heb Höstsonaten en Fanny och Alexander in mijn achterhoofd. Goede keuzes? (3*)

Ik had ook nog nooit een film van hem gezien dus na The Seventh Seal heb ik deze gezien. Ik vond die eerste film al een visueel apart stukje toneel, maar deze was nog iets beter. Het filosofische en diepzinnige aspect staat hier wel vooraan. Maar ik moet zeggen dat ik vooral zijn eigen stijl aanstekelijk vindt. Nu maar andere films van hem zien

Wilde aardbeien die uit een mandje vallen. Een ogenschijnlijk pietluttig accidentje, maar met wat een achterliggende diepe betekenis. Wat een triestige film over een man die op zijn leven terugkijkt en beseft dat hij nooit geliefd is geweest, zijn leven niet zo veel voorstelde en eigenlijk geen sporen heeft achtergelaten. Tijdens een laatste tocht zoekt hij verlossing. Toch wel een religieus-mystieke film voor een regisseur waarvan velen zeggen dat hij atheïst is. Samen met "Persona" en "the silence" mijn favoriete Bergmanfilm.

Wat Bergman ook moge zijn, religie speelt wel een belangrijke rol in zijn films, al papegaai ik dan vooral wat ik gelezen heb aangezien ik het merendeel nog niet heb gezien. Sta op drie geloof ik.

Voor Bergman's doen(al is dit pas mijn vierde bergman) een heel toegankelijke film, maar daarnaast ook zeker een van zijn betere. Enkel Persona vind ik tot nu toe nog net iets beter. Prachtig hoe zware levensvragen toch eigenlijk vrij luchtig en terloops in het verhaal verweven worden. Heel sterk hoe dromen gebruikt worden om het verhaal meer diepgang te geven. De eerste droom is een van de mooiste scene's die ik tot nu toe heb gezien. Welhaast pure psychologische horror.

Geweldige film!

Toen ik deze een hele tijd terug voor het eerst zag wist ik niet zo goed wat ik er van moest maken. Ik wist wel dat ik de camerabeelden en enkele scenes erg mooi vond vormgegeven maar kon niet zo veel met de 'willekeur' van de verhaalverloop. Het voelde alsof het verhaal van Isak steeds even werd opgehouden, door bijvoorbeeld de lifters en het bezoek aan oma. De film intrigeerde mij toch enigszins en ik besloot hem enkele dagen terug opnieuw te kijken. Dit pakte zeer goed uit. De reis die Isak aflegt om zijn titel te ontvangen is veel meer een symbolische dan concrete reis. Bergman heeft heel goed nagedacht over details hoe die de plot kunnen dienen. Zo verwijst de klok voor mij naar het doelloze leven van Isak en geven alle personen een fase uit Isak's leven weer. Het ruziënde stel is Isak's huwelijk (zoals hij in een enkele regel in de film ook aangeeft) en Sara is een kopie van ... Sara. De dialogen zijn diepgaand en verlopen heel organisch, niet met zoveel bombast als in andere films uit deze tijd. Het is ook erg mooi hoe het thema 'schuld' in de film is verweven met het christendom. Films die filosofisch pretenderen te zijn moeten naar mijn mening wel enkele wijsheden bevatten. Alleen vragen of God bestaat noem ik dan ook cliché. In deze Bergman vond ik de uitspraak van Evald over ethiek wel een mooie om over na te denken. Tot slot is het einde erg mooi. Isak ziet zijn gelukkig familie. Ondanks de emotionele afstand die de protagonist en zijn moeder van naasten nemen, is het geluk vinden wel mogelijk. Dit voelt wat koud aan. Isak beseft zich dit te laat. Hij heeft gefaald. Als kleine sidenote vond ook ik de tweeling erg irritant maar dat drukt deze diepgaande film zeker niet. Kijk m vooral een tweede keer!

Een grootse film over leven en dood en dat voor alles een prijs moet worden betaald. Een paar minpuntjes die het voor mij net geen vijf sterren maken: hij is iets te lang, er zijn overbodige scenes, zoals de lifters. Die hadden voor mij allemaal geschrapt mogen worden. Maar verder is dit een tijdloos document over het ouder worden, verantwoording afleggen en de balans opmaken. Misschien dat het voor jonge mensen daarom te veel een oude mensen-film is. Maar als je de vijftig bent gepasseerd, begin je over die dingen na te denken. Ik vond met name het slot erg mooi, simpel, troostgevend.

Mijn tweede Bergman na The Seventh Seal en deze bevalt mij minder. Het idee is best aardig: een oude man die tijdens een autorit nadenkt over zijn leven. De film begint goed, maar weet vervolgens niet echt te boeien. De droomscènes zijn wel de moeite waard. De onderlinge familierelaties komen echter maar moeizaam uit de verf en dat geldt ook voor de diverse personages. Het ruziënde koppel en de lifters die onderweg worden opgepikt kunnen bijvoorbeeld niet echt overtuigen. Visueel valt er ook erg weinig te genieten. Het is op zich wel duidelijk wat Bergman wil overbrengen, maar de uitwerking daarvan valt mij wat tegen.

'Smultronstället' is de eerste volledig geslaagde Ingmar Bergman-film. Het is een a-typische roadmovie waarin een oude, beetje chagrijnige man de hoofdrol vervult. Er gebeurt geen moer onderweg, afgezien van het oppikken van een paar lifters en toch zorgen de gebeurtenissen ervoor dat hij tot nieuwe inzichten komt over zijn leven. Klinkt als een hoop bla-bla en dat is het misschien ook, maar toch: de film intrigeert en bewerkstelligt een optimistisch gevoel aan het einde.

Bijzonder. Net als bij Persona is het vooral dat de film na het kijken blijft intrigeren. De film zelf is een aaneenschakeling van losse scènes. Soms tegen het horror aan in die droom aan het begin met geweldig zwart-wit (letterlijk, want geen grijstint te vinden) maar vaker wat speelser onderweg waar Borg allerlei mensen ontmoet en hier een bepaalde nonchalance in zit. Het blijft wel een typische film van Bergman die vooral zijn ideeën kwijt wil en daardoor voelt het wat kil aan tijdens de film zelf, maar des te meer blijft die hangen daarna. 4,0*.

Op de dag die de bekroning van zijn leven had kunnen zijn, komt de oude dokter Borg tot de ontstellende ontdekking dat hij, op de drempel van de dood, terecht is gekomen op een bodemloze leegte waarin zijn zelfgenoegzaamheid en egoïsme hem van alle kanten als spoken aanstaren. Maar op dat kritieke moment kruist ook het liftende meisje Sara zijn weg.

Schitterend voorbeeld van groeiende genegenheid tussen oud en jong en van een lucied wederzijds begrip. Het jonge meisje voorvoelt wat de oude man, dankzij haar, plots heeft herkend en hij beseft op zijn beurt wat zij hem door het wonder van deze ontmoeting heeft geopenbaard: het is te laat voor de wilde aarbeiden van de jeugd, maar het is nooit te laat voor de goedheid en de liefde. Een onuitwisbaar moment dat de oude diep in zijn hart voor altijd bewaren zal.

4.0*