Alexander (2004)

Wat was die Alexander een ziellepoot zeg, met z'n gehuil, moralisme, motivatiespeeches en psuedo-diepzinnigheid. Getverdemme, had een pesthekel aan die vent. De (brute) actiescènes zijn ook schaars en de homo-erotische scènes zijn een doorn in 't oog. 1,5*

Zit El Classico te kijken en t valt me op de Ronaldo net zo'n jankhoofd heeft als Alexander in deze film

De productie destijds in de bioscoop gezien en nu zo'n 9 jaar later 'Alexander Revisited, the final unrated cut'. Ik dacht dat mijn geheugen me behoorlijk in de steek gelaten had, maar later las ik dat de regisseur de film niet enkel heeft uitgebreid, maar ook geherstructureerd. Er is nu zelfs een officiële onderbreking of pauze en tijdens de veldslagen zijn er aanwijzingen. Behalve dat Oliver Stone nog meer gruwelijkheden laat zien, is het historische epos gedetailleerder, krijgen de diverse personages meer emotionele diepte en is er meer ruimte voor sensualiteit en erotiek. Hiervoor heeft ags50 al het een en ander uitgelegd; voor mij is bijzonder dat de regisseur laat zien dat de liefde (èn vriendschap) tussen mannen, ten tijde van Alexander de Grote, op een hoger plan lijkt te staan dan die tussen man en vrouw. Al heb ik Colin Farrell nog nooit in zo'n vurige hetero vrijscène gezien. Alexander wordt nadrukkelijk neergezet als een man van zijn tijd en de scènes van de veldslagen zijn weergaloos, de wijze van (het verhaal) vertellen indrukwekkend en ik vond de cast uitermate overtuigend. Oliver Stone heeft al heel wat kritiek te verduren gehad, maar wat kan de man veel: werkelijk fantastisch is de scène van het paard tegen de olifant. Ik vergeet de soundtrack van Vangelis nog te vermelden.

Bij mijn regio 1 versie van "Alexander Revisited" (AR) zat een bijsluiter met de mededeling van Oliver Stone (zie ook de trivia op IMDb, van mijn hand) dat dit zijn laatste versie was omdat er niet meer beeldmateriaal beschikbaar was. Wie de originele bioscoopversie met AR vergelijkt ziet niet alleen, zoals gauke met anderen voor hem opmerken, een gewijzigde opbouw van het verhaal (in het origineel bijna strict chronologisch - met uitzondering van de terugblik op de moord van Philippos -, in AR met veel meer retrospectie), maar zal ook kunnen vaststellen dat AR, hoewel langer van duur, beeldmateriaal mist dat wel in de bioscoopversie is te zien.

Tja, dan ga ik natuurlijk aan het monteren zodat MIJN versie van Alexander niet de 214 minuten van AR maar bijkans 220 minuten duurt!! Daarbij heb ik tevens de chronologische opbouw in ere hersteld, want het leven gaat immers van geboorte tot dood ...

Klinkt interessant. Ik zou die versie graag willen bekijken.

Rauw. Erg rauw.

Laat ik maar beginnen met de minpunten van de film. De dialogen sloegen helemaal nergens op. De schrijvers hebben hopeloos geprobeerd er een hoop pakkende oneliners tussen te gooien maar dat pakte niet echt goed uit. Het verhaal was wat hikkerig en slordig, ik kon geen sympathie voelen voor de personages en hij duurde gewoon veel te lang. Het script was het gewoon net niet.

De cast was wel erg goed. Ik zei net dat ik me niet kon inleven in de personages maar dat kwam gewoon doordat het stuk voor stuk kwallen waren, het lag absoluut niet aan het acteerwerk. De acteurs speelden namelijk erg overtuigend.

Eerlijk gezegd zat ik nou ook niet echt te wachten op de sappigheden van Alexanders liefdesleven die alles en iedereen wel op z'n kamertje uitnodigde. Tenminste zo kwam het over... Dat soort dingen is gewoon niet aan mij besteed.

De actiescènes waren best heftig. Ik hou wel van een actiefilm, noem op Gladiator, Braveheart enzo.... Maar waar in een hoop 16+ actiefilms toch vooral een hoop camerageschud plaatsvindt en je Wilhelm screams hoort maar in feite weinig ziet, was dit erg rauw en ruw in beeld gebracht. Menigmaal zag je een arm of hoofd door de lucht vliegen en de bloedspatters zaten bijna op je kleding. Was zelfs voor mij iets te rauw.

Alexander was naar mijn mening beter geweest als onze Alexander de Grote niet zo als een rare snuiter werd neergezet. Er is veel te veel tragedie. Dit zal iets zijn wat de Alexander liefhebbers vast aanspreekt, maar ik had liever op een hoger popcorn gehalte gehoopt waarbij je meer laid back kon genieten. Gewoon niet mijn cup of tea. Alexander probeert te veel, wil te veel, maar duurt te lang en wint het bij lange na niet van net genoemd Gladiator en Braveheart. Jammer, er had gewoon veel meer in gezeten!

Nouja een hoop plussen en minnetjes. Ik kom uit op een 3,0 tot 3,5*

Toch 3,5 voor het puike acteerwerk.

eens , de film bevat een overdaad aan familie en realtie-ellende en te weinig grootste actie.

Deze prent eens opnieuw bekeken, en mijn score wat verhoogd.

Toch een mooie spektakelfilm met een prima verhaal.

Ook de vertolkingen zijn uitstekend, vooral van Colin Farrell in de hoofdrol, Angelina Jolie en Anthony Hopkins (die weinig in beeld komt, maar de voice over is in de film, en het verhaal duiding geeft).

Moet zeggen, bij deze tweede keer dat ik hem bekijk is de film me dus beter bevallen dan de eerste keer.

Deze film is destijds blijkbaar volledig aan me voorbij gegaan. Ik was nu ook een beetje bang dat het een zelfde domper als historische spektakelfilms zoals Kingdom of Heaven of King Arthur zou worden; dit vond ik vervelende, nauwelijks doorheen te komen films.

Verrassend genoeg blijken deze een veel hoger gemiddelde te hebben dan deze Alexander waar ik boven verwachting van genoten heb.

Ondanks de lange speelduur vond ik hem geen moment inzakken en bij de grootse sets en prachtige decors keek ik soms mijn ogen uit. Geen film over Alexander de Grote zonder veldslagen uiteraard, maar gelukkig geen aaneenschakeling daar van; wellicht voor sommigen een teleurstelling, maar ik was er wel blij om. De nadruk ligt meer op het onderlinge gekonkel en strategische plannen maken, wat ik interessanter vind dan het massaal afhakken van ledematen.

Om hem echt goed te noemen gaat me wat te ver, maar hij is onderhoudend en spectaculair genoeg om er een dikke voldoende aan kwijt te kunnen.

Normaal gesproken hou ik heel erg van dit soort historische films over grootheden uit de geschiedenis. Echter kon ik van deze film geen moment genieten. De gevechten waren luguber en onnodig ipv episch en heldhaftig en de erotiek was vervelend en stressvol ipv romantisch. Nu zal het er in de geschiedenis niet beter hebben uitgezien, maar mijn voorkeur gaat dan toch uit naar een film als Troy, Kingdom of Heaven of Bravheart, waarbij je niet alleen maar in de ellendige sfeer van de hoofdpersoon verkeerd die geen moment lekker in zijn vel zit.

Ook de dialogen en de beelden waren niet indrukwekkend. Het script probeerden ze diepgaand te maken, maar dit heeft helaas niet het gewenste effect gehad. Jammer.. had veel meer in kunnen zitten.

Zitten de homo erotische scenes toevallig allemaal in de final cut? Ik heb de director's cut gezien en behalve wat amikale blikken tussen Alexander en Hephaistos heb ik niks gezien. Zelfs als ze het al een keer erg knus zouden krijgen, zou dat geen ramp mogen zijn. Dat was volstrekt normaal in de klassieke oudheid.

Ik snap de kritiek overigens sowieso niet. Oliver Stone is geen Ridley Scott. Stone heeft altijd al het verhaal omtrent het persoon willen vertellen en is nooit echt op de actie gefocust. Klagen over gebrek aan actie is net zo stupide als klagen over te weinig horror in een romantische komedie. Oliver Stone is inderdaad een bekende naam, maar verwacht dan niet dat hij typische Hollywoodblockbusters maakt. Overigens was de actie prima. Beide veldslagen zien er spectaculair uit. Maar ja, twee veldslagen op twee en een half uur is voor jan met de pet inderdaad wel erg karig.

Als je Alexander gaat zien, ga dan zitten voor een biografische film. Stone verteld het leven van Alexander de Grote op imponerende wijze. Alle belangrijke personen in zijn leven worden erbij gehaald: Philippus II, Aristoteles, Olympias, Ptolemaeus, Hephaistos etc, etc. Die paar uurtjes zijn natuurlijk veel te weinig om de tientallen veldslagen te laten zien. Ik ben eigenlijk best tevreden met de aanpak van Stone. We zien het karakter van Alexander ontwikkelen. Prachtig ook hoe de Griekse mythen betrokken worden in dit verhaal. Ook de dialogen zijn prettig. Onbegrijpelijk dat mensen hierover struikelen. Rhetorica was een wetenschap in de Griekse oudheid en met een leraar als Aristoteles is het onmogelijk dat een koning zich als een boer gedraagt. Zeker niet een grootheid als Alexander de Grote.

Wat Stone prachtig laat zien is Alexander's drang om de Griekse steden en Perzië te verenigen. Daar zit natuurlijk ook zijn ondergang in. We krijgen prachtige beelden te zien van Babylon en Alexander's tochten naar het onbekende oosten. De manier waarop Darius betrokken wordt, is fascinerend. Ik heb gelachen om de strijd tegen de apen. Voor de Macedoniërs compleet logisch, maar wij met onze 21ste eeuwse kennis zouden dit toch vrij hilarisch moeten vinden. Alexander's leven wordt in deze film prachtig uitgelegd. De tragiek is schitterend. Toch ben ik het met enkele kritieken eens en dat is dat Colin Farrel een miscast is. Ook Angelina Jolie had niet gehoeven, maar dat is meer persoonlijk. Gelukkig heeft ze geen erg grote rol. Historisch zijn wel wat foutjes te bespeuren, maar daarover wordt hier echt veel gemekkert. Wie dat doet, maar Gladiator wel veel sterren geeft, moet zich absoluut schamen. De meeste kijkers kunnen de historische incorrectheden niet eens aanwijzen. Jammer dat er over Alexander zoveel gezeurd wordt.

Kort geleden was de film op TV en heb ik hem opgenomen om later een keertje, met een bak chips en een colaatje, te gaan kijken. Maar wat viel deze film tegen....... Wat een langdradige en veel te lange film. Maar twee matige actie-scene's en heel veel, veel te lange, gesprekken. Ik heb de film geeneens af kunnen kijken, zonde van mijn tijd.

Zo, dat was behoorlijk verschrikkelijk. Ik ben de film met goede wil ingegaan, maar ergerde me al vanaf de eerste minuut aan de enorme hoeveelheid scenes die nergens naartoe gaan, aan de lelijkheid van het kleurenfilter en de verschrikkelijk houterige dialogen. Wat dacht Stone toen hij hier zijn eindcut van bijna 3 uur inleverde? Dacht hij echt dat hij een meesterwerk had gemaakt, of wist hij ook wel dat het eindproduct niet meer te redden was?

Angelina Jolie denkt dat een accent opzetten, haar kennelijk acteercredits zal opleveren. Dat had ze niet hoeven proberen, het klinkt uitzonderlijk lachwekkend en is niet serieus te nemen. Val Kilmer was wat mij betreft de enige die er iets van leek te maken, maar zijn rol was dan weer redelijk te verwaarlozen. Farrell en de rest van de cast met hun uitzonderlijk Europese (lees: Iers/Brits) accenten waren vooral saai. Pas op het einde in India kreeg ik het idee dat er iets van bezieling in het script en de acteerprestaties zat, maar dan heb je ook al een hoop melige zooi voorgeschoteld gekregen. Ik had niet direct verwacht dat we een historische actiefilm a la Gladiator of zelfs Kingdom Of Heaven zouden krijgen, maar dat er zo weinig veldslagen (en zo'n groot percentage daarvan zo verschrikkelijk gefilmd!) waren had ik ook niet verwacht. Wat er wel te zien was, was een enorme hoeveelheid gezichtsloze bijpersonages waar je nul binding mee krijgt. Die vermeende homoseksuele spanning was ook weer op zijn meest Hollywoods weergegeven, waardoor het meer als een karikatuur over kwam dan als een poging om homoseksualiteit op goede wijze weer te geven.

De rare sprongen qua gebeurtenissen zorgen voor een nog grotere vervreemding. Het moment waarop Alexander eerst ruzie met zijn vader heeft, omdaarna ineens een sprong te maken in de toekomst na de dood van zijn vader, zorgde bij mij voor verwarring. Had het script eindeljik eens de mogelijkheid om wat emotionele scenes die ergens heen zouden gaan in de film te stoppen, slaat men het ineens over! Maar wacht, 2 uur later, op het moment dat ik het allang weer vergeten komt ineens dan een matig uitgevoerde emotionele scene met de dood van zijn vader, waar niemand op dat moment nog interesse in heeft. Zeer slecht editwerk.

Op het einde wordt het iets minder droevig met de olifanten en lijkt het er zelfs op dat Anthony Hopkins nog iets van zijn magie kan verspreiden. Het is dan alleen veel te laat om dit overdramatische gaapfestijn te redden, wat mij betreft dan ook een uitzonderlijk terechte flop!

Helemaal mee eens!

Alexander voerde zo'n 200 veldslagen, waarvan we er slechts twee, eentje redelijk in het begin en eentje tegen het eind, te zien krijgen. Verder veel gezeur en geklets. Dat hij een briljant strateeg was en waarom hij nog steeds De Grote wordt genoemd, maak ik niet uit deze film op, wel dat het kennelijk volgens Stone een softie en huilebalk moet zijn geweest.

Beetje merkwaardige kritiek op deze film. Heb geen homoerotische scenes gezien. En zowel, dan klopt het ook want hij schijnt bi-sexueel of zelfs gay te zijn geweest. Nu vind ik Farrell niet de beste keuze voor de rol, misschien was Brad Pitt, Russell Crowe of Heath Ledger beter geweest, maar ik vind de film genoeg afwisseling, avontuur en actie bevatten om boeiend te blijven. Minpunt is wel de lange duur, en het had mooier gefilmd mogen worden. Misschien meer in de stijl van 300.

Conquer your fear, and I promise you, you will conquer death!

Alexander (2004) - YouTube

Echt een GEWELDIGE film van Oliver Stone. Ik moet zeggen dat ik niet bepaald een fan ben van O.S.... Ik vind zijn films doorgaans nogal typisch... Films die me normaal gesproken niet liggen..... En men zegt dat Alexander in Amerika geen succes is geweest, maar in Europa wel....

Maar voor mij persoonlijk is het zijn enige geslaagde film en voor mij een absolute topper. Ik heb de revisited versie niet gezien. Dat zou ik wel graag willen.

Maar ik vind deze versie al geweldig.... Alles is ZO mooi in beeld gebracht. De acteurs zijn stuk voor stuk geweldig. Het verhaal pakkend. Het camerawerk is SUPER....

En dan heeft die film ook nog de (voor mij) MOOISTE filmscene aller tijden....... De steigerende Fries tegenover de steigerende olifant.... Geen scene zo mooi als deze......

Ik vind de film MEGA... Heeeeeeeelemaal geweldig.... En wat ziet Colin Farell er trouwens gewelidig mooi uit in deze film... Echt om op te vreten haha.

De muziek van Vangelis had voor mij, net als bij Chariots of Fire ook weer een Oscar mogen krijgen.

Me eens aan de directors cut gewaagd en hij viel eigenlijk beter mee dan verwacht. 'k ben eigenlijk niet zo voor historische spectakelactiefilms, maar hier lag de nadruk veel minder op actie, maar veel meer op het historistische/de man zelf, wat 'k toch wel een verademing vond.

Ondanks dat de film zo'n 2 en een half uur duurde, verveelde het me niet.

Uiteindelijk ben 'k toch blij dat 'k me er heb aan gewaagd, 'k vond het el het bekijken waard.

Aardige film, die wel veel te lang duurt.

Alexander is een film zonder ziel eigenlijk. Een groots episch overzicht van één van de grootste leiders uit de geschiedenis. Toch met zowat het grootste rijk. (of minstens top 5 denk ik). Dat kan niet anders dan een grote film worden. En toch... Alexander is langdradig en vooral gemikt op romantiek en relaties. Wie niet bekend is met Alexander de Grote komt hier ook niet veel meer te weten. Dat ligt een deel aan het script, maar ook de sfeer die Stone creëert is weinig boeiend en de acteurs kunnen veel beter dan dit.

Hier en daar wel mooie scènes, maar nooit memorabel. Alexander is een gewone leuke film maar zeker geen klassieker.

Visueel fraai, met enkele spectaculaire scènes, maar toch slechts nipt voldoende.

Ik hoopte een film te zien over de uitmuntende generaal die Alexander was, maar de film toont erg weinig op dat gebied. Stone weet van de enkele veldslagen die in de lange speelduur voorbij komen gelukkig wel een visueel spektakel te maken. Farrell vond ik een miscast als Alexander. Hij speelde prima, maar ik had veel liever Heath Ledger of iemand anders gezien in die rol. Maar goed, Stone toont zich wel weer een veelzijdig regisseur en de film bezit genoeg kwaliteit voor een voldoende.

3*

En dat laatste vond ik nou zo jammer. De hoofdstukken zijn nu anders ingedeeld waardoor het geheel saaier is geworden. Heb liever de niet revisited version maar die is helaas niet op blu ray te verkrijgen alleen op dvd. De eerste uitgave heeft een betere balans tussen dialogen en oorlogen.

Super slechte film, slecht geacteerd vol onwaarheden. En gefilmd in een soort van Romeinse Rijk achtige sfeer. Zeer nep

Whahah. Dit is dan toch echt het domste wat ik ooit gelezen heb. Romeins rijk achtige sfeer? Duh logisch toch als het zich in de oude wereld afspeelt plus de Griekse en Romeinse cultuur pikte nogal wat dingen van elkaar

Mijn hemel, met Stone als regisseur en toch een behoorlijke cast stelt deze film toch wel bijzonder teleur.

De belachelijke accenten van de gehele cast eigenlijk ten eerste al. Zo lijken Farrell, Kilmer en de hele mannenkliek hun Engels uit te braken met een Brits bijna Iers aandoende tongval. Jolie daarentegen lijkt weer een Balkan/Oostblokaccent te hebben. Dan is er het licht hysterisch aandoende kleurenfilter en aankleding, je waant je constant in een soort kleurplaat. Daar had Stone een goed voorbeeld kunnen nemen aan Scott's Kingdom of Heaven. Dan is er het algehele beeld van Alexander zelf. Dat de man eventueel bi was interesseert me geen bal, en verstoken van vrouwen en maandenlang soms jaren onderweg zal tussen de troepen van Alexander veel meer gevallen van homofilie geweest zijn. Maar wat er niet in gaat is dat zo'n charismatische leider en strateeg, gebracht wordt als zo'n twijfelachtig met zichzelf worstelende poot die zelfs voor de kijker totaal niet aanspreekt. Laat staan dat daar een leger achter aan marcheert, motiveert en voor wil sterven. Dit zal nooit een beeld geweest zijn dat door zijn mannen geaccepteerd werd. Goed Alexander spreekt niet aan in die zin. De soundtrack is erg pompeus en op een hysterische wijze heroïsch. En op twee wel aardig gemaakt slagvelden vooral heel veel dialoog vol gekonkel en bedrog, wat op zich nog niet zo erg hoeft te zijn. Maar afgezien daarvan is het vooral een misser op alle vlakken.

Daarnaast kan ik de touch van Stone nergens ontdekken, die toch altijd shockeren wil, of het moet de geaardheid van Alexander voorstellen. Normaal is wat Stone maakt rauw, shocking, een aanklacht tegen iets of iemand en anders wel een trap tegen de schenen. Maar deze film....

Spannend, nee, interessant, nee, Alexander interessant, nee, ik kon me eigenlijk niet voorstellen waarom deze film zulke lage beoordelingen had aangezien hij van Stone was en er een dergelijke cast voor gestrikt was. Maar nu snap ik het wel. Kan absoluut niet in de schaduw staan van vergelijkbare films als Troy en Kingdom of Heaven.

Er is inmiddels al een tijdje in Amerika een blu ray set uit met daarin een nieuwere Ultimate Cut en op een extra schijfje de originele bioscoop versie, dus er is wel aan te komen. Ik vond de UC trouwens stukken beter dan de revisited versie.

Even gekeken bij mijn versie, idd geen Nederlandse ondertiteling, wel Engelse. Overigens een hele mooie boxset met boekje met oa. foto's, schetsen en storyboards van de grote veldslag en een setje ansichtkaarten, maar ik had het vooral ook gekocht, omdat eindelijk de originele bioscoopversie er op blu ray bij zat.

Heb het gezien echt een geweldige uitgave. Must have it......

Ik heb hem een paar dagen geleden herzien, sinds jaaaaaren. En moet zeggen ik vond hem niet slecht. Was toch wel wat te kritisch.

Een lastig te plaatsen film. En dat komt omdat het erg onevenwichtig is. Het balanceert tussen rondom sentimenteel heroïsme enerzijds met uitroepen als “who wants to live forever?” en de verschrikkelijke muziek van Vangelis (dat totaal inwisselbaar is met 1492), met behoorlijk stompzinnige beelden van mediterraanse oudheid (de setting van Hopkins in Alexandrië, de arena met Philippos). Ergerlijk en cheapass. Nog een voorbeeld: de water-achtige intro en outtro, of de intermission. Dat is zo cliché! Vergelijk voor de gein eens deze stukken met de opening van Spartacus; zoveel meer focus, en met zoveel meer gevoel voor stijl en fotografie gedaan.

Anderzijds echter mooi weergegeven mysterie: Babylon, dans, orgie, Indiase legers, Darius… daar zitten toch shots bij die de verbeelding prikkelen en die me na een jaar of 15 nog steeds bij waren gebleven.

Maar de mythologische aspecten vind ik niet mooi uitgewerkt. Een voorbeeldje. Olympias moet een half mythologisch figuur zijn, een verraderlijk maar onweerstaanbaar slangentovenares, en die elementen zitten er wel in, maar het is geen mysterieus ongrijpbaar mythologisch figuur, maar gewoon Angelina Jolie die bozig overact en veel slangen in haar kamer heeft. Alexander”s einde is niet een onvermijdelijk noodlot maar een half vrijwillig eigen keuze. Die mythologische laag was echter wel de bedoeling (de adelaar, maar ook de verwijzing ernaar in de kelders met Philippos, bijvoorbeeld), maar komt naar mijn gevoel niet goed genoeg naar boven: het zijn vooral ‘normale’ menselijke motieven die de drijfveer zijn. Misschien dat dit verklaart waarom Farrell zo enorm over de top acteert, maar ik denk dat een ander acteur beter op zijn plek was geweest.

En ook qua beeld is het onevenwichtig. De veldslagen vond ik eigenlijk typisch Stone met met opzet beverige beelden; op de een of andere manier deden ze behoorlijk jaren ‘90 aan. Dan die mooi georchestreerde paleisomgeving, maar dan soms weer lelijke cgi. En dan opeens weer dappere keuzes zoals het kleurgebruik na het gevecht met de olifant, of dat in de eerste veldslag het geluid van Alexander’s toespraak weggedraaid wordt om de vogelvlucht van de adelaar te kunnen volgen.

Zo blijft het een allegaartje van gedachten en stijlen. Had Stone een echte keuze gemaakt, door de mythologische aspecten beter naar voren te laten komen, of juist door vol op de actie te gaan zitten, dan was het wellicht een betere film geworden.

Vanwege de soms erg mooie scènes en soms gedurfde keuzes moet ik het een voldoende geven. Maar door de soms ronduit cheesy meuk (I’m looking at you, Vangelis! Echt, wat een slechte keus om hem te laten componeren) ook niet meer dan een krappe voldoende.

Lessen geschiedenis hebben mij nooit kunnen interesseren maar had ik Oliver Stone als leraar gehad dan zou het zeker en vast een andere richting uitgegaan zijn. Geen saaie, stoffige verhalen over Griekse krijgers in rokjes, geen honderden dia's over een schop of truweel dat ze ergens in de grond hadden gevonden en geen afgetrokken, vergeelde wereldkaart met namen zoals Mesopotamië, Perzië of Persepolis die eerder aan tapijtenwinkels deden denken. Met Stone aan het roer hadden we een donderende speech gekregen over hoe visionair die mannen wel niet waren, hoe de grens tussen verraad en loyaliteit flinterdun was, hoe de excessen van verleiding getolereerd werden, hoe oorlog bloedig en wreed was maar met een missie. Maar het is anders gelopen. De Griekse oudheid bleef voor mij jarenlang een duf verhaal over botten en sieraden en pas toen Oliver Stone het historisch epos Alexander op poten zette, laaide mijn enthousiasme in de Griekse mythologie op. Alexander De Grote wordt door Stone neergezet als een begenadigde redenaar, als een man die de krachttoeren van de goden zoals Herakles probeert te overtreffen, een haat liefde verhouding heeft met zijn moeder omdat hij haar verdenkt zijn vader te hebben vermoord, een vader die trouwens meer respect kreeg dan hij én als een man met visie (verenigen van verschillende werelden tot één – 1 koning voor de wereld) die echter ook aan grootheidswaanzin leidde en vol paranoia was. En dat is nog maar in die 168 minuten versie. De film werd destijds door de bioscoopbezoekers dan ook als rommelig ervaren. Stone had dit ook wel door en probeerde dit te verhelpen. Hij bleef echter maar versies van zijn film uit zijn mouw schudden. Een teken aan de wand. Er zijn reeds 4 versies (de bioscooprelease en op DVD de director’s cut, Alexander revisited en The ultimate cut) in omloop waarin de verhaal structuur omgegooid wordt en de speelduur ook langer is. Vergeefse moeite als je de kenners mag geloven. Wij houden het dan ook bij de bioscoopversie (168 min). Het is zeker juist dat de film zwakheden kent. Bepaalde personages zijn onderbelicht. De tijdssprongen zijn groot, gebeuren plots en er is een onevenwichtige structuur. Waarom dan Alexander uitkiezen in de filmografie van Stone ? Waarom niet zijn onbetwistbare meesterwerken als JFK of Nixon ? Om de vraag te kunnen beantwoorden, moeten we hiervoor terug naar jaren '90. Stone raast door de jaren 90 als een beeldenstormer. Cinema werd wakker geschud. Stone was recht voor zijn raap (hij was ook scenarist van films als 8 million ways to die, Year of the dragon, Scarface, Midnight express), iets wat natuurlijk veel tegenwind van het establishment veroorzaakte. Maar Stone brulde en brieste, maakte zijn eigen films en kreeg waardering. Eind jaren '90 was zijn zelfvertrouwen torenhoog en dat moet ongeveer het moment zijn geweest dat hij droomde van zijn project Alexander. Het moest zijn magnus opus worden; alle remmen los. Resultaat : Zeer dure film (160 miljoen dollar). De box office was echter pover. Uiteindelijk maakte de film wel (een beetje) winst maar succes was het niet. Nochtans maakte de film heel veel tam tam nog voor het in de zalen uitkwam. Sterren als Jolie of Hopkins zorgden voor een grote publiciteit en controverse was reeds geboren. Historici op hun achterste poten omdat de feiten niet klopten en de homoseksuele connectie tussen Alexander en Tyfus zorgde voor rechtszaken. Iedereen (ver)oordeelde nog voor de film in de zalen te zien was. Ja, Stone was in zijn element. Maar hoogmoed komt voor de val. De film die ging over de ondergang van een groots krijger werd ook de ondergang van een groots filmmaker. Met die wetenschap kijken maakt de film speciaal. Die majestueuze scene waarin Alexander tegen een olifant stoot en neergaat, ja dat is Stone die tegen alle kritiek vecht en uiteindelijk kopje ondergaat. Waarom Alexander ? Het was dus de laatste grote film van Stone. Er is een rijke visuele pracht voornamelijk in het laatste deel met India (monumentale sequentie) waarin de chaos en paranoia ook in het beeld vervat zitten dmv kleurensaturatie. De eerste slag bv met opbouw rond de arend, de score, de speech, de veldslag ... het is een indrukwekkend stukje cinema. Het eerste shot reeds ademt onmiskenbaar Stone uit (storm, close up object, de ring die valt). Het is niet moeilijk om te zien waarom hij Alexander als onderwerp nam. Alexander is dan ook een man die het durft opnemen tegen de heersende orde, die buiten de lijnen kleurt, die een droom heeft die als onmogelijk wordt gezien. Een beetje zoals Stone zelf is of wil zijn. Ook is de film alweer een vinger naar Amerika van Bush. De politie agent van de wereld. Macht als waanzin. De parallellen met Alexander liggen voor het grijpen. Waar ging het dan mis ? A is eerder klassiek, niet echt typisch Stone. De vertelling is geen duizelingwekkende montage oefening als Nixon of Jfk. Hier beheerst, min of meer lineair (enkel een sobere flashback). Er zijn veel dialoog scenes. Stone maakt er een drama van en is niet vies van enige dichterlijke vrijheid. Het complot dat zijn generaals hem vergiftigd hadden + moeder die vader zou vermoord hebben + vader die meer respect kreeg dan Alexander. Dus daarom Alexander. De ondergang van een groot filmmaker. Zijn latere films ondanks hun onderwerpen zorgden niet meer voor zo veel ophef. Stone was niet meer relevant. In World Trade Center leek het alsof Stone de vredespijp met rechts Amerika had gerookt. We kregen een sober ingetogen gezinsdrama ipv spectaculaire reconstructie. De pers had het over een patriottistisch pamflet maar subtiel zat er toch kritiek in tegen het Bush regime. Weinigen die het zagen. Weinigen die het nog iets kon schelen. De film stierf een stille dood. In zijn volgende film W. leek het alsof hij terug Amerika een veeg uit de pan zou geven door een portret te maken over één van de slechtste presidenten ooit van USA (zijn beleid werd gezien als een mislukking) George W. Bush. Echter was het politieke commentaar bijna onbestaande, krijgen we een zeer brave en klassieke film en zien we enkel een melodramatisch portret van een man die door zijn entourage werd verraden. En ook de remake Wall Street : money never sleeps was slechts een onderhoudende kopie van Wall street zonder al te veel verrassingen. Door de bankencrisis van 2008 was er potentieel voor een snoeiharde kritiek naar de financiële wereld maar Stone beperkt zich tot een degelijk familie drama. Toch een lichtpunt want met Snowden kregen we een film met een niet te mis verstane boodschap naar Amerika toe. Maar de film en de aanpak was te braaf en te klassiek zodat hij weinig brokken maakte. Nee, het was in Alexander dat hij nog voor de laatste maal flitsen van zijn talent liet zien. Alexander was zijn laatste veldslag en hij heeft die zoals een De Grote betaamt glorierijk verloren.

Een uittreksel uit mijn boek 'mijn 100 favorieten films" met op nr 57 : Alexander.