Nosferatu, eine Symphonie des Grauens (1922)

Waar ik andere films uit het tijdperk van de stomme film kan waarderen voor hun grootse setpieces en actiescenes weet ook bij herziening deze film mij nauwelijks te boeien. Helaas.

The deadship has a new captain.

Wat een prachtige expressionistische film. Deze horrorfilm, gebaseerd op Bram Stoker's Dracula, moet het hebben van de vorm (het script is simpel). Dromerige beelden van een dorpje en een reis naar Transsylvanië worden begeleid met toepasselijke klassieke muziek. De film is bijna 100 jaar oud maar Graaf Orlok is bij vlagen zo anstaanjagend dat ik er kippenvel van krijg. Ook de schaduweffecten van de graaf zijn een lust voor het oog.

Op de enkele keer dat Nosferatu of zijn schaduw in beeld komt na kon deze mij niet bekoren. Komt denk ik vooral omdat de overige personages nogal oninteressant zijn. Ook is het visueel vrij pover. Geef mij maar de versie van Werner Herzog, of Shadow of the Vampire.

2*

Omdat de producenten de titel Dracula niet mochten gebruiken, werd het Nosferatu - een benaming uit de Roemeense folklore voor een mensachtige vampier. Bram Stoker gebruikte het woord in z'n griezelroman.

Bij Murnau wordt de vampierlegende een conflict tussen Licht en Duisternis. Het scherm wordt verlicht door een ellips die kan groeien en krimpen. Wanneer ze door het bos is Transsylvanië rijden, wordt een negatiefbeeld getoond, zodat de paarden witte ogen hebben. Soms zie je enkel het dreigende silhouet van de vampier - zeer herkenbaar met verlengde, kromme vingers, een bochel en een haviksneus. Een blauwe kleurfilter wordt gebruikt voor de nachtelijke buitenscènes; een roze voor het ochtendgloren. Zo'n zonsopgang wordt het wezen van de Duisternis fataal.

Vernieuwend was het gebruik van crosscutting tussen simultane gebeurtenissen. Er wordt heen en weer gesprongen van de schoener naar de koets en naar de mensen in Duitsland die telepathisch contact ervaren. Het kasteel stond in Slovakije, en er zitten beelden in van de Baltische Zee. Vermoedelijk hebben ze een miniatuurschip gebruikt. Door de verplaatsing van victoriaans Engeland naar Noord-Duitsland moet de graaf wel een enorme omweg maken over zee.

Afwijkingen van het boek zijn de pest, de ik-verteller en het einde. De reiziger is al getrouwd vóór z'n vertrek. Geslaagde toevoegingen zijn de klok met het skelet en de uitleg van de professor. Dat vleesetende plantje haalt leven uit een ander organisme, net als de ondode vampier uit z'n slachtoffers. Latere, gesproken versies hebben hierbij leentje-buur gespeeld. Dit visuele gedicht blijft het meest op het netvlies gebrand.

Het is een waar genoegen sommige reviews hier te lezen.

Die meest recente van Dievegge is er ook zo een.

Zo blijft MM voor mij waardevol.

Bedankt, Brix. Bij nader inzien heb ik er nog een halfje bij gedaan.

Doe ik ook Dievegge

De DVD van Nosferatu in de fully restored version aangeschaft, gewoon uit nieuwsgierigheid

niet omdat ik een liefhebber van het genre ben.

Ik moet zeggen dat het (in de tijdgeest geplaatst) een uitermate onheilspellende film met een griezelig

sfeertje is.

Maar dat zal waarschijnlijk mede gedragen zijn door de fantastisch muziek onder de film

en de schaduwen en verbeelding maken het een redelijke enge film.

Voorafgaande aan de uitzending van "Nosferatu, eine Symphonie des Grauens", vandaag op TV ARTE (23:25 uur) is op deze zender een uitvoerige docu te zien over deze film : "Nosferatu" - Ein Film wie ein Vampir (2022)

22:05 uur

Op 4 maart was het 100 jaar geleden dat film werd uitgebracht.

Hoe kon de cinefiele wereld dit missen: de 100ste verjaardag van de vertoning? Nota bene voor het eerst in Den Haag. Pas een maand later ging ie in premiere in Duitsland.

Tja, er is vandaag een voorstelling met live orgelbegeleiding in Tuschinski, dat is voor mij genoeg.

Iemand die Nosferatu al gekeken heeft met de nieuwe, voor het 100 bestaan bestelde score van Jozef van Wissem?

Ik heb die Score opgeduikeld, binnenkort wellicht eens tijd voor vrijmaken.

Jozef van Wissem: Nosferatu: The Call of the Deathbird - Spectrum Culture