Napoléon Vu par Abel Gance (1927)

Napoléon Bonaparte, wie kent hem niet? In alle geschiedenisboeken komt hij voor: De kleine man met grootse dromen. De man achter invoeringen als maten en gewichten, de burgerlijke stand en de invoering van achternamen. Je kunt niet om hem heen. Maar deze film richt zich op zijn tijd voor hij de Franse regering afzette en de macht over Frankrijk – en over alle door de Franse legers veroverde gebieden – naar zich toetrok. Wij kennen hem als keizer uit onze geschiedenisboeken, Napoléon richt zich echter op zijn weg hier naartoe: Hoe hij als klein kind op school was, hoe de revolutie begon en hoe Napoléon zich als militair naar boven wist te werken. Het is een episch verhaal dat een blik geeft in het zware leven dat hij heeft gehad. De propaganda mag er dan misschien vanaf spatten, maar het is een unieke ervaring om deze vertelling over zijn leven te kunnen aanschouwen. Mocht je zelf ooit nog de mogelijkheid krijgen om bij een vertoning van Gance’s Napoléon aanwezig te zijn, twijfel dan niet langer, maar grijp die kans!

Napoleon, een epische film

Epic five-hour silent film Napoleon to be released on DVD | Film | The Guardian - theguardian.com

Had dit nieuws tot nu toe even gemist,

Eindelijk een goede video release!

Zo. Het mocht even duren.

http://shop.bfi.org.uk/pre-order-napoleon-blu-ray.html#.WCVjCbTtShA

Komende dagen krijg je bij de pre-order nog een EARLY CINEMA MASTERPIECE AS YOUR FREE GIFT.

In ander nieuws: ook Carl Davis' score van de 2016 soundtrack staat nu op Spotify, maar wellicht interessanter: Davis en drijvende kracht achter de restauratie Kevin Brownlow waren te gast bij het BBC Film Programme deze week.

Als je een half uurtje kunt missen, is dat wel een aanrader!

Guardian

Imposante epische vertelling die na een geweldige eerste tweeeneenhalf uur wat inzakt als Napolion in Parijs belandt waar het verhaal meer over politiek en privevsores gaat. Maar een absolute must see voor elke filmliefhebber, wat op filmtechnisch gebied is het een prachtige verzameling van stijlen. Hoort wat dat betreft naast Citizen Kane te staan.

4

Een film die bekender is vanwege de vooruitstrevende filmtechnieken dan de film zelf. Het is dan ook zo groots opgevat dat Abel Gance het geheel niet meer echt in handen had. Door zijn gevoel voor perfectie zijn we in elk geval enkele technieken rijker. Hij speelde veel meer met de camera, beeld en de montage dan z'n voorganger. Maar deze film is niet alleen onvolledige (veel materiaal verloren gegaan), het was ook de bedoeling dat dit paste in een groter geheel met het hele leven van Napoleon. Die aanpak doet het verhaal niet veel goed.

Het begin is wel boeiend om te zien met de jonge Napoleon. Gaandeweg gaat de aandacht eerder naar de veldslagen en heb ik minder met de volwassen Napoleon. Het is te lang en ik de film kan me niet bepaald boeien. Historisch gezien een absoluut hoogtepunt in de filmgeschiedenis, maar ondertussen voor de filmliefhebber wel serieus gedateerd. Zeker in dit genre zijn er later (wel dankzij het origineel natuurlijk) betere films gemaakt.

Njah.

Van de écht klassieke decennia zijn de 20s toch wel de meest interessante. Het gebrek aan klankband zorgde ervoor dat regisseur zich vooral visueel moesten onderscheiden, waardoor je vaak films kreeg die moderner oogden dan die in de 2 volgende. Gance gaat er ook echt wel voor in deze film, vanaf de eerste scene is duidelijk dat editing, camerawerk en visuele foefjes hoge prioriteit hadden.

Er zitten ook een paar écht indrukwekkend momenten of scenes tussen. De camera op de kroonluchter lijkt bijna een modern droneshot, de hypernerveuze editing kan ik altijd wel waarderen en zo zijn er nog wel een aantal momenten die er erg positief uitspringen. Dat mag ook wel, als je een film van dik vijf uur maakt. Enige wat ik wat minder vond waren de kleurwisselingen. Die leken mij wat random, eerder een hint voor de crew om te weten aan welk stuk film ze aan het werken waren dan een uitdrukkelijk esthetische keuze.

De lengte vond ik echter niet te verantwoorden. Leuk dat Gance ambitieus was (en zelfs nog een paar vervolgen voor ogen had), maar de film is af en toe toch echt veel te sloom en zo boeiend is het leven van Napoléon nu ook weer niet. Ook de hoeveelheid tekst en de duur van die scenes is een doorn in het oog. Ik las dat deze film recent nog heruitgebracht is, schaaf dan toch een paar seconden van die scenes, mensen kunnen echt wel lezen tegenwoordig.

Ander enorm pijnpunt is de orkestscore. Dik 5 uur lang van dat orchestraal gejengel is om gek van te worden. Het is inderdaad af en toe een extreem epische film, maar de soundtrack wil het blijkbaar nog epischer! En dat continue. Het blijft maar doorblèren, amper afgestemd op de beelden ook. Sowieso is zo'n bak orchestraal geluid al geen beste mix met redelijk strak geëditeerde beelden, maar iets moderner zal wel niet aanslaan bij het doelpubliek vermoed ik.

Lengte en score kosten de film in het slechtse geval een punt of 2 vermoed ik. Als ik dit vergelijk met A Page of Madness had hier, met de juiste keuzes, ook wel een dikke voldoende ingezeten. In z'n huidige vorm geef ik echter 5* aan mezelf, omdat ik het netjes het uitgezeten. De film komt jammer genoeg een stuk lager uit.

1.5*

Ik zag vorig jaar Metropolis met een (live) techno score van Jeff Mills. Dat was echt waanzinnig goed. Was ook binnen 15 seconden uitverkocht, dus denk zeker dat er doelgroep voor is. Mits de dj (composer) bekend genoeg is.

Napoleon met muziek van Cliff Martinez of Clint Mansell lijkt me wel wat.

Nadat ik op 2e paasdag genoten heb van de complete Nibelungen van Lang vandaag dit epos in de speler gestopt. Nog een uurtje langer, dus ga het niet redden op een dag. Vandaag eerste deel gezien.

Ook dit is magnefieke cinema. Compleet anders dan het werk van Lang. Bij Die Nibelungen staat de camera stil en wordt het verhaal in strakke tableaux verteld.

Bij Gance is de camera beweeglijk en wordt er vooral veel ge-experimenteerd met kleurgebruik, overvloeiers, maniakale editing en split screens. Een soort voorbode van de nouvelle vague. Het is echt fantadtisch om te zien. Maar ook Gance excelereerd in grote set pieces. De slag om Toulon in de regen en hagel is echt fantastisch. Kurosawa heeft ook hier goed naar gekeken, want in Seven Samourai maakt hij ook gretig gebruik van de dynamiek die regen toevoegd aan het zwaardgevecht.

Ik vermoed wel dat dit een film is die vooral goed werkt op een groot scherm. Er gebeurt gewoon te veel en door de vele kleurenfilters is het contrast wat minder soms.

Enfin, het is weer genieten geblazen. Morgen deel 2.

Vandaag het tweede deel gekeken (act 3&4)

De 3e act begint wat stroperig met veel politiek. Je zou het ‘een praatfilm’ kunnen noemen en dat werkt gewoon minder bij een zwijgende film. Visueel is het ook wat minder interessant. Ma na een uur worden we getracteerd op weer een veldslag en ook de overwinningsfeesten die daarop volgen zijn weer een wervelwind van cinematografische hoogstandjes. De derde acte sluit af met de opbloeiende relatie tussen Napoleon en Josephine en kent zo ook z’n momenten.

Bijvoorbeeld Napoleon die acteerlessen volgt om Josephine op de juiste manier ten huwelijk te vragen en dan zijn verliefdheid projecteerd op een wereldbol. (Modern Times, anyone?)

En dan is daar de laatste acte waar Gance zijn trucendoos helemaal open trekt en we Napoleon’s zegetoch in Italie op 3 schermen voorgeschoteld krijgen. Helaas betekent dit op blu ray een kleiner beeld, maar dit moet echt enorm impossant zijn mocht je het ooit op originele wijze (3 keer 35 mm) kunnen zien.

Zo is deze Napoleon ongetwijfeld een van de allergrootste cinematografische prestaties ooit. Er is haast geen stijl of techniek die Gance niet heeft toegepast en het verhaal van Napoleon, eigenlijk enkel zijn opkomst, is minstens even indrukwekkend. Hij legt hier de basis voor een groot verenigd Europa, een project dat nu ook nog voortduurt en daarom nog steeds relevant.

Tot slot wil ik elke filmliefhebber deze film aanraden, maar kies wel je moment. Zwijgende films vragen, net als boeken, ook het nodige van de kijker/lezer. Maar zoals men vaak ‘het boek beter vinden’, geeft de zwijgende film je ook de ruimte om je eigen gedachtes eraan toe te voegen. Het is een veel poetischere kunstvorm dan de ‘talkies’. En zeker die van hedentendage waar films zo simpel worden gemaakt, dat vrijwel iedereen ze in één keer moet kunnen volgen.

Je moet er dus wel voor in de stemming zijn, maar dan zijn het ook 5,5 bijzondere uren.

Voor deze film past niets anders dan de maximale score!