Novecento (1976)

Politiek drama van maar liefs 317 minuten, waarvan geschat een 316 smakeloos. Het absurd geweld doet denken aan een soort Tarantino avant la lettre, maar dan de platte gratuite versie. In zoverre sprake is van verhaal ondergraaft het zichzelf daarmee, samen met de evenzeer nodeloos overdreven lading vunzigheid. Ook filmmuziekgod Morricone heeft al beter zijn best gedaan.

De fraaie 4K-restauratie draait met engelse ondertiteling komende week in Focus Filmtheater in Arnhem, 29 december en 5 januari in Lux Nijmegen en 4, 5 en 6 januari in Eye.

Een vreselijk lange en vervelende zit. Wel in twee delen gekeken. Meer dan vijf uur lang, maar op nagenoeg geen enkel vlak de moeite waard. Het plot stelt teleur. Bij een dergelijke speelduur verwacht je een goed uitgewerkt verhaal. Het betreft echter een relatief simpele uitwerking van een periode uit de Italiaanse geschiedenis, waarin het communisme/socialisme verheerlijkt wordt en het fascisme wordt neergezet als het ultieme kwaad. Alles nogal oppervlakkig, want echt diep wordt niet ingegaan op de opkomst van het fascisme. Er is verder ook nauwelijks sprake van enige karakterontwikkeling bij de diverse personages. Dan het acteerwerk, dat is over de hele linie ronduit teleurstellend. Van een cast met onder meer DeNiro, Depardieu en Sutherland mag je wel wat verwachten. De Niro en Depardieu zetten geen al te memorabele rollen neer. Sutherland trekt bij werkelijk iedere scène een dusdanig bezeten gezicht dat het al snel niet meer serieus te nemen valt. Enkele bijrollen worden al helemaal niet al te best vertolkt. Bij dit alles komt dan nog de slechte nasynchronisatie. De film bevat veel overbodige scènes, die soms ook moeilijk te plaatsen vallen of kennelijk enkel bedoeld zijn om te choqueren. Enkele voorbeelden: een vrouw doet om onverklaarbare redenen alsof zij blind is, een kat wordt met een riem opgeknoopt en gedood, er vindt een trio plaats tussen de twee hoofdrolspelers en een vrouw die een epileptische aanval krijgt, er wordt rond de anus van een paard gewreven om verse stront te krijgen om in iemands gezicht te smeren. In visueel opzicht degelijk, maar ook niet echt bijzonder. Wel enkele mooie shots van Italiaanse landschappen. Daar heeft Bertolucci dan ook ruim vijf uur de tijd voor. De soundtrack van Morricone was relatief onopvallend. Met de nodige moeite heb ik de film uitgezeten. Niet iets dat ik ooit nog eens zal herbekijken.

@TMP

Heb jij echt naar dezelfde film zitten kijken als ik? Het wordt me wel duidelijk dat smaken verschillen en daar is op zich niets mis mee, maar toch...

Ik denk het wel. Smaken verschillen inderdaad. Ik zie dat velen het niet met mij eens zijn en dat is verder prima. Ik vond dit echt helemaal niks.

Ik moet me helaas bij Flavio, Baspls en Ercee voegen; er werkte teveel niet goed om te film te belonen voor wat wel goed was. Die luxe is met deze speelduur wat mij betreft van tafel. Desondanks zat ik 4 uur lang wel op een 3,5* met hoop op een goed einde die het naar 4* zou trekken. Ik vond echter het laatste uur dermate vervelend en langgerekt met al dat geschreeuw en gezang, dat ook die 7 er niet inzit. Doe mij dan toch Il Conformista (1970) maar.

Toch wilde ik hem sinds eind jaren'90 al eens zien en in de blu-ray restauratie kwam Storaro's camerawerk prima tot zijn recht. Ik ben benieuwd of ik de film hetzelfde beoordeeld zou hebben als ik hem in de bios had gezien.

3*

Ik sta er zelf ook een beetje van te kijken.

Wat werkte er dan niet goed?

Mooi epos. Eerste deel was ik niet erg van onder de indruk. De film neemt uitgebreid de tijd de personages en de tegenstellingen neer te zijnen. Maar in het tweede deel gaat de film van dramatisch hoogtepunt naar hoogtepunt. Vooral met dan aan Sutherland die een van de grootste schoften uit de cinema neer zet.

4

‘’Maybe the truth is that when a man does nothing all his life, it leaves him too much time to think. And thinking too much makes him... makes him stupid.’’

Groot, grootser, grootst. Eerste Bertolucci, en ben wel benieuwd geraakt naar het andere werk van hem. Deel 1 doet het voor mij beter dan deel 2, maar al met al breng ik hem op 4*

In het eerste ruime uur wordt ruim de tijd genomen voor de vriendschap tussen rijkeluiszoon Alfredo en boerenzoon Olmo, die nogal een bijzonder type is. Maar ondanks het klasse-verschil, dat hier nog redelijk subtiel in beeld wordt gebracht, groeit er een hechte band tussen de twee. Na de Eerste Wereldoorlog, we zijn inmiddels 10 jaar vooruit gegaan in de tijd, blijkt die hechte vriendschap nog steeds overeind te staan. Echter beginnen zowel Olmo als Alfredo te veranderen; Olmo, communist, is klaar met de hiërarchische verhoudingen en roept Alfredo (inmiddels landeigenaar geworden na het overlijden van zijn vader) op de fascisten eruit te gooien, die de boeren (net als Olmo communistisch ingesteld) het leven meer dan zuur maken. Maar Alfredo neemt geen politiek standpunt in; waardoor de fascisten de overhand krijgen en de vriendschap met Olmo steeds meer op de proef komt te staan.

Dat de fascisten zo worden afgebeeld dat zij het ultieme kwaad zijn en de communisten goed worden afgebeeld is geen toeval, Bertolucci was zelf een overtuigd communist. Dat is niet erg, maar er wordt teveel de nadruk opgelegd waardoor het enigszins gaat storen. Ook in de laatste ruime 30 minuten, met veel (overdreven) gezang, wordt de communistische boodschap er wel erg nadrukkelijk door heen geduwd. En dat is jammer want hoewel het 2e deel wat minder was, was het tot aan Bevrijdingsdag (laatste ruime 30 minuten) beklijvend en boeiend, en daarmee vond ik het laatste deel ietwat uit de bocht vliegen.

Toch geeft Novecento mij een voldaan gevoel en ben ik blij dat ik er een avondje voor heb uitgetrokken. Stevige 4*

Erg mooi episch verhaal en misschien wel de langste film die ik tot nu toe ooit zag. 4*

Novecento heb ik lang voor me uitgeschoven door zijn lange speelduur - ik zag overigens de lange versie van ruim 5 uur. Jammer eigenlijk, want dit epos is toch wel de moeite. Het vertelt het verhaal van twee boezemvrienden die uit verschillende milieus opgroeien. De één is een landbouwerszoon (Dépardieu), de ander is de zoon van de grootgrondbezitter (De Niro). Het eerste gedeelte spitst zich toe op hun onbezonnen en vooral onbezorgde jeugd. Hun afkomst speelt hen nauwelijks parten. We genieten vervolgens van de ontwikkeling van de personages en de mooie idyllische beelden van de uitgestrekte wijngaarden en graanvelden.

Het plot komt pas echt op gang wanneer beiden volwassen zijn. Hun verantwoordelijkheden zijn groter en de opkomst van het fascisme doet hun relatie geen goed. Hoewel Alfredo een afkeer heeft van het fascisme wordt hij toch nauwer betrokken met de ideologie dan hij wil. Het is ook het plotverloop waarbij het personage van Donald Sutherland tot volle ontbolstering komt. Hij heet zijn naam Atilla niet gestolen en waant zich op opportunistische en psychopathische wijze een weg naar aanzien.

Bertolucci slaagt erin de maatschappelijke tendensen van die tijd mooi weer te geven. Het harde boerenleven en de eeuwige strijd met de natuur en de hebzucht van de grondeigenaars komt sterk tot uiting. Daarnaast zijn jaloezie en vriendschap deugden die als een rode draad doorheen de film lopen. Mooi!

Een van mijn topfilms aller tijden: lang geleden gezien en later nog eens gezien. Verbijsterende schoonheid en strijd, de oogverblindende natuur en de immense lelijkheid van de mens soms.

Het kostte me toentertijd helemaal geen inspanning, dit epos alle uren helemaal uit te kijken. Ook de muziek is prachtig. Over smaak valt niet te twisten, daarom vijf sterren en ga ik nooit in discussie hierover.