Persona (1966)

En op de namiddag gisteren nog maar even een top250 die ik via dailymotion gevonden had en dat bleek deze Persona en daarmee de tweede Bergman in 24 uur tijd. En alweer Liv Ulman waar ik toch altijd Kate ter Horst in zie van A Bridge To Far. Afijn, een fan van Bergman ga ik niet worden, dan is dat er vast maar uit, dat terwijl vrijdagavond Hostsonaten toch best wel beviel, maar ik begrijp dat Bergman's films vaak erg lastig zijn en dat bleek wel weer met deze Persona waar ik overigens eerder al niet zoveel kon met The Seventh Seal.

Maar we zijn uiteraard bij Persona waar de stijl zwart wit is en de focus op twee dames waarvan Bibi Andersson een voor mij onbekende maar wel een erg knappe verschijning is. De ene is patient, de andere verpleger, het doel de patient uit een soort zwijgzame crisis of instorting te krijgen, toch neemt de therapie in het buitenhuis toch al vrij snel vreemde vormen aan waar de zuster haar hebben en houden, onzekerheden, twijfels en vooral geheimen en stoute dingen op tafel gooit alsof haar leven er vanaf hangt. De patient neemt het allemaal zwijgend op zonder te blikken of te blozen...uhm...wat is hier nu precies de bedoeling van...?

Duidelijk is de excentrieke en experimentele stijl in de opening, is het kunst? Of zit er meer achter? Waarschijnlijk dat laatste aangezien Bergman iets heeft met leven, lust, religie en dood. En in die zin is het best gewaagd wat we zien voor jaren '60 begrippen, iets dat regelmatig terugkeert zoals de gruwelijke beelden van de monnik in Vietnam en andere kleine momenten. Maar waar gaat Persona en het gevecht tussen de twee dames nu eigenlijk over? En dan blijkt Jung met zijn analytische psycholgie een handvat te zijn waar de leer spreekt over archetypen met 'de persona' en 'de schaduw', oftwel hoe we ons voordoen naar de buitenwereld en de dingen invullen zoals de mensen om ons heen verwachten, de persona dus, en het verborgen karakter met wat we werkelijk zouden willlen en hoe we diep van binnen echt zijn, de schaduw dus. In die zin het gezicht dat we tonen en het gezicht dat we verborgen houden, iets dat me een beetje doet denken aan Lost Highway met de verschillende gedeelten van de persoonlijkheid.

Verwarrend en onduidelijk vind ik eerlijk gezegd of Elisabet en Alma nu eigenlijk één en dezelfde persoon zijn en we in die zin een interne strijd zien net zoals in Lost Highway, de man van Elisabet spreekt Alma namelijk aan met Elisabet terwijl hij toch duidelijk de stem van een ander moet horen en herkennen. Afijn, het maakt eigenlijk niet veel uit want ondanks dat Persona een prima mindfuck zal zijn in een modernistish en stijlvol jasje gehesen raakt het mij eigenlijk nergens hoewel het ongemakkelijke sfeertje en de soundtrack zo nu en dan wel erg goed zijn. Maar buiten dat worstelt deze simpele fietsenmaker toch teveel met de boodschap en heb ik er onvoldoende mee. Twijfel overheerst dan ook, moet hier nog een kijkbeurt aan te pas komen of is dit gewoon niet mijn ding...? Ik geeft het geheel het voordeel van de twijfel en daarmee een drie vanwege de stijl en sterk acteerwerk maar vooralsnog heb ik te weinig met deze film.

Je kan Persona en Eraserhead niet echt vergelijken, de een is een visuele gedicht en de andere is een surrealistische horrorfilm. Het is de equivalent van Transformers vergelijken met Lawrence of Arabia, het slaat nergens op. Persona zou ik echt niet visueel basic noemen, het heeft zijn eigen unieke ervaring. Dat het gewoon niet jou type film is betekent niet gelijk dat het allemaal "braafjes en basic" is. Als ik door jou hoog gewaardeerde films heen kijk heb je gewoon Onderhond zijn smaak gekopieerd, dus betwijfel ik ook of je het echt gelooft van wat je beweert.

Ik vergeleek ze dan ook niet inhoudelijk maar qua zwart wit fotografie. Althans daar ga ik nu meer dan 10 jaar later dan maar gemakshalve even vanuit. Net even vlug door de film heen gescrollt, en de eerste 10 minuten zijn vrij mooi ja, daarna een stuk minder. Vind al die scenes met de 2 dames maar vrij flets en bovendien ook weinig variatie in het camerawerk op 2 tracking shots na. Als ik dan kijk naar het werk van bv een Tarr dan is er echt een groot verschil. Zodoende denk ik eerder dat ik een andere definitie heb van wat visueel mooi is dan mensen die dit wel visueel wel fijn vinden. Dit is vrij minimalistisch en van mij mag het allemaal wel wat meer.

En wat OH betreft, tsja, ik heb in het begin hier ooit m'n eigen mening gegeven, maar kreeg toen telkens allemaal boze dm's van Onderhond dus ben daar maar mee gestopt, stuk makkelijker zo .

Ja, maar dat bedoel ik ook zegmaar. Ze zijn allebei inhoudelijk anders dus zijn ze visueel ook anders aangepakt en gemaakt. Vandaar mijn vergelijking met Transformers en LOA. Tarr is wel een betere vergelijking maar het is niet anders wat dat betreft. Werckmeister Harmonies komt visueel bijvoorbeeld heel erg overeen met Tarkovsky, Bergman of Jansco. Hetzelfde geldt voor het camerawerk. Ik denk dat je wel begrijpt wat ik bedoel.

Ik snap niet of dat een grap is wat Onderhond betreft. Zo nee, dan is het een beetje triest broeder. Zo ja, dan vind ik hem wel geinig