Fanny och Alexander (1982)

En voor de acteur. Het personage is echt iemand die je van binnen doet koken.

Dit lijkt me nu bij uitstek een film waar iedereen wel iets in kan zien. Allicht niet de volle vijf uur, maar genoeg voor wat normaal al de speelduur van een hele film is. Van het heerlijk kabbelende eerste deel met een zeker ritme ook en de warme decors en mooie kostuums of juist later meer van een film op mystiek, filosofisch en vooral symbolisch niveau. Met dat laatste heb ik meestal minder, maar zolang in eerste instantie de film genietbaar is stoor ik mij daar niet aan en kan het zelfs van meerwaarde zijn als de film is afgelopen. Bij Bergman's Såsom i en Spegel had ik daar wel last van.

Wat het meest opvalt is vooral het uiterlijk. Met die mooie rijke decors, protserig en tegen het kitscherige aan, maar wel iets waar ik van kan genieten. Dan is de overgang naar de kille bisschopswoning enorm invoelbaar. En zelfs de witte frisse buitenwoning van de familie Ekdahl voelt enorm warm aan ineens. En aan het eind is de witte tafel met veelal mensen met lichte kleding enorm opluchtend, om de cirkel vervolgens rond te maken en in de decors van het begin te eindigen. Daarnaast enkele leuke shots en vooral een fantastische eerste vijf minuten met die mooie muziek en later die geluiden van klokjes. In ieder geval enorm sfeervol.

Maar het is ook een interessante film om te zien. Vooral de bisschop is een enorme boeiende persoon. Je kan de duivel in hem zien, of iemand die wel degelijk goed wil maar waar het niet helemaal lekker uit komt. Daarnaast zou Alexander bij mij ook het bloed onder de nagels vandaan halen, dus soms begreep ik hem ook wel. Maar ook de hele familie Ekdahl die vrij genuanceerd is, met al hun onhebbelijkheden en die toch ook enorm sympathiek zijn. Verder een goede inkijk in het adellijk leven waar een man rustig een maîtresse erop na kan houden en zonder problemen een kind kan verwekken. Ik wil wel geloven dat dat zo vroeger kon.

Voor mij zat er veel moois in. Niet de volle vijf uur - dat kan haast niet- en soms had de film me iets meer emotioneel mogen raken, maar de film verveelde werkelijk nergens en die vijf uur gingen opvallend gladjes voorbij. Dit is wel één van de betere van Bergman. 4,5*.

Eerste uurtje moest ik er echt nog wat inkomen, die escapades van GA konden me ook niet enorm boeien. Daarna echter mateloos intrigerend en ijzingwekkend goed gespeeld/geschreven. Decors maken het af.

Edit: ik heb eerst de film gekeken, maar ga nu uiteraard nog een keer op voor de miniserie. First things first: meer Bergman-films.

Deze film heet Fanny en Alexander, maar eigenlijk is het toch meer een familieportret van de familie Ekdahl. Na een wat lange - en niet al te interessante - inleiding, waarin de familieverhoudingen uit de doeken worden gedaan, vindt vanaf het huwelijk tussen Emilie en de bisschop een keerpunt in het verhaal plaats. Het wordt allemaal wat zwaarmoediger. Fanny och Alexander is de minste film die ik tot nu toe van Bergman heb gezien. De twee titelpersonages komen niet echt uit de verf, Fanny komt zelfs maar erg weinig aan bod. Verder lijkt het verhaal hier en daar nogal snel sprongen te maken, maar wellicht is dat in de miniserie minder het geval. De overgangen in de film voelen, ondanks de aanzienlijke speelduur, hier en daar wat abrupt. De rol van de bisschop is wat zwaar aangezet om echt te overtuigen en wat Bergman nu precies wil overbrengen met dit niet erg boeiende familieportret is mij niet echt duidelijk geworden.

Ik heb de versie van ruim 5 uur mogen kijken. Wel in 3 etappes, maar vond het van het begin tot het eind een boeiende zit. Komt ook door het tijdsbeeld; begin 20ste eeuw is een razend interessante periode. Ben nu wel benieuwd geraakt naar de ingekorte versie, wat hebben ze weggehaald?

Op deze box met de vijf uur durende serie zouden ook twee documentaires staan. Weet iemand welke(n)?

Ja:
- ...Men Filmen Är Min Älskarinna (2010)
- Bilder från lekstugan (2009) - IMDb

Thanks! Niet deze dus? Daar had ik op gehoopt.

Bij mij niet in ieder geval, en ik heb die box.

124 minuten

Zo uit m'n hoofd, onder meer:

- ontmoeting van Alexander met de twee verdronken meisjes, op zolder
- Gebroeders Ekdahl in gesprek met de bisschop
- Het verhaal van Isak, verteld aan Alexander 'voor het slapen gaan'

Mooie film waarbij veel thema's aan bod komen, waaronder de clashende werelden van de kunst, de dromers versus die van de religie, de traditie- als na de dood van de kunstminnende Oscar zijn weduwe kiest voor de bisschop is dat mooi gevangen in één shot van de kerk die uittorent boven het theater. Waar de sympathie van Bergman ligt is niet moeilijk te raden, het vreugdeloze, in strenge regels gevatte leven in de bisschopswoning contrasteert met het losbandige, warmere huis van de Ekdahls.

Ook als familiekroniek is Fanny och Alexander bijna onovertroffen, de vele familieleden en ook het personeel worden met een aandacht en detail beschreven zoals ik niet vaak zag op film. Zwart-wit wordt het nergens, en juist die nuance maakt het zo geloofwaardig. Ook de hoofdpersoon, overtuigend gespeeld, is soms een vervelend joch. Het maakt hem niet minder sympathiek, wel meer levensecht. De scenes bij de bisschop zijn indringend, vooral dankzij de geweldige rol van Jan Malmsjö. Hij maakt van de bisschop een enerzijds rechtlijnige maar ook onberekenbare en complexe figuur. Maar de acteerprestaties zijn eigenlijk zonder uitzondering goed. Ik las dat Bergman Liv Ullman, Max von Sydow en ook Ingrid Bergman had gevraagd voor een aantal van de hoofdrollen, had ook kunnen werken maar het casten van de uiteindelijke, internationaal minder bekende acteurs heeft goed uitgepakt.

De decors zijn mooi en de Oscarbekroning is terecht, toch ook wel verrassend gezien het een niet-Engelstalige film is en er wel een paar contenders waren.

Lange versie gezien en in dit geval denk ik niet de goede keuze om mee te beginnen. Beste gedeelte vond ik de overgang van het idyllische familieleven naar de personificatie van het kwaad in de vorm van de bisschop. Wil wel de bioscoopversie nog een keer zien want er is wel veel fraais te zien.

Ingmar Bergman bedoelde 'Fanny Och Alexander' als zijn afscheidswerk en zo ziet het er ook uit. Alle thematiek uit zijn vorige films komt aan de orde enm wordt bekeken door de ogen van het kind Alexander die je niet anders kunt bekijken dan een jeugdversie van de regisseur zelf. Alle emoties die een kinderleven kunnen domineren passeren de revue: familiegeluk, verbazing over het gedrag van volwassenen, angst, opstandigheid, fantasie, ontluikende sexualiteit. Kortom: 'Fanny Och Alexander' is een ware tour-de-force die het beste bekeken kan worden in de uitgebreide televisie-versie van ruim 5 uur. Ook daarin komt het gebruikte kleurenpalet (van uitbundig in het gelukkige deel van het verhaal tot zeer grijs in het angstige deel) uitstekend tot zijn recht.