Sommaren med Monika (1953)

Mooie film, en dan nu hup m'n dagelijkse 4x opdrukken en dan voldaan naar bed.

Sommaren med Monika is een goede vroege Bergman, die in tegenstelling tot veel van zijn films erg toegankelijk is en een simpel, maar leuk verhaal heeft.

Harriet Andersson is het grote pluspunt hier en acteert ondanks haar jeugdige leeftijd al zeer volwassen. Bergman weet hier een lekkere zomerse sfeer te scheppen, waarin het in eerste instantie erg verliefde jonge stelletje helemaal in op kan gaan. Fijne shots van de weide lucht, de zee en het zomerse landschap en een leuk stel, die ik het geluk best gunde.

Dat het richting het einde alsnog misgaat tussen de twee, zag je al van ver aankomen, maar voelde alsnog vervelend. Het is het typische voorbeeld van een relatie, die een zomerse vakantieliefde is, waar men elkaar liefheeft en ziet op de meest fijne momenten en waar men bij tegenslag, in dit geval de vrouw, al vrij snel het bijltje erbij neer gooit. Al met al best een prettige wegkijker. Niet top, maar wel bovengemiddeld goed.

3,5*

Tegenvallende Bergman over twee tieners, die samen de zomer doorbrengen op een afgelegen eilandje en daar een kind aan overhouden. Wellicht revolutionair voor die tijd, maar de onsympathieke hoofdpersonages maken het moeilijk enige empathie voor hen te ontwikkelen. Hoewel Bergman de film opluistert met fraaie opnamen van de omgeving, kan de film niet tippen aan Arne Mattsson’s twee jaar oudere, veel mooiere en destijds qua naakt baanbrekende film over een al even tragische zomerliefde: Hon Dansade en Sommar (1951)

Mooie film van Bergman. Ik ben zeker niet altijd een groot fan van hem (geweest), maar de laatste jaren kan ik het steeds beter waarderen. Wellicht tijd voor een herwaardering van zijn oeuvre. Hoe dan ook, geslaagd portret van een vurige kalverliefde. Vanaf het eerste moment merk je dat Monika met wisselende intenties aan het avontuur begint, rokend in de bar om jongens op te pikken. Hoewel oprecht in haar liefde voor Harry, sleept ze hem mee in haar onvermijdelijke terugval. Een femme fatale, alleen dan van laag allooi. Alles zit gevangen in die ene close up, erg mooi gedaan.

In het begin zit Harry in hetzelfde café als enkele oude dronkenlappen. Het gevaar bestaat dat hij later zoals hen zal worden zonder ooit iets interessants meegemaakt te hebben. Dan verschijnt Monika en doet zich plots de mogelijkheid voor om wel iets mee te maken. Adolescenten volgen vaak hun hart in plaats van hun verstand. Ze ontdekken de romantiek en willen één zomer vol passie beleven zonder zich wat aan te trekken van de toekomst of van hun verantwoordelijkheden. Allebei willen ze voor een tijdje ontsnappen aan hun kleurloze bestaan in de arbeidersklasse.

In het middendeel neemt Bergman de tijd om de schoonheid te laten zien van het zonlicht dat van achter de wolken komt en gereflecteerd wordt in het water van de Baltische Zee. Het eindigt niet met "en ze leefden nog lang en gelukkig". In plaats daarvan wordt Harry geconfronteerd met de pijnlijke gevolgen. Je kunt Monika als een femme fatale zien, maar het grootste deel van de tijd kun je met haar als gevoelsmens meeleven. Haar nymfomane gedrag is uitlegbaar als reactie op de mishandeling door haar vader en de ongewenste intimiteiten op het werk. Pas wanneer ze Harry bedriegt met Lelle - de echte schurk in het verhaal - gaat ze te ver.

Harriet Anderson levert een bijzondere acteerprestatie als het volksmeisje dat ongeremd, impulsief en wispelturig is. Het beetje bloot dat erin voorkomt, deed destijds stof opwaaien maar stelt naar huidige normen weinig voor. Kort voor het einde doorbreekt ze de vierde muur. Bergman laat reeds zijn gave zien om gelaagde personages te creëren die aan zichzelf en aan hun omgeving willen ontsnappen maar daar nooit helemaal in slagen.