Central do Brasil (1998)

Rustige, aangename roadmovie waarbij de band tussen een vrouw en een jongetje geleidelijk aan groeit en centraal staat. Begint nogal rommelig, maar naarmate de film vordert verbetert hij om zo toe te groeien naar een best emotionele climax. De film balanceert ergens tussen drama en feel-good en bevat best mooie plaatjes van Brazillië met op de achtergrond aangename muziekjes. Hier had ik nog iets langer van kunnen genieten, ik vond de film op een gegeven moment dan ook nog wat te snel gaan.

Goed, maar had volgens mij nog net iets meer in gezeten.

Vermoord me niet...

Voor het oog is deze quote, in de context van de film, helemaal niet zo belangrijk, en concentreert de film zich meer op de zoektocht naar het eigen hart. Hartstikke mooi, maar ik bleef juist de hele tijd aan deze quote en de bijbehorende beelden plakken. Ik weet niet hoe het gesteld is met de meer fanatieke filmgek onder ons, die voorwendt veel van films af te weten, maar ik zie hier zoveel symboliek in. Dat zal dan ook het eerste zijn waar ik aan zal denken, als ik aan deze film terugdenk. Die quote in combinatie met de beelden. Afgrijselijk.

Josu, Dora, Irene, Moises, Isiasas en Ana. Allemaal in de veiligste plaats opgesloten die maar denkbaar is. Het is tevens ook het orgaan dat het in deze klote wereld, waar het ieder voor zich is in zoveel gevallen, het meest te verduren krijgt. Ik weet wel dat ieder zijn portie lijden krijgt, en dat het evenwichtig is, al lijkt het misschien of de een meer lijdt dan de ander. Dat is niet zo. We hebben allemaal ons kruis. En toch, al weet ik dat elk lijden gerechtvaardigd is of ooit zal worden, ik zou alles willen doen wat in mijn beperkte macht ligt, om maar te geven dat mensen, wie ze dan ook zijn, een stukje minder hoeven te lijden in dit even. Al is het maar 1 seconde. Mijn hart klopt in elk geval voor alle mensen ter wereld. En ik houd van iedereen en alles die leeft en ademt. Dat is natuurlijk soms niet realistisch, en soms kan dat ook niet, maar dwars door eigenschappen, alle ellende, en soms dwars door haat en nijd heen, leeft het hart zijn eigen weg. Ik raak je aan en ik zal je altijd zien.

Ja, ik werd erg lyrisch en totaal geraakt. Vandaar weer eens zo'n hippie monoloog.

Drama of humor; feel-good of tearjerker, reality of soms ook eerder fantasy, speels of diepgaand: ik vind het een beetje jammer dat de regisseur niet zeker leek te weten wat voor soort film hij wou maken.

Nu krijg je een mix van genres door elkaar, en dat maakte het een beetje moeilijk om echt in het verhaal op te gaan.

Het tempo ligt bovendien iets te hoog; de afstand Dora en Josué moeten afleggen, en de tijd die dat kost, vraagt gewoon om méér.

Maar al bij al zeker wel een goeie film, die toch wel in grote mate wordt gedragen door Fernanda Montenegro - toch al richting 70 bij de opnames. Het lijkt me geen makkelijke en evidente taak om een personage als Dora neer te zetten...

Deze film stond bij mij werkelijk al jaren in de planning, en nu eindelijk dan gezien. Verbaast me eigenlijk dat het relatief gezien weinig stemmen heeft, dit is toch wel een van de grote films uit Brazilië en verplichte kost voor elke filmliefhebber.

Het verhaal lijkt op het eerste gezicht cliché: vrouw helpt jongetje om zijn vader te vinden, maar er gaat veel meer schuil. Het biedt ons een kijkje in het alledaagse Brazilië van een groot deel van de bevolking en dat eigenlijk nooit wordt verfilmd. Geen ghetto's, geen bendes, maar een gepensioneerde en verbitterde lerares die om rond te komen haar dagen op het centraal station doorbrengt met het schrijven van brieven voor analfabeten, er niet voor schuwt om mensen op te lichten, en geen kans om aan geld te komen voorbij laat gaan.

Op een dag raakt ze opgescheept met een straatjongetje waarmee een wederzijdse haat-liefdeverhouding ontstaat, ze willen elkaar niet maar hebben elkaar nodig. Hij heeft haar nodig om zijn vader te vinden, zij heeft hem nodig om haar knagende geweten te sussen. Samen trekken ze door het land en aan hun hand laat de film ons het binnenland van Brazilië zien. Kleine verlaten dorpjes waar de bus niet elke dag komt, een straatarme bevolking die zich vastklampt aan religie en alle hoop daarop vestigt, en een noodgedwongen zelfredzaamheid die de samenleving verhard.

Het acteerwerk is uitstekend, Fernanda Montenegro speelt meesterlijk en werd o.a. voor de Oscar genomineerd, maar Gwyneth Paltrow (Shakespeare in Love) ging ermee vandoor. De film kreeg een lading nominaties, o.a. in Berlijn, San Sebastián, Sundance en Frankrijk. Het jongetje, een schoenpoetser die door de regisseur "ontdekt" werd toen hij bedelend op hem afkwam, draagt ook bij aan het realisme uit deze film.

Een film die je niet koud laat en die je niet snel vergeet. 4*

Filmisch en inhoudelijk uitstekend geslaagde film al neigt hij op het einde toch wel een beetje naar het melodrama.

In ieder geval heel mooi portret van een oude, eenzame en verbitterde vrouw, niet bang van leugen en wat bedrog die er in slaagt een goede daad te stellen waardoor zij vriendschap en genegenheid terugvindt.

Ook mooie natuurbeelden, close-ups en pittige dialogen.

De kleine Vinicius de Oliveira speelt fantastisch, terwijl Fernanda Montenegro terecht meerdere keren werd gelauwerd.

Mooie film, twee sterke hoofdacteurs, maar een beetje "dun" naar mijn smaak.

Prima roadmovie over de hardvochtige brievenschrijfster Dora die op een dag wordt geconfronteerd met de 9-jarige Josué, die juist zijn moeder heeft verloren en op zoek wil naar zijn vader. Met bus en truck, trekken ze door onbekende streken en ondernemen zij een boeiende reis.Een eenvoudig verhaal maar ook zeer treffend. Regisseur Walter Salles weet voldoende spanning in de film te stoppen zodat het nergens voorspelbaar wordt. Dat begint al bij de openingsbeelden; waar we de analfabeten hun hartenkreten zien dicteren. Gelukkig was er geen “happy-ending” en is er ook niet gekozen voor grote tragiek.Het had zeker afbreuk gedaan aan de film! Uiteraard zijn er veel beelden van het Braziliaanse landschap te zien. Opvallend was het, dat er zeer goed geacteerd werd. Door zowel Fernanda Montenegro (Dora), als de jonge, ontwapenende De Oliveira (Josué).

Een lange aflevering van Spoorloos.

Na jaren weer eens herzien en hij heeft aan kracht niet ingeboet.

Sterke performance van de twee hoofdrolspelers die tijdens de roadtrip steeds meer naar elkaar toegroeien. Een erg mooie film waar alles aan klopt. Van het mooie Braziliaanse landschap tot aan de begeleidende muziekscore. Lichtelijk sentimenteel maar in de juiste verhouding. Een must-see wereldfilm wat mij betreft.

Eerste half uur van deze film is ronduit weerzinwekkend: een nare, onsympathieke ex-lerares die zich voordoet als z.g. helper van laaggeletterden en daar geld voor vangt, zich thuis verlustigt over de brieven die ze nooit verstuurt. Het getraumatiseerde kind dat ze voor grof geld verkoopt en nog net op tijd tot inkeer komt, door een confronterende, wakkere buurvrouw. Ik heb er geen goed woord voor over!

Ondanks zoveel nominaties en loftuitingen hier, doe ik niet aan die mode mee en vind het als lerares (o.a. laaggeletterden) een nare, barbaarse film, ondanks het verhaal dat zich daarna ontpopt, de natuur van Brazilië en de afloop. De essentie van de film, terug naar het hart, is me niet ontgaan, gruwelijke levens in een compleet chaotisch land, beslist geen genoegen en ben erg blij Nederlandse te zijn.

Het staat ieder vrij daar altijd eigen opinie over te hebben!

Deze film gaat over een vrouw die niet perse sympathiek is. Even niet vergeten dat ze in een stad leeft waar je vanwege een winkeldiefstalletje dood geschoten wordt. Het is geen Rotterdam zeg maar . . . .

Over de film. Bij vlagen sterk, maar iets te traag naar mijn smaak.

Zelf was ik meerdere malen in Brazilië en dan wordt een film als deze heel herkenbaar. Met name de taal, het openbaar vervoer, de rol van het geloof in de samenleving en het straatbeeld roepen dan direct herinneringen op. Het is dus een zeer realistisch ogende film en dat geldt ook voor het verhaal. De ontwikkeling van de relatie tussen de hoofdpersonen gaat met horten en stoten en dat kan ook niet anders als je ziet wat voor verschillen er onderling zijn. Central do Brasil kiest vervolgens ook voor een fijn einde zonder kunstmatige overdaad. Dit is gewoon een goed voorbeeld hoe je met "gewone mensen" in de hoofdrollen een zeer onderhoudende film kan maken.

Ik ben eigenlijk niet zo van de roadmovies maar Central Do Brasil vormt wel een uitzondering.

De film begint in eerste instantie met een flinke lach, ik persoonlijk vind het bijzonder geestig wat Dora allemaal moet schrijven. Maar al snel blijkt inderdaad het eenzame op zichzelf gerichte leventje dat velen hebben om vooral te overleven. Wanneer ze uiteindelijk de jongen op sleeptouw beschouw ik dat ook eerder als vlucht voor haar eigen leven dan als goede daad. Behoorlijke zurige tante die Dora, maar ik moet zeggen dat Josue ook niet altijd even leuk en sympathiek is.

Een roadtrip waarin ze in eerste instantie verder van elkaar af lijken te raken, dan naar elkaar toe lijken te groeien, volgt. Een trip die eigenlijk in teken staat van overleven, hoop en gebroken dromen. De processie ziet er trouwens indrukwekkend uit, evenals het gebedshuis of schrijn waar al die mensen staan te prevelen. Apart genoeg is dat toch het moment van inzicht en verandering. Na de zoveelste teleurstelling wordt dan toch een vorm van doel bereikt en wijselijk het juiste moment om uit elkaar te gaan. Mooi hoe de cirkel eigenlijke rond is met twee brieven die nooit zijn gepost of bij de bedoelde ontvanger zijn gekomen. De brief die Dora tenslotte aan Josue schrijft is wellicht de essentie van de film.

Het is nooit te laat om te veranderen, en goed doen kan altijd, maar wat mij het meeste beklijft is niet alleen de verandering die Dora doormaakt maar vooral haar laatste woorden in de brief: vergeet mij niet. Want hoewel mensen komen we tegen gedurende ons leven? Hoeveel mensen geven we op negatieve of positieve wijze feedback over gedrag of een zekere mate van inzicht? Hoeveel mensen helpen we met het bereiken van hun doel of geluk? Hoeveel mensen helpen we een stapje in de goede richting om ze vervolgens nooit weer te zien om vervolgens te denken: zou je nog wel eens aan mij denken? We willen niet vergeten worden. Zoals Dora zegt: 'vergeet mij niet!'

Verder bevat de film zoals de gemidelde Braziliaanse prent de nodige armoede en beelden betreffende de strijd te overleven. Prachtige natuurbeelden uiteraard gedurende de reis en prima acteerprestaties van Montenegro en De Oliveira. Een meer dan behoorlijk drama uiteindelijk die nog al wat minuten nodig heeft om op stoom te geraken en haar essentie te bereiken. Maar dan heb jij wat mij betreft ook wel wat.. 'vergeet mij niet!' Mooi hoor, al is het allen maar vanwege de laatste tien minuten en het dat ze het gered hebben.

Mooie, gevoelige film. Het verhaal is verdrietig, maar ik vond het niet te dramatisch of te zwaar. Je krijgt een kijkje in Brazilië, wat ik er leuk aan vind. Ik ben fan van roadmovies. Vooral als ze een goed, meeslepend verhaal bevatten. Het is goed gespeeld en het verveelde mij nergens. Ik leefde met Josué mee en werd meermaals geraakt. Ruim een voldoende. 4*

Mooie serene roadmovie met de nodige dramatiek waarbij een halfwees op zoek gaat naar zijn vader nadat zijn moeder tragisch overlijdt. Hij krijgt hierbij de hulp van een oud-lerares die de kost verdient als brievenschrijfster voor analfabeten.

Het eerste wat me verbaasde in de film was het feit hoe de jongen in de steek werd gelaten. Bij ons ondenkbaar, maar wel frappant als je ouder(s) wegvallen dat je voorts als zwerver door het leven moet. Dora was aanvankelijk maar een ijzig koud personage, weinig begaan met het leed van haar klanten doordat ze sommige brieven met derden herlas en zelfs nooit verstuurde. Later evolueerde ze naar een warm persoon ook met eigen gevoelens en problemen.

De zoektocht naar de vader werd goed weergegeven langs het Braziliaanse landschap van uitgestrekte desolate en armtierige dorpjes. De hereniging met de (half)broers was mooi en ingetogen. Mooie eindtwist ook met het beeld van een ideale vader (en broers) waardoor Dora besloot dat haar taak erop zat.

Prachtige weergave van de film nu op streamingdienst Cinemember. Hoop hem binnen niet al te lange tijd te bekijken.

Wat een beeldenpracht! Central do Brasil is zo’n film die je zelfs op mute met veel plezier uitkijkt. Al mis je dan natuurlijk wel de geweldige gesprekken tussen Dora (Fernanda Montenegro) en Josué (Vinícius de Oliveira), twee tegenpolen die op de een of andere manier toch voor elkaar gemaakt lijken te zijn.

Ondanks alle schoonheid en frivoliteit blijft het natuurlijk best een heftig verhaal. Als kijker wordt je ook geconfronteerd met het feit dat een leven niet overal ter wereld evenveel waard is. Straatgeweld en armoede tieren welig.

Walter Salles presenteert dus zeker geen Disney-versie van Brazilië. Evenmin krijgen we een hyper-realistische beschouwing te zien. Er wordt altijd naar een originele insteek gezocht, waarbij de kwinkslag het steeds haalt van het melodrama. Een quote ter illustratie: “We zijn rijk, we kunnen zelfs eten kopen”.

Toegegeven: af en toe bevat de film wel een melig momentje, en ook de soundtrack is behoorlijk klef. Maar dat doet nauwelijks iets af aan de charme.

4*

Schitterende film. De film heeft een prachtig personage. Dora is een cynische oudere dame dat om te overleven brieven schrijft die gedicteerd worden door de personen die in het centraal station passeren. Dora is een beschadigd persoon, trauma's in het verleden, alleenstaand met slechts 1 boezemvriendin. Dora neemt ook veel foute beslissingen en is zelfs een kleine oplichtster. De brieven die ze schrijft en geacht wordt te posten (want ze wordt er voor betaald), belanden vaak in de prullenmand of in een lade (het hellegat). Want als ze merkt dat de mensen leugens of verzinsels hebben verteld, wil ze de tegenpartij behoeden. Maar langzaam komt het moraal besef terug. Zo komen we tot het hoofdthema. Dora gelooft niet meer in mensen, in het goede van mensen. Langzaam zal ze echter haar geloof in de mensen terugvinden met als climax die fantastische scene in het bedevaartsoord. Daarna gaat ze onverwijld de brieven gaan posten. Vader figuur als verpersoonlijking van haar ongeloof. Haar vader is een dronkaard, nietsnut. Is een feit. En de vader van het jongetje ook. Zo beoordeelt ze, zo veroordeelt ze. Maar op het einde is het wat complexer. Het jongetje ziet zijn vader als een voorbeeld, zij weet beter en veel signalen in die richting dat de vader geen goed mens is (moeten verhuizen wegens ruzie, geen contact opgenomen, ander gezin) maar toch laat ze een kier open zodat het geloof van het jongetje niet volledig instort (ze leest de brief voor wat staat dat wat ze leest wel geschreven ?).

Maar Dora gelooft ook niet meer in haar zelf. Ook daar komt verandering in. Het eerste signaal is dat ze zich aangetrokken voelt bij de truck chauffeur. Voor het eerst brengt ze wat make up aan maar dat loopt echter niet zoals ze hoopte. Later krijgt ze een jurk cadeau om zich mooi te voelen. In de laatste scene is het dan ook geen verrassing dat ze juist die jurk aantrekt. Dora is herboren, ze is een nieuw en mooier (innerlijk en uiterlijk) persoon. Dat allemaal door de ontmoeting met een jongetje aan het Centraal station in Rio.

Het verhaal klinkt sentimenteler dan het is. Regisseur Walter Salles maakt een nuchtere schets van Brazilië en zijn inwoners en gewoonten. Geloof (katholicisme) is belangrijk (cf de spreuk in de truck, de pelgrims, het bedevaartsoord, de graffiti op de muren, ..), de overbevolking (die mensenzee in het station), criminaliteit (een zeer opmerkelijke scene met de dief), anonimiteit en armoede in het Centraal station, het eenvoudige leven in het platteland. Het is een mooie roadmovie met humor, pijn, schuldgevoel en ontroering.