Seul contre Tous (1998)

Na het baggere Enter the Void en het matige Irréversible kan Gaspar Noe mij met zijn debuutfilm toch nog overtuigen van zijn kwaliteiten.

Bij Enter the void gaat Noe de mist in door alleen aandacht te schenken aan het beeld. Daardoor wordt het verhaal totaal irrelevant, oninteressant en verschrikkelijk saai om naar te kijken.
En bij Irréversible gaat hij veel te ver door het verhaal misselijkmakend heftig te maken.

Genoeg over die twee films, want deze mening gaat over zijn briljante Seul Contre Tous, daar weet meneer Noe namelijk een indrukwekkend prestatie neer te zetten.

De Filosofische uitspraken van de hoofdpersoon zijn zo fascinererend dat er bijna niet eens naar het beeld gekeken hoeft te worden.

Daarnaast is de moraal-boodschap die Noe wilt brengen duidelijk, helder, vol gitzwarte humor en overtuigend.

Enige twee minpuntje waardoor deze film niet in mijn toptien komt te staan zijn: Het pang geluid die in teveel scenes zit en mij op een gegeven moment begon te irriteren. Tweede minpunt is voor mij de laatste scene van de film. Ik zal niks verklappen, maar deze plotwending die er de hele film al aan zat te komen had ik stieken wel verwacht, maar totaal niet gehoopt

Die had ik inderdaad al gezien, maar dat vindt ik inderdaad wel heel erg prijzig, weet iemand nog een ander adresje?

Voor de liefhebbers van Seul Contre Tous verplichte kost!

Carne (eigenlijk gewoon deel 1 van deze film)

YouTube - Gaspar Noé - Carne (1991) | eng sub

Wat een heerlijk depressief werkje van Noé beter dan zijn irreverseble.

Zo, net Carne en SCT achter elkaar gekeken. Zware kost maar wel zware kost die goed blijft hangen! Zo mogen ze het wel vaker maken imho!

Hebben ze eens de kans om een extra op de dvd te zetten die waanzinnig de moeite waard is, tussen alle commerciële making offs en saaie interviews door, laten ze het na. Wil in elk geval heel graag Carne zien. Seul Contre Tous is vrij krachtig, maar jeetje wat was dat eind flauw zeg.

Noe is natuurlijk een provocateur. Dat is deels juist wat zijn films zo veel power geven, maar het moet geen doel op zich worden. Soms riekt het daar een beetje naar, zoals bij de pornoscene. Deze film is neerslachtig en rauw (zo'n woord waar je niet omheen kan). Dat zijn de belangrijkste complimenten (want zo zijn ze bedoeld), maar er zijn in de loop der jaren meer films geweest die zich zo lieten omschrijven. Deze film heeft voldoende onderscheidend vermogen, maar van je stoel val je hier niet meer van.

De film is maatschappijkritisch, maar is daarin ook wat simplistisch. Dit verantwoord wel gewelddadige en nare scenes, die er voor moeten zorgen dat dit een film is die bijblijft. De neerwaartse spiraal is me misschien net iets te bedacht. Het hoofdpersonage (fanatische kop) neemt ook echt allemaal domme beslissingen. Dat begint al met de intro (Carne?), maar eigenlijk de hele film door. Het eind vind ik ontzettend flauw. Wat heb ik een hekel aan die het was maar een droom trucjes. Het is gewoon te makkelijk je publiek zo te foppen. Op zich vond ik dat een heel nare scene, misschien wel een van de naarste ooit, maar dat was in een klap niet meer zo.

De film gaat natuurlijk over een man op het randje. Soms gaat hij er ver overheen (zoals met de buikstompscene), maar meestal blijft hij (tot het eind) wel ongeveer binnen de lijnen. Had nog wel een echte uitspatting verwacht. Dat was geen voorwaarde, maar wel iets waar duidelijk naar toe gewerkt wordt (zie ook de vooraankondiging). Dat hij het na de inbeeldscene dan maar met zijn dochter doet, lijkt niet echt het type buitensporigheid die paste bij de hele opbouw van het karakter. Waarom die walgelijke daad? Ik vond iets dat minder weloverwogen was, logischer. Is dat dan het provocerende mannetje in de regisseur? Je publiek foppen, maar toch laten zien dat je met iets op de proppen durft te komen? Wellicht, maar dat maakt de film dramatisch een stuk zwakker.

Verder is dit niet vreselijk origineel. Van Haneke tot Scorsese en eigenlijk nog veel meer. Gelukkig geeft Noe er wel zijn eigen invulling aan, zeker door de mix met zwarte humor. Visueel is het aardig. Mooi die lelijkheid in beeld gebracht. Dat Noe meer dan bekwaam is, is wel duidelijk. Had deze krachttoer gecombineerd geworden met een dramatisch nog sterkere film, had het een meesterwerk geweest. Nu is het sterk bovengemiddeld. Lijkt een beetje de opmaat voor de rest van zijn carrière. 3,5 dikke sterren.

Ik ga deze film vanavond opnieuw bekijken, ik vond deze bij de eerste kijk beurt niet echt boeiend, ook heb ik 'carne' gekeken, maar daar veranderde mijn gedachtens ook niet echt van, ik vond het vergeleken films als 'Irreversible' en 'Enter the void' net even iets te leeg en te koud. Maar goed Irreversible vond ik ook pas echt goed na de tweede kijk beurt, dus deze Noé geef ik ook nog een kans.

En net zoals Mister blonde, hier boven mij zegt, werd ik ook al teleurgesteld door dat 'het was maar een droom trucje'

Gisteren herbekeken, en de film deed mij nu veel meer dan in het begin, ik kon het verhaal beter volgen, en ik had meer begrip voor de hoofd persoon, de dingen waar ik in het begin over heen keek waren nu zichtbaar.

Een zeer grauwe en aangrijpende film.

4,0

wie voelt zich geroepen om carne toe te voegen (ben niet goed in)
toch wel zeer aan te raden om deze proloog eerst te bekijken

Die kan niet toegevoegd worden omdat het een (te) korte film is.

Blijft prachtig, op zijn eigen manier.

Noé is met afstand mijn favoriete regisseur. Hierna is zijn stijl nog verder geëvolueerd en geperfectioneerd, maar dat neemt niet weg dat zijn debuutfilm ook gewoonweg een meesterwerk is. Maar weinig regisseurs die keer op keer zoveel emotie los kunnen maken bij mij.

Begint nog enigszins mild, maar wordt naarmate de film vordert steeds naargeestiger. Nahon is een klasse apart, zet een geweldige prestatie neer als botte, maar eigenlijk toch wel zielige hufter. De bijna continue voice-over is hierbij essentieel. Nahon's gedachtegangen zijn simplistisch, ongenuanceerd, maar voelen toch oprecht aan. Kan hartelijk lachen om de mensen die hier serieuze maatschappijkritiek in zoeken, aangezien het me lijkt dat zo'n beetje iedereen met een niet al te laag IQ wel in kan zien dat Nahon's visies kort door de bocht en ondoordacht zijn. Maar net dat maakt het zo aangrijpend. Een kijkje in het leven van een gevaarlijke gek, een tikkende tijdbom. Toch krijg je medelijden, aangezien hij ook maar een soort slachtoffer is van zijn eigen misére. Prachtige geïllustreerd, hoe iemand zich kan gedragen, wanneer diegene niks meer te verliezen heeft.

Kritieken op de in-your-face aanpak van Noé zijn wel begrijpelijk, al ben ik het er natuurlijk niet mee eens. Provoceren? Tja.. zou best kunnen, maar persoonlijk zie ik dat hele woord niet eens als iets negatiefs. Noé spaart geen kijkers, en dat is uiteraard te merken. Ik kan het geweldig waarderen, aangezien maar weinig regisseurs het lef hebben.

Verder is de film visueel perfect vormgegeven, en is de omhelzing tegen het einde aan prachtig, vooral omdat het zo'n beetje het enige moment in de film is waarin relieve geboden wordt van de nare sfeer. Er ontstaat een sterk contrast tegenover de rest van de film op dat moment. Ik kan niet anders doen dan deze Noé ook gewoon 5,0* geven na hem voor de tweede keer gekeken te hebben. Vervangt Enter the Void in mijn top 10 voor nu.

Het telkens razendsnel inzoomen op de hoofdpersoon gepaard gaan met een dreun op de soundtrack wekt na de tweede keer al niet meer. Daarna wordt het uiterst irritant. Na precies 23 minuten ben ik met deze film gestopt. De ellenlange ‘filosofische’ bespiegelingen in de voice over maken het geheel ondragelijk om naar te kijken. Een voice over is sowieso een zwakte van de regisseur c.q. scenarioschrijver. Wat je niet in beeld kan brengen laat je vertellen. Maar laten we niet vergeten dat film in eerste instantie een visuele taal is. Mijn advies: Avoid this film.

Nee hoor, audiovisueel, niet visueel.

Vanaf de eerste film vertoning op 22 maart 1985 door de Franse broers Auguste en Louis Lumière tot 1928 ('The jazzsinger') was film, zoals ik al schreef "in eerste instantie" een visuele taal. Dus na 1928 werd het een audiovisuele taal, waarbij het audio gedeelte te vaak, zoals bij 'Seul contre tous' verkeerd gebruikt wordt.

Dus ook die vlieger gaat niet op.

Niet dat het veel met deze film te maken heeft. Wel is het zo dat Noé hier zeer nadrukkelijk met geluid omgaat en niet zomaar een voice-over als vertelselstem hanteert. Je mag het niet leuk vinden natuurlijk, maar het afdoen als niet-filmisch via één of ander halfslachtig historisch achterpoortje is onzin natuurlijk.

Met geluid bij een film, bedoel ik niet live muziek, want dat was er inderdaad al veel eerder dan 1928, zo ver gaat mijn historische kennis ook nog wel, maar het geluid op de geluidsband op de film. En wat Noé hier doet is puur effectbejag. En wat jij 'één of ander halfslachtig historisch achterpoortje' noemt, is feitelijk niets meer dan pure filmgeschiedenis.

Ik twijfel niet aan je filmhistorische kennis, wel aan de relevantie van de feitjes die je aanhaalt. Die hebben namelijk weinig van doen met Noé's gebruik van voice-overs.

Mijn commentaar op het gebruik van een voice over staat natuurlijk totaal los van het feit, wanneer er voor het eerst geluid bij films gebruikt werd. Een voice over is, nogmaals, een lapmiddel van regisseur of scenarioschrijver.

Een voice over is niet meer dan een stijlmiddel. Passend bij een audiovisueel medium en ook meer dan kundig aangewend door Noé.

Na 'Love' besloot ik 'Irréversible' en 'Seul Contre Tous' aan een herziening te onderwerpen. Beide films lukt het niet om me teleur te stellen. Noé's doorlopende beeldtaal en thematiek worden er alsmaar duidelijker door: enerzijds het intense verlangen naar échte liefde en verbondenheid, anderzijds de onmogelijkheid om dat te bereiken.
Geef dit vorm in een verlaten wereld, met xenofobe en financieel worstelende mensen, ontneem de hoofdpersoon elke vorm van hoop, giet hier vervolgens een filmisch sausje overeen door geen muziek te gebruiken -althans niet tot aan het slot-, monteer pistoolschoten over de, ha, shot-wissels en laat een neerslachtig mompelende monologue intérieur misantropische gedachten spuien, en voila: je hebt Noé's nihilistische wereldvisie verpakt in Seul Contre Tous.
Vrolijk? Nee, niet echt. Maar dit filmeigen stemgeluid stemt de filmkijker alsnog vrolijk.
Hoe dat kan bij een film zo gespeend van hoop? Omdat de zwartgalligheid naargeestig werkt in de letterlijke zin van het woord: zowel 'naar' als 'geestig'.
Deze twee uitersten schuren de hele film lang langs elkaar. De rook die zich vervolgens tijdens deze frictie vormt, uit zich in de vorm van een bittere (glim)lach.
Vind ik het dan serieus grappig dat een zwangere vrouw dusdanig wordt mishandeld dat haar dracht het waarschijnlijk niet overleeft? Nee.
Vind ik het dan jolig dat een vader seksueel fantaseert over zijn doofstomme dochter? Wederom. Nee. Absoluut niet zelfs, maar wanneer het kader een gedistantieerde blik op de situatie biedt, veroorzaakt deze absurditeit humor.
Dit is vergelijkbaar met Roy Andersons aanpak. In zijn drieluik analyseerde en etaleerde hij de absurde menselijke situatie piekfijn. In zijn idiomatische bewegende stillevens sjokken zijn krijtwitte mensen onverschillig voort. Doorlopend botsen hun aspiraties met de werkelijkheid. Al zijn zijzelf zich maar half van bewust van deze tragiek. De blik van de buitenstaander, de kijker, daarentegen ervaart deze reeks scènes als het toppunt van absurde humor: ze zijn pijnlijk, herkenbaar en hierdoor juist grappig én wrang.
Kortom beide filmmakers hebben de zelfde thematiek, de mens rommelt maar wat aan in zijn zinloze leven, maar zij gebruiken een totaal verschillende beeldtaal.
Nu staat Noé bekend om zijn gebrek aan subtiliteit - tevens zijn sterkte- en schuwt hij het gestrekte been niet. Hij verkiest, in tegenstelling tot Anderson, niet de focus op de anonimiteit van het individu in de massa, maar juist dat van het individu ten opzichte van zichzelf. De persoonlijke strijd spreekt hem aan.
Zo ook in Seul Contre Tous. Hier vertoont hij de 'wedergeboorte' van een 50-jarige oud-paardenslager, die hoopt op een toekomst vrij van 'moraal' en 'recht' na zijn gevangenisstraf, maar die teleurgesteld wordt door de daadwerkelijke gang van zaken. Het appartement is zijn nieuwe cel en zijn vrouw en haar moeder zijn nieuwe celgenoten. De uitzichtloze eentonigheid van het leven dat hij daar leidt is erger dan dat in de gevangenis.
Dat de catharsis van deze gedesillusioneerde figuur, waar overigens geniaal naartoe wordt gewerkt, plaatsvindt in de vorm van een incestueuze relatie, mag niet verbazen. Walgelijk boven alles en op een vreemde manier toch mooi. Noé toch.

Stilistisch vormt Noé hier een gebalde vuist en bokst recht in je kruis. De voice-over, de 16-mm CinemaScope beelden, de beeld- en geluidseffecten, de tussentitels. Vorm als inhoud en inhoud als vorm. Compact en recht voor z'n raap. Een cynisch, politiek incorrect meesterwerkje dat ik wel kan blijven herkijken!

Misschien oude koeien, maar bij mij had de film nog dat extra pluspunt gekregen mocht hij zijn geëindigd met Nahon's zelfmoord. Het uiteindelijke/echte einde snap ik in principe wel, en dan ben ik toch zeker blij dat hij toch nog flink on-etisch eindigt, maar van mij had hij op het audiovisuele hoogtepunt mogen stoppen.

Vind het einde zoals het nu is eigenlijk perfect. Net wanneer er een klein beetje warmte/liefde doorschemert, haalt Noé toch nog uit met een hard en cynisch einde. Hoe mooi die knuffelscene ook is, als eindscene was het wmb gewoon misplaatst geweest.

Ik heb misschien sowieso moeite met het woord "mooi" in deze film

Weinig subtiel, te extreem, walgelijk en heel afstotelijk. Niet mijn cinema.

Portret van een hele, hele nare man. Ook hier levert Noe een controversieel werkje op, misschien wel zijn controversieelste - het levert sowieso een behoorlijk verachtelijk personage op, al blijkt er uiteindelijk niet alleen maar haat in de man te zitten. Niet dat dat tot een veel blijere ontknoping leidt, maar soit. Er is een vergelijking die direct bij me opkwam bij het zien van de film: de verteller in de film (of zijn naam in de film uberhaupt voorbij komt, tja, niet dat ik me kan herinneren) deed me bijzonder denken aan de Underground Man (eveneens naamloos) van Dostoyevsky's Notes from Underground. Een universele, continue haat jegens alles en iedereen, een constante stroom van externaliseringen van hun eigen mislukking naar de buitenwereld, en een stroom aan monologen van een boze, extreem gefrusteerde man van middelbare leeftijd die lang niet altijd uitvoert wat hij zegt te zullen doen.

Als film kijken we continu mee vanuit het beeld van de verteller (na eerst een samenvatting te hebben gekregen van zijn niet al te florissante achtergrond), en worden we meegenomen in zijn wereld van haat en frustratie. Qua beelden is het niet heel bijzonder, maar vond ik het wel effectief, zeker in combinatie met de voice-over. Meestal blijft het bij interne scheldpartijen van een nogal, ehm, expliciete homofobe, xenofobe en vrouwonvriendelijke aard - de man haat werkelijk alles en iedereen. Behalve dan zijn dochter, maar in deze film uit deze soort van liefde zich dan weer op incestueuze wijze. Al zijn de uitbarstingen er zeker, en dat zijn zeker geen makkelijk wegkijkende scenes. En dat geldt ook zeker voor de finale,waar nog een dubbele twist komt: met een moord-zelfmoord die toch imaginair blijkt te zijn, maar vervolgens wordt het kleine beetje licht dat toch lijkt te verschijnen keihard uitgestampt als blijkt dat de verteller zijn dochter gaat verkrachten. Gelukkig was het niet al te lang, want anderhalf uur dit soort bittere frustatie en hatelijkheid aanhoren is genoeg - maar ik vond deze blik in een aartsdonkere ziel toch wel interessant.