Utøya 22. Juli (2018)

Nou wat vaker de dader in beeld die de jongeren confronteren, die nog net wel of niet aan hem kunnen ontsnappen. De complete impact van de jongeren die met deze gek geconfronteerd worden. Maar alleen maar rennende en schuilende jongeren en knallen in de verte, zonder dus eens confronterende momenten van het nog net weg kunnen komen, zouden deze film nog extra lading kunnen geven om het inlevingsvermogen nog meer bij te zetten, al kon ik me dat goed aanvoelen wat voor angsten er gespeeld hebben. En de reddingsakties nog iets meer uitlichten over de totale waanzin die zich er af heeft gespeeld. Ik denk dat mensen die niks van deze gebeurtenis afweten te oppervlakkig word getoond van het wel en wee.

Maar nog even buiten dat. Wat was dan de bedoeling van de film, dat je alleen maar angstige jongeren ziet. Dat zie je in anderen films of documentaires ook. Ik vind juist dat het uitwerken van deze uitzonderlijke tragedie juist in dit specifieke geval meer belicht had moeten worden en daar hoort af en toe de hele uitdossing en goed voorbereide aanval van de dader wat meer zichtbaar te maken,alsmede de grote reddings operatie even te tonen zodat je een breder beeld krijgt als kijker wat hier gaande is.

HeatWave

Als ik op dat eiland rondren, dan heb ik ook liever dat de knallen ver weg blijven. Een confrontatie met de dader had de film waarschijnlijk juist geen goed gedaan. Zoals de film het nu laat zien, zo had het precies kunnen zijn. Een ternauwernood-ontsnapt situatie had voor mij afgedaan aan het realisme van de film.

De film begint best goed. De jongeren kunnen niet echt goed acteren, maar al snel gaat het mis en hoeven de jongeren niet veel meer te zeggen. Omdat je de film vanuit hun perspectief kijkt is het op een gegeven moment een beetje langdradig. Eerst nog best spannend. Ze weten niks, ze horen niks, krijgen geen info van de politie als ze 112 bellen. Op een gegeven moment denken de kinderen dat de politie op hen aan het schieten is. Begrijpelijk dat je je dan niet veilig meer voelt.

Onbegrijpelijk dat de moordenaar meer dan 1 uur heeft kunnen schieten en dat de hulp zo lang uit bleef. Zeker omdat er daarvoor ook al een aanslag was gepleegd, dan ben je toch extra alert. Ook geen helikopters etc. Zeer vreemd.

Met grote gretigheid tot me genomen met de gedachte dat ik dit verschrikkelijke gebeuren eigenlijk alweer een beetje vergeten was. Helaas blijkt Utoya 22 Juli een aardige film, maar op enkele punten ook net niet.

De film begint uitmuntend met de echte beelden rond de bomaanslag, dergelijke beelden doen mij altijd wel wat. Daarna volgt de switch naar het eiland waar de jonge Kaja gevolgd wordt en waar ongeloof en vooral de illusie van veiligheid heerst. Verbazing en kippenvel gaan gepaard met de eerste schoten waarop de eerste paniek uitbreekt. De rennende jongeren, de schoten op de achtergrond, het gegil en de camera die 'handheld' in de paniek mee gaat. Het geeft de kijker echt het idee er midden in te zitten. Uitmuntend en pakkend zijn de beelden rond het eerste kliekje dat zich verstopt in het bos. Het acteren, de opgevoerde stress, het camerawerk...alles prima.

Maar toch, het schijnt dat de film de werkelijke tijd van de aanslag aanhoudt, dus 77 minuten. Een interessant gegeven. Toch ondanks de gevoerde stress en spanning waar de kijker in mee genomen wordt, slaat een bepaalde eentonigheid toe. Verstoppen in de bosjes, hijgend en geschrokken van ieder schot, weer klooien met de telefoon, weer een paar jongeren die voorbij komen rennen. Ik snap dat het onderdeel is van de gevoerde lengte en het beeld van wat daar gebeurde. Toch is dat gehijg en gekruip door dat bos op een gegeven moment wel klaar, het wordt een herhaling van zetten waardoor de indruk afvlakt net als het feit dat het nergens heel gruwelijk of rauw wordt.. Het is dat Kaja in beweging komt en er daardoor nog iets afwisseling komt. Toch strand dat ook in ergens anders weer verstoppen en niet in gericht zoek naar een ontsnapping of controle te houden over de situatie. Ontzettend raar moment, tevens onbegrijpelijk ook, is dat Kaja verstijfd, koud en vol angst een potje gaat zitten zingen. En dat terwijl alles tot op dat moment in soort hysterische angst en wil te overleven gedaan is. Overigens wel weer erg goed het feit dat Kaja zelf niet weg komt, het idee hoe random en willekeurig iets dergelijks gaat, wordt daardoor extra onderstreept.

Utoya 22 Juli heeft vooral een paar hele aardige momenten en ingrediënten maar schiet over zijn gehele lengte qua afwisseling en script te kort. Mijn inziens was hier veel meer van te maken geweest, ondanks de voelbare stress en spanning waar je als kijker in mee genomen wordt.

Ik had een hele tijd terug deze film al op DVD gekocht, nadat ik 'm in 2018 in de bioscoop zag en er behoorlijk onder de indruk van was. Nu opnieuw bekeken en dat gevoel is er nog altijd. De toon van deze film is gewoon zoals 'ie zou moeten zijn, met veel respect naar de slachtoffers toe en zonder enige aandacht voor die smerige Breivik die ze ook niet bij naam noemen en slechts als schim een keertje in beeld komt. Maar zijn daden komen nog altijd keihard binnen.

Zeker dat eerste half uur is zo imponerend, als men op Utoya merkt dat er wat mis is. Paniek, chaos en schoten die echt bij jou als kijker binnen komen. Dat dit waargebeurd is maakt de film meteen lastig om naar te kijken, want de feiten zijn zo gruwelijk dat het een van de grootste aanslagen in West-Europa van de laatste tientallen jaren denk ik is geweest. En ook al telt ieder leven, een eiland vol met jonge pubers maakt het toch nog iets heftiger. Ik verkies deze film ook boven de Netflixfilm over de aanslagen, omdat die film vooral een zakelijke reconstructie van die gehele dag was en deze film het menselijke aspect laat zien, met angst, verdriet, dood en afschuw.

4* blijven staan

Ongelooflijk dat iemand tot zoiets in staat is. Leef oprecht mee met alle nabestaanden.

Blijf me toch afvragen waarom het zo lang duurde voordat er hulp kwam. 72 minuten!!!!!!

Ongepast bericht verwijderd

Ja je kunt discussieren of de dader niet vaker in beeld gebracht had moeten worden. Maar het is ook wel weer zo , dat de slachtoffers die het overleefden die grotendeels ook niet zagen. Dat maakt het zeer realistisch., Knap gevonden en bijzonder orgineel ook. Boeiende film! Viel er per bij toeval in, maar kon er niet van los komen.

In de recensies hier lees ik dat de film enkel schoten en rennende jongeren laat zien en horen. Zo was het ook precies voor die mensen! Precies door dat vage krijgt men een idee hoe verschrikkelijk het moet zijn geweest. Het mooiste moment was voor mij toen Katja zachtjes begon te zingen; een troostzang voor haar makker en haarzelf. De plot komt hard binnen! Zou iedereen moeten zien eigenlijk...

Dit akelig waargebeurd Noors drama was afgelopen donderdag (toen was het ook 10 jaar geleden dat het gebeurde) te zien op "Film 1" waarop ik hem ook gezien heb en gisteravond was hij ook te zien op de televisie op NPO 3.

Op 22 juli 2011 laat een zwaarbewapende rechts-extremist een bom afgaan in Oslo, waarna hij richting het eiland Utøya trekt waar een zomerkamp voor jongeren plaatsvindt. Geschokt door het nieuws uit de hoofdstad zijn de jongeren in contact met hun familie thuis om ze gerust te stellen dat ze ver van het incident vandaan en veilig zijn. Tot er opeens schoten te horen zijn. In één take volgen we de 18-jarige Kaja (Andrea Berntzen) die haar zusje Emilie (Elli Rhiannon Müller Osborne) zoekt op het eiland, terwijl ze de 72 minuten durende aanslag probeert te overleven.

De film opent met echte beelden van de bomaanslag in de regeringswijk van de hoofdstad Oslo op 22 juli 2011 op het tijdstip 15:17 uur, waarna we al zeer snel belanden op het eiland Utøya op het tijdstip van 17:06 uur, waarbij we kennis maken met de jonge Noorse tienermeisje Kaja die recht in de camera kijkt en praat en dan naar het zomerkamp loopt. Daar maken we kennis met een aantal andere personages zoals zusje Emilie de plezier maakt (en wat Kaja ongepast vindt), haar vrienden zoals betweter Petter (Brede Fristad) en de nieuwkomer Magnus (Aleksander Holmen) met wie ze bevriend raakt.

Circa 15 minuten later horen we dan de eerste geweerschoten in de verte (waarbij men eerst nog denkt aan rotjes) en neemt de Noorse regisseur Erik Poppe je gedurende 72 minuten mee naar de hel. Zo lang duurde namelijk de aanslag op het kleine eiland Utøya, waar 69 deelnemers van een jeugdkamp werden doodgeschoten. Door zijn dynamische regie en een cameravoering die heel dicht tot bij de personages komt, kom je als kijker zelf ook telkens heel dicht bij. Je zit zelf permanent op het puntje van je stoel en kan helemaal begrijpen hoe de personages reageren.

Rechts-extremist Anders Breivik wordt niet genoemd en is ook niet in beeld te zien in deze zeldzaam indringende reconstructie. Je hoort hem wel continue schieten en je ziet ook twee keren een silhouet van hem als hij loopt door het bos (Kaja verschuilt zich dan met een slachtoffer) en schiet vanaf een klif. Alle aandacht gaat uit naar de slachtoffers en vooral natuurlijk naar Kaja.

Hoofdpersoon Kaja is fictief, maar haar verhaal werd gebaseerd op getuigenissen van overlevenden. Dat alles werd gefilmd in één onafgebroken shot en komt behoorlijk realistisch over en is ook behoorlijk intens en dat laatste eigenlijk tot de laatste minuut van de film. De intense cameravoering brengt de chaos en paniek akelig dichtbij, waarbij het voor Kaja uiteindelijk niet goed afloopt en dat min of meer op het punt dat ze gered had kunnen worden als er een motorbootje komt. Het einde was ook best tragisch voor Kaja, want als een aantal overlevenden (waaronder Magnus, die ook bij Kaja was voordat ze werd neergeschoten) in het motorbootje klimt en wegvaart, zien we dat één van die overlevenden zusje Emilie is waar Kaja opzoek naar was.

Dat alles werd gefilmd vanuit het oogpunt van Kaja, was best fraai gedaan en maakt ook indruk en het nietsvermoedende tienermeisje belandt van het ene moment op het andere in een ware nachtmerrie en dat zie je heel erg goed. Wel hoop ik dat er nog eens een film wordt gemaakt die gefilmd is vanuit het oogpunt van rechts-extremist Anders Breivik, maar dat zal misschien een stap te ver gaan en is misschien ook wel te schokkend.(zoals bijvoorbeeld de Actie / Drama film "Rampage (2009)").

De cast bestaat allemaal uit allemaal jonge onbekende acteurs en actrices en de rol van Kaja werd daarbij heel sterk gespeeld door de talentvolle Noorse Andrea Berntzen, van wie we de komende jaren wellicht nog meer gaan horen. Maar ook Aleksander Holmen, Brede Fristad en Elli Rhiannon Müller Osborne zetten puik acteerwerk neer met hun rollen als respectievelijk Magnus, Petter en Emilie.

Al met al is deze in real time gefilmde "Utøya 22. Juli" een schokkende ervaring die je niet snel vergeet.

Theunissen die film is er: 22 July (2018)

Die film staat toevallig op de planning voor vanavond (gisteren nog gepindakaasd), maar de schietpartij daarin op het eiland duurt maar circa 10 minuten. Die film draait vooral om de nasleep ervan en dat is natuurlijk ook interessant. Waar ik eigenlijk op doel is een film waarin je ziet hoe hij één voor één de slachtoffers doodschiet op het eiland en dat vond ik juist zo indrukwekkend in de fictieve film "Rampage (2009)". Daarin toonde hoofdrolspeler Bill Williamson net zoals Anders Breivik totaal geen medeleven met de slachtoffers en doodt hij iedereen die hij op zijn pad tegenkomt.

Goed gebracht, zeer realistisch. Gelukkig niet op zijn Amerikaans maar de sfeer zoals het ongeveer gebeurd is. Vreselijke toestanden, hopelijk krijgt de dader effectief levenslang.

Hum okee. Leuk, ontspannend en prettig zijn geen adjectieven die van toepassing zijn op deze film. Absoluut een stresserende en neerslachtige ervaring waarbij je je in het standpunt van de slachtoffers verplaatst. In één take gefilmd alsof je er zelf bij bent. De film volgt Kaja, die tijdens de aanval van Breivik gescheiden wordt van haar zus, en naar wie ze op zoek gaat. De voortdurende geweerschoten en het geroep maken het extra akelig, en als je bedenkt dat dit eiland slechts 450 meter lang en 300 meter breed is, dan kan je die paniek nog beter vatten.

Het ruikt toch een beetje naar reality tv en sensatiezucht. De wereld is al somber genoeg zonder dat je je in zoiets moet inleven. Let wel, ik vind het als film een sterke beleving, maar of het relevant is dat deze film gemaakt werd, daar heb ik mijn bedenkingen bij.

***Ongepaste reactie verwijderd door moderator Fisico. Verduidelijking werd met de desbetreffende user via pm afgehandeld.***

Toch vind ik dit wel wat discutabel. Ik vond het bericht ook misplaatst en een smakeloos, maar waarom is het verboden om een gekke afwijkende mening te hebben over deze film?

Onder meer omdat het maatschappelijk inzicht zoek was en er terecht klachten waren van andere users. Ik denk dat we van users mogen verwachten dat ze inzien dat er een verschil is tussen een dergelijke mening te verkondigen voor deze op waarheid beruste film en pakweg een shooter zombie.

Zonder er een grote discussie van te willen maken (ik vond het bericht ook ongepast) vind ik wel dat je je hiermee op glad ijs begeeft, want eigenlijk bepaal je nu dat wat iemand van de film vond niet geplaatst mag worden. De betreffende user hoopte vooral op meer expliciet geweld in beeld. Dat is weinig smaakvol bij een waargebeurd verhaal als deze, maar ik had het niet weggehaald.

De bewuste gebruiker moet gewoon naar "Rampage (2009)" kijken, dan komt hij wel aan zijn trekken met wat hij allemaal wilt zien.

Goh, het gaat hem niet zozeer louter om de inhoud, maar veeleer om de context en de manier waarop. Zoals ik al zei liggen sommige films gevoeliger dan de andere. Ik zag gisteren bvb de film over Anne Frank. Het lijkt me logisch dat je daar anders naar kijkt en reageert dan op Cannibal Holocaust.

En idd, wij moeten beoordelen wat kan en niet kan zonder de expliciete waarheid in pacht te hebben rekening houdend met de nuance dat er geen zwart of wit bestaat. Gaan we soms de mist in? Natuurlijk! Maar ik spreek uit naam van iedere mod dat we nooit zomaar lichtzinnig posts verwijderen of leden bannen (dit laatste is hier trouwens niet gebeurd voor alle duidelijkheid).

Hier vonden we het nodig te handelen en dit werd mede gesterkt door de klachten die ons bereikten van andere users.

Van zomerkamp naar drama

Op 22 Juli van dit jaar was het precies tien jaar geleden dat de aanslag op het Noorse eiland Utøya plaatsvond. De film duurt net zo lang als dat de aanslag zelf duurde en neemt je voor 72 minuten mee in de belevingswereld van de jongeren die op het eiland verbleven tijdens de aanslag. De verwarring, wanhoop, paniek, pure doodsangst maar vooral ook de overlevingsdrang, worden sterk in beeld gebracht. Dit wordt nog eens kracht bijgezet door het gebruik van een Shaky-cam waardoor je je als kijker ook onderdeel van de gebeurtenis voelt.

Toch kunnen de heftigheid van de gebeurtenissen de eentonigheid niet helemaal voorkomen, doordat er alleen op de beleving van de jongeren ingezoomd wordt en je geen idee hebt wat er zich aan het land, of vanuit het perspectief van de zieke geest van de dader afspeelt. Mede hierdoor heb ik juist interesse in de miniserie 22 Juli: Norway's Darkest Day die later deze maand op Netflix verschijnt omdat deze de aanslag wel vanuit verschillende perspectieven toont. Dit voelde bij deze film nu soms als een gemis, al begrijp ik wel dat het juist het punt van de regisseur was om de aanslag alleen vanuit het perspectief van de jongeren te laten ervaren. Ik heb er een beetje een dubbel gevoel bij en zie dit aangehaalde punt zowel als voor- en nadeel.

3,5*

“I need to find my sister...”

Hele indrukwekkende film al zeg ik het zelf. Toen dit allemaal was gebeurd was het echt wel even schrikken, het zijn kinderen geweest van mijn leeftijd destijds en dat komt toch altijd wel even anders binnen. Toen ik zag dat deze film was uitgekomen was ik echt heel erg benieuwd, en toen ik zag dat hij op ‘HBO Max’ staat was de keuze al snel gemaakt om hem te kijken. Meestal kijk ik dit soort films op de dagen dat het daadwerkelijk is gebeurt, al wou ik daar niet echt op wachten omdat ik het mogelijk toch zou vergeten en daarnaast maak ik me daar ook niet meer zo druk om.

Ik vond het best een interessante film. De film is gebaseerd op waargebeurde verhalen waarna ‘Poppe’ er voor moet zorgen dat er een enigszins kijkbare film uit deze enorme tragedie kan komen. Hij bedenkt een aardige hoofdrolspeelster waarvan ik niet weet of dit dan fictief was, het was best goed om haar te volgen en zo bij je personage te blijven. Daarna moet de film ook voor de kijker toch wat spannend blijven, hoe hebben deze kids zich nou gevoeld? Toch zorgt dit inderdaad misschien voor wat ongeduldigheid of de nodige vragen, we zien de film maar door één visie en ik was opzich best wel benieuwd wat ‘Breivik’ nog allemaal heeft geflikt. Goed, dat kun je eventueel ook wel opzoeken en het is te erg voor woorden maar, de film verliest zijn spanning. Hoe krom dat ook is om te zeggen bij een dergelijk onderwerp (en nee, ik suggereer en vraag niet naar beelden zoals een eerdere gebruiker dat al eerder heeft gedaan zoals je in de discussies onder mijn bericht kan lezen).

‘Breivik’ is amper in beeld, de film vult zich met geluiden van geweerschoten en geschreeuw wat gepaard gaat met de nodige angst, de wanhopigheid en vooral het vele verdriet wat er is geweest. Dit raakt je echt wel als kijker, en achteraf is het misschien ook wel beter dat ‘Poppe’ het vooral daar bij hield. Toch blijf de film van begin tot eind indrukwekkend, met nog een gebeurtenis die ik eigenlijk al veel eerder zag aankomen. Laten we dit nooit vergeten, een trieste gebeurtenis en een hele indrukwekkende film.

Bij tijd en wijlen intense film over de totaal gestoorde aanslag op Utøya. Tientallen kinderen bruut vermoord. De film neemt je mee met een van de jongeren en doet dat filmisch op een goede manier. Dicht op de huid gefilmd, steeds vanuit één perspectief (dat van hoofdpersoon Kaja) en zoveel mogelijk in longtakes geschoten. Geen onnodig wreed spektakel, wel realistisch genoeg om ons een beeld te geven, voor zover dat is überhaupt mogelijk is..

4,0*

Een 'okay' film over een dramatische gebeurtenis. De filmmaker is denk ik geslaagd in zijn bedoeling. Bewust is het een film die in één take is opgenomen en enkel het perspectief van de hoofdpersoon Kaja laat zien. Dit werkt in het begin best goed, maar het lukt niet om de spanning van het begin vast te houden met deze keuze. Ook de (bewust gekozen) manier van filmen (schokkend, rennend) brengt onrust die voor mij niet altijd goed werkt. Dit alles om de kijker mee te kunnen laten leven met één persoon die rent voor haar leven en dat van haar zusje. Daarin slaagt de film wel. Mijn grootste bezwaar van de film is dat je met deze keuze ook veel verliest. Je leert niets over de dader, zijn motieven, hoe de redding is verlopen etc.. Het blijft daarmee oppervlakkig. In de film wordt enkel gebruik gemaakt van onbekende acteurs en er is nauwelijks sprake van achtergrondmuziek. Toch werkt dit wel prima. Al met al blijf ik twijfels houden over de gemaakte keuzes. Een prima film als je deze (of in het algemeen een dergelijke aanslag) van een ander perspectief wil beleven. Je kunt de film beter laten liggen als je meer te weten wilt komen over de aanslag of de motieven van dader Anders Breivik. Ik kan de film daarmee niet meer dan 3 sterren geven.

Toentertijd in 2018 vond ik dit de beste film van dat jaar. Recent heb ik hem om die reden nog een keer gezien om te kijken of ik hem ook op het kleine scherm net zo indrukwekkend vond als in 2018 op het grote scherm. Het antwoord was volmondig: ja!

Wat is dit toch heftige, moeilijke maar tegelijkertijd fantastische film. Uiteraard is het voor ons als toeschouwer onmogelijk om een voorstelling te maken van hoe het moet zijn geweest om op een eiland op de vlucht te slaan voor zo'n psychopaat. En toch heb ik het idee dat deze film dat gevoel heel dicht bij de toeschouwer heeft weten te krijgen. Zonder dat de schutter in beeld komt sla je als kijker samen met de jongeren op de vlucht en ren je voor je leven. Weinig films krijgen mij iedere minuut van de speelduur op het puntje van mijn stoel zat, maar deze heeft het voor elkaar gekregen.

Het feit dat de indruk wordt gewekt dat het allemaal in een take is opgenomen versterkt het gevoel van betrokkenheid ook enorm. In plaats van dat sommige scenes even snel worden afgedaan ter bevordering van het tempo, maak je hier iedere seconde mee van het verschuilen onder een boom of onderaan rotsen. Samen met de jongeren houd je je adem in en probeer je een inschatting te maken of het al tijd is om verder te vluchten of om nog langer verstopt te blijven. Dit is iets waar een gemiddeld Hollywood film nog een flinke punt aan kan zuigen.

Verder bevat deze film werkelijk een van de meest realistische sterfscenes, zo niet de meest realistische sterfscene die ik ooit in een film heb gezien. Hoe ze dat op die manier in beeld hebben kunnen krijgen, weet ik niet. Maar ik was er erg van onder de indruk en ik kan mij geen film voor de geest halen waarin een sterfscene op deze wijze in beeld is gebracht. Onder meer door deze heftige scenes vergeet je dat je naar een film zit te kijken.

Al met al een zeer ondergewaardeerde film die meer lof verdient maar tegelijkertijd ook zeker een die niet voor het tere publiek is. Geen enkele film is een meesterwerk maar deze komt daar toch echt in de buurt.