Enemy (2013)

Ik heb het al veelgenoemde Youtube-filmpje nog niet gezien, en weet ook pas net dat dit een verfilming is van Saramago. Die ik ook zeker nog een keertje ga lezen, want ik ben wel benieuwd. Mijn eerste associatie met deze film was Kafka, en ook Lynch is niet ver weg. En toch, hoewel ik het zeker een intrigerende film vond, blijft het momenteel voor Villeneuve-begrippen op een bescheiden score hangen. Die wellicht bij de onvermijdelijke herkijk omhoog gaat, maar na de eerste kijkbeurt heb ik toch wat teveel momenten gehad die ofwel wat saai werden, of die naar gezochte complexiteit deden smaken.

Het is een film over twee dubbelgangers, die zodra ze van elkaars bestaan af komen te weten, zich ook met elkaars levens gaan bemoeien, en dan vooral met elkaars partners. Dat verhaal aan de oppervlakte is op zich prima te volgen, al moet je uiteraard af en toe de aandacht goed erbij houden om de twee Gyllenhaals uit elkaar te houden. En dat de film een soort van parabel over commitment- en bindingsangst in een relatie is, daar kan ik ook nog wel in mee. Maar toch vraag ik me van veel zaken nog wel af wat nu precies het punt is; is de spinnenmetafoor simpelweg iets over hoe Adam tegen z'n vriendin aankijkt, als iemand die hem, nadat ie z'n taak als bevruchter heeft voltooid, simpelweg (metaforisch) opeet? En is Adam nu écht het origineel, of is Anthony dat, of zijn zij beiden verschillende kanten van dezelfde medaille? Ik hou aan de ene kant wel van films die niet alles voorkauwen, maar Enemy maakt het mysterie ook niet altijd even interessant. Ik hou het momenteel bescheiden: 3.5*

De film begint heel veelbelovend - heel mysterieus en spannend - maar zakt dan een beetje als een pudding in elkaar. Het dubbelgangersthema, de (seksuele) avonturen van beide mannen en de spin moeten denk ik begrepen worden door middel van het citaat van Hegel dat alle (wereld)gebeurtenissen twee keer optreden waaraan Marx heeft toegevoegd: de eerste keer als tragedie en de tweede leer als klucht.

FILMHUISZOOI !! En wel van de bovenste plank! Onsamenhangend geneuzel wat slecht uitgewerkt leid tot.... niks ! Na een half uurtje kijken en de trage shots kreeg ik al een vervelend voorgevoel; dit is weer zo'n filmhuisfilm die tot niets komt, waarvan je denkt; zonde van mijn tijd. Zo een met recencies als: "deze film moet het meer hebben van de sfeer dan van de plot" en dan weet je eigenlijk al genoeg. Onduidelijke beelden in het begin (wat veelbelovend uitgewerkt had kunnen worden na de scene met de concierge in de lift ( a la 'Eyes Wide Shut' ) maar niks. Nutteloze symboliek (?) in een 'verhaal' wat alles in zich had kunnen hebben voor een geweldige film. Geïntrigeerd door wat ik in de gids gelezen had ging ik er eens echt voor zitten. Maar na een half uurtje was ik al bang dat het tot niets zou leiden en had ik hem eigenlijk af moeten zetten. De stelling dat het een en dezelfde man is wordt door de beelden niet ondersteunt; hij vecht met zijn dubbelganger en telefoneert met hem. Het einde is helemaal verschrikkelijk; alsof de film nog niet af is of het budget is op. Maar erger nog: het einde is totaal onbegrijpelijk !!

Drie kwartier naar zitten kijken, toen afgezet, van mijn Horizon Mediabox verwijderd en een stukje gaan wandelen. Met andere woorden: 'Ik vind er niks aan.'

Mijn gedachten bij "web" en "spin" gaan eerder naar Deleuze met zijn Rhizomen-theorie. Naast de mozaïek-film lijkt er zich zo langzamerhand een nieuw genre aan te dienen binnen de filmwereld, waarvan Enemy naast Inland Empire - "This is not my house", krachtige exponenten zijn. Gebeurtenissen liggen als knooppunten in een web, waarbij verleden, heden en toekomst een niet te ontwarren kluwen lijken te vormen. Niet alleen de tijd ligt verspreid in een chaotische web, ook en vooral wanen en verwrongen herinneringen bieden weinig greep om een weg van A naar B uit te stippelen. Gelukkig heeft de kijker ook een intern kompas, waarbij intuïtie en emotie als Noordpool dient.

Het is heel "veelzeggend" dat Enemy eindigt met "After the lights go out" van The Walker Brothers.

In het kort; Enemy vind ik een briljante en uitermate gedurfde film, met fantastisch ingetogen acteerwerk van Jake Gyllenhaal en, hoewel een niet al te grote rol, van Sarah Gadon.

3 pogingen gedaan afgelopen jaren ( afgelopen weekend weer, toen hij op tv kwam)

vanwege de goeie recensies, maar WEER heb ik hem na ruim 45min af gezet.

langdradig, eentonig, saai, alsof ik eigenlijk nergens naar kijk, want wat gebeurt er eigenlijk allemaal?

Naar mijn mening gewoon niks.

Tot en met het laatste shot heb ik geboeid zitten kijken, benieuwd naar hoe de plot zich verder zou ontwikkelen, wat Adam zou gaan doen en hoe de filmmakers het geheel zouden afronden. En ik vind het op zich al een hele prestatie dat Villeneuve er in slaagt om een ervaren en daardoor –laat ik het maar toegeven– soms ook wel eens blasé filmkijker zo constant geïntrigeerd te houden. (Sowieso vind ik hem steeds interessanter worden: van niet ál zijn werk ben ik een liefhebber, maar Arrival en Blade runner 2049 vind ik toch wel meesterwerken.) Maar als ik dan ook ná het afstruinen van het web (pardon the pun) nog steeds geen wijs heb kunnen worden uit de tegenstrijdige verklaringen en de verschillende mogelijkheden die elke nieuwe uitleg biedt, dan haak ik af. Ook voor mij mag een film best wat losse eindjes achterlaten of wat raadsels onopgelost houden, maar mijn geduld raakt ook wel eens op, en de fraaie vorm van deze film (inclusief het goede spel van Jake Gyllenhaal) weegt niet op tegen de ergernis om wat ik ervaar als beoogde onduidelijkheid.

Ja, dat was één van de vele aanwijzingen die ik voor één van de verklaringen was tegengekomen, net als het feit dat we de twee Gyllenhaals alleen maar samen zien wanneer er geen getuigen zijn (vulture.com heeft er een aardig essay over). Maar zoals gezegd kun je ook een hoop argumenten voor de ándere mogelijkheden aanvoeren, en op een gegeven moment was mijn bereidheid om nog verder te graven (zonder een vaststaande "beloning" in het vooruitzicht) gewoon óp. Maar dank voor de clue!

Een film die al lang op het lijstje stond. Villeneuve heeft al enkele films gebracht waar ik best van kon genieten. Enemy had enkele mooie stills, zodat de film snel in mijn watchlist terecht kwam. Enemy is vooral sfeervol opgebouwd met heerlijke muziek, rustig acteerwerk met uiteraard Gyllenhaal in een boeiende rol, en een gele filter over de hele film die zorgt voor een mysterieuze en dromerige look.

Het verhaal wordt best interessant. Ik moest even denken aan De Palma, al heeft die uiteraard een hele andere visuele stijl. Een film die veel vragen oproept, wat uiteraard past bij zo'n film. Wel heb ik helemaal niets aan de scènes met de spinnen die vooral symbolisch in de film lijken te zitten. En ook met het einde ben ik helemaal niets. Al die symboliek is niet echt voor mij. Ik heb de indruk dat de uitleg langer is dan de film zelf en dat er meer mysterie is over het feit dat het een mysterie is, dan in de film zelf.

Op zich wel goeie film en vooral dankzij Gyllenhaal en Villeneuve boeiend om te zien. Ik had echt op het einde van de film 'is dat nu echt gedaan of komt er nog een stuk'? Nogal abrupt en met honger achter gebleven. Jammer, want de film leek goed op dreef, ook al had het nergens het gevoel van een echte topfilm te zijn. Villeneuve heeft betere films gemaakt, maar veel regisseurs zullen ook op Enemy jaloers zijn.

Gave film.. consistent qua sfeer en beeld. Lekker mysterieus, mooie lange shots van de vage characters. Het verhaal is bizar en je wil gewoon wil weten wat hier aan de hand is. Dit zou zo een David Lynch film kunnen zijn..

mystery thriller met erotische accenten . beetje teleurstellend. enige verklaring voor de gebeurtenissen in de film is bovennatuurlijke bullshit. De minste van Villeneuve tot nu toe.

Zegt de man die 2001: A Space Odyssey 5 sterren geeft.

Er is toch niks bovennatuurlijk in 2001: ASO? Sommige beelden moet je natuurlijk niet letterlijk nemen. Misschien is dat ook wel het geval met Enemy maar ik had uiteindelijk ook wel het gevoel dat het BS was. Nu goed, ik heb 'm maar één keer gezien en kan er dus dik naast zitten.

Buitenaardse technologie (monoliet) is nog iets anders dan bovennatuurlijk. We begrijpen dat het hier om een technologie gaat die verder staat dan de onze.

Vooruit... Hij geeft Pan's labyrinth ook 4,5 ster

Herzien

En zoals bijna elke keer met Villeneuve vind ik m de tweede keer beter. Een teken dat we net een echt goede film te maken hebben.

Leuk mysterie over een man en zijn dubbelganger. Het is leuk om steeds meer clou’s te ontdekken. Heb voor mijn gevoel het grotendeels wel op een rijtje. Je zou op internet op zoek kunnen naar een sluitende oplossing. Geen idee of die er ook is. Maar liever hou ik het open. Het is juist het fijne van kunst dat het op meerdere manieren beleefd kan worden.

Verhoogt naar 4*

Mocht je toch willen zoeken is dit degene die 'sluitend' is. Best ingenieus.

Enemy EXPLAINED - Movie Review (SPOILERS) - YouTube

Ja, apart. Het doet Lynchiaans aan, met een mysterieus getint doppelganger-verhaal en dito symboliek, maar dan in de stijl van Villeneuve. Is voor een eerste kijkbeurt misschien niet meteen helemaal te doorgronden (ik ga niet beweren dat ik alles snap), alhoewel het qua plot minder complex is dan een gemiddelde Lynch-film.

Wat in ieder geval wel werkt is de fragmentarische vertelstijl in combinatie met de stijlvolle gele belichting. Het speelt zich weliswaar af in deze wereld, maar het voelt als een alternatieve werkelijkheid, dystopiaans en vervreemdend. De onheilspellende muziek doet je al snel vermoeden dat er iets staat te gebeuren, waardoor je geboeid blijft kijken.

Jake Gyllenhaal is zoals gewoonlijk weer goed bezig en weet de dubbelrol overtuigend neer te zetten.
Het einde met de grote spin vond ik niet zo; hij kwam al eerder voor in de film, maar hij reageerde alsof ie betrapt was, wat vooral over kwam als een flauwe grap, alsof de film zichzelf ineens niet meer serieus nam.

Uitleg vind ik wel goed, maakt de film wel een stuk minder spannend in hindsight, maar ook een stuk logischer.

Er zal weer meer in de film zitten dan ik er uit haal. de spin in het begin en eind [ spoiler] . Zit de film in het eerste uur op een vette 5* , geweldige muziek, prachtig dromerige gele kleuren, erg goede Gyllenhaal .Vervolgens zakt de film snel naar een dikke 0,5 *. Twee identiek gelijke mannen, zelfs de zelfde stem, die er niets anders mee weten te doen dan elkaars vriendin neuken. Tja. Wat een afknapper....of ik heb de symboliek helemaal niet begrepen.
Ach wel of geen symboliek....who cares, zolang het maar goed en boeiend blijft. De wending in het laatste half uur is helemaal ruk. Goedkoop zelfs.

Mochten er mensen zijn die geen genoegen nemen met het bos ingestuurd te worden dan helpt misschien het volgende.
De vrouw van de acteur wist dat Anthony, Anthony niet was , maar Adam ; .""Ik wil dat je blijft " zegt ze .
Deze zin is goed voor minstens een week analyse en beschouwing...

Herzien na bijna 10 jaar en blijft een geweldige, beklemmende prent. Van de 6 films die ik van Villeneuve zag zijn beste. Al ben ik ook wel een sucker voor dit soort mysterieuze psychologische thrillers.

Toronto baadt hier in een lome, nachtmerrie-achtige sepia-waas, al had het op visueel vlak nog net wat verfijnder gekund. De eerie soundtrack is perfect, en Gyllenhaal speelt wat mij betreft de dubbelrol van zijn leven. Ook de ondertussen wat uit het oog verloren Mélanie Laurent, 10 jaar geleden erg hot als actrice, en vooral de voor mij onbekende Sarah Gadon vond ik sterk voor de dag komen.

Trage maar gebalde prent die niet voor iedereen is, maar hier ook bij een tweede visie tegen de 4,5* aanleunt.

Wat een aparte en trage film. Nee was niet mijn ding. Van het einde vergreep ik ook niks en het interesseert me ook niet meer.