El Espíritu de la Colmena (1973)

Een fraaie film had ik zeker wel verwacht, maar de schoonheid van deze film overtrof elke verwachting. En dan heb ik het eigenlijk niet eens over de prachtige manier waarop alles in beeld wordt gebracht. Die is overigens zeker wel noemenswaardig, want sommige shots zijn werkelijk om in te lijsten. Een sobere meisjeskamer met weinig meer dan twee ledikanten en een kast met wat speelgoed…een deur die opengaat, een kat die naar binnen sluipt, de lichtval precies goed…zo eenvoudig, zo doeltreffend, zo mooi. Om nog maar te zwijgen van de sterke scène die het inluidt....Maar hoe schitterend ook, dit is niet wat me uiteindelijk ademloos deed toekijken.

Er zat gewoon zoveel ongrijpbaars in wat me echt iets dééd. De scène met de moeder, die zich slapend houdt…tergend lang, zo weinig onthullend en tegelijkertijd zo veelzeggend. Daar kan ik me volledig in verliezen. De spelende meisjes, zo ongedwongen, ik geloof dat ik daar alleen al urenlang gelukzalig naar had kunnen kijken. Ik vind het knap hoe sommigen de film zo kunnen analyseren, want ik werd veel te veel opgezogen in de wondere wereld van een sprankelend klein meisje om hier nu helder uiteen te kunnen zetten waar El Espíritu de la Colmena naar mijn idee nou echt over ging. Het roept in ieder geval herinneringen op naar het verlangen naar sprookjes, naar avontuur, naar oprecht geloven in onvoorwaardelijke goedheid, dat je als kind nog hebt.

Een plekje in mijn top 10 gaat hij zeker krijgen, een plekje in mijn hart heeft hij inmiddels.

Wel schattig dat sommige mensen deze film willen zien als een idylle.EEDLC is wel een van de meest symbolisch geladen films die ik ken en ieder beeld lijkt over te lopen van betekenissen.

Net als bijvoorbeeld Cria cuervos is het zowel een psychologische schildering van een kinderzieltje als politieke metafoor.

Wat dat 1ste betreft:in de figuur van Ana lijken we te maken te hebben met iemand die zich opsluit in een narcistisch isolement en zich volledig verliest in haar droomwereld,dit itt haar pragmatische zus,moeder en vader.Dat narcisme blijkt wel uit de graagte waarmee Ana zichzelf bekijkt,b.v. wanneer ze in de vijver kijkt en ipv haar spiegelbeeld...het monster ziet.Trek verder uw eigen conclusies.

Ik vermoed ook dat Ana daarmee staat,min of meer,voor het achterlijke Spanje van Franco dat zich heeft afgesloten van de boze buitenwereld en worstelt met monsters die het zelf heeft gecreerd.De poitieke lading is explicieter dan je zou denken:de scène met de republikeinse gevangene die wordt geholpen en daarmee per ongeluk verlinkt,maar nog meer het beeld van de moeder die een briefkaart in het vuur gooit met daarop een postzegel waarop afgebeeld...Franco.Opmerkelijk dat dit de censuur passeerde.

Filmisch is het allemaal om je vingers bij af te likken:zoals reeds gezegd is ieder take als een schilderij,niet alleen beinvloed door onze meeesters maar zeker in de openluchtscenes nog meer door de Spaanse meesters als Velazquez,Zurbaran,el Greco enz.Spanje wordt hier niet echt afgebeeld als ideaal vakantie-oord voor de doorsnee toerist,trouwens.Door de zeer lange takes en statische camera voelt deze korte film wel veel langer aan dan je zou denken op grond van de speelduur..

El Espiritu deed me denken aan deze film Crin Blanc: Le Cheval Sauvage (1953)

Vooral de muziek en de sfeer

Het valt me op dat Spanje een topland is als het aankomt op films waarin kinderen centraal staan. Of in ieder geval hebben veel van dat soort films spaanse invloeden (Cria Cuervos, Marcelino pan y Vino, Io Non Ho Paura (hoewel eigenlijk meer Italie), El Laberinto del Fauno, schieten me zo te binnen).

Ook deze is weer fijn. Met name natuurlijk dankzij de vertederende Ana Torrent en het sterke laatste half uur. De aanloop van El Espiritu de la Comena vond ik wat minder bijzonder, eerlijk gezegd. Inderdaad zijn er mooie shots en is de belichting fraai, maar aan de andere kant vond ik de cinematografie wel wat statisch en de doodssymboliek leek me vrij oppervlakkig. Opvallend trouwens dat Ana Torrent net als in Cria Cuervos zo nadrukkelijk wordt geassocieerd met de dood. Ook verder zijn er aardig wat overeenkomsten met die film (denk aan de scheerzeep versus de make-up scene). Mijn voorkeur gaat uit naar de film van Saura, die vind ik toch diepgaander. Maar mooi is El Espiritu de la Colmena wel.

Een prachtige film dit.

Ik moet zeggen dat de betekenis van alles voor mij nog niet helemaal duidelijk is, maar het lezen van sommige reacties hier helpt gelukkig al weer een heel stuk.

De film barst welke van de mooie symboliek en kent veel lange momenten zonder dialoog. In sommige films staat zoiets gelijk aan saaiheid, maar bij deze film doet. Bijna elke scene in de film is een plaatje op zich, waarbij de meesten ook daadwerkelijk echt mooie plaatjes zijn. visueel is de film dik in orde dus.

Het verhaal zelf is ook best origineel en Ana Torrent weet daarnaast ook te overtuigen als hoofdrolspeelstertje. Wat een enorm fraaie ooguitdrukking heeft ze, iets wat me op sommige momenten even deed terugdenken aan de hoofdrolspeelster in La Passion de Jean D'arc.

Het moment dat Ana het monster van Frankenstein ook daadwerkelijk ziet vond ik wel ontzettend mooi. Schitterende scene wat mij betreft en zo zijn er nog wel meer. Ik ben benieuwd of ik met een herziening er nog wat meer qua betekenis uit zou kunnen halen. Sommige beelden blijven ook lang hangen en dat is eigenlijk altijd een positief teken bij een film.

Voor nu een dikke 4,0*

Erg genoten hiervan. De film heeft een heerlijk rustige tempo en contemplatief karakter, dat ondersteund wordt door betoverende muziek. Het meisje Anna was perfect gecast, met dat engelachtige gezichtje. De vele symboliek ontging me soms, zoiets als de bijenkorf moest waarschijnlijk een metafoor zijn voor het Franco regime? Grootste pluspunt is uiteraard de prachtige cinematografie in een gloed van honingkleuren. Van elke frame kan je wel een foto aan de muur hangen.

4*

Ik zal deze film graag in het EYE willen zien. Daar wordt hij vertoond ter gelegenheid van de uitbreng van Mark Cousins A Story of Children and Film.

Ben zeer benieuwd, ik vond Ana Torrent ook al schitterend spelen in Cría Cuervos van Carlos Saura.

Een mooie film, die rustig begint (en blijft) en je zomaar opeens aan de buis gekluisterd houdt. Mijn eerste indruk was dat zowel de beeldkwaliteit als de geluidskwaliteit inmiddels gedateerd zijn. En, al is dat in technisch opzicht mischien wel zo, ik kwam er al snel achter dat daar inhoudelijk geen sprake van is. Er gebeurt weinig, vrijwel niets, maar het is wel adembenemend. En wat er gebeurt moet je meer dan eens tussen de regels door zien. Dat er vrijwel niets gebeurde was dan ook mijn eerste indruk, want achteraf gebeurt er eigenlijk, tussen de regels door wel heel veel.

De kinderlijke onschuld, het inmens (of onmenselijk) grote contrast met de gruwelen uit de burgeroorlog die zich in die tijd (v.a. eind jaren '30) afspeelde, de prachtige plaatjes van het dorre Castillië tijdens de winter, de meesterlijke regie, en het acteerwerk, maar ook de muziek, maken dit toch wel een heel bijzondere film. De stilstaande shots deden me ook aan Amour (2012) denken, waar Haneke ook gebruik maakt van schilderijen om sfeer aan de film toe te voegen.

Een voorbeeld voor toekomstige filmmakers van hoe je met weinig dialogen, een eenvoudig verhaal, en met weinig middelen zoals een landschap, licht, schaduw en geluid, voldoende hebt om een meesterwerk te maken.

Een van de meest ingenieuze en pakkende momenten wat de muziek betreft is op het punt dat de twee meisjes richting de schuur gaan, dat beeld wordt begeleid door de mooie muziek uit een oud en (in Spanje) beroemd kinderliedje: Vamos a contar mentiras, vertaald: we gaan leugentjes vertellen. Dit liedje speelt op het moment dat Isabel, die weet dat geesten niet bestaan en dat films fictie zijn, haar zusje gaat vertellen dat er een geest woont in die schuur.

In de film zien we een gevangene, volgens mij een verzetsstrijder, die terugkomt. Ik ben ervan overtuigd dat het hier om de geheime minnaar van de moeder gaat. Zij hoopt dat hij ooit komt schrijft ze, en na diens dood verbrandt ze haar volgende brief aan hem.

De trauma van Ana ontstaat volgens mij doordat ze ziet hoe haar vader de horloge weer heeft die zij (in de jas) aan die man in de schuur gaf, en vervolgens ziet ze het bloed in de schuur, waardoor ze denkt dat haar vader die man heeft vermoord, en slaat ze vervolgens op de vlucht.

Symboliek is er genoeg in de film, al vraag ik me af of iemand in staat is om alle symboliek te zien (ik zeker niet). En ook de kritiek op het Franco-regime, die niet geuit mocht worden toen deze film werd opgenomen vergt wellicht dat men meer dan eens kijkt om dat te vinden.

Nieuwsgierig kwam ik via google uit op de site van de universiteit Complutense van Madrid, waar een doctoraalscriptie (2012) van Isabel Arquero Blanco te vinden is, waarin ze het creatieproces van de film ontleedt: Descriptieve studie van "El Espíritu de la Colmena" (24MB). In het Spaans, voor wie het interesseert (heb het overigens (nog) niet gelezen).

Op andere webs vond ik beweringen over de titel ("de geest van de (bijen)korf") die menen dat het dorp de bijenkorf is, waarin de dorpsmensen in cellen leven en niet met elkaar communiceren. Alleen Ana kan ontsnappen aan de normen binnen die bijenkorf en is daarom als enige in staat om "de geest" te zien (en op school is zij degene die de ogen op de pop plaatst waarmee het kan zien, ook symboliek). Ikzelf moet daarbij meteen weer aan haar grote ogen denken. Ook schreef men dat de dorre beelden symbool staan voor het grijze Spanje onder Franco.

Zo is er denk ik voor ieder wat wils, en misschien ligt de kracht van de film ook daar, het laat je zien wat je zelf door je eigen ogen wilt zien. Als kijker bepaal je in die zin een beetje hoe de film loopt doordat je de vrijheid hebt om het te ervaren zoals je zelf wilt (diezelfde vrijheid die de personen uit de film, behalve Ana, niet hebben). Zo zie ik het

Deze Spaanse klassieker bekeken en ik vind hem toch een tikje tegenvallen. Dat de film destijds zo hoog werd aangeschreven en de tijdgeest in ogenschouw nemend kan ik me de hoge waardering evenwel voorstellen.

Het tempo van de vertelling is laag en hoewel ik daar geen probleem van maak, gebeurt er niet veel.

Ana Torrent draagt de film en dat is buitengewoon knap. Het verlegen maar dappere meisje Ana heeft een enorme uitstraling en een expressief gezicht. De symboliek ligt in deze film voor het oprapen en is veelbesproken.

Niet mijn favoriete Spaanstalige film.

Het uiterlijk heeft deze Spaanse film al meteen mee, want dat zag er mooi uit: veel warme oranje-achtige kleuren en maar weinig dingen in beeld. Ik ben wel een liefhebber van dat soort cinematografie. In het begin was het echter wat aan de saaie kant en even lastig inkomen. De scenes zijn lang opgezet en er gebeurt eigenlijk niet zo veel, maar na een tijdje heb je wel door dat die scenes stuk voor stuk mooi zijn gefilmd en gaat het plot ook steeds meer aanspreken.

Een jong meisje Ana komt in aanraking met de gevaren des levens en hoe ze ermee omgaat. Zo krijgt ze uitleg over giftige paddestoelen, raakt ze geïnteresseerd in het monster van Frankenstein en komt ze in contact met een gewonde vreemdeling met een pistool. Een stuk fantasie komt ook om de hoek kijken. Je kunt ook vast allerlei analyses en symboliek er op loslaten. Heb ik niet gedaan, want aan de film zelf had ik al meer dan genoeg om geraakt te worden.

Uiteindelijk langer bezig geweest met het vinden van deze film in fatsoenlijke kwaliteit dan met met het kijken ervan. De blu-ray is lastig verkrijgbaar en de dvd is op de meeste plekken vrij pittig geprijsd. Bovendien koop ik liever geen dvd als er een (gerestaureerde) blu-ray beschikbaar is. Het werd uiteindelijk een potje pindakaas, maar wel van goede kwaliteit.

Na die complete speurtocht was het eerste gevoel toch een vleugje lichte teleurstelling. Er gebeurde heel weinig en de rol van de film en het karakter Frankenstein was veel kleiner dan ik had verwacht. Het is meer een katalysator. Beehive is meer een contemplatieve film. Lang aangehouden shots en weinig narratieve voortstuwing. Maar, zoals arno74 al schrijft, tussen de regels door gebeurt heel veel. Zowel in de wereld van het meisje als de politieke symboliek. Nu ben ik opgeleid als historicus, maar van de Spaanse burgeroorlog en de Francotijd weet ik beschamend weinig. Net zoals Vinokourov heb ik me in de eerste instantie bezig gehouden met de wereld van de film zelf, al kun je vermoedelijk uren googlen naar analyses en theorieën over deze film.

Over de cinematografie is veel gezegd, deze is inderdaad erg stijlvol. Soms wat sober, maar met name de kadrering en warme belichting zullen veel mensen bekoren. Het is in elk geval niet flashy. Triest om te horen dat de cameraman tijdens deze film al blind aan het worden was en zich een aantal jaren later, compleet blind, van kant heeft gemaakt.

Het acteerwerk is zeer goed, maar Ana steelt echt de show. Wow. Die grote, onschuldige ogen en de naturelle manier van acteren (hoewel acteren, ik las dat regisseur Erice gezegd heeft dat het zesjarige meisje geloofde dat het monster echt was) maken dit wat mij betreft een van de beste acteerprestaties van een kind van die leeftijd. Compleet geloofwaardig.

Mijn 4 sterren zie ik als zeer voorlopig, en ik acht de kans bijzonder aanwezig dat dit bij een tweede viewing zal stijgen.

Goed om te weten! Ik zag deze op (niet gerestaureerde) DVD en het lijkt me echt een plaatje op een gerestaureerde blu-ray.

Als deze je is bevallen kan ik je ook Cría Cuervos (1976) aanbevelen, ook een topfilm met wederom Ana Torrent die de show steelt in een eveneens ietwat contemplatieve stijl.

Ik kwam hem (niet geheel toevallig natuurlijk) gisteren inderdaad tegen tijdens mijn omzwervingen na afloop van deze film. Had hem al aan watchlist toegevoegd, net als El Sur. Maar alsnog bedankt voor de tip uiteraard!

ook gelijk even de toppers uit Cintas de oro: The 50 Best Spanish films en zijn broertje Nickel Odeón Top Spanish films until 1995 toegevoegd aan de lijst.

John Milton, ik gebruik zelf dit lijstje van de zeg maar Spaanse moviemeter: Top Filmaffinity, daar vind je ook de moderne films tussen. Qua klassiekers is er wel veel overlap met die twee lijsten die je noemt. Van de hoog aangeschreven klassiekers wil ik de meeste ook nog zien

Die pagina is trouwens ook in het Engels beschikbaar, maar dan worden de titels ook meevertaald.

Schijnt één van de favoriete films van Stanley Kubrick te zijn dus reden genoeg voor mij om deze te gaan zien.

Ben benieuwd.......

Na het zien van 'Cría Cuervos' las ik direct veel over deze film. Volgens velen zou deze 'El Espíritu de la Colmena' nog beter zijn en Ana Torrent... ja wat moet daar nog over gezegd worden. In beide films is ze betoverend goed. Prachtig dat zo'n meisje de show steelt met haar ogen. Verder is dit een film die je qua sfeer wel moet pakken denk ik. Qua plot is dit nogal mysterieus en ongrijpbaar, veel symboliek en onbeantwoorde vragen. Ik vond 't erg mooi allemaal. Tijdens het kijken dacht ik dat die man in de schuur is doodgeschoten door de vader van Ana, omdat-ie een affaire met haar moeder had. Ana bedankt zicht dat, vlucht.. eet van de paddestoel en sterft. Wat resulteert in het mooiste moment dat ze het monster van Frankenstein ''echt ziet''. Echter na wat denken en lezen kan het ook allemaal weer anders zijn.

Dat is alleen maar mooi. De cameravoering + sfeer zorgt ervoor dat deze film me nog wel even beet blijft houden denk ik. Oh ja, die muziek.. ook alweer zo prachtig. Net als de mooie beelden van de landschappen, het dorpje, ect. waar Víctor Erice ons op trakteert. Moet eerlijk toegeven dat het Franco gedeelde me niet echt bezig heeft gehouden. Ben niet zo van de Spaanse politiek / geschiedenis. Doet verder niks aan deze mooie kijkervaring af. Dikke voldoende voor deze prent, met kans op verhoging in de toekomst.

Veel, wat mij betreft iets té veel symboliek in deze mysterieuze film, die van begin tot einde grossiert in prachtige opnamen. Zo'n nietig klein meisje in die wijdse velden; het zijn beelden die beklijven. Daarnaast maakt de haast betoverende aanwezigheid van de kleine Ana Torrent met haar grote ogen in een nagenoeg uitdrukkingsloos gezichtje deze film tot een bijzondere kijkervaring. Erg mooi, maar naar mijn mening niet zo mooi als Cría Cuervos waarmee deze film vaak vergeleken wordt.

Zeer mooie beelden, deels ook in oranje/gele honingtinten, waarin de (droom)wereld van een kind wordt beschreven. Deze Ana vervult de hoofdrol, met daarnaast als goede tweede haar zus Isabel. De ouders komen wel aan bod, maar niet op de voorgrond. De relaties tussen de ouders zelf (de moeder lijkt een minnaar te hebben, maar dat wordt niet al te expliciet uitgewerkt) en tussen ouders en kinderen zijn niet direct duidelijk, ook al omdat er weinig wordt gesproken in de film.


Net zo goed als Ana de wereld om haar heen mag zien te begrijpen, wordt een flink deel van de interpretatie van het verhaal aan de toeschouwer overgelaten. Die laatste krijgt daarbij met de nodige symboliek te maken, die gelukkig niet kant-en-klaar wordt geserveerd met complete toelichting of nadere verduidelijking erbij.


De rol van Ana wordt voortreffelijk gespeeld door Ana Torrent, die drie jaar later opnieuw positief zou opvallen in Cría Cuervos (1976). Haar grote, open ogen en serene gezicht bepalen ook hier de sfeer.
Volgens de eindgeneriek is de film opgenomen in het dorpje Hoyuelos in de provinvie Segovia, Spanje. Met het landschap er omheen, een perfect decor,
De regisseur Víctor Erice heeft de titel "de geest van de bijenkorf" ontleend aan een opmerking in een natuurboek uit 1901 van de Belgische schrijver Maurice Maeterlinck. De verdere aansluiting tussen film en titel wordt hierbij eveneens aan de toeschouwer overgelaten.

Gelukkig dat er iemand als arno74 is die mij toch de belangrijkste symboliek en gebeurtenissen die mij volledig ontgaan kan toelichten. Maar het is best wel frustrerend dat ik het meeste niet goed snap, waardoor ik het vooral moet doen met Anna die met haar kinderlijke verwondering de wereld verkent in tegenstelling tot de rest die zich lijken te verzoenen met hun grijze bestaan. Ik mis toch wel de echte vlucht in de fantasie zoals in een Pan's Labyrinth, Paperhouse, Celia, The Fall om er maar enkele te noemen. Dat een film waarin weinig gebeurt daarom niet per se saai hoeft te zijn, ben ik het ook mee eens. Maar ik vind dat hier iets te weinig verhaal in zit en dat komt wellicht ook weer omdat de gebeurtenissen en symboliek omtrent de volwassenen mij vaak ontgingen noch konden boeien. Welke film doet dit dan wel goed? Poison for the Fairies, een Mexicaanse film waarin het volledig rond jonge twee meisjes draait en de volwassenen echt wel decoratie zijn.

Veneno para las Hadas (1984)

Ja, helemaal mee eens. Prachtige film maar deze kreeg me minder in z'n greep dan Cria Cuervos. In die ogen van Ana Torrent kun je verdrinken. Wat zou er van haar geworden zijn? Mooie recensies hier van Norma, pippo il buffone en arno74, maar ook anderen hier zeggen zinnige dingen. Die relatie tussen de brief en de verzetsstrijder die arno74 signaleert vond ik wel intrigerend. Overigens heb ik niet alle symboliek opgepikt en de film ook maar voor zichzelf laten spreken.

O ja, alexspyforever, bedankt voor al je filmtips. Vooral Pan's Labyrinth en Paperhouse moet ik absoluut gaan zien.

Volgens mij acteert ze nog steeds. Haar bekendste film als volwassen actrice is 'Tesis'.

Inderdaad, ik schrok wel een beetje toen ik haar met de eerste rimpels in haar laatste film zag (een bijrol in Verónica (2017). Ze is nu een oude dame aan het worden.

Edit: in Vacas (1992) speelt ze ook, ook een aanrader. En als die bevalt dan is Tierra (1996) van dezelfde regisseur en met een deel van dezelfde cast ook een aanrader.

Beetje flauw.

Ik liep zelf tegen een enorme tweestrijd op in deze film. Enerzijds zijn er de binnenscenes, waarin ik een hoop van de positieve kritieken zeker herken. Anderzijds de buitenscenes, die daar volledig haaks op staan. Die laatste zijn jammer genoeg nefast voor een film die sterk op sfeerschepping leunt.

Binnen ziet het er allemaal netjes uit. Mooi gekadreerde shots, veel gespeel met licht en een amberen gloed die erg overheerst. Ik vond het er nu ook weer niet uitzinnig mooi uitzien, maar het was wel netjes afgewerkt en qua sfeerzetting kon het wel tellen. Daar komt bij dat Torrent het erg goed doet voor zo jong te zijn.

Jammer genoeg houdt het daarbij op. De muziek is een eerste spelbreker. Nogal vreemd luchtig en weinig passend bij de beelden, waardoor enkele mooie scenes toch aan impact verliezen. Erger zijn de oertrieste buitenopnames, met hun verlebde kleuren en grijze setting die van het mysterieuze bijna helemaal niks heel laten. Het is een jaren '70 film, dus helemaal verbazen deed het me niet, maar ik vond het wel in scherp contrast staan met de rest.

Zo hobbelt de film een kleine 100 minuutjes voort. Hier en daar wat mooie momenten, maar echt lang wordt het niet volgehouden en de sfeer wordt meermaals zonder weinig gene of schroom compleet afgebroken. Gaf mij in ieder geval niet het idee dat Erice volledig op de hoogte was van wat hij juist in handen had.

2.0*

Deed me denken aan Resnais' Marienbad, in die zin dat beide films je laten ronddwalen in hun wereld zonder dat je alles noodzakelijkerwijs dient te begrijpen.

Het is 1940 en Ana [Ana Torrent] is onder de indruk van een vertoning van de griezelfilm Frankenstein (1931) waarin vooral de scène met het meisje met de bloemen blijft rondspoken in haar hoofd. Ana's zusje Isabel [Isabel Telleria] weet de vragen die Ana haar stelt over de film te beantwoorden en suggereert zelfs dat ze het monster recentelijk nog heeft gezien! De nieuwsgierige Ana besluit op zoek te gaan naar het monster.

Victor Erice neemt alle tijd om het verhaal te vertellen in een nostalgische film over een tijd en een plaats waar het leven minder snel aan de mens voorbij leek te gaan, maar het is ook een liefdesverklaring aan de onschuld en de kracht van de verbeelding die onze kindertijd kenmerkt.. De beide meisjes zijn ontwapenend en het is opvallend dat één van hen (Torrent) een zeer succesvolle acteercarrière zou hebben en dat de andere (Telleria) nooit meer in een film zou verschijnen. Dit is hoe dan ook een prachtige meditatie die je doet terug verlangen naar de tijd dat je zelf nog helemaal op kon gaan in je dromen en fantasieën zonder je druk te hoeven maken over de dagelijkse beslommeringen.