Jean de Florette (1986)

Ik heb deze film heel lang geleden al eens gezien. Zo lang geleden dat ik er zelfs nog niets over geschreven had hier. Dus dat is best lang. Maar toch kon ik me er nog wel veel van herinneren. De film had destijds best veel indruk gemaakt. En ook nu vond ik het nog steeds een goede film. Hij is heel langzaam, maar hij bouwt heel mooi op en er wordt prima geacteerd. Het is ook best een aangrijpend verhaal. Op naar deel 2 met Manon. Ook daar weet ik me nog best veel van te herinneren. Die heb ik toen ook vrij snel na deze bekeken. En dat ben ik nu ook weer van plan.

De Belgische artiest Stromae werd bekend met zijn nummer 'Alors On Danse': ellende, problemen en ongeluk in de strofes; en dan het (uiteraard sarcastisch) vrolijke en levendige refrein waarop het publiek vrolijk gaat staan springen: alors on danse; terwijl er eigenlijk niks te dansen valt.

Hetzelfde gevoel had ik bij dit Franse drama: je geniet en wordt vrolijk van de mooie beelden, het perfecte gezin, en hun ambities en idealen. Maar er is niks om vrolijk over te zijn: Jean de Florette draait vooral om de drang naar geld en eigendom - en hoe ver mensen gaan om hun zin te krijgen.

Mooie film, maar in mijn ogen niet de topper die hij voor een veel mensen is. Het hoofdpersonage wordt te naïef neergezet, waar de geloofwaardigheid bij momenten onder lijdt, en waardoor het drama aan kracht verliest.

Bovendien duurt de film iets te lang: de zoektocht naar water is belangrijk, maar na een poosje had ik wel genoeg kruiken en vaten zien verhuizen.

Acteurs, beelden, sfeer: zeker wel bovengemiddeld goed. Franser dan Frans, ook in de negatieve zin: respect voor dieren is vaak ver te zoeken.

Vlotte, luchtige en vooral makkelijke film met authentieke en prachtige beelden van Zuid-Frankrijk. Persoonlijk was ik niet op de hoogte waar de film precies over zou gaan en wat het was, behalve dat het een positie had weten in te nemen in de top 250. Niet geheel onverdiend, al is de echt grote status wellicht overschat. Het goede acteerwerk van met name Daniel Auteuil maakt indruk, maar ook de rustige beeldvoering van regisseur Claude Berri past perfect. De meest sfeervolle beelden komen voort uit de wintertijd, maar dat stuk duurt niet eens 5 minuten in totaal. In dat opzicht laat Berri genoeg visuele kansen liggen en kent het plot daarnaast te weinig emotionele hoogtepunten, maar het blijft ten alle tijden vlot wegkijken en gaat niet te lang door. Een favoriet zal het niet worden, maar zo'n rustige film die desondanks genoeg tempo kent is weleens fijn om te zien.

Al een tijdje terug, van het zomer waarschijnlijk, deze Jean de Florette tegenkomen bij de kringloop en blij verrast zomaar een film uit de top 250 te vinden. Nu alleen nog een kijkbeurt en dat gebeurde gisteravond dan eindelijk. Wat te verwachten wist ik niet helemaal, en na het eerder lichtelijk teleurstellende Paris, Texas, ook een Top250 film, vreesde ik een beetje dat ik deze film misschien ook niet helemaal zou aanvoelen/waarderen. Maar het tegendeel bleek waar...

De film neemt een aanloop die net zo langzaam en bedaard gaat als het leven in de Provence, en dat is absoluut niet als kritiek bedoeld, sterker nog het is een tempo en gevoel dat van meet af aan bij de film past. Een beeld ontvouwt zich rond Ugolin en Cesar betreffende een masterplan om het terrein van de Florette in handen te krijgen voor eigen gewin uiteraard. En dit gebeurt vanaf het eerste begin met een bepaalde humor getuige bijvoorbeeld de begrafenis met het geweer in de kist waar iedereen zich opeens realiseert dat het geweer wel eens af kunnen gaan tijdens de begrafenisstoet. Toch komt pas bij het overlijden de film bij zijn essentie wat betreft het in handen krijgen van het huis en de daarbij behorende waterbron, maar dat blijkt nog geen sincure met de net gearriveerde Jean die zijn eigendom op komt eisen en op zijn eigen manier hele plannen heeft met huis en locatie.

Maar Ugolin en Cesar zijn vasthoudend, blijven de vinger aan de pols houden en saboteren waar nodig. Dit geheel wordt op typisch Franse wijze gebracht met veel charme, prachtige natuur en locatie, maar vooral een sfeer en gevoel wat bij die film past. Zonder het einde te weten kan ik halverwege alvast zeggen dat Jean de Florette overtuigt. Sterk is daarnaast het beeld van het harde werk en leven als boer, tevens de tijden van hoop en wanhoop in het geval van watertekort, maar toch ook het beeld van volhardendheid, en het beeld van optimisme en hard werken dat Jean toont waarmee hij de snode plannen en sabotage van Ugolin en Cesar onbewust teniet doet. Geluk en optimisme lijken het te winnen van jaloezie en snode plannen, zo lijkt de boodschap. Maar zoals gewoonlijk kruipt het bloed waar het niet gaan kan.

Jean de Florette overtuigt qua sfeer, interesseert als verhaal en biedt charme via zijn acteurs om er achter te komen dat dit een eerste deel is van een film uit twee, oke dan. Maar goed, het eerste deel overtuigt dermate dat er interesse is voor het tweede deel dat ook in de top250 staat.

Ik ben direct op zoek gegaan naar het tweede deel, want dat belooft best een goede prent te zijn. Dat baseer ik dan uitsluitend op dit eerste deel, wat echt een prima film is. Goed tegen kwaad draait hier om water en dat speelt zich allemaal af in een klein Frans bergdorpje. Je zou denken dat je snel alles gezien hebt, maar niets is minder waar. De spanningen tussen de verschillende families bieden genoeg sensatie om deze toch eenvoudige film onderhoudend te maken. De beelden van de omgeving dragen daar zeker aan bij. Een klassieker is het voor mijn dan weer niet, wel eentje die er mag wezen.

Als mensen aan me vragen of ik nog een niet te moeilijke, lekkere film weet om samen klef naar te kijken dan raad ik vaak het tweeluik van Claude Berri aan dat gebaseerd is op de boeken van Marcel Pagnol. Opgeknipt in twee delen 'Jean De Florette' en 'Manon Des Sources' is het in feite één lange rolprent van bijna vier uur en de duurste Franse productie ooit op het moment van opnemen. Dat kon gelukkig ook omdat François Mitterand's minister van cultuur Jack Lang er flink voor in de buidel tastte. De film speelt zich af in de Provence en de schitterende plaatjes die Berri's cameraman Bruno Nuyen schoot van dat deel van Frankrijk zorgde in de jaren erna voor het toeristisch appeal dat de regio tot op de dag van vandaag heeft.

Eigenlijk klopt alles aan het tweeluik: het verhaal, de setting, de op Giuseppe Verdi gebaseerde muziek van Jean-Claude Petit, de acteerprestaties van Yves Montand, Daniel Auteuil, Gérard Depardieu en Emmanuelle Béart, alsmede de adembenemende verschijning van die laatste, die het begrip femme fatale een nieuwe dimensie geeft.

Onderhoudende film.