Witness for the Prosecution (1957)

Dit Misdaad/Rechtbankdrama met perfect getimede Komische elementen is inmiddels al bijna 65 jaar oud maar heeft in die periode, zo bleek afgelopen weekend na een zoveelste herziening, helemaal niets aan kracht en amusementswaarde ingeboet. Sterker nog Witness for the Prosecution (1957) weet me met het verstrijken der jaren steeds meer te imponeren.

Gebaseerd op een kort verhaal van Detective schrijfster Agatha Christie, die naar het schijnt zelf het einde heeft herschreven, en geregisseerd door de oorspronkelijk uit Oostenrijk-Hongarije afkomstige Billy Wilder, die vanwege zijn Joodse afkomst in de jaren dertig van de vorige eeuw via Frankrijk zijn werk voortzette in de Verenigde Staten. In de jaren vijftig was hij door films als Double Indemnity (1944), The Lost Weekend (1945), Sunset Boulevard (1950) en Stalag 17 (1953) stilaan uitgegroeid tot één van de beste en meest succesvolle Filmmakers in Hollywood. Door zijn overtuigende bewerking op alle fronten van, dit in oorsprong Toneelstuk werd zijn reputatie nog verder opgevijzeld.( Ben eigenlijk best benieuwd hoe Alfred Hitchcock het er met dit materiaal zou hebben afgebracht).

Het Scenario, voor een groot deel verantwoordelijk voor het hoge niveau van Witness for the Prosecution staat als een huis en is zowel spannend, intrigerend als zeer onderhoudend. Vroeger vond ik sommige plotwendingen wel erg plotseling uit de lucht komen vallen, maar hoe vaker je de film hebt gezien hoe meer indicaties en aanwijzingen je in de beelden ontdekt (vaak op een zeer geraffineerde manier in de film verwerkt). Wat dan weer betekent dat de logica en geloofwaardigheid van het script in de loop der jaren steeds meer gestalte heeft gekregen. Een andere meerwaarde is de fraaie zwart wit fotografie, misschien niet al te spectaculair maar ze weet de stemming van het verhaal wel uitstekend aan te vullen.

Tenslotte hebben we nog de cast die, zo lijkt het vrij moeiteloos dezelfde hoge standaard bereikt.

Charles Laughton als topadvocaat Sir Wilfrid Roberts die met zijn gezondheid tobt is niet alleen geslepen maar komt ook regelmatig erg geestig uit de hoek. Zijn vaste Verzorgster/Verpleegster Miss Plimsoll (gespeeld door Elsa Lanchester, en in werkelijkheid de vrouw van Laughton) geeft prima tegengas en naarmate het verhaal vordert neemt hun genegenheid voor elkaar steeds meer toe. Iets wat door regisseur Billy Wilder zowel subtiel als prachtig wordt uitgewerkt.

Tyrone Power is verdachte Leonard Vole, hier in zijn laatste volledige film. Hij stierf halverwege de opnames van zijn film hierna, Solomon & Sheba aan een hartaanval. Zijn acteerwerk hier vond ik aanvankelijk wat flets overkomen, echter naarmate zijn motieven en daden beetje bij beetje onthuld worden steeg ook mijn waardering voor zijn rol en die hij hier neerzette.

Marlene Dietrich speelt goed/degelijk maar weet met één briljante scene Witness for the Prosecution een enorme meerwaarde te geven. De overige (Karakter)acteurs lijken hier zonder uitzondering ook allemaal volkomen op hun plaats, toch een speciale vermelding voor Toneelacteur Francis Compton die als rechter voor flink wat vermaak zorgt. Conclusie ook op dit onderdeel laat de film nauwelijks steken vallen.

Dit alles onder de bezielende leiding van de Oostenrijkse/Amerikaanse Filmmaker Billy Wilder die hier, net als in veel van zijn ander werk een volmaakte balans tussen Drama en komedie weet neer te zetten.

Klassieker met nog steeds een voorbeeldige staat van dienst.

Met Wilfrid en al zijn medische problemen heeft Witness for the Prosecution een schitterend middelpunt. De luchtige humor hierom heen is echt leuk en staat loodrecht op de serieuze moordzaak. Het verhaal wordt vlot verteld en met typetjes als de huishoudster zie je ook dat het op een toneelstuk is gebaseerd. In de rechtszaal blijft het regelmatig grappig en alles blijft heel overzichtelijk en onderhoudend. Als aan het einde de zaak nog een staartje krijgt valt je mond pas echt open.

Heerlijke luchtige rechtbank-thriller van regisseur Billy Wilder, gebaseerd op een verhaal van Agatha Christie, bevolkt door memorabele personages en voorzien van een leuk en goed doortimmerd plot. Vooral Charles Laughton als de getergde advocaat Sir Wilfrid Robarts is op dreef, maar het is ook genieten van de lekker maffe rol van Marlene Dietrich. Het tempo zit er goed in en de film kent voldoende verrassende ontwikkelingen om de kijker voortdurend bij de les te houden.

De klassieker van Billy Wilder is uiteraard gebaseerd op het boek van Agatha Christie maar houdt zich niet strikt aan de regels van het boek. Wilder’s film permitteert zich een aantal veranderingen die enkele jaren daarvoor ook in een succesvol toneelstuk naar hetzelfde boek werden gedaan. Zo is onder andere het einde afwijkend van het boek. Wilder bracht daarenboven zelf nog wat veranderingen aan, waaronder de verschijning van het personage Miss Plimsoll zonder wie de film een stuk minder humor zou bevatten. Prima veranderingen en toevoegingen, wat mij betreft. De kern van het verhaal werd met rust gelaten. En zo hoort het ook.

De film trapt vrolijk en onbekommerd af en het begin lijkt eerder de opmaat voor een film met talloze komische verwikkelingen dan de opmaat voor een spannend misdaaddrama. De bijtende dialogen tussen de (van een hartaanval herstellende) advocaat Sir Wilfrid en zijn verpleegster Miss Plimpsoll zijn sarcastisch en grappig. Het hoofdpersonage Sir Wilfrid wordt gespeeld door Charles Laughton, die in de eerste scènes meteen de sympathie van de kijker heeft. De humor blijft in de hele film aanwezig en weeft zich heel naturel in het rechtbankdrama in. De humor werkt niet afleidend, maar heerlijk verlichtend en doet op geen enkel moment afbreuk aan de spanning. Heel knap hoe Wilder zowel de lichtere als de serieuzere tonen weet te raken en daarbij de balans heel secuur weet te bewaken.

De film weet erg goed met de verwachtingen van de kijker te spelen. Zodra de kijker meent vaste grond onder de voeten te hebben, tovert Wilder de ene na de andere verrassende wending tevoorschijn en verkeert de kijker wederom in onzekerheid. Eigenlijk verkeert de kijker voortdurend in onzekerheid. Het spel wordt knap gespeeld. In de film vinden alle ontwikkelingen heel behoedzaam plaats. Gebeurtenissen en mysteries worden niet te vroeg verduidelijkt maar mogen sudderen om dan opeens gereveleerd te worden en dat gebeurt dan op een manier die zodanig gedetailleerd en geraffineerd is dat het ook nog eens allemaal ontzettend logisch is.

Een film als deze verdient goed acteerwerk. En dat heeft ie. De al genoemde Charles Laughton is geweldig. Tyrone Power als zijn opponent in de rechtszaal is goed. Marlene Dietrich als enigmatische en ondoorzichtige eega van de aangeklaagde doet haar ding heerlijk onderkoeld en berekenend. Fijne rol van Dietrich. Ook uitstekend vertolkt zijn de kleinere rollen van onder andere Elsa Lanchester en John Williams. Ja, prima acteerwerk van een prima cast.

Rest mij alleen nog om het magnifieke einde te loven. Een einde waarover ik inhoudelijk niets mag zeggen. Na het einde volgt namelijk het klemmende verzoek dat vooral niet te doen. "The management of this theater suggests that for the greater entertainment of your friends who have not yet seen the picture you will not divulge to anyone the secret of the ending of Witness for the Prosecution." Magnifiek einde, trouwens. Dat zeker.

Echt een heerlijke film met talloze plot twots, de nodige humor, een sterk verhaal en hele toffe personages.

Ik ga alle top 250 films af, en deze heeft mij bijzonder verrast. Een absolute aanrader voor jong en oud.

Ben nooit zo weg van dat kakkineuze Engelse gedoe, maar na een half uur ging ik er toch maar eens voor zitten en was mijn nieuwsgierigheid naar de afloop gewekt.
Nou, die idiote reeks "verrassende wendingen" in drie minuten deden deze film voor mij dan toch weer de das om. Je voelde natuurlijk al aankomen dat er met die Vole iets niet moest deugen, maar dit was een tikkeltje geforceerd.

Remarkable woman

En toen was het alweer vrijdag en tijd voor de top 250 die lekker opschiet op deze manier met vijf films op dvd die klaar liggen, en op zich geen haast hebben, en nog een stuk of elf die ik of ergens moet aanschaffen of via een link probeer te doen. Maar het doel komt gestaagd dichterbij waar ik tijdens mijn vakantie over een week of drie ook nog een slag wil slaan op Netflix. In ieder geval was gisteravond deze Witness For The Prosecution aan de beurt waarvan ik geen idee had wat het ging brengen, zou het iets droogs worden als Anatomy of a Murderer of zou het meer overeenkomsten hebben met Billy Wilders The Apartment, die leuk was hoor maar nu niet perse Top250 materiaal.

En in eerste instantie lijkt het toch vooral de humorvolle kant op te gaan met het brommerige karakter van Robards die geen woord Spaans spreekt ten opzichte van zijn personeel als hij terugkeert en ze beter de poespas achterwege kunnen laten, ondertussen laat hij zich wel koeieneren door de zuster. Geinig maar niet heel verheffend, iets dat zich vervolgt met de interesse in de zaak die hem toch vooral te doen is om het bemachtigen van een sigaar. Andermaal leuk maar niet heel bijzonder net als de reeds genoemde The Apartment. Samen met karakter Leonard wordt de zaak en voorgeleide verder in kaart gebracht waar meer kolderieke karakters in voor komen zoals French maar vooral huishoudster Janet die het geheel een toneelstuk achtige allure geven. De vraag is natuurlijk wat en wie er nu precies te vertrouwen is in deze zaak, iets dat toch formidabel kracht bij wordt gezet door het verschijnen van karakter Christine die toch wel een erg coole kikker blijkt te zijn tegenover Robards die toch zeker niet op zijn achterhoofd is gevallen.

Onnodig te zeggen zit de film dan al in de lift van zijn luchtige begin naar een iets serieuzere en mysterieuzere toon die mij zeker beter bevalt. Het is toch de rechtzaak waar we echt next level gaan met een Robards in topvorm, geen wonder dat de man gezondheidsproblemen heeft, een cooler dan coole Christine en Leonard die het vuur dermate aan de schenen gelegd wordt dat hij zwetend als een otter in de bank staat en de wanhoop nabij is. Daarnaast is het een fase die indruk maakt met goed acteerwerk, goed opgebouwd is, scherp qua dialoog en een mooi duel tussen Robards en de oude huishoudster. En dan de ontknoping zelf waar natuurlijk te verwachten was dat karakters niet te vertrouwen zijn en er ongetwijfeld een climax zou komen, doch deze ontknoping op ontknoping op nog een lijk uit de kast is best wel sterk te noemen waar niet alleen Robards overrompeld wordt maar ik als kijker ook.

Zoals reeds gezegd, het begin doet wel een beetje aan ander werk van Wilder denken, toch pakt de film in het tweede deel op sterke wijze door met een goede cast, Power en Laughton beide niet oud geworden las ik, en een knappe ontknoping, en bewijst deze film met een sterke mix van dodelijke ernst en luchtige humor een waardige top 250er te zijn.