Dancer in the Dark (2000)

Er is hier al veel over deze hartverscheurende tragedie in de vorm van een melodramatische musical geschreven. Het verhaal over een alleenstaande moeder en Tsjechisch-Slowaakse emigrante dat zich afspeelt in de jaren zestig. (Trouwens in de praktijk kon je in die tijd volgens mij helemaal niet emigreren naar de USA).
('Breaking the Waves' vond ik qua uitwerking anders.)
Alles lijkt te kloppen in deze film: bijvoorbeeld Björk als een soort engel met een hart van goud, vol fantasie en dromen, met een haast kinderlijke uitstraling, was een fantastische vondst. De harde, bonte en pastelkleuren tijdens de musicalscènes; de laatsten werkten voor mij als adempauze bij het tragische gebeuren dat naar een catastrofe toewerkt.
Sommige recensenten vonden deze productie onvoorstelbaar en emotioneel weerzinwekkend, vooral omdat volgens hen tragdie en musical te wezenlijk van elkaar verschillen. Maar zelfs zij zullen moeten toegeven dat de film beroert.

Grappige contaminatie, je bedoelt denk ik 'ontroert', maar ik vond 'm inderdaad beroerd.

Ik vond het dus totaal niet werken, terwijl musical en engel-achtig melodrama mijn ding meestal wel is (zie recent nog mijn lofzang bij The Song of Bernadette). Het komt door de keuzes van Von Trier.

Verder lees ik je stukjes nog altijd graag (ook al ben ik vaak een andere mening toegedaan).

Leuk gevonden!!! Echter dit is toch echt beroeren met een t (in de betekenis van aangrijpen).

Dancer in the dark is wat mij betreft door de structuur en tegenstrijdigheden een one-of-a-kind film. Creatief, gevoelig en intelligent zijn wel de woorden om de film in een notendop te beschrijven. Het moet maar in je opkomen of je moet het bedenken om een film te maken over een ontzettend goedgelovig vrouwtje dat in een neerwaartse spiraal van ellende en tegenspoed terechtkomt afgewisseld door musicalnummers waardoor alles extra wrang of ironisch aanvoelt.

Ook al vindt je de film helemaal niks dan moet je toch wel een bepaalde waardering hebben voor het combineren van groteske tragiek en de typische musicalmuziek. Het duurt wel even voordat de film opgang komt maar als je er eenmaal inzit en ik weet niet precies waarom en het is redelijk te voorspellen wat er gaat gebeuren heeft al deze misère iets ontzettend prachtigs.

Het is dicht op de huid gefilmd en het einde is behoorlijk intense. De laatste twee nummers is horror van de bovenste plank en vooral het aftellen door de gevangenisbewaarder voelt ontzettend surrealistisch en ijzingwekkend aan. Het aftellen doet von Trier ook in Europa in het begin wat ik ontzettend tof vind. Een film die heel technisch en geconstrueerd inspeelt op je gevoel.

Het einde is net The Green Mile!

Mooie film en goede muziek.
Helaas niet te samen, het wordt hierdoor bijna een musical.
Had de muziek als losse clips achter de film geplakt en je had een half meesterwerk gehad.

Een zingende Björk met een strop om haar nek vind ik echt een afgang.

Ieder uiteraard zijn mening en ik kan er goed in komen dat dit een love it or hate it is, maar nu schiet je de film af om wat het is. "...het wordt hierdoor bijna een musical": dat is nu juist de bedoeling, de tegenstelling van de grauwe werkelijkheid en de sprookjesachtige uitvlucht uit die werkelijkheid. In mijn ogen is DITD ook een onvervalste musical.

Het is nu net alsof je over een actiefilm zegt dat het jammer is dat er geweld in voorkomt. Maar nogmaals: ieder zijn mening hoor.

En een tip, aangezien je de muziek op zichzelf wel goed vindt: als bonus op de dvd vind je alle 'Selma Songs' achter elkaar geplakt, waardoor het wegluistert als een cd. Hij is overigens ook als Björk-album verkriigbaar onder diezelfde titel.

Björk zet hier een intens lief teder meisje/ vrouw neer. Die je als kijker meteen vertederd en symphatie voor haat doet krijgen. Mij stoorde het musical gedeelte niet in tegendeel. Het verhaal is mooi. Maar de film duurde wel net iets te lang zodat hij niet steeds mijn volle aandacht kon houden. En dat is jammer voor het verhaal en de acteerprestaties

Geheel verrast ben ik niet, want Von Trier is een regisseur van extremen, maar dat neemt niet weg dat dit in mijn ogen weer complete bagger is. En laten we maar weer even eerlijk wezen: Het is Lars die zijn eigen ruiten ingooit. Het verhaal komt geen seconde tot leven in deze dramatisch gefilmde prent. Weer die goedkope handycams waarmee alle flair en warmte vakkundig gesmoord wordt en acteurs die (hierdoor) als een stelletje vaatdoeken op en neer bewegen. Ik weet dat het tot een bepaalde stijl behoort, maar dat maakt het in mijn ogen alleen maar erger. Productioneel is Dancer een dikke aanfluiting. Björk is een complete ramp als actrice. Ze kan best zingen, maar als dat in genres gebeurd die a. buiten mijn smaak vallen en b. volledig botsen met de stijl van de film, is dat wat mij betreft erg tekenend waarom ze hier niet past. Het is dat ik Antichrist zo briljant vind, anders had ik Von Trier's ouevre gelaten voor wat het is.

Grappig, ik haat(te?) Björk echt, maar ik vond haar boven verwachting goed acteren, met name in het tweede deel van de film. Anderzijds kan ik me uitstekend voorstellen dat mensen weinig met deze film kunnen, al was het voor mij wél een punch in the gut. Antichrist moet ik nog zien!

Ben ook zeker geen Björkfan en van Von Trier al helemaal niet, maar deze kwam bij mij zelfs los op de kin terecht. Uppercut.

Beste von Trier voor mij, tot nu toe. Benieuwd wat je er van vind.

Breaking the Waves vond ik echt helemaal niks. Het heeft dus even geduurd voor ik von Trier weer eens een kans gaf. Ik had weinig behoefte weer met een 1.5* of iets vergelijkbaars te zitten omdat de man gewoon niet mijn regisseur is. Maargoed, dit bericht bewijst dat ik van gedachten ben veranderd. En daar ben ik meer dan content mee



Ik denk niet dat ik een 'musical' ken die zo ironisch is, en op zo'n manier genre-conventies door de droogmolen haalt. Constant speelden er twee volledig tegengestelde gedachten in m'n hoofd. 'Wat een fantastische muziek, wat een fabelachtig sound design' ging de competitie aan met 'Von Trier maakt dat happy feeling dat musicals zo eigen is met de grond gelijk, en doet dat uiterst efficiënt'. En onderwijl leidt een excellerende Björk je met haar haast unheimliche zangstem en haar uitstekende, zeer geloofwaardige acteerwerk naar een uiterst tragische, brok-in-de-keel-slotscène.

Ik had voorheen echt niets met de muziek van Björk. Toen ik aan deze film begon, wist ik niet dat zij de hoofdrol speelde, en ik moet zeggen dat mijn visie toch aanzienlijk gewijzigd is. Wat een film niet al kan doen. Morse, Deneuve, Stormare; ze zijn er allemaal wel, maar vervagen telkens volledig als Björk in beeld komt, ergens een hand op een stalen plaat hoort tikken en vlucht naar een utopische droomwereld, waar alleen ritme nog bestaat. Alleen de angstvallig sterke zangstem van Peter Stormare leidde af, maar dat was uiteindelijk ook gewoon Thom Yorke

Ergens baal ik wel dat deze von Trier visueel zo matig is. Het beeld is overwegend onscherp en de settings ogen grauw en somber. Het zal te maken hebben met het beperkte budget (?), maar het fantastische sound design had een gelijkwaardige cinematogafie verdiend.

Een unieke, hartverscheurende film.

’When I used to work in the factory I used to think that I was in a musical. Because in a musical nothing dreadful ever happens.’

Om maar met de deur in huis te vallen: Dancer in the Dark heeft misschien wel het krachtigste einde van alle films die ooit gemaakt zijn. Alles komt op dat ene moment samen en is zo hartverscheurend puur: Selma, seconden van haar onterechte dood verwijderd, gebruikt haar hartslag - het enige geluid in de zaal - als beat om haar laatste liedje te zingen terwijl ze de bril van haar zoon die vanwege haar dood niet blind zal worden in haar handen klemt. Als ik het typ staan de tranen opnieuw in de ogen.

Wat uiteraard niet wil zeggen dat alles wat daarvoor komt niet krachtig is. Integendeel, het is juist die geweldige opbouw die het einde zo bruut maakt. Selma, een immigrante uit het voormalige Tsjechoslowakije, jaagt the American dream na met als doel haar zoon het lot te ontzien dat voor haar niet langer te ontlopen is - blind worden. Terwijl de wereld om haar heen letterlijk en figuurlijk steeds duisterder wordt, maakt ze steeds meer uren in een troosteloze fabriek om de operatie voor haar zoon te betalen.

Daar moet ze alles voor opgeven. Verjaardagscadeaus zijn er niet bij, dus wordt ze in eerste instantie boos als haar zoon namens haar een tweedehands fiets voor zijn verjaardag krijgt van haar huurbazen. Ze moet hard voor hem zijn, luxe mag geen gewoonte worden. Maar ondertussen weten we allemaal dat ze dat helemaal niet is. Ze is de goedheid zelve. Een vrouw die je direct in je hart sluit. Zelf heeft ze een effectief middel gevonden om aan die harde wereld te ontsnappen: ze gebruikt geluid om zich te verliezen in haar droomwereld.

Die droomwereld bestaat uit musicals. Want in musicals is geen plaats voor ellende. De geluiden van pompende machines in de fabriek en klakkende treinen op weg naar huis vormen de beat voor liedjes die haar alledaagse leven in een ander perspectief plaatsen. In dat perspectief is het glas altijd halfvol. Iedereen om haar heen danst en is blij. Ellende heeft geen schijn van kans zodra zich het simpelste geluid aandient.

Het is dan ook niet verwonderlijk dat Selma met grote afstand het meest positieve karakter is dat ooit in een Von Trier-film te zien was. Even vroeg ik me tijdens de eerste kijkbeurt af of Lars zijn demonen is kwijtgeraakt. Het antwoord laat zich makkelijk raden: Ben je mal. Selma moet dood. En wel zo unfair en hard mogelijk. Want om welke andere reden zou je een karakter in het leven roepen dan de harten van de kijkers doen smelten om ze zodoende extra hard te kunnen choqueren?

Dancer in the Dark is daarmee in de basis een kinderlijk eenvoudige film: de ultiem goede vrouw moet dood omdat de kille buitenwereld misbruik van haar maakt. Met daaronder nog wat extra laagjes, zoals het bespotten van the American dream. Dat eenvoudige plot is Björks canvas om een van de sterkste performances neer te zetten die ik ooit heb gezien. Het creatieve en unieke dat ze als popartiest al had, vertaalt ze schijnbaar moeiteloos - ook al had ze buiten de set haar beruchte knallende ruzies met Von Trier - naar het witte doek. Of het nu uitbundig zingend of intiem in haar mimiek is; ze overtuigd al-tijd. Elke seconde is ze ijzersterk.

Ergens halverwege de film legt Selma uit hoe graag ze naar musicals kijkt, maar dat ze ze altijd na het een-na-laatste nummer afzet. Want dat laatste nummer is te groots en emotioneel. Het liefst zou ik het met Dancer in the Dark ook doen.

Manager Björk beschuldigt Lars Von Trier van verbaal en fysiek misbruik | VRT NWS

Tja. Ik ben er eigenlijk niet eens verbaasd over.

Zullen we dit soort dingen gewoon lekker op twitter bespreken, en niet in een filmtopic?

Kan in het von Trier-topic (dat zal er wel zijn, neem ik aan?), maar inderdaad niet hier.

Een wat vreemde film in het oeuvre van Von Trier. Althans, voor iemand die zijn films achterstevoren kijkt. Blijkbaar is dat seksuele aspect iets van de laatste jaren?

Dancer in the Dark is een tragedie verpakt in een musical. Een film over een Tsjechische immigrante die ogenschijnlijk te goed voor is deze wereld. Björk heeft fysiek zo'n beetje alles mee om deze rol goed neer te zetten en dat doet ze dan ook prima. Het is echter al van quitte af aan duidelijk dat haar haast kinderlijk ogende onschuld geen lang leven beschoren is. En dan is dit ook nog eens een film van Von Trier.

Wat mij echter dwars zat en zit aan de manier waarop Von Trier dit noodlottig scenario heeft verwerkt is dat hij heeft gekozen, bewust, dan wel onbewust, om alle puzzelstukjes al op de juiste plek te leggen en je ook er nog eens vol met de neus op drukt. Selma's lijdensweg voelt te georchestreerd en gemanipuleerd aan. Passages die later van belang moeten zijn, vloeien in het moment niet lekker met het verhaal dat hij vertelt. Ook de manier waarop Selma tot aan het einde toe een geheim bewaart voor iemand die haar een mes in de rug steekt, maar tegelijkertijd in een frenzy hem helemaal tot pulp slaat, strookt niet.

Dancer in the Dark is naar het einde toe ook goed bekeken een statement, een soort van campagnefilmpje. Zeker wanneer in de aftiteling Amnesty International langs komt.

Hoe dan ook verfrissend om ook eens wat anders van Von Trier te zien, hoewel deze film ondanks de grootste emotionele aanwinst in de vorm van Björk's rol, waarschijnlijk niet zo lang zal blijven hangen.

They say it's the last song. They don't know us, you see. It's only the last song if we let it be.

Een stoot in de maag. Soms vraag ik mij af of Lars von Trier vroeger heel vaak is gepest op het schoolplein, en dat hij daardoor zo'n zwart beeld van de mens heeft ontwikkeld. Dancer in the Dark is zeker geen perfecte film en voelt soms bijzonder manipulatief, maar Von Trier heeft wel weer een film gemaakt die je bijblijft. Dat komt ook door het geweldige acteerwerk van Björk en de acteurs in de bijrollen, waardoor het soms vergezochte verhaal zeer persoonlijk en menselijk aanvoelt. Het einde is gruwelijk, en ik weet niet of ik Von Trier moet haten of aanbidden. Waarschijnlijk beide. De ijzersterke muziek maakt het wel wat makkelijker om te verteren.

Traditioneel is een musical meestal een komedie met een liefdesverhaaltje en een happy end. Hier wordt daar zwaar van afgeweken met een zwartgallige tragedie. Het is een botsing tussen stijlen: de oude musicals waaraan jeugdherinneringen vastkleven en de moderne artistieke opvattingen die zowel Lars von Trier als Björk ontwikkeld heeft. De liedjes zijn geen spontane uitbarstingen van vrolijkheid, maar momenten waarop het verhaal stilligt om de bijhorende emoties te verklanken. In zo'n fantasiescène kan zelfs een dode tijdelijk weer levend worden. De muziek onstaat uit de geluiden in Selma's omgeving: repetitieve metaalklanken in de fabriek, de 107 voetstappen...

Björk hebben ze opzettelijk lelijk gemaakt om een arme Tsjechische migrante te spelen. Qua accent gaat haar dat goed af. Het is spijtig dat ze dit slechts één keer gedaan heeft. Haar Selma leeft in een escapistische droomwereld, gebaseerd op de musicals die ze als kind gezien heeft: "In a musical nothing dreadful ever happens." Oldřich Nový was echt een Tsjechische ster, hier geloofwaardig gespeeld door de Amerikaan Joel Grey. Catherine Deneuve speelt degene die haar steunt, maar ook met haar in de clinch gaat. De acteurs hebben veel bewegingsvrijheid. Binnen worden ze gevolgd door een handcamera; buiten staan veel vaste camera's op hen gericht.

Ondanks de tragiek blijven de personages vriendelijk tegen elkaar, zelfs wanneer Selma ontslagen of bestolen wordt. Vlak na haar executie is er een dramatische stilte, wat beter werkt dan pathetische muziek. Er schemert hoop door in het "voorlaatste lied" en in de slotmuziek, waarin de koperblazers van het begin terugkeren. Ze leeft voort in gedachten en in haar zoontje, voor wie ze zich opgeofferd heeft. Als toeschouwer kun je een vorm van misselijkheid ervaren vóór de executie, gevolgd door loutering erna. Het is niet iets waar je als amusement naar kijkt, maar wel een hoogtepunt voor Lars von Trier en mijn favoriete musical van de laatste halve eeuw.

Lars von Trier deed andermaal van zich spreken met voor mij één van zijn sterkste films “Dancer in the dark”. Ondanks het feit dat de spanningen tussen Björk en von Trier tijdens de opnames hoog opliepen, valt er op beiden niets aan te merken betreffende de kwaliteit en professionaliteit die zij geleverd hebben voor deze film.

Dancer in the dark doet me een beetje denken aan Dogville – Breaking the waves zag ik nog niet en volgt later deze week. Hier en ook daar is het hoofdpersonage een ontwapende onbaatzuchtige vrouw die op zich goedheid en vriendschap uitstraalt. Die goedheid dito naïviteit wordt echter misbruikt. Von Trier schrikt er dan niet voor terug om deze boemerang keihard in je gezicht te gooien alsof hij een bikkelhard standpunt wenst duidelijk te maken. Voor velen shockerend, voor anderen een prima staaltje cinematografie dat jezelf of de maatschappij in vraag stelt.

Björk doet het geweldig als de ‘simpele’ Selma. Ze acteert zo puur en geloofwaardig. Ze werd destijds dan ook terecht (meermaals) bekroond. Fijn ook om de sterke prestaties van Hollywoodacteurs als David Morse en Peter Stormare te mogen zien. Net als Catherine Deneuve presteren ze op een hoog niveau. Het komt de kwaliteit van de film alleen maar ten goede.

Von Trier vertelt zijn verhaal aan de hand van een musical. Een bijzondere keuze in die zin dat een musical meestal blijheid en vreugde uitstraalt, iets wat de climax van de film op zijn kop zet. De muziek is een ontsnappingsroute voor Selma in haar troosteloos niet te benijden leven. De scène aan de spoorweg met Stormare vond ik trouwens de mooiste uitvoering. Het brengt een soort ontroering en positieve hoop met zich mee. Het einde van de film blijft door mijn hoofd spoken en is schokkend. Niet zozeer de actie zelf, maar des te meer het resultaat en hetgeen hij ermee bedoelt. De uitkomst is wreed, maar de processen die eraan vooraf gaan minstens evenzeer. Altruïsme lijkt de toon te zetten, maar uiteindelijk – net als in Dogville – is het ieder voor zich uit zelfbehoud en –bescherming.

Om nu hieruit te besluiten dat von Trier er een satanisch genoegen in schept om een tragisch personage zoveel onrecht aan te doen, lijkt me te veel eer voor von Trier. Het lijkt erop dat een prent van von Trier een self fulfilling profecy is. Von Trier staat nu eenmaal gelijk aan schokkerende geweldsporno, niet? Als we maar kunnen bashen … Ik las zelfs dat de moordscène op Bill ook onnodig gruwelijk was. Qué? Voor mij is het net die uitgebarste opgekropte emotie van Selma die het voor mij zo sterk maakte. Zelden een happy end dus bij von Trier, maar vaak inderdaad een groot contrast tussen einde en de idee die de kijker denkt te ervaren gedurende de film. Net de (uitstekend naar voor gebrachte) relatie tussen moeder en zoon maakt de film zo sterk. Het einde is inderdaad een mokerslag, maar net daarom is hij zo intens. De muziek is hierbij een sterk katalyserende factor. Mooi en dik verdiende 4,5*!