Don't Look Now (1973)

Die fantastische jaren '70, toen aan naakt nog geen #metoo kleefde, toen schaam- en okselhaar gekoesterd werd, toen cynisme lang nog niet de haarvaten van de maatschappij bereikt had. Afijn, die jaren 70 dus, waarin de eigenzinnige regisseur Nicolas Roeg geheel ten onrechte niet op een voetstuk werd gehesen, maar eerder afgedaan werd als een filmmaker die nogal geforceerd en gekunsteld een verhaal verknipt uit de doeken deed. Kortom: onbegrepen.

Door schade en schande zijn we allemaal wijzer geworden en zijn de creaties van Roeg meer op waarde geschat. Don't Look Now is vanaf mijn jeugd middels een rood jasje mijn geheugen ingekerfd om nooit meer te verdwijnen. Ik was in die jaren te jong en gewoon te dom om Roegs verbeelding te vatten. Dus toen ik de aankondiging in de TV-gids zag, was er geen ontkomen meer aan. Ik moest deze film na al die jaren opnieuw zien.

Net als met The Man Who Fell To Earth (met 'n geweldige David Bowie) is de sfeer in Don't Look Now niet meteen om je weldadig in om te wentelen; het schuurt, het piept, het kraakt. De scene-overgangen soms abrupt, het acteerwerk alles behalve natuurlijk, soms zelfs wat houterig. Samengevat: bevreemdend. En, dat mag uiteraard geen verrassing zijn, als we de aard van het beest nader beschouwen. De genoemde films doen een beroep op de kijker om er zelf een rode draad doorheen te weven. Roeg schuwt de grote thema's niet en verbindt liefde met de dood - over functioneel naakt gesproken en was met recht zijn tijd ver vooruit door pre-Lynchiaans de belevingswereld binnenstebuiten te keren, waarbij waan en werkelijkheid een hallucinerend geheel vormen.

Als ik het perspectief plaats in een man die een tragisch verlies probeert te dragen, die als restaurateur het oude wil herstellen, die zijn werkzaamheden in dé Stad van het water, Venetië, verricht, die zijn vrouw kwijtraakt in een labyrint van donkere steegjes en kanalen, die er met z'n verstand niet uitkomt, en die uiteindelijk oog in oog komt te staan met wat hij 't meeste vreest, ja dan denk ik dat ik Roeg goed kan volgen en roep ik van de daken: ga dat zien, ga dat zien.

Net niet.

Don't Look Now is typisch een klassieke horrorfilm die ik helemaal over het hoofd heb gezien. Kwam er eigenlijk pas achter dat dit een film was die ik nog nooit eerder had gezien toen de film voorbij schoot op TV. Toen direct maar meegepakt. Helaas moet ik wel zeggen dat het me als resultaat ietwat tegenviel. Het leek gewoon wat te missen.

Maar dat neemt niet weg dat deze film zeker zijn hoogtepunten kent, voornamelijk in de vorm van een aantal stijlvolle scenes. Al vroeg wordt de kijker verrast met een opvallend duistere scene die je tegenwoordig niet heel vaak meer tegenkomt in soortgelijke films. Het feit dat deze film dan uit 1973 komt maakt het net wat specialer, en dat werkt voordelig.

Visueel ziet het er buiten die stijlvolle momenten echter wat kaal uit. Met het camerawerk is weinig mis, maar ik mis toch een wat onveilig gevoel. Soms lukt het, maar regisseur Roeg kan dit alleen niet vasthouden. Hierdoor heb je vooral een film die er maar half uitkomt, en het vooral moet hebben van "die" scenes in plaats van de film als geheel.

Acteerwerk is ook niet perfect ondanks dat Sutherland het altijd wel naar behoren doet. Verder wordt er net wat te snel naar theatraal acteerwerk gegrepen dat het als resultaat soms wat dwaas laat aanvoelen. Niet ieder personage kent de charme die het moet hebben, en dat creëert een aantal onbedoeld ongemakkelijke scenes richting de finale.

Wel zit het verhaal goed in elkaar en maakt de finale zelf de film een beetje af. Tussendoor had ik echter te veel het gevoel dat de film steunt op sterke scenes, maar als geheel toch niet helemaal "af" is. Stijlvol mag het soms zijn, in het algemeen is het gewoon een film waar ik nooit helemaal inkwam en daardoor maar een beperkte indruk achterliet. Ik denk ook niet dat ik de behoefte krijg om dit ooit opnieuw te zien. Helaas.

Had er lang naar uitgekeken om deze film een keer te zien, eindelijk is het er van gekomen, maar ik vond het een tegenvaller. Alles kwam saai en traag voorbij, en de sfeer vond ik zeker niet mysterieus maar eerder depressief. Ook geen reclame voor Venetië, ik ben er nooit geweest, maar in de film lijkt het in ieder geval een vieze, vuile afgetakelde stad waar geen mens woont, enkel de acteurs liepen er door de straten. Dat op zich was dan wel creepy. Het einde was absurt en snel in elkaar gestoken. Had meer verwacht met deze acteurs in de hoofdrol.

Niet best.

Enigszins sfeervol geschoten, dat is zowat het enige positieve wat ik over Don't Look Now kan zeggen. Het is een film die ik al geruime tijd wilde zien. Dat is nu gebeurd en bij die ene kijkbeurt zal het blijven.

Horror is dit hoegenaamd niet. Ik ben geen fan van horror, maar ik stel me daar toch iets anders bij voor dan mysterieuze personages en sporadisch dubbelzinnig camerawerk. Want veel meer schotelt Nicolas Roeg niet voor. Uiteindelijk is ook hier weer het begin het interessantst, wanneer alles nog open ligt. Naar het einde toe zakt het helemaal in - met de stuntelige moord, inclusief amateuristisch nepbloed, als dieptepunt. Ergens is het wel grappig een Roodkapje-met-dwerggroei als moordenaar te hebben, maar voor een film die toch vrij serieus is, valt dit uit de toon.

Maar er zitten zo wel meerdere stuntelige zaken in. De film is vrij gedateerd en de ietwat stoffige sfeer - o.m. ingegeven door de immer gedetailleerde decors - is eigenlijk het enige wat overeind blijft. Donald Sutherland en Julie Christie bakken er niet al te veel van. Hun seksscène was mij reeds bekend, maar daar herken ik de toegevoegde waarde niet in.

1,5

Denk meer dan 40 jaar geleden eens gezien

En wat ik me er nog van kon herinneren was dat meisje met de rode jas en de rest niet echt veel meer.

Maar de nieuwe kijk beurt viel toch vies tegen zeg een gerend hot naar her en een dun en saai verhaal en vreselijk montage

Waarom sommige mensen dit een meesterwerk vinden en een hoogte waarderingen is mij een raadsel maar dat is iedere zijn eigen smaak

De seksscène daar herken ik de toegevoegde waarde ook niet van hoor

Ik was blij dat de aftiteling kwam gelukkig einde

Bij momenten een beklemmende film die vooral in de tweede helft erg goed is, en bovendien optimaal gebruik maakt van het Venetiaans decorum. Een verwarrende mix van psychologie, spiritisme en bijgeloof. Het is koffiedik kijken waar het naartoe gaat. De film was destijds ook heel controversieel voor de verregaande sex-scène tussen Sutherland en Christie. Nu is Roeg niet bepaald de meest toegankelijke regisseur. Hij brengt het gevoel over dat er zichtbare tekens en signalen zijn rondom ons die de dood aankondigen. De meest markante is dat John zijn vrouw en de twee oude dames in rouwkleding ziet op een boot . Griezelig. Naar een kortverhaal van Daphné du Maurier.

Ach ja, deze klassieker al vaker gezien en hij blijft spannend, beklemmend en cult.

Misverstand dat de zeventiger jaren zó tof waren, het hangt bijzonder veel af van wie je het vraagt.

Het beeld van hippies, bevrijding en demonstraties is slechts een beeld. Een subjectief beeld.

Horror zou ik deze film niet noemen, meer bovennatuurlijk.

Bij Sutherland moet ik soms denken aan die fascistische kindermolesteerder/griezelrol uit Novecento.

Een film die verschillende gevoelens bij me heeft opgeroepen. Het is in eerste plaats toch een film over een koppel dat een kind verliest en dat onvoorstelbare verlies een plaats moet kunnen geven. Het zet een relatie onder druk en dat is ook het geval in deze film. Het bovennatuurlijke aspect en het mogelijke contact met de doden lijkt Julie Christie een therapeutisch houvast te bieden. Ironisch genoeg zet Donald Sutherland zich in eerste instantie af tegen dit idee maar naderhand keert hij zijn kar en moet dit ultiem met de dood bekopen. Die finale (geweld)scene kwam als een complete verrassing en daardoor misschien des te schokkender. De sfeer en opzet deed me denken aan giallo (dan ook nog gefilmd in Venetië).

Ik vind de acteerprestaties heel goed. De interactie tussen Christie en Sutherland is top, tot en met de formidabele bedscene toe. Vooral ademt de film één een al mysterie uit op de rand van noir en giallo. De twee zussen die hier en daar opduiken, het taalaspect dat leidt tot moeilijke communicatie, het zijdelingse politiewerk … En natuurlijk de fantastische locatie die Venetië hier is (en altijd is). Het is een labyrint van steegjes, bruggen, waterwegen … waarin Christie en Sutherland zichzelf bij momenten verliezen en vastlopen. Prachtige metafoor voor hun innerlijke verwarring. We zien Venetië toch ook wel van haar meest duistere kant, gezien door de filter van dit verhaal.
Regie en camerawerk zijn uitmuntend. Het viel me daarbij op dat er heel wat gebruikt werd gemaakt van parallelmontages als middel om de spanning te verhogen.

Flinke tegenvaller. Keek hier erg naar uit, maar maakt het niet waar.

Ik vond de film vooral heel saai. Heel sloom. Onduidelijke motieven van een hoop karakters. Onbegrijpelijk ook hoe simpel Britse echtparen in de 70s hun kinderen uit handen geven.

Venetië in de winter, zonder toeristen, met lege straten en kronkelende stegen was wel een lust voor het oog. Niks uit een vakantiebrochure, maar een smerig doolhof. Een goede setting voor een verhaal als dit. Helaas vond ik de uitwerking behoorlijk underwhelming.

Edit: Julie Christie [hartjeshanden]

Gewoon over een paar jaar nog eems de kans geven. Film wordt iedere keer beter.,ik was de eerste keer ook minder enthousiast.

Ik zat al wat recensies te lezen en was begonnen aan een podcast toen ik dacht: ik wou dat ik die ervaring ook had. Er is vast nog wel wat ruimte 'naar boven', maar wellicht in de toekomst.