The Conversation (1974)

Film moet het vooral hebben van de knappe, uiterst trage spanningsopbouw, die eigenlijk al begint met de openingsscène op Union Square in San Francisco. Gedurende heel de film verkeert afluisteraar Harry Caul (Gene Hackman) —én met hem de toeschouwer— in het onzekere over wat er nu eigenlijk aan de hand is met het afgeluisterde stelletje. Daarover ontstaan van lieverlee waanideeën en in dat licht bezien is het maar de vraag of de ontknoping werkelijkheid of fictie is. Een ongewone thriller, door z'n knappe opbouw spannender dan menige Hitchcock-film.

Erg sterke thriller die steeds spannender wordt naarmate de paranoia toeneemt.

De scene in het hotel is meesterlijk.

Dat is grappig, ik had precies het zelfde probleem. Het geluidspoor met de spraak erop viel steeds weg, terwel de muziek wel gewoon doorliep.

"I'm not afraid of death, but I am afraid of murder."

The Conversation is een Thriller van Francis Ford Coppola en verteld het verhaal van een doorgewinterde afluisterexpert die tijdens een opdracht flarden uit een gesprek opvangt. Hij raakt geobsedeerd met de opnames van die opdracht en vermoed dat er iets vreselijks gaat gebeuren.

Gene Hackman speelt een sterke rol als Harry Caul, erg natuurgetrouw en overtuigend gespeeld. Een vroege rol van Harrison Ford, die eerst alleen een hele kleine rol zou hebben maar zo goed was dat Coppola de rol groter heeft gemaakt. Verder is het acteerwerk ook zeker niet slecht, o.a. John Cazale speelde ook mee.

De film heeft een trage maar sterke spanningsopbouw. We volgen de hoofdpersoon en merken hoe hij steeds meer paranoïde wordt en zich laat meeslepen. Uiteindelijk zijn we als kijker niet meer zeker of alles echt is of dat dingen zich afspelen in het hoofd van de hoofdpersoon. Het verhaal zit goed in elkaar en is onvoorspelbaar. Ook leuk om al die oude afluister- en geluidsapparatuur te zien.

Het enige dat me een beetje stoorde aan de film lag eigenlijk niet eens aan de film zelf. Aan het einde viel het geluidspoor waar de dialogen opstaan steeds weg (vreemd probleempje in mijn versterker vermoed ik) ik dacht in het begin dat het zo hoorde. Toch kwam het einde nog steeds goed over.

De film is sterk opgenomen. Mooie beelden met veel filmkorrel en kleuren die typerend zijn voor de jaren '70. De cinematografie was degelijk, met vaak verwijzingen naar spionage; zo lijken veel scènes stiekem opgenomen of op bewakingscamera-beelden. De muziek was ook prima, niet heel erg aanwezig.

Coppola vind The Conversation zelf de beste film die hij heeft gemaakt. Zo ver wil ik zeker niet gaan maar ik vind het wel een erg sterke thriller. Een beetje een lange zit mischien (door het trage tempo), maar dat is het zeker waard.

En hij heeft gelijk!

Gene Hackman heb ik nog niet kunnen betrappen op een matig gespeelde rol, zelfs in films van zijn uitgebreide oeuvre die stukken minder zijn dan deze geweldige seventies conspiracy-movie.

Goed en verrassend scenario alsook een mooi tijdsbeeld van de vroege jaren ’70 met zijn typische, sombere, bruine kleursetting.

Hackman wordt in de film in toenemende mate slachtoffer van zijn paranoia en heeft, net als de kijker, steeds meer moeite om werkelijkheid van hersenspinsels te onderscheiden.

Geweldige film met een schitterende slotscene, 4*.

De scene in de badkamer was inderdaad wel goed gedaan , toch had ik zeker in het begin moeite de aandacht erbij te houden het ging gewoon te traag en te saai .

Dat hij het hoofd verloor werd wel duidelijk met de eindscene .

Ja, ik durf te beweren dat The Godfather Part II niet de beste film van Francis Ford Coppola is. Sterker nog, het is niet eens de beste film die Coppola in 1974 maakte. Dat is namelijk dit sombere, maar intrigerende en nog altijd zeer actuele psychologische drama. De film is typerend voor de tijd waarin de film gemaakt is, toen het Watergate-schandaal als een zwaard van Damocles boven het hoofd van Richard Nixon hing. Hollywood reageerde met een serie uitstekend gemaakte thrillers en drama’s met veelzeggende, maar weinig verheffende eindes. Films die je raken en die je doen nadenken over de problematiek waar de film om draait en je niets de uitvlucht van een happy end geven. Feitelijk betekende het dat een geëngageerde filmmaker zich even niet hoefde te houden aan Hollywood-formules en de film het einde kon geven dat het meest realistisch is. The Conversation valt in deze categorie, met het verhaal over einzelgänger Harry Caul [Gene Hackman], een technisch briljante specialist in afluistertechnieken, die na een complexe afluister-operatie bij het monteren van de geluidsopnamen zichzelf confronteert met een knagend schuldgevoel over één van zijn eerdere klussen die tragische gevolgen had voor zijn ‘subjecten’.

De openingsscène is in elk opzicht subliem: in longshot zien we een mime-speler over Union Square [zie foto] in San Francisco die langs het monument loopt en voorbijgangers imiteert. Langzaam zoomt de camera in, terwijl we vervormde geluiden horen van wat een gesprek tussen een man [Frederic Forrest] en een vrouw [Cindy Williams] blijkt te zijn. Ze lopen constant in het rond op deze drukke plek, in de hoop dat niemand ze kan afluisteren, maar we ontdekken in fasen dat ze wel degelijk worden afgeluisterd door een klein team onder leiding van Harry Caul. Het is anno 2017 confronterend om te ontdekken dat het bijna 45 jaar eerder al mogelijk was om dit soort gesprekken af te luisteren. Het thema was toen actueel vanwege Nixon, is nu nog steeds actueel dankzij de onthullingen van Edward Snowden.

Gene Hackman geeft zijn beste vertolking ooit, een uiterst genuanceerd beeld van een eenzame man die, zeker ook vanwege zijn werk, mensen structureel op afstand houdt en zijn werk en zijn emoties strikt gescheiden houdt. Maar iets in de opnamen van het stel dat hij heeft afgeluisterd raakt hem persoonlijk – het fragment waarin de vrouw een stukje zingt uit Bing Crosby’s “When The Red Red Robin Comes Bob-Bob-Bobbing Along” in het bijzonder – en langzaam maar zeker leren we de menselijke kant van Harry kennen. Dat heeft echter rampzalige gevolgen na een ontmoeting met Martin Stett {Harrison Ford, voor zijn doorbraak in Star Wars] die Harry’s tapes namens diens opdrachtgever in ontvangst wil nemen. Hackman weet de ontrafeling van zijn karakter op aangrijpende wijze zichtbaar en voelbaar te maken, daarbij geholpen door effectieve cross-editing door Richard Chew die ons in schokkende, korte shots toont welke gedachten en beelden er door Harry’s hoofd gaan. Ford is zowel sinister als charismatisch en daardoor blijft het voor de kijker gissen of Harry werkelijk reden heeft om achterdochtig te zijn, of dat zijn gedrag te verklaren is vanuit een boetedoening voor een fout die hij zichzelf niet heeft kunnen vergeven.

Hackman is dus ronduit geniaal, Ford is effectief, Robert Duvall maakt indruk iin een kleine, maar cruciale rol en Cindy Williams is perfect gecast met haar lieflijke stem en haar vertederende blik. De zojuist omschreven openingsscène is een meesterwerk van camerawerk, timing, acteerwerk en vooral van geluid. Dat werd ook absoluut erkend met prijzen en nominaties voor Coppola [ook voor zijn eigen scenario] en Hackman en BAFTA’s voor de effectieve montage en het sublieme geluid. Het is onbegrijpelijk waarom de Academy besloot de Oscar voor beste geluid toe te kennen aan pulpfilm Earthquake, maar dat doet niets af aan de kwaliteit van deze sombere, uitdagende, maar fenomenale film met één van de beste acteurs en één van de beste regisseurs van hun generatie op het top van hun kunnen.

Een aardige film, maar wel 1 die erg traag is en ja in die tijd waren de films trager dan nu maar toch en ook het verhaal is soms erg verwarrend en dat maakt het kijken erna niet echt aangenaam. Gene Hackman speelt aardig en tevens de rest van de cast ook, wel leuk om een erg jonge Harrison Ford te zien spelen. Het verhaal gaat dus over een afluisteraar gespeeld door Gene die dan ergens op stuit wat volgens hem slecht zal aflopen. Francis Ford Coppola kennen we natuurlijk van het meesterlijke The Godfather 1, 2 en 3 en Apocalypse Now wat nog steeds tot zijn beste films behoren, maar deze vond ik toch wat minder dan die films maar afijn das mijn mening ik zeg oordeel zelf.

Volgens Coppola zelf zijn beste film, daar ben ik het niet mee eens, de concurrentie is nu eenmaal moordend. Maar wel een heel intelligente film die de spanning op een trage maar doeltreffende manier weet op te bouwen, dit vooral dankzij het fantastische hoofdpersonage. Hier en daar wat mindere momenten, en het tempo had misschien toch net iets hoger gekund maar al bij al prima film.

Ik ben het anders wel eens met Coppola. En hij is toch maar lekker Coppola! Wie ben jij, GoodOldJack?!

Op filmvlak ten opzichte van hem een grote niemendal .

Desalniettemin wel een levend wezen met een mening .

Een koppeltje afluisteren: tegenwoordig stelt dat niks meer voor, wat kijken naar the Conversation haast een geschiedenisles maakt: wees zuinig op privacy, een waarschuwing die, zoals iedereen weet, in de wind is geslagen.

Hackman is uitstekend als paranoïde specialist, die zelfs geen telefoon heeft, zijn hospita niet vertrouwt en niks over zichzelf prijsgeeft. Cazale is altijd goed maar heeft maar een kleine bijrol. De hele cast doet het goed, al vond ik Ford niet zo goed gecast, er ging maar weinig dreiging van hem uit.

Acteerwerk, score, montage, camerawerk, het is allemaal van hoog niveau en typerend voor Hollywood uit de jaren 70, toen studio's hun films nog maakten voor een volwassen publiek, lef en visie hadden, en talentvolle jonge regisseurs nog de ruimte kregen.

Naar aanleiding van het referendum over de Sleepwet deze paranoia klassieker vandaag herzien. Information gathering has come a long way.....

Gedurende een korte tijd wist je het zeker: Francis Ford Coppola was de beste regisseur van de hele wereld en Gene Hackman was de beste acteur van de hele wereld. Dan zal 'The Conversation' waarin Hackman onder regie van Coppola de hoofdrol speelt wel de beste film van de hele wereld zijn? Nou, dat niet helemaal, maar het scheelt slechts een kuthaartje. Ondanks de achterhaalde techniek is 'The Conversation' nog altijd verduiveld actueel. Hackman (hey, what's in a name?) dringt binnen in de private levenssfeer van mensen die hij gedurende de film ontmaskert. In plaats van slachtoffers blijken zij daders en paranoia is zijn loon. De slotscene is onvergetelijk in al zijn brille en troosteloosheid.

“I'm not afraid of death, but I am afraid of murder.”

Uitstekende klassieker van Coppola. The Conversation is verre van een spannende thriller (wat ik had verwacht), maar meer een psychologisch drama. We nemen een inkijkje in de psyche van Harry Caul, geweldig gespeeld door Gene Hackman. Sowieso is het acteerwerk over de gehele linie ijzersterk, en ook de nachtmerrieachtige muziek/score en het geweldige camerawerk zijn sterke punten van de film.

De film is op momenten wel wat traag, en vreemd genoeg ontbeert de film iets van spanning. Vreemd, omdat het briljante en mysterieuze begin veel goeds belooft, en Caul als personage zeer interessant is. Maar het gevoel van paranoia is alom aanwezig, en de eindscene is een passend einde.

Uiterst vermoeiende film. Door het thema en de hoge score dacht ik iets te kunnen zien wat vergelijkbaar is met Das Leben der Anderen (2006) (4,5*) of Trois Couleurs: Rouge (1994) (4,0*), maar dit haalt dat niveau absoluut niet. De film begint met een (lange) scene waarin een oninteressant gesprek wordt opgevangen, ik dacht dat dit wellicht alleen een intro was, maar de hele film wordt op die scene gebaseerd. Tergend langzaam gaat de film verder, zonder dat ik enige empathie kon ontwikkelen met een van de personages, mede omdat we simpelweg niet weten wat ze aan het doen zijn of waarom. Pas tegen het einde van de film komen we iets meer te weten, maar tegen die tijd had ik al alle interesse verloren. Ik vrees dat ik moet concluderen dat de films van Coppola niet voor mij zijn weggelegd, van The Godfather-films werd ik ook niet enthousiast. 1*

Trage film die heel lang door gaat over een gesprek tussen 2 mensen die je niet kent. Hackman speelt zeker richting het eind erg goed, maar toen had ik mijn aandacht er al niet meer bij.

‘The Conversation’: Francis Ford Coppola’s Paranoia-Ridden Tale of Surveillance, Guilt and Isolation

Minste Coppola voor mij.

Als regisseur beslist niet slecht, maar ook geen regisseur die heel erg mijn aandacht heeft getrokken ondanks meerdere filmklassiekers die van zijn naam afkomstig zijn. Dit was eigenlijk de laatste Coppola die nog op 1 van mijn kijklijsten lijkt te staan.

En het is wederom geen slecht resultaat, maar wel de film van Coppola die mij tot nu toe het minst trekt. Ik begrijp dat paranoia centraal staat in deze film. Maar op een paar intense scenes na voelde ik maar weinig druk of paranoia op mij neerkomen helaas.

Hackman vond ik echter ook niet erg memorabel helaas. Zeker niet slecht, maar zijn personage wist mij niet te intrigeren. Zijn dialogen vond ik niet scherp genoeg gebracht, zijn uitstraling ook niet pakkend. Hackman acteert wel goed, het ligt dus vooral aan zijn karakter voor mij.

Coppola weet de spanning soms goed op te bouwen. Scene in de lift, de droom over de moord in het hotel, de slotfase-scenes in het hotelkamertje. Het zijn allemaal de sfeervolle scenes waar de film het van moet hebben. Maar zonder een voeling voor druk of paranoia was het voornamelijk afwachten naar de volgende sfeervolle scene.

Middenstuk van de film was ook niet altijd even intrigerend of interessant. De gehele liefdesrelatie tussen Hackman en Garr vond ik maar suf. Acteerwerk buiten Hackman om vond ik ook weinig om over naar huis te schrijven. Het pijnpunt ligt me dan ook vooral bij de karakters van de film helaas.

Wel erg sfeervol soms, opvallend sfeervol voor die tijd. Sommige vormen van opbouw vond ik echter teniet gaan door wat suf gebruik van klassiek gedender door de scenes heen. Daarbuiten om heb je een aardig sfeervolle film soms. Kundig geregisseerd hier en daar door Coppola. Niks mis mee. Maar helaas blijft het daar voor mij ook bij.

Op zich zit het met de sfeer wel goed, mede dankzij de soundtrack en de decors, maar helaas is The conversation gewoon verhalend niet boeiend genoeg. Veel te veel oninteressante momenten, zoals dat ellenlange gelamenteer met een tweetal blonde vrouwen (in ook nog eens een veel te doorzichtige valstrik waar het de tweede betreft). Mooiste scene vond ik het metro-ritje ergens in het begin, waar het licht uitvalt en Hackman dan een soort visualisatie heeft van het een of ander. Maar verder nee, ik kan gewoon niet echt enthousiast worden van de cinema van de 'movie brats'.

Gene Hackman speelt een personage dat niet op hemzelf lijkt. Harry Caul lijdt aan sociale angst, wantrouwt mensen, is een wereldvreemde, schizoïde, slecht geklede eenzaat. In z'n eentje saxofoon spelen is de enige afleiding van de job waardoor hij geobsedeerd is. Op vlak van klanktechniek is hij ontzettend bekwaam; op vlak van veiligheid begaat hij echter blunders. Achter z'n deur met driedubbel slot en alarm treft hij een verjaardagscadeautje aan van een onderbuur. De sloerie Meredith neemt hij blindelings in vertrouwen als uitlaatklep voor z'n opgekropte frustraties. Als katholiek kan hij niet tegen vloeken en worstelt hij met een schuldgevoel na een zaak die misliep toen hij nog in New York werkte. Nu wil hij voorkomen dat zoiets opnieuw gebeurt.

In de zonderlinge openingsscène zoomt een camera langzaam in van algemeen naar specifiek. Datzelfde Union Square in San Francisco zal later in miniatuurvorm te zien zijn op de afluisterbeurs. Misleidend is het beeld van een scherpschutter aan een hoog raam, want dat blijkt een geluidstechnicus te zijn. Met drie verschillende microfoons nemen ze flarden van een gesprek op dat op het eerste zicht onschuldig lijkt. Daarna zal Harry die drie opnamen combineren en bijgeluiden wegfilteren, totdat er een verstaanbare conversatie overblijft. Na zevenendertig minuten klinkt voor het eerst het zinnetje "He'd kill us if he had the chance." Tijdens de ontknoping klinkt datzelfde zinnetje met de klemtoon op de derde lettergreep, waardoor het van betekenis verandert. Slachtoffer en moordenaar zijn plots van rol gewisseld. Het een karakterstudie van een eenzaat bij wie de stoppen stilaan doorslaan, en tegelijk een paranoiathriller waarin niemand te vertrouwen is en iedereen z'n medemens bespioneert.

Harry Caul: If there's one sure fire rule that I have learned in this business is... I don't know anything about human nature. I don't know anything about curiousity. That's not part of what I do.

Martin Stett: We know that you know, Mr. Caul. For your own sake, don't get involved any further. We'll be listening to you.

Harry Caul: Why are you asking me all these questions?

The Conversation is een film van Francis Ford Coppola uit begin jaren zeventig, een tijdperk dat geheel werd gedomineerd door het Watergate-schandaal.

De invloed van het Watergate-schandaal leidde onder meer tot films zoals Three Days of the Condor (1975), The Parallax View (1974), All the President's Men (1976) en Coppola's The Conversation. Dergelijke films hebben als central thema dat de overheid niet te vertrouwen is, en dat er samenzweringen zijn om allerlei illegale activiteiten te kunnen uitvoeren of juist te verdoezelen, en dat de privacy van de gewone burger verre van gewaarborgd is. Dergelijke films spelen sterk in op de paranoia die er in de eerste helft van de jaren zeventig heerste wat betreft samenzweringen, afluisteren, en geheime organisaties.

Harry Caul (Gene Hackman) wordt ingehuurd als professionele afluisterexpert om een conversatie tussen twee mensen op te nemen. Gaandeweg het in elkaar zetten van de voor de klant behapbare tape begint hij te vermoeden dat er iets ernstigs op het punt staat te gebeuren.

Het bovenstaande zou The Conversation solide in de categorie thrillers plaatsen, maar de film gaat verder dan dat. Zoals gezegd is The Conversation een van de films die inspeelde op de paranoia die werd veroorzaakt door de onthullingen van het Watergate-schandaal. The Conversation gaat niet zozeer over zij die afgeluisterd worden, maar over de afluisteraar en het eenzame leven dat hij leidt en zijn overheersende neiging tot paranoia, immers wie afluistert kan ook zelf worden afgeluisterd. Cauls steeds sterker wordende paranoia wordt door een incident uit het verleden sterk gecombineerd met een schuldgevoel. Een schuldgevoel dat hij eerst tracht weg te wuiven door te pretenderen dat de inhoud van de gesprekken hem niet interesseren en dat hij gewoon zijn werk doet en door nietszeggende biechtjes in de kerk. Gaandeweg de film lukt het hem steeds minder dit schuldgevoel weg te wuiven, en neemt ook zijn paranoia sterk toe, met als gevolg dat hij het zicht op de werkelijkheid aan het verliezen is, en dit leidt tot enkele zeer interessante scene's waarin paranoia en werkelijkheid door elkaar lopen. Dit leidt uiteindelijk tot een finale die symbolisch de sterke paranoïde gevoelens van dat tijdperk tot uitbarsting laat komen.

Coppola besloot om de film een trage spanningsopbouw te laten hebben, en door de combinatie van paranoia en het sterker wordende schuldgevoel werkt dit hier uitstekend. Langzaam maar zeker worden er meer lagen van Cauls karakter afgepeld en ontdekken we steeds meer over hem. We zien hoe eenzaam hij eigenlijk is, dit laatste wordt nog eens versterkt door de prachtige (jazz) soundtrack van David Shire, die later ook de minimalistische score voor All the President's Men zou doen.

Gene Hackman draagt deze film, hij geeft zijn Harry Caul een eenzaamheid en geslotenheid die leiden tot onhandig sociaal gedrag bij hem zoals enkele scenes duidelijk te zien is. Zijn Caul laat zien dat de immorele kant van zijn werk wel degelijk effect op hem heeft ookal ontkent hij dit in eerste instantie. Anderen die zeker genoemd moeten worden zijn de helaas veel te vroeg overleden John Cazale die als de onzekere Stan een prachtige prestatie levert, en Allen Garfield, die als de venijnige nummer 2 van de Oostkust Caul van de troon probeert te stoten.

Hoewel The Conversation in het kielzog van Watergate werd gemaakt, en de technologie ontegezeggelijk veel verder is gevorderd is sinds die tijd, heeft de film nog steeds een actualiteit die opgeld doet als het gaat om het bewaken van de privacy en wat het doet met degene die dergelijke inbreuken plegen.

The Conversation is een aanrader voor iedereen die geïnteresseerd is in die periode uit de Amerikaanse politieke geschiedenis. Ook zij die Das Leben der Anderen (2006) hebben gezien zouden deze film eens moeten proberen, zij het dat de insteek in Florian Henkel von Donnersmarcks film obsessie is, en niet paranoia.

Coppola heeft vier films geregisseerd in de jaren 70. Drie ervan zag ik al zeker 15 jaar terug en ook meerdere keren en hebben alle de volle score, deze The Conversation zag ik nog nooit.

Dit is vooral een film geworden die teleurstellend om hetgeen hij niet is. De film deed me vaak denken aan Das Leben der Anderen, ook met eenzaamheid en het afluisteren van mensen. Maar waar de Duitse versie die thema's heel mooi combineerde vind ik het in deze film van Coppola wat los zand. Eigenlijk kon die hoofdpersoon me ook nooit helemaal boeien, hij was voor mijn gevoel eenzaam niet vanuit zijn situatie, maar omdat hij zo geschreven is door de filmmakers. Dan werkt zo'n jazzy soundtrack eerder irriterend (zie eens hoe zielig en eenzaam de man is!) dan sfeerverhogend.

Ook al is de aankleding wel oké, het camerawerk prima en sommige beelden fraai (dat eerste shot, of mooi invallend zonlicht of diepe donkere schaduwen). Ook de montage is op momenten geweldig vloeiend. Maar de film focust op de hoofdpersoon en die kon me niet boeien waardoor de film uiteindelijk mij ook niet wist te interesseren. Die eindscène? Die deed me helemaal niks. 2,5*.

Thriller/misdaad, de film heeft het allemaal en neigde zelfs naar Mystery. De langzame opbouw moet je voor lief nemen, The Conversation geeft zijn geheimen heel traag prijs en laat de kijker ook nog eens peinzen hoe het nu allemaal in elkaar zit. Het is dus een uitdagende film en ook één die toch ook wel verrassend uit de hoek kan komen. Qua uiterlijk is die Harry Caul vreselijk saai, maar wat zich in dat hoofd afspeelt is ronduit fascinerend!

Coppola domineert misschien wel de jaren 70 met The Godfather I en II en Apocalypse Now. Maar misschien is zijn beste film uit dit decennia wel The Conversation.

Gene Hackman in zijn beste rol ooit als Harry Caul en een fantastische score van David Shire. Zo vlak voor het watergate schandaal zeer vooruitziend en vandaag de dag nog steeds actueel. Een zeldzaam sterke karakterstudie over eenzaamheid, isolatie en wat men er nog meer in kan vinden.

Grootse films komen altijd op tijd in de analen van de wereldgeschiedenis. Toen The Conversation in de zalen kwam, was het Watergate schandaal volop bezig en voor president Nixon waren het zijn laatste uren presidentschap. Vreemd genoeg was het script gedeeltelijk al geschreven 6 jaar eerder en was het afluisteren een idee door collega regisseur Irvin kerchner ingefluisterd. De link met het actuele politieke klimaat was dus louter toeval maar de film combineert wel twee thema's die op dat moment pers en publiek beroerden. Paranoia en complottheorie. Laten we eens kijken hoe maestro Coppola dit in beelden (en geluiden) omzet. Harry Caul (Gene Hackman) komt zijn appartement binnen (die melancholische piano score !), iemand (wie is dat ?) passeert hem en wenst hem gelukkige verjaardag; (hoe weet ze dat ?) Hij komt aan zijn deur, 4 sloten openen, komt binnen en vindt een verjaarsdagspakje op de grond. Het rinkelen van een (alarm) bel ! Paranoia slaat over bij de kijker. Wie kan er binnen ? Wie weet zijn verjaardag ? Coppola filmt volledig het standpunt van Harry. We weten en zien niet meer dan Harry. Daardoor worden we langzaam betrokken bij een complot. Want bij paranoia hoort complot. Het gaat ook over afluisteren en Coppola zet een geniale introductie scene neer. Van een totaal beeld van een plein met geluiden op de achtergrond (muziek, storingen, kakafonie) tot langzaam een close up van de betrokken personen – hoe dichterbij de camera komt (een technisch huzarenstukje deze zoom) hoe sterker de geluiden worden. Harry heeft een opname gemaakt van een gesprek en vermoedt dat er in het gesprek een moord wordt beraamd. Zijn vaste production designer Dean Tavoulis zorgt ervoor dat de film een onzichtbare dreiging uitstraalt : Kantoren, gebouwen, pleinen en hotels ... alles is verlaten. De slechteriken zijn immers geen criminelen maar bestuursleden van grote firma's (bv een Robert Duvall die zelfs niet op de eindgeneriek voorkomt). Wantrouwen tegenover geld en macht, we zitten nog niet zo ver na de flower power tijd. Coppola is fier om te vermelden dat de inspiratie voor deze film kwam van Blow up door Antoniono. Daar is waar 2 groten der cinema elkaar ontmoeten. Coppola stond in 1974 toch wel op een hoogtepunt. Hij was alomtegenwoordig in de oscar nominees het jaar daarop met zowel The conversation (bescheiden 3 nominees) als The godfather II (11 nominaties waarvan 6 gewonnen !). Dat deze film een beetje in de hoek werd gedrumd door The godfather II is een spijtig voorval want ze zijn minstens even goed. Maar dat Gene Hackman gepasseerd werd voor zijn prestatie is een misrekening van de academy award comité. TC mag zich dan wel als een thriller outen (bv de toiletscene in het hotel – beste dat een thriller kan bieden) maar de film is in se een persoonsdrama en steunt op een geniale Hackman. Deze acteur stond steeds in de schaduw van tijdsgenoten De Niro of Pacino maar heeft toch maar mooi The French connection én (nog beter in) The french connection part II, Missippi burning en Unforgiven op zijn palmares staan. In TC is onze held een eenzame, gesloten man zonder emotie. Je krijgt de meest ontroerende break up te zien (wat een mooie scene toch met een fragiele Teri Garr) en de man pinkt geen traan weg. Maar de man begint te kraken op bepaalde momenten. Eventjes later, in zijn atelier legt hij uit aan een nietsvermoedende dame die hij op het congres ontmoette dat hij niet toont wat hij voelt. Opnieuw ontroering waarin Coppola de camera tot 3x toe naar het gezicht van harry draait in de hoop zijn gevoelens te ontmaskeren. Meesterlijke cinema. Naast de Jazz soundtrack (Duke Ellington, Johnny Mercier) is er ook componist David Shire. Zijn sublieme score begeleidt Harry in zijn tocht naar de waarheid (a single muziekinstrument voor a single man was zijn credo). TC blijft relevant want 24 jaar later komt de film 'Enemy of the state' uit. Opnieuw speelt Hackman een afluisterexpert (weliswaar onder een andere naam en met een verschillend verleden maar de link met Harry Caul is er zeker). De film pikt niet alleen terug het personage op maar ook de thema's paranoia en complot komen terug. Immers, onder die gladde, gepolijste en zeer entertainende actie thriller - Regisseur is de betreurde Tony Scott - brengt de film een waarschuwing. Is het niet gevaarlijk om de overheid toe te laten alles te mogen surveilleren in naam van de veiligheid ? Onze privacy blijft in gevaar. Fictie ? Het onderwerp bleek nadien de geschiedenis (opnieuw) te beroeren. Big brother als entertainment in 2000 ? Snowden en Het NSA incident in 2013 ? De Russische campagne tijdens Amerikaanse verkiezingen in 2017 ? TC laat je achter met een ongerustheid. De fabuleuze eindscene (zowel fysieke als mentale destructie) spreekt boekdelen. Alleen kijken wij niet meer onder ons bed of er monsters zijn. Nu weten we – dankzij facebook - dat de echte monsters verstopt zitten in onze smartphones

een uittreksel uit mijn boek 'mijn 100 favoriete films' met op nr 66 : The conversation

The Conversation van Francis Ford Coppola is een spannend drama met thrillerelementen en tegelijkertijd een karakterstudie van een getalenteerde en eenzame einzelgänger. De film neemt je heel onprettig mee in de wereld van Harry Caul. Een wereld die uit grauwe en steriele waarnemingen bestaat en weinig plaats biedt aan frivoliteiten. De weinige frivoliteiten die Harry zich permitteert, gebeuren niet spontaan maar zijn strak geagendeerd en prettig gestructureerd. Harry leeft in een benauwende wereld.

Harry Caul is de beste afluisterspecialist in het land. Hij is een legende. Achter al dat talent gaat echter een eenzame en paranoïde persoonlijkheid schuil. Harry is iemand die de samenleving observeert. Hij neemt er niet aan deel. Zijn grootste angst is om zelf ooit afgeluisterd of achtervolgd te worden en als gevolg daarvan geen controle meer te hebben. Die angst van de kille Harry, die voortreffelijk door Gene Hackman wordt vorm gegeven, beheerst alle facetten van zijn persoonlijkheid en van het verhaal.

Gene Hackman speelt hem als gezegd fantastisch. Verbeten, onbuigzaam en gefocust op zijn werk. In zijn werk hoeft hij alleen maar te luisteren en te kijken. Hij hoeft niet te taxeren of te voelen. Hij bevindt zich op bekend terrein, heeft de controle en hoeft zich niet bezig te houden met andere mensen en hun morele kwesties. Laat staan met zijn eigen persoonlijke issues.

Een opdracht gooit echter alles in de war. Een opdracht zaagt stevig aan Harry’s rotsvaste fundamenten. De film beschrijft heel minimalistisch en heel gedetailleerd hoe gebeurtenissen die voortkomen uit die opdracht een grote impact hebben op het zekere en objectieve perspectief van Harry. Harry wordt gedwongen zijn principes en waarden op te rekken.

The Conversation is een beklemmende film. Dat ligt niet aan het verhaal. Dat is simpel en blijft rudimentair. Dat ligt ook niet direct aan het camerawerk. De camera volgt de protagonist met afstand. De camera registreert zonder opsmuk. Zonder emotie. Het is met name aan de kijker de nuances in de geestelijke aftakeling van Hackman’s personage in te vullen en er een waarde aan te hechten. In de interpretatie van de kijker ligt de beklemming. Of een ander gevoel natuurlijk. Dat is aan de kijker,

De film trekt aangenaam aan het oog voorbij onder begeleiding van een piano score die de film passend voorziet van melancholische ondertonen. Een fijne muzikale omlijsting die niet opdringerig aanwezig is maar juist door zijn subtiele inzet een zeer sfeervolle werking heeft.

De film maakt indruk. De epiloog maakt extra ndruk. De camera gedraagt zich daar als een bewakingscamera die statisch van links naar rechts heen en weer beweegt in Harry’s appartement. Stilistisch mooi terwijl de beelden en passant iets zeggen over Harry’s angsten en zijn geestesgesteldheid.

The Conversation vertelt van een intrigerend menselijk drama verpakt in een thriller. De film vermaakt maar stemt ook tot nadenken over de impact die informatietechnologie heeft op het dagelijkse bestaan. Over totale transparantie en het verdwijnen van de privésfeer. In die zin is The Conversation zelfs een actuele film. Maar goed, The Conversation is in de eerste plaats gewoon beklemmende cinema van hoog niveau.

In één woord: WOW! Slowburner van de bovenste plank waarvan ik me achteraf vagelijk herinner deze twintig jaar terug te hebben gezien en er toen niet echt van onder de indruk was vanwege het gebrek aan gebeurtenissen en tempo. Dingen die ik nu wel ten volste ervaar en op waarde schat.

Als een stoorzender gaat de film van start met alle vervormde woorden en zinnen van het gevolgde stelletje waarvan het in eerste instantie maar de vraag is of ze nu werkelijk het waard zijn te volgen en af te luisteren. Woorden, zinnen, opmerkingen, de toon...het zijn dingen waarvan veel te maken valt maar waar ook de context ontbreekt, dus is het dan wel wat we denken dat we horen? Caul wordt in de eerste plaats niet voor de interpretatie gevraagt maar voor het technische gedeelte, en waar Caul een professional lijkt die zich normaal niet met de zaken bemoeit kan hij dit geval kennelijk niet laten rusten en ontstaat er een verhaal gelijk aan Das Leben Der Anderen. De film vervolgd zich met beelden van een sobere en wantrouwige man die weinig meer in het leven lijkt te hebben dan zijn werk en de daar aan gekoppelde achterdocht waarvan hij weet wat mogelijk is. Het beeld van de conventie is één van het soort die definitief de angel uit het zogenaamde spannende werk haalt. Een plek waar men net als ieder andere bedrijfstak rotzooi probeert aan te smeren, reclame probeert te maken en het hoogtepunt is nog wel de domme blondine tijdens de presentatie van één of ander afluisterapparaat. Hier zullen we James Bond niet snel treffen of het moet voor de blondine zijn. Desondanks borrelt en kookt het bij Caul over de zaak, het feit dat hij gevolgd wordt maken dingen er niet beter op en bevestigt min of meer dat er toch wel wat aan de hand is. Het is het volgen van een broodkruimelspoor...

En dat laatste is nu juist wat de film zo boeiend maakt. De constant achterdocht van Caul die de kijker mee neemt in het zelfde schuitje. Het stinkt, het klopt niet, maar wat speelt er nu precies? Met de wetenschap dat het allemaal interpretatie is, dus het allemaal wel eens anders kan zijn, wordt er een boeiend soort wrijving gebracht tussen wat is, wat kan en wat lijkt. Iets waar je als kijker ook in mee gaat. En hoewel ik constant in het achterhoofd hield dat het allemaal wel eens mee kon vallen, en vooral zo lijkt, wordt toch op briljante wijze het evenwichtig gehouden tussen wel of niet op een uitermate dun koord waardoor eigenlijk niet te ontkennen valt dat er niets is maar er verder ook niet verraden wordt wat wel. De spanning en paranoia wordt prima opgevoerd met de verontrustende droom waarop de afluisterpoging volgt in de naburige hotelkamer. Een scene die zowel bevreemdend als beangstigend is en voor Caul ook duidelijk is dat hij dit wellicht niet had willen weten noch zich mee had moeten bemoeien. Het is echter de vervolgscene, waar het geheel plaatje doordringt tot Caul en waar de kijker en fragmentarische samenvatting krijgt waarin alles in perspectief en nuance geplaatst wordt en waar de film nog een keer op fenomenale wijze scoort met een kippenvel moment. Het is de kers op de taart die dit geheel een film maakt waar je na afloop nog eens met verbazing aan terug denkt en alles op een rijtje zet. Caul schiet er verder niets mee op, ondanks de geleerde les, en onthutsend is de minutieuze wijze waarop hij zijn huis doorzoekt en vervolgens met de botte bijl afbreekt.

Het zijn passende scenes in een uitermate interessante scene waarin Hackman schittert en als enige fout het saxofoon spelen imiteert. Harrison Ford passeert eveneens de revue, en enger dan ooit, dit geheel afgemaakt met prima muziek en aantal kleinere indringende scenes zoals de wc pot maken deze film tot een intrigerend en uitermate boeiende film. Wat rest, nogmaals: WOW!!!

Film met een bedrieglijk eenvoudig plot.
Alleen overstijgt deze film dat plot en wordt het zelfs beangstigend visionair, met een waanzinnig beklijvende eindscène, die er aardig inhakt (pun not intended).
Want als je bedenkt dat dit early seventies is, waar Caul gek wordt van de gedachte dat hij op elk moment bespioneerd kan worden en nooit meer privacy heeft (dat maakt die flirtscène wel extra duidelijk) dan vraag je je toch af hoe paranoia (?) hij vandaag wel niet zou zijn met onze levens die datagewijs live gestreamd worden naar onzichtbare machthebbers. Hallucinant. Groots.

Matig.

Het is te zeggen: Francis Ford Coppola beoogt een trage thriller, een beetje Hitchcock-achtig. En het is niet eens dat hij echt mislukt in z'n poging. Het is alleen lange tijd saai. Het prikkelt allemaal maar weinig en het personage van de stroeve Gene Hackman mag dan wel sociaal incapabel en instabiel zijn, echt veel wordt er niet mee gedaan. Hackman is ook niet goed genoeg in de scènes waarin het even doorslaat.

Naar het einde toe komt alles wel goed samen. De clou is niet echt verrassend, maar onder meer die laatste scène in dat mistroostige appartement is wel goed gedaan. Dat past ook perfect bij het genre van de paranoia-thriller, midden jaren 1970 kennelijk een erg populair genre (maar helaas niet meteen mijn ding).

2,5

Van deze film herinnerde ik mij enkel nog een paranoia sfeertje dus het was tijd voor een herziening. Ik hou echt wel van dit soort werk. De trage gelaagde opbouw, het drama aspect, de psychologie van Harry Caul. Zoals deze film bewijst, is het best mogelijk een volwassen thriller te maken zonder dat daar toeters en knallen aan te pas moeten komen. In de jaren zeventig was het zelfs kortstondig een specialiteit in Hollywood. Er gebeurt heel veel in deze film - hoewel voor sommige kijkers misschien te weinig - waarbij bepaalde informatie mondjesmaat op de kijker wordt losgelaten. Dat betekent dat je eigen standpunt als kijker regelmatig uitgedaagd wordt tot herziening. Mijn eigen conclusie is dan toch dat Harry Caul erin geluisd is. De sleutel hiertoe is de (gesuggereerde) diefstal van de tape door de assistente van Bernie. Bernie die op zijn beurt op de hoogte was van het controversiële verleden van Caul en zijn uitmuntende vakkennis. De link wordt nooit expliciet gelegd maar de suggestie is toch aanwezig dat Bernie in contact zal hebben gestaan met de directeur assistent Martin. En ik denk dat Bernie Caul heeft aanbevolen bij Martin en co als useful idiot om het in scene gezette gesprek op te nemen. Martin loopt ook ‘toevallig’ rond op de conventie waar Bernie en Harry aanwezig zijn. Uiteindelijk is het dan wel een erg complex complot dat even goed helemaal niet had kunnen werken en enkel gebaseerd is op de excellentie van vakidioot Caul.
Het element van de verschillende nadruk op woorden (“kill us”) kan dan weer alleen maar psychologisch geïnterpreteerd worden aangezien in principe een opname steeds hetzelfde zou moeten klinken. Enkel een verwrongen geest kan daar iets aan veranderen. Eigenlijk zou ik de film nog eens opnieuw willen zien waarbij ongetwijfeld nieuwe details naar boven zullen komen.