The Little Mermaid (1989)

Voor mij is dit samen met de Lion King het beste wat Disney te bieden heeft. Mooi romantisch verhaal en heerlijke slechteriken, wat is die Ursula een angstwekkend figuur. 5 sterren

Als kleine jongen heb ik De kleine zeemeermin grijsgedraaid. Uren en uren kon ik genieten van deze Disney. In mijn ogen samen met The lion king één van de beste producties van die tijd al zijn er nog wel enkele. Dergelijke Disneyproducties waren vaak doorspekt met songs waardoor het een halve musical lijkt. Beetje melig op die manier, maar het slaat aan. "Diep in de zee" van de zoetsappige krab Sebastiaan spookt alweer dagen door mijn hoofd. Maar ook de andere songs zoals "Kus me dan" blijven geweldig.

De film heeft zo goed als alles: fijne uitstekende personages met op kop Sebastiaan, Jutter, Botje, de majestueuze Triton, de verschrikkelijke angstaanjagende Ursula met haar vettige lach, de tweeling moeralen, enz. Ook Ariël is een prachtige verschijning en als kind was ik er stiekem verliefd op. Van alle schoonheden was zij toch wel het neusje van de zalm! Alleen het personage van Erik was een beetje duf.

De film is een aaneenschakeling van zang, actie, drama, spanning, maar ook vooral humor. Enkele fijne momenten zoals de scène tussen de kok en Sebastiaan. Mooie kleurrijke beelden ook van de zee. Finding Nemo heeft duidelijk zijn inspiratie hier gehaald waarbij naast de kleurrijke zeeën ook gekeken is naar Botje en Jutter. De kleine zeemeermin is een klassieker uit de oude doos. Fijn hem nog eens terug gezien te hebben.

Ik snap echt niet waarom deze film zo populair is.. Het kan zich werkelijk op geen enkel niveau meten met de oude Disney klassiekers. De achtergronden zijn foeilelijk en haastig gemaakt zonder gevoel voor detail of sfeer. Het verhaal is truttig en kinderachtig. De animaties zijn rommelig en lelijk en ook nog eens slecht getekend. Het idee van Disney dat een animatie een artistiek hoogstandje moest zijn werd met deze film overboord gegooid, het niveau van de allereerste Disneyfilms is sindsdien nooit meer gehaald.
Leuk voor kinderen, niet meer dan dat.

Dertig jaar na Sleeping Beauty kwam Disney eindelijk weer met een heus sprookje op de proppen dat bij het grote publiek in de smaak viel. The Little Mermaid betekende voor Disney in alle opzichten een wedergeboorte. Het muzikale onderwatersprookje luidde in 1989 een nieuw tijdperk in van grote blockbusters waar als vanouds hordes mensen op afkwamen. Helaas is de film altijd overschaduwd gebleven door zijn opvolgers Beauty and The Beast, Aladdin en The Lion King die nóg meer geld in het laatje wisten te brengen en heeft eigenlijk nooit echt de erkenning gekregen die het mijns inziens wel had moeten krijgen.

De film is gebaseerd op het uit 1836 stammende sprookje De Kleine Zeemeermin van Hans Christian Andersen en kort samengevat gaat het ongeveer zo: een ongelukkige zeemeermin wordt verliefd op een mensenprins, maar om met hem te kunnen trouwen heeft ze benen nodig. Wanhopig vraagt ze de zeeheks om hulp die haar met wat zwarte magie nog verder in het verderf stort. Het zal denk ik niemand verbazen dat het negentiende-eeuwse sprookje veel tragischer verloopt dan de 150 jaar jongere Disney-versie. Inhoudelijk gezien verschillen de sprookjes enorm met elkaar en mag het eigenlijk niet naast elkaar gelegd worden. De zeemeermin heeft in de film overigens gewoon een naam, Ariël, wat 'De Leeuw van God' betekent. Ook de zeeheks is in het sprookje van Andersen naamloos, maar heet hier Ursula.

Een Disneyfilm zonder villain is zoiets als een Bondmovie zonder schurk. Ik reken de halfmens/halfoctopus-hybride Ursula in ieder geval tot mijn favoriete Disney villains. Niemand minder dan travestiekunstenaar Divine stond model voor de gehaaide haaibaai, wat best controversieel is voor Disney's doen. Sommige scènes zijn dan ook best gewaagd te noemen voor een kindertekenfilm, bijvoorbeeld wanneer Ursula haar gigantische voorgevel op de maat van de muziek heen en weer schudt (Shake it up!) en de camera daar gretig op inzoomt als de hongerige blik van een hitsige puberjongen.
Maar ook Madame Medusa uit The Rescuers is van invloed geweest op het uiterlijk van Ursula. De twee krokodillen zijn vervangen door twee palingen: Flotsam en Jetsam, in het Nederlands Gruwel en Griezel. Het glibberige gajes voert arme Ariël met hun gladde praatjes regelrecht in de paarszwarte tentakels van de diepzeedemoon.
'Ursula is het kind van Divine en Donald Trump', merkte een filmrecensent nog op in een Rolling Stone uit 2015. Weet niet zeker of Divine daar zo blij mee zou zijn geweest. Alhoewel, Make America Divine Again! klinkt toch erg leuk.. Haha
Ursula staat voor de ratio, Ariël voor het gevoel. De dichotomie tussen verstand en gevoel komt mooi naar voren in de scène waarin Ursula het zielige zeemeerminnetje verleidt tot het tekenen van een wurgcontract. Ursula de harde zakenvrouw die over lijken gaat. Een kwal van een vrouw, zou je denken, maar is dat wel helemaal zo? Herkent Ariël in haar antagonist niet een moederfiguur, een moeder die ze zelf nooit heeft gehad? En leert Ursula Ariël niet hoe ze moet pronken met haar vrouwelijkheid? De tunnel die leidt naar Ursula's grot zou je in figuurlijke zin kunnen zien als het geboortekanaal, de vagina. De grot staat voor de baarmoeder. En ook heeft de manier waarop Ursula Ariël aanspreekt iets moederlijks: 'My dear sweet child...' Een mooier eerbetoon aan de in 1988 overleden dragqueen kan ik me haast niet voorstellen. Divine zou het ongetwijfeld fantastisch hebben gevonden.

The Little Mermaid is één grote kleurexplosie, een vrolijke boel, vooral de muziek werkt aanstekelijk en klinkt bijzonder vrolijk. Een liedje als Under The Sea, geschreven door Howard Ashman en Alan Menken, doet voor mij niet onder voor een liedje als Hakuna Matata uit The Lion King. Het viel terecht in de prijzen. Ashman overleed overigens in 1991 aan de gevolgen van AIDS op 40-jarige leeftijd. Verder nog leuke sidekicks als Flounder en Sebastian: 'The human world, it's a mess.'

Na herziening vijf dikverdiende zeesterren!