Kan door Huid Heen (2009)

Begint erg veelbelovend, maar raakt zijn kleine focus gedurende de film een beetje kwijt en dan is jammer. Wat daar raakte de film me ook kwijt. Ik vond vooral het wraakplotje niet al te sterk. Fraaie rol van Lodeizen. Rots gaat vast nog een betere film maken.

3.5*

Dat Rifka Lodeizen hier een topprestatie neerzet, mag een feit heten; duidelijk een zware rol, die ze opvallend goed weet over te brengen. Jammer genoeg werkt het script van Kan door Huid Heen niet echt mee. Zo ben ik weinig tot niets over haar karakter van vóór de aanranding te weten gekomen, waardoor het effect van het meeleven en aangrijpen bij mij een beetje achterwege bleef. Je wil wel met Marieke meeleven, maar dat is vrij moeilijk als je de hele film maar moet blijven gissen wat voor persoon ze eigenlijk was. De film zit overvol met scènes die je naar de keel zouden moeten grijpen, maar bij mij bleven ze jammer genoeg maar wat halverwege steken. Hoe subliem het acteerwerk ook is en hoeveel screentijd een personage ook krijgt, het hoofdkarakter hier bleef voor mij maar wat boven de oppervlakte zweven.

Verder had ik het idee dat alles op den duur veel gecompliceerder werd gemaakt dan nodig. Vaag doen om het vaag doen. Het uitgangspunt is zeker interessant en vaak is duidelijk waar Rots naar toe wil met haar keuzes, maar ze grijpt op een gegeven moment veel te veel naar onduidelijke edit-keuzes en heen-en-weer geslinger van uiteenlopende taferelen. Prima als je daarmee de gekwelde gemoedstoestand van het karakter wil symboliseren, maar mij raakte ze op een gegeven moment toch echt kwijt. Het wilde me niet meer boeien en het werkte eerder vermoeiend dan intrigerend. Net als de muziek en sound-design. Af en toe zette het wellicht de juiste toon, maar dat experimentele gepingel op een valse piano is tegelijkertijd ook gewoon bloedirritant.

Al met al schijnbaar niet geheel mijn kop thee. Desondanks complimenten voor de af en toe sterke sfeer en uiteraard de rol van Lodeizen.

2,5 sterren.

Toch wordt deze 'truc' (lelijk woord maar ik weet even geen betere omschrijving) vaker toegepast en met succes toch. Van Jacek in A short film about killing weet je ook niets, en ook het achtergrondverhaal van Peter Winter in Clean, shaven is minimaal gehouden. Je moet als kijker meer zelf invullen, en als de acteur / actrice de rol met verve draagt krijg je daar toch wel alle kans toe.

Eens, ken ook zeker wel films waarbij ik me hier niet aan stoorde. Maar bij Kan door Huid Heen ging de film veelal om de verandering in het hoofdkarakter sinds een pijnlijke gebeurtenis. Enkel doordat ik geen idee had wie ze was vóór dit voorval kwam dit lang niet zo sterk aan. Voor hetzelfde geld was ze altijd al zo gek als een deur.

Ondanks de ijzersterke tour-de-force van Rifka Lodeizen is dit een matige film. Dat komt vooral omdat de verwerking van een zeer traumatische ervaring door Marieke veel te oppervlakkig aan de orde komt. Ik ben geen psycholoog, maar een zelfgekozen isolement in een oud, bouwvallig krot op het platteland lijkt mij niet meest aangewezen weg om je leven weer op de rails te krijgen. Waarom Marieke toch daarvoor kiest, wordt op geen enkel moment begrijpelijk gemaakt. Zelfs het spreekwoordelijke tipje van de sluier ontbreekt. Dat het isolement niet echt helpt wordt wel duidelijk door het feit, dat er weinig vooruitgang valt te bespeuren.
Samengevat: ondanks het prima acteerwerk van Lodeizen een teleurstellende film. Niet alleen door het morsige verhaal, maar ook door de warrige montage met deels onverklaarbare beelden.

Ik denk niet dat het de bedoeling is om deze beslissing begrijpelijk te maken. Het mag duidelijk zijn, dat iedereen op zijn eigen manier op een traumatische gebeurtenisse reageert. Marieke kiest ervoor om uit de omgeving van het incident op deze manier weg te vluchten. Ik denk niet dat ze lang nagedacht heeft over de best mogelijke therapeutische plek, maar dat ze gewoon haar instinct volgt.

Mensen handelen nou eenmaal heel vaak niet rationeel. Dit is geen film over iemand die via een duidelijk 'werken aan zichzelf' er weer bovenop komt. Ik begrijp het juist wel heel goed. De 'natuurlijke' neiging om je terug te trekken uit het sociale leven is een duidelijk symptoom van depressie. Prachtig verbeeld trouwens door dat kleine kastje waar ze in kruipt. Ook haar zelfdestructieve gedrag (drankmisbruik) wijst op haar depressie. De 'warrige montage met deels onverklaarbare beelden' vind ik juist wel effectief om dat gevoel over te brengen.

Ben het helemaal eens met Ik Doe Moeilijk. Zelfs zijn onderbouwing is de mijne.

Het kan best zijn dat jullie allemaal gelijk hebben. Mijn probleem is dat op geen enkel moment in de film iets te zien is van wat Marieke drijft. Omdat het verhaal zich niet bezig houdt met het "waarom", is het volgens mij voor iedereen giswerk. Wat dat betreft vind ik 't jammer dat we niet meer dan wat glimpen van haar chats mogen zien.

Het is dus, als ik dat voorzichtig mag concluderen, je eigen verwachting die de film tot een teleurstelling maakt. Tsja, zo gaat dat dikwijls met verwachting. De waaromvraag is simpelweg niet relevant, omdat de film daar geen antwoord op wil geven. Ik zou ook dolgraag willen weten waarom Forrest Gump zijn thee zonder suiker drinkt, of waarom Schindler niet van dammen hield, of wat Scarface zijn favoriete bijbelpassage was. Maar ja...

Vind jij. Ik vind het jammer dat de film die vraag niet beantwoordt of zelfs niet een tipje van de sluier oplicht. Mijn goed recht, toch?

Overigens je moet er geen potje van maken met Schindler, Forrest Gump etc., want dat raakt kant noch wal.

Wat is het probleem met dingen zelf invullen dan? Bovendien, als de reden was dat de huur daar simpelweg goedkoper was, is dat ook niet zo heel interessant om in de film te vermelden.

Misschien was het wel omdat haar jeugdrelatie daar met zijn ouders woonde en op een dag besloot de jongen zijn ouders dood te schieten en daarna zelfmmord te plegen omdat hij de vorige avond geen toetje na de warme maaltijd mocht. Geschokt en getraumatiseerd als ze is denkt zij dat daar het primaire probleem ligt, dus besluit ze daar maar in te trekken, en zo gaandeweg weer op het rechte pad te belanden.

Da's mijn versie voor vanacht, punt is; niet heel interessant, is het wel? Als dat wel het geval is, graag gedaan.

Dat was nou net mijn punt.

Ik bedoel uiteraard niet te zeggen wat iemand wel of niet relevant mag vinden in een film. Wat ik wel probeer duidelijk te maken, is dat een film per definitie nou eenmaal maar een beperkt aantal onderwerpen en thema's aanstipt.

Naar mijn idee drijft Kan door huid heen veel meer op het je proberen te laten invoelen hoe een depressie voelt, in plaats van het psychologisch te duiden. Misschien zouden deze twee aspecten elkaar kunnen aanvullen, zoals BBarbie dat graag zou zien. Maar mijn punt is, nogmaals, dat ik vind dat je de film er niet op kunt afrekenen dat het dat niet doet. Een film kun je beter op zijn eigen merites beoordelen. Concreet zou dat betekenen dat je beargumenteert of en in welke mate deze film erin slaagt om je te laten invoelen hoe een depressie voelt.

Afhankelijk van de sfeer van de film, probeer ik me vaak in te leven in het wel en wee van de (hoofd)personages. Maar het karakter van Marieke in deze film is zó gesloten, dat het mij -ondanks haar traumatische verleden- onmogelijk was enige empathie voor haar te ontwikkelen. Het zal best de opzet van de filmmakers zijn geweest, maar ik bleef met een onbevredigd gevoel achter.

Als ik een vrij willekeurige en wellicht wat kromme vergelijking mag maken: een oplossing zoals Ki-duk Kim die kiest in Nabbeun Namja (Bad Guy) spreekt mij veel meer aan. Het hoeft allemaal niet breedvoerig uit de doeken te worden gedaan, maar hier en daar een hint geven is niet verkeerd, vind ik.

E.e.a. doet overigens niets af aan het prima acteerwerk van Rifka Lodeizen. Die zet zonder meer een dijk van een rol neer. En... het blijft allemaal een kwestie van perceptie en smaak.

Ben benieuwd wat voor- en tegenstanders van deze film vinden van Clean, shaven (1994, Lodge Kerrigan).

Krijg je dan dezelfde discussie(s) over al dan niet invoelbare personages en hun wel of niet herkenbare drijfveren binnen in hun eigen hermetisch afgesloten wereldje??

Lijkt mij een interessante uitdaging. Ik ken de film (nog) niet, maar daar is wat aan te doen. Ik kom daar op terug.

Ben ik trouwens de enige hier die de boerderij symbolische ziet voor haar geestestoestand?!

Nee, dat zie ik met jou. Interessant genoeg doet die andere grote Nederlandse filmmaakster (lees: Nanouk Leopold) datzelfde. Let er maar eens op hoe vaak die films vrouwen bevatten die aan hun huis klussen.

Ik zal trouwens proberen binnenkort zelf eens een review te schrijven van Kan door huid heen, in plaats van alleen maar anderen bij of af te vallen.

Precies.

Gewaagd stuk. Esther Rots treedt gelukkig behoorlijk buiten de bekende paden met haar manier van editing en een groot deel van de fantasie bij de kijker te laten. Het verhaal is bijzonder, aangrijpend en sommige momenten een beetje ontroerend. Rifka zet als geen ander een dijk van een rol neer en ik vind haar echt tot de top van de Nederlandse cast behoren! In elke film of serie waarin ze speelt valt ze op door juiste timing, beweging, intonatie en geloofwaardigheid. Zo ook in deze film, hulde. De boerderij en de omgeving dragen behoorlijk bij aan de sfeer en de hele setting van de film.

We hebben in Nederland biljoenen films over huisvrouwen en die oubollige dramaatjes... Dit valt wel een beetje onder de categorie, maar dit is dan weer wel knap gemaakt.

Rifka Lodeizen zet hier wel een erg sterke rol neer als een vrouw die de stad ontvlucht... Het doet haar te veel denken aan enkele traumatische ervaringen die ze daar heeft ondergaan. Ze trekt naar de middle of nowhere ergens in Zeeland... In een brakkemikkig huis dat inmiddels bijna op instorten staat... In plaats van de gewenste rust en de tijd om na te denken komt ze in een isolement terecht...

Klinkt allemaal weer erg dramatisch... Maar... Het mooie van deze film is dat het wel op een artistieke en diepgaande manier wordt verteld... zonder dat de melodrama en het tearjerkergehalte er vanaf druipt. De somberheid en de kou van zowel de woonplek als de omgeving is als kijker goed te voelen... De uitbarstingen van Marieke... haar fantasie over hoe ze een vroegere belager in gijzeling houdt... en de uiteindelijke scene's met haar buurman.

Ja, dit verhaal is toch wel gered door de subtiliteit... aangezien je wel weet welke kant het vaak op gaat als je het in Nederlandse handen drukt. Ook de soundtrack is goed te doen.... Volks en abstract en evengoed ook rustgevend.

Wel een film om warm voor te lopen (om de koude sfeer te moeten ondergaan.)

4,0*