Tôkyô Monogatari (1953)

Ook ik heb deze film gekeken omdat de film zo hoog scoort op de lijstjes van critici en andere filmkenners, maar ook mij is hij wat tegengevallen al is de film overigens best aardig. De film is wat traag en het is geen film die mij op het topje van de stoel heeft doen zitten, maar het einde met de enige (schoon)dochter die wel oprecht lief en zorgzaam is ontroert en de film gaat wel langzaam onder je huid zitten…

Wat opvalt is dat je eigenlijk niet merkt dat de film zich in de jaren ’50 in Japan afspeelt omdat alles heel herkenbaar is en net zo goed in Nederland anno nu had kunnen afspelen, hetgeen echter ook niet zo vreemd is nu het thema van de film is dat kinderen zich op een gegeven moment losmaken van hun ouders waardoor zij een eigen leven gaan leiden, zich van hun ouders vervreemden en hun zorg voor die ouders sterk plichtmatig wordt zonder nog een echte band te ervaren. Dat thema lijkt me tamelijk universeel al zal het ook wel typisch zijn voor de Westerse wereld van na WO II waartoe ook Japan moet worden gerekend: de moderne maatschappij is immers sterk individualistisch (‘egoïstisch’) geworden waarbij de kinderen zelfs in een andere stad gaan wonen en de band met hun ouders radicaal doorsnijden. Men wil niet dat de ouders iets te kort komen, maar ze gaan liever met de ouders de stad in zodat ze zich vermaken dan dat ze een persoonlijk gesprek met ze voeren.

Een ander sterk punt van de film is dat alles wat er gebeurt en wordt gezegd heel geloofwaardig is hetgeen samenhangt met mijn eerdere opmerking dat alles wat er wordt gezegd heel herkenbaar is: de dialogen zijn realistisch en de film laat het echte moderne leven zien waarbij iedereen er wel voor de ander wil zijn maar daar eigenlijk toch ook geen tijd of zin voor heeft omdat die ander niet in het eigen leven past. In die zin is deze film wel iconisch voor het moderne, naoorlogse leven.

Een erg mooie zwart-wit film uit de jaren vijftig. Het is ren verhaal met een boodschap. Het bevat een fijne sfeer, en de manier waarop het gebracht wordt raakt en ontroert. De acteurs spelen goed en de traagheid is bij deze een pré. Ook het kijkje in Japan/de Japanse cultuur vind ik leuk. Een waardevolle aanschaffing. 4,5*

Op 1 november herdenken we in België de doden. Vermits dit niks met Halloween te maken heeft, laat ik dan ook de traditionele horror films links liggen en leg ik een krans op het graf van Yasujiro Ozu (1903 – 1963). Bij wijze van eerbetoon bekijk ik Tokyo story. Zijn films zullen wel niet in mijn lijst der 100 favoriete films voorkomen maar toch is deze cineast de moeite waard omdat hij scherpzinnig familie drama's kan registreren. Want dat is wat Ozu doet ; registreren. Daarom is de dramatiek onderkoeld, daarom liggen de spanningen onderhuids. Ozu laat zien de vervreemding van ouders en kinderen. Er is de afstand. Letterlijk door platteland (ouders) en stad (kinderen). Figuurlijk door een tegenstelling tussen de traditionele waarden en de moderne maatschappij na de oorlog. Er zijn echter geen goede of slechte personages. Iedereen leeft zijn leven. De generatie kloof gaapt wijd. En na een tijd komen de ontgoochelingen boven. Kinderen hebben niet de verwachtingen ingelost van de ouders, kleinkinderen zijn verwend en respectloos, er is geen enkel contact. Kinderen zijn beschaamd over de ouderwetse mentaliteit van de ouders (wanneer de ouders terugkomen van hun trip naar de badplaats zegt de dochter in haar kapsalon tegen de klanten : dit zijn vrienden uit het platteland ipv dit zijn mijn ouders - typisch voor Ozu dat hij dus in één zin een waaier aan spanningen, verwijten en conflicten kan oproepen) kortom personages krijgen te maken met de desillusie van het leven. Een film die langzaam pijn en verdriet van een familie naar boven brengt. Finaal zegt Ozu : spijt komt altijd te laat. Ik ben niet echt fan van deze afstandelijke portrettering waarin enkel de onderlaag interessant is. Maar op een dag als deze is een meditatie over 'ons egoïsme opzij zetten en tijd op te offeren aan onze naasten vooraleer het te laat is' wel gepast.

Een degelijke en interessante film van Ozu die aanzet tot nadenken van hoe we in ons gejaagd leven moeten omgaan met dierbare relaties. Sommigen hebben het niet makkelijk of durven moeilijk hun mening geven tegenover goede vrienden of dichte familieleden wanneer iets hen niet zint of niet past. Ook in deze Tokyo story kijk je naar een ouder koppel dat op bezoek gaat naar hun kinderen in het verre Tokyo. Hoewel ze welkom zijn, worden ze ook ervaren als last. Niet omdat het koppel zelf vervelend is, maar wel omwille van tijdsgebrek of gewoon omdat het verplichte nummertje hen geen voldoening geeft. Er openlijk over communiceren is dan eveneens een brug te ver.

De ontwikkelingen in de film leiden tot betreurenswaardige momenten als kijker. Het is een film over onthaasting en de rush die we vandaag de dag zo goed kennen. Kwantitatieve bezigheden in plaats van kwalitatieve momenten over zaken die er echt toe doen. Ook eventuele pijnlijke gebeurtenissen die nog niet zijn uitgeklaard, kwamen hier even naar boven bij één van de kinderen. Als je dood en begraven bent, is het te laat.

De film geeft een serene poëtische sfeer weer ondersteund met zachte muziek. Beetje traag en één met veel dialogen en sfeerbeelden. Heel erg veel gebeurt er niet, maar de boodschap erachter is des te belangrijker. Mooi!

Tokyo Story

Mooie film over de dagelijkse beslommeringen en problemen van een Japanse familie. Regisseur Yasujirô Ozu legt met Tokyo Story op pijnlijke wijze de relaties tussen de verschillende familieleden bloot, en sommige leden van de Hirayama familie wil je soms wel achter het behang plakken. De laatste familiescene (na de begrafenis van de moeder) is hemeltergend. De film is traag, iets te lang en ook het acteerwerk is soms zeer matig, maar het laatste half uur is schitterend en maakt veel goed. Als de gehele film zo was geweest had er een meesterwerk in gezeten.

Het echtpaar Hirayama reist vanaf het platteland naar Tokyo om hun kinderen op te zoeken. Ze worden niet bepaald met open armen ontvangen. De kinderen zitten er niet op te wachten om veel tijd met hun ouders door te brengen. Alleen een schoondochter, waarvan de echtgenoot al geruime tijd is overleden, lijkt zich om hen te bekommeren. Als vervolgens moeder komt te overlijden, is er ook met name aandacht voor het verdelen van enkele van haar spullen. Op zich een heel degelijk verhaal, diverse elementen zijn uit het leven gegrepen en herkenbaar. Het acteerwerk is ook best degelijk. Het verhaaltempo is echter wel erg traag en de personages hebben weinig diepgang, dus het kon mij nergens echt grijpen.

Geen idee waaróm ik het mooi vond, maar ik vond het prachtig. Minimaler dan dit heb ik ze zelden gezien, maar die rust, die kalmte, die beheerste acteurs en dat simpele maar prachtige camerawerk... Ik heb hier elke minuut van genoten.

4,5*

Ik had de film al eens gezien, wat in een goed gemiddelde bleef steken. Maar zo'n film zinkt nadien nog wat dieper in. Het relaas van een oud koppel uit een dorp dat naar de grote stad komt. Ze zoeken hun kinderen op in de wetenschap dat het leven snel voorbij kan gaan. Ze genieten van de momenten met hun kinderen, maar helaas hebben die niet echt tijd voor hen. Dat compenseren ze dan door hen (in hun ogen) leuke dingen te laten doen en de stad te laten zien. Dat kan ook aangenaam zijn, maar daar komen de ouders niet voor. Ironisch dat net de schoondochter juist wel zoveel tijd maakt om hen te zien. Misschien wel omdat ze op die manier haar liefde kan laten zien voor haar overleden partner. Ze doet dit voor haar man en kan zo herinneringen ophalen.

De moeder laat af en toe vallen dat ze sukkelt met haar gezondheid, maar dat lijkt niemand te horen. En als ze dan zover is dat ze komt te overlijden, zijn de kinderen nog bezig met praktische dingen. Het rouwen is vooral iets dat er bij hoort en 'normaal' is bij mensen van oudere liefde. Echt verdriet is er niet, of toch niet in grote mate.

Een mooi verhaal dat voor sommige filmkijkers wat theatraal aantoont. Maar het is net mooi hoe de camera stil staat bij de beelden. Het wil stilstaan bij het leven, laat de beelden maar spreken. De camera volgt daarmee de ouders waarrond het leven van de kinderen met hun carrière voorbij lijkt te gaan.

De film oogt erg traag en vaak vrij emotieloos , terwijl het verhaal gaat over het gebrek aan interesse van de kinderen naar de ouders toe , dan had ik toch wel wat meer spanning en emotie in de karakters verwacht .

wat dat betreft blijft het allemaal behoorlijk subtiel .

Verder wel wrang natuurlijk dat de meeste belangstelling van de schoondochter afkomt ipv de eigen kinderen .

Dit is dan het grote meesterwerk van Ozu, maar ik vond dit eigenlijk zijn minste. Veel meer draaiend om plot en ideeën dan om de personages, terwijl juist zijn andere films veel meer om leuke kleine herkenbare momentjes zo genietbaar zijn. Ook mocht de thematiek toen iets belerends hebben, ik zie nu eigenlijk geen hele bijzondere dingen in de relaties tussen de ouders en hun volwassen kinderen. Verder wel enkele aardige scènes van Tokyo, maar er zitten te weinig memorabele scènes in. Maar goed, wel een Ozu en zijn kwaliteiten zijn groot genoeg om hier minstens een prima film van te maken. Alleen dus wel een tegenvaller, gezien ik veel meer verwachtte. Net aan 3,5*.

Prachtig gefotografeerd, met foto's weliswaar, want allemaal vrij statisch in beeld gebracht. Echt veel gebeurt er wel niet, maar dat is wellicht cultuurgerelateerd. Niemand laat het achterste van zijn tong zien. Zo wordt het 'schandalige gedrag' in het kuuroord aan de kust niet eens becommentarieerd door de Hirayama's, da's blijkbaar beneden hun stand, maar wordt het in de mond gelegd van de roddelende poetsvrouwen.
Verder lijkt dochter Shige voor een Westerling anno 2023 zoals ik nog niet het grootste onmens. Het komt haar allemaal niet zo goed uit, maar uiteindelijk legt ze die twee oude dronkelappen wel te slapen… Maar wellicht was dit ook de bedoeling van de film: geen schurkengedrag, geen drama… 'uiteindelijk hebben we niet te klagen, we prijzen ons bij de gelukkigen' zeggen de oudjes zelf… maar toch een aanklacht tegen het gebrek aan aandacht, die ze van de schoondochter wel in voldoende mate krijgen.
Heeft deze film mij aangegrepen? Nee dus. Sorry dat ik het allemaal weliswaar heel mooi, maar toch ook allemaal wat flauw vind. Jammer.