
Der Siebente Kontinent (1989)
Alternatieve titel: The Seventh Continent
Oostenrijk
Drama
104 minuten
geregisseerd door Michael Haneke
met Dieter Berner, Udo Samel en Leni Tanzer
Een maatschappelijk succesvol tweeverdieners-gezin met dochtertje heeft een smetteloos schoongewassen auto en een keurig huis met inpandige garage. De dagelijkse rituelen, zoals het strikken van schoenveters en een bezoek aan de supermarkt, waar hemeltergende muzak de diepvriesgroenten aantrekkelijker moet maken, zijn echter allang niet zaligmakend meer. Het gezin denkt wel eens aan emigreren, en de vraag of het dochtertje dan moet worden meegenomen, wordt met bijkans wiskundige rationaliteit overwogen.
- nummer 249 in de tip 250
Het is geen prettige kijkervaring, maar toch heeft deze film wel indruk op mij gemaakt en verdient hij zeker nog een herziening van mij. Het is echter geen film die voor iedereen is weggelegd.
Hoewel deze film hoog in de tip 250 lijst staat, vind ik dit absoluut geen tip. Ontzettend depressieve film over psychisch gestoorde mensen. Ik vond de film veel te saai en ontzettend traag. Er zaten ook een hoop langdradig scènes in die uiteindelijk echt op mijn zenuwen begonnen te werken, zoals de eet scènes. Weinig muziek, saaie beelden. De set, kleurengebruik en de Duitse sfeer in de film voelde erg koud aan. Ook zag ik de zelfmoord absoluut niet aankomen. Tevens duurt het erg lang voordat je weet waar de film naar toe gaat. De film nodigt je niet echt om verder te kijken het eerste uur en ik moest daarom even doorbijten. Laatste half uur daarentegen is een stuk interessanter, maar kan de film niet meer redden voor mij. 1.5*
In het begin maken we kennis met het gezin en hoewel het redelijk afstandelijk gefilmd is, leren we de mensen toch redelijk goed kennen. Het repetitieve van alle dagelijkse handelingen die ze beleven is aan de ene kant erg vermoeiend om te zien, maar geeft aan de andere kant wel enorm goed weer in welke sleur het gezin terecht is gekomen. Ze hebben totaal geen zin in bepaalde zaken en dat zie je duidelijk terug. Uiteindelijk trekt Haneke in het laatste half uur de registers vol open en wordt er toegewerkt naar een einde, dat ik niet direct zag aankomen, maar mij ook wel een beetje verbluft achterliet.
De manier waaropze afscheid nemen van het leven is indrukwekkend. Alle herinneringen worden gewist, bezittingen vernield, geld door de wc gespoeld met net zo’n levenloze wijze als ze zelf in het leven staan. Het zorgt ervoor dat de film in ieder geval goed blijft hangen en erg goed overkomt. Der Siebente Kontinent is dus wederom een erg sterke film van Haneke en voor een debuutfilm zelfs heel erg goed. De boodschap werkt en uiteindelijk snap ik door het einde ook Haneke zijn manier van filmen in het eerste gedeelte. Dat is misschien even doorbijten in het begin, maar uiteindelijk krijg je daar wel iets indrukwekkends voor terug.
4,0*
Der Siebente Kontinent is dus wederom een erg sterke film van Haneke en voor een debuutfilm zelfs heel erg goed.
Dat visualiseert dan misschien de eentonigheid en de sleur van het bestaan van de personages, maar het is vreselijk om naar te kijken.
Het leek eerst wel of ik een zombie film aan het kijken was vanwege het doodsaaie leven dat ze hadden, ik dacht na een half uur ongeveer waarom plegen jullie in godsnaam toch geen zelfmoord jullie zijn al zo goed als dood maar toen duidelijk werd waar de film naartoe ging had ik opeens niet zoveel stoere praatjes meer, zeker niet toen ik begreep dat ze de dochter ook zouden doden.
Geweldige film en de laatste rochelende adem van moeder bezorgt me daags na de film nog kippenvel en nu ik dit stukje schrijf moet ik verdomme weer janken, dat zegt genoeg over de film denk ik.
De derde Haneke die ik zie en ik moet zeggen, hij maakt intrigerende films. Of ze altijd even goed zijn is een tweede wat volgens mij meer op smaak berust. Maar interessant zijn alle 4 die ik tot nu toe heb gezien.
In het eerste deel van de film wordt alles in dienst gesteld van de overheersende saaiheid. Mensen worden niet in het gezicht gefilmd bij dagelijkse handelingen want dat is niet interessant. Emotie is bijzaak en economie en sleur de hoofdpunten. De afstandelijkheid van de ouders en de roep om aandacht van het kind zorgen voor nog minder betrokkenheid als kijker bij de film. Ik moet eerlijk bekennen dat ik het eerste uur me vrij hard verveeld heb en zat uit te kijken naar een twist waarvan ik wel wist dat die nog moest komen.
Werd het vanaf daar dan interessant? Ja en nee. Het repetitieve blijft worden volgehouden in de film ook al gebeuren er meer extreme dingen. Op het moment dat kapitaal er niet meer toe doet wordt het interessant en gebeurd er ook iets met de mensen en geraken ze uit hun sleur en vaste patroon. Haneke gunt de kijker echter geen plezier maar toch wel een beetje spanning naar het einde toe. Het is dan uiteindelijk een film die je wel aan het denken zet en met een duidelijke boodschap, wat voor mij vaak een teken is van een goede film. Vind ik dit dan ook een goede film? Ik vind het moeilijk. Aan de ene kant zal deze film me zeker bij blijven en heeft het me wel aan het denken gezet en vond ik het achteraf toch wel interessant in elkaar gezet. Maar dat neemt niet weg dat het eerste deel gewoon niet boeiend is, wel functioneel.
Voor de gevorderde kijker. 3,5*
Dit inktzwarte beeld is (gelukkig) erg eenzijdig, de film doet je haast vergeten dat er in het leven ook wat te genieten valt. Hoe dan ook heeft de film een duidelijke boodschap die via deze bijzondere methode van Haneke bij de kijker doordringt.
Inderdaad zoals mijn voorganger aangeeft is het een film voor gevorderde kijkers, bij voorkeur met enige bagage, en zeker niet iets luchtigs voor een gezellig avondje met popcorn op de bank. Een ruime 3,5 voor deze eigenzinnige en kunstzinnige film.
De manier waarop het onderwerp benaderd is, stemt tot nadenken. Waarom pleegt een gezin met een saai, routineus leven maar zonder gezondheids- of financiële problemen collectief zelfmoord? Haneke biedt geen pasklaar antwoord.
De stijl is ultrarealistisch, het doet een beetje denken aan reality-tv. Helaas wordt het uitgebreid tonen van routinehandelingen algauw langdradig, waardoor vooral het eerste uur bij momenten tergend traag verloopt.
Ik ging deze film niet blind in. In feite, het enige wat ik wist was dat het ging over een gezin dat zelfmoord zou plegen. Vervolgens wordt je ineens doodleuk geconfronteerd met ellenlange scènes waarin het dagelijks leven zo suf mogelijk wordt voorgesteld. Deze mensen poetsen hun tanden, ze staan in wachtrij bij een supermarkt en moeten hun auto wassen in de wasserette. Wat een onmenselijk leed! Om alles nog eens veel erger te maken rijden ze op een gegeven moment ook nog langs een fataal ongeluk. Niet dat ze gruwelijke details zien, maar mensen zijn daarin wel omgekomen en ze weten het. Hoe kun je daarna als voorbijganger nog verder met je leven? Dat is niemand ooit gelukt neem ik aan.
Ugh, Haneke.
Kom op nou. Dat een eentonig leven met weinig voldoening mensen tot wanhoop en nihilisme kunnen drijven is mij bekend, maar Haneke maakt het wel erg extreem door de pijnpunten hier enorm pietluttig te maken. Zo komt hij tot een kritiek van de commerciële maatschappij die zo oppervlakkig en makkelijk is dat een gemiddelde veertienjarige er waarschijnlijk meer van had kunnen maken. Ik ben geen bewonderaar van de belerende kant van Haneke, maar meestal heeft hij nog wel een bepaalde intelligentie waarmee hij het kan verkopen. Dit voelt echter niet als het debuut aan van een 47-jarige, maar van hooguit van iemand van 17, in ieder geval op inhoudelijk vlak.
In ieder geval tot het laatste half uur. Ik moet toegeven dat dit me wel weer erg aangreep. De complete vernietiging van al het bezit, behalve de televisie (Haneke kan zich weer niet beheersen), gevolgd door zelfmoord is gewoon erg krachtig. Helder en mysterieus gelijk. Onzinnig en onvermijdelijk. Diep triest en bevrijdend. Het is een prachtige korte film. En het vat alles wat het voorafgaande probeerde duidelijk te maken, alleen op een veel meer intrigerende manier.
Er moet even bij gezegd worden dat Haneke zelf wilde dat het nooit duidelijk werd waarom het gezin zelfmoord pleegde. Nou, beste Haneke, had dan niet een dik uur van je film besteed aan het geestdodende bestaan in de consumptiemaatschappij. Het is nou niet echt alsof je de betekenis daarvan op veel manieren kunt interpreteren, lijkt me.
Ik ben verscheurd. Het eerste uur maakt me kwaad op de regisseur. Het laatste half uur is enorm sterk. Tijd voor een compromisstem die mijn gevoelens niet vat: 3 sterren.
Wees gewaarschuwd, dit vond ik nog een van de betere. Ik denk niet dat ik ooit een Haneke zou moeten herzien, want er zouden heel wat sterren sneuvelen denk ik.
Pfff, Haneke.
Ik ging deze film niet blind in. In feite, het enige wat ik wist was dat het ging over een gezin dat zelfmoord zou plegen. Vervolgens wordt je ineens doodleuk geconfronteerd met ellenlange scènes waarin het dagelijks leven zo suf mogelijk wordt voorgesteld. Deze mensen poetsen hun tanden, ze staan in wachtrij bij een supermarkt en moeten hun auto wassen in de wasserette. Wat een onmenselijk leed! Om alles nog eens veel erger te maken rijden ze op een gegeven moment ook nog langs een fataal ongeluk. Niet dat ze gruwelijke details zien, maar mensen zijn daarin wel omgekomen en ze weten het. Hoe kun je daarna als voorbijganger nog verder met je leven? Dat is niemand ooit gelukt neem ik aan.
Ugh, Haneke.
Kom op nou. Dat een eentonig leven met weinig voldoening mensen tot wanhoop en nihilisme kunnen drijven is mij bekend, maar Haneke maakt het wel erg extreem door de pijnpunten hier enorm pietluttig te maken. Zo komt hij tot een kritiek van de commerciële maatschappij die zo oppervlakkig en makkelijk is dat een gemiddelde veertienjarige er waarschijnlijk meer van had kunnen maken. Ik ben geen bewonderaar van de belerende kant van Haneke, maar meestal heeft hij nog wel een bepaalde intelligentie waarmee hij het kan verkopen. Dit voelt echter niet als het debuut aan van een 47-jarige, maar van hooguit van iemand van 17, in ieder geval op inhoudelijk vlak.
In ieder geval tot het laatste half uur. Ik moet toegeven dat dit me wel weer erg aangreep. De complete vernietiging van al het bezit, behalve de televisie (Haneke kan zich weer niet beheersen), gevolgd door zelfmoord is gewoon erg krachtig. Helder en mysterieus gelijk. Onzinnig en onvermijdelijk. Diep triest en bevrijdend. Het is een prachtige korte film. En het vat alles wat het voorafgaande probeerde duidelijk te maken, alleen op een veel meer intrigerende manier.
Er moet even bij gezegd worden dat Haneke zelf wilde dat het nooit duidelijk werd waarom het gezin zelfmoord pleegde. Nou, beste Haneke, had dan niet een dik uur van je film besteed aan het geestdodende bestaan in de consumptiemaatschappij. Het is nou niet echt alsof je de betekenis daarvan op veel manieren kunt interpreteren, lijkt me.
Ik ben verscheurd. Het eerste uur maakt me kwaad op de regisseur. Het laatste half uur is enorm sterk. Tijd voor een compromisstem die mijn gevoelens niet vat: 3 sterren.
Het eerste uur staat geheel in teken met het laatste half uur. Het laatste half uur komt ook harder aan door het eerste uur en gaat eigenlijk ook op dezelfde manier verder. Iemand van 17 kan niet zo'n pessimistische of vooruitstrevende blik hebben. Ik weet niet hoeveel nihilistische filosofen jij van 17 kent?
Ik zie juist heel veel herkenning. Ik ga minimaal drie keer week naar de Albert Hein waar ik ongeveer dezelfde boodschappen in mijn mandje gooi en precies dezelfde gesprekken voer (nou ja gesprekken) met de kassameisjes. Ik vind dit trouwens ook een typische (of ultieme) Haneke film waar hij met zijn kale registrerende manier uit de voeten kan.
Overigens heeft Haneke deze film gebaseerd op een klein krantenartikel. Maar Haneke is net als Von Trier serieus en natuurlijk ook een grappenmaker, ik denk dat als hij jouw bericht leest dat hij dat wel grappig vindt.
En waarom zou een film op meerdere manieren geïnterpreteerd moeten worden? Deze film speelt keihard in op het gevoel en dat heeft hij bij jouw gedaan...
Ik denk niet dat ik ooit een Haneke zou moeten herzien, want er zouden heel wat sterren sneuvelen denk ik.
Over 20 jaar een keer herzien.
Er zijn toch zoveel films waar dit soort onvermijdelijke dingen uit het/een leven worden getoond. Doet Haneke het zoveel anders?
Ja, dat doet hij. Ik snap wat je bedoelt, maar Haneke brengt het allemaal wat nadrukkelijker en dreigender. Die scène in de supermarkt is een goed voorbeeld. In plaats van een wat meer registrerende stijl die wat meer onder de huid kruipt te gebruiken, benadrukt hij het tikken van de kassa door het geluid daar flink uit te vergroten, evenals bijna alle andere geluiden daar. De geestdodende elementen worden hier regelmatig flink uitvergroot. Iets wat overigens minder sterk werd in Haneke's latere films. Het is niet: "Consumptiemaatschappij is slecht." Het is: "BAM! CONSUMTPIEMAATSCHAPPIJ! BAM! SLECHT! BAM!"
Ik ben allang gewaarschuwd. Dit is niet bepaald mijn eerste Haneke. Wel de eerste van voor zijn grote doorbraak met Funny Games.
Het eerste uur staat geheel in teken met het laatste half uur. Het laatste half uur komt ook harder aan door het eerste uur en gaat eigenlijk ook op dezelfde manier verder.
Het laatste half uur, ja. Het eerste uur, nee. Nou ja, irritatie door de aanpak is ook een gevoel, maar niet de bedoelde emotie mag ik hopen.
Dat Haneke niet bepaald een positief beeld over de mens en onze maatschappij mag bekend worden verondersteld, dat was bij zijn tweede film al zeker niet beter. De tijd ongeveer dat de jaren 80 langzaam over gingen in de jaren 90 en het allemaal nog erger werd. Hier zaten we nog zonder internet, met Jennifer Rush en met telefoontoestellen met draaischijf.
Ik moest nog even denken aan die familie waar de politie vorig jaar op jaagde, de ouders hadden op school verteld dat ze naar de VS gingen emigreren, in het huis werd een gigantische puinhoop aangetroffen, maar het gezin werd in goede gezondheid in Duitsland getraceerd.
De vormgeving en opbouw vond ik dan weer wat minder dan de geweldige psychologische spanning van bijvoorbeeld het begin van Funny games. Hoewel je ook in deze film voortdurend met de angst zit van "NU gaat er iets gebeuren...", vermindert die sterk, enerzijds door de op de duur een beetje te gemakkelijk aandoende onderbrekingen, anderzijds doordat je Hanekes werkwijze wel wat begint te kennen...
Zijn er in het eerste gedeelte van deze "Der Siebente Kontinent" heel wat eerder banale, zich repeterende scènes, amper onderbroken door een event dat ook al niet zo belangrijk is, weet dat bij Haneke niets betekenisloos is.
Persoonlijk meen ik dat de regisseur hier de "brave" banaliteit van een bourgeoisie viseert : hun leugen (het meisje op school), hun naijver (gebeuren op het werk), hun hyppocrisie (de eerder schijnheilige brieven naar ouders), hun zelftevredenheid (de rijkelijk gevuld tafel en de gedecideerde manier van eten), hun afstandelijk, zwijgzaam en eerder hautain gedrag, hun passiviteit (de carwash), hun vermeende onderlinge verstandhouding...
Het laatste halfuur van de film is denderend en aangrijpend. de vernielingsscène is du jamais vu en de zelfmoorden in een pijnlijk realisme voorgesteld.
Knap camerawerk met mooie beeldvorming, close-ups... en de acteurs zijn mij onbekend maar zetten een overtuigende act neer.