The Man Who Shot Liberty Valance (1962)

Blu-ray review

Heel erg verrassend. Eentje uit de oude doos!

Uitstekende western, klassieker in het genre.

Prachtige cast ook, met in de hoofdrollen John Wayne, James Stewart en Lee Marvin.

Ik ken deze film al vele jaren en heb hem in het verleden ook al enkele malen gezien, maar dit is de eerste maal op blu-ray, en hoewel nog steeds in zwart wit, gelukkig maar dat ze hem niet ingekleurd hebben, de beelden zijn prachtig zuiver alsof de film gisteren werd opgenomen, en hetzelfde geldt voor het geluid, prima soundtrack op de blu-ray.

Toen ik de eerste keer van de film hoorde, zo'n 35 jaar terug moest ik ook dadelijk aan een song van Gene Pitney denken, dat dezelfde titel draagt als deze film, mooi nummer dat echt bij deze film zou passen, helaas heeft men het niet gebruikt voor de soundtrack. Nieuwsgierigen moeten het maar eens opzoeken.

Kortom: zwart-wit film uit de oude doos waaraan ik na zovele jaren nog steeds geboeid heb naar gekeken, de prent is nog steeds een aanrader.

Rechtlijnige western van de oude stempel, maar die toch bijzonder is omdat de clichés van het genre dikker aan worden gezet en zo een nieuwe betekenis krijgen. Het is bijna een vaarwel aan het genre en zijn klassieke stereotypes. Binnen dat idee van nostalgie naar verloren tijden is het heerlijk om sterke karakteracteurs als John Wayne en James Stewart tegenover elkaar te zien. Ze belichamen allebei een bepaald soort man die niet met elkaar kunnen maar ook niet zonder elkaar. Misschien is het niet zo rijk aan actie en spektakel als je zou verwachten van een western, maar dat wordt ruimschoots goed gemaakt met hilarische one-liners en een ijzersterke opbouw naar dat laatste duel.

Een grote klassieker gekozen om mijn filmjaar mee te besluiten.

Mijn vierde Ford is ook nipt de beste. Hoewel wellicht minder sfeervol dan Clementine en The Searchers (ik vermoed sterk dat deze film met een relatief kleiner budget is gemaakt, visueel veel meer recht vooruit dan die films) is het hier vooral het erg fraaie script dat de film draagt. Een script dat speelt met genreconventies, dat een kleine moralistische geschiedenisles geeft en terloops nog een mooi statement meegeeft. If the legend becomes fact, print the legend, Ford stond er ongetwijfeld volkomen achter. Neem daarbij de geweldige manier waarop Ford schakelt tussen serieuze momenten en komische, de fijne rollen van Stewart en Wayne. En de aardse manier waarop de shoot out in beeld gebracht is is ook erg fijn.


4.0*

Briljant. Jammer dat zulke films niet meer gemaakt worden... Er zit een vleugje Shakespeare in, met de komische momenten en een monoloog. Wel een beetje overdreven gedoe van de marshall en de trawanten van Valance, dat was een beetje te.

Nothing's too good for the man who shot Liberty Valance

Je zult het altijd zien. Ik begin met studeren voor mijn herexamens en juist dan hebben we te maken met de warmste 2 augustus ooit en tegelijkertijd de warmste dag van heel 2013. Niet echt aangenaam weer om te liggen studeren, zeker omdat je een ei kunt bakken op mijn bureau, dus uiteindelijk maar besloten om in de iets frissere living een filmpje op te zetten. Het was alweer een tijd geleden dat ik nog een echte western van John Wayne had gezien dus daarjuist maar eens tijd voor vrijgemaakt.

Ik weet nog toen ik de film hier op MovieMeter opzocht dat ik wat verschoot van de hoge score. Van de drie John Wayne films die ik met 4.5* heb beloond is er maar één (Rio Bravo) die een net iets hogere score heeft. The Alamo komt zelfs niet in de buurt en ook The Searchers wordt algemeen minder beoordeelt. Reden genoeg dus om te vermoeden dat dit wel eens een interessante zit zou kunnen worden. En dat is het zeker en vast geworden maar Ford maakt hier toch een fout met de film in het zwartwit te schieten. Op zich niets tegen deze stijl van filmen (of ze nu noodzakelijk was of niet) maar vooral in het begin vloekt dit wat. Ik snap echter de beweegredenen van Ford wel want de personages van Wayne en Stewart horen heel wat jaren (ik vermoed zo'n 30) jonger te zijn dan de acteurs en in kleur zou het helemaal opvallen dat dit niet het geval was. Op narratief vlak duurt The Man Who Shot Liberty Valance ook net iets te lang. Van mij had het mogen ophouden wanneer Valance het loodje legt en had heel het verkiezingsgebeuren wat volgt niet perse verduidelijkt moeten worden. Toegegeven, het is wel een noodzakelijk stuk met betrekking tot de karakterontwikkeling van Stoddard en de twist waar het Doniphon is die Valance neerschiet is wel geslaagd maar het had in minder dan een halfuur verteld kunnen worden. Wel zonde trouwens dat de DVD uit de John Wayne Collection al in de korte inhoud verklapt dat het Doniphon is die Valance neerschiet en niet Stoddard. Hiermee is het effect van deze scène toch grotendeels verpest.

Dit is ondertussen alweer de 32e film die ik van de Duke zie en in dit soort rollen blijft hij toch perfect op zijn plaats. Wayne mag weer eens de ultieme macho gaan uithangen en in dit soort rollen zie ik hem toch het liefst. Hoogtepunt is de scène in de kroeg in het begin van de film waar Stoddard een voetje wordt gelicht door Valance. De spanning die volgt tussen Wayne en Lee Marvin is heerlijk knetterend. De rol van Valance wordt trouwens ook wel goed ingevuld door Marvin. Een personage dat misschien niet zo uitdrukkelijk aanwezig is, het is meer de dreiging die van hem uitgaat, maar hij doet het goed. Vreemd eigenlijk dat het Wayne is die als eerste wordt gecrediteerd op de openingscredits want James Stewart heeft toch wel degelijk de hoofdrol. In het begin maakt hij zich schuldig aan overacting vanwege dat moddervette Texas accent. Gaandeweg verliest hij dat wel (of ik wende eraan) en begint hij aan één van zijn beste rollen die ik hem ooit heb zien vertolken. Geslaagde bijrollen ook. Altijd fijn om Lee Van Cleef te zien, je haalt hem er zo uit als één van de handlangers van Valance, maar ook John Carradine die een heerlijk pleidooi naar het einde weet af te steken is de moeite waard.

John Wayne en John Ford, het is meestal een geslaagde combinatie. Vooral wanneer de twee zich aan het western genre wagen en ook The Man Who Shot Liverty Valance mag zich scharen onder de vele successen die de twee samen hebben gemaakt. Toch is de keuze voor zwartwit niet altijd even goed geslaagd en verliest de film naar het einde toe wat zijn pedalen. Toch nog altijd erg goed vermaakt.

4*

Een minder voor de hand liggende western waar je duidelijk de stijl van Stewart als die van Wayne in zit, samen gebracht door John Ford. De western blijkt de overgang te zijn tussen de zoete westerns van bvb John Wayne en de latere harde westerns van Sergio Leone. Met een cast om van te snoepen (Wayne, Stewart, Marvin, Van Cleef, ...) lijkt het niet stuk te kunnen gaan. Er is veel aandacht voor de personages en het zorgt voor een wat hardere maar toch realistische opzet.

Toch zijn hier de nodige mankementen. Zo is de film in zwart/wit gefilmd. Als je de redenen nagaat is dat blijkbaar om zowel de leeftijd van Stewart en Wayne te verdoezelen. Stewart's personage zou net van 't school afgestudeerd zijn maar zowel hij als z'n tegenspeler John Wayne waren al 50 plussers. Er wordt ook gezegd dat het om besparingen ging bij Paramount. Dat merk je wel, want de western wordt voor het grootste deel in de studio opgenomen. Zeker als je weet wat John Ford kan, is dat toch een gemis in deze film.

Voor Ford is het blijkbaar wat zoeken en de besparingen hebben hun tol geëist. Maar desondanks is dit een zeer aangename western geworden. Het is een mix van boeiende personages en opvallende karikaturen, een mix van de rechtbankfilms met Stewart en de stoere cowboyfilms van John Wayne. En mix van old school en nieuwe dingen. Interessant om te zien. Het is zeker niet de beste western, maar zorgde toch voor een kentering in het genre en is daardoor zeker de moeite om te bekijken.

John Wayne, James Stewart en Lee Marvin samen in een door John Ford geregisseerde western. Dat moest haast wel leiden tot een grote klassieker en met The Man Who Shot Liberty Valance werd dan ook een onvergetelijke film afgeleverd. De hele tijd voel je dat je naar een meesterwerk zit te kijken. Werkelijk elke scene heeft een achterliggende gedachte en de film blijft voortdurend interessant.

Ford heeft met deze film een verhaal gecreëerd waarbij Wayne, Stewart en Marvin alle drie een rol hebben die hen op het lijf is geschreven. Wayne is de typische ingeburgerde westerling met het nodige gevoel voor humor. Lee Marvin speelt de gewelddadige, ruwe Liberty Valance zoals alleen hij dat kan. En Stewart is de wettelijk bevoegde en ietwat onzeker ogende oosterling die het dorpje wel even tot bedaren denkt te kunnen brengen. Deze drie persoonlijkheden zitten ook nog eens in een prachtig verhaal verwerkt. Valance zet de boel op stelten en de grote heren van de stad kunnen en willen er niets aan doen. De Marshal (Andy Devine), de dokter (Ken Murray) en de hoofdredacteur van de plaatselijke krant (Edmond O'Brien) zijn de vooraanstaande personen in het dorp, maar houden wel van een drankje en komen niet altijd even snugger over. Dat laatste komt in het begin misschien wat lachwekkend (in negatieve zin) over, maar persoonlijk vind ik het wel wat hebben. Wat in ieder geval wel duidelijk wordt is dat het niet van hen moet komen als het gaat om het inrekenen van Liberty Valance. Dan zou het eerder moeten komen van Tom Doniphon (Wayne) en zijn vriend Pompey (Woody Strode), maar ook zij passen wel op. Stoddard (Stewart) begrijpt hier maar niets van en wil op zijn eigen manier een einde maken aan alle onrust.

Wat dan volgt is een memorabele shoot-out, waarvan te verwachten valt hoe die zal aflopen. De titel van de film is dan waargemaakt en er volgt nog zo'n halfuur waarin duidelijk wordt hoe het Stoddard is vergaan in het verdere leven. Zo lijkt het althans. Maar het blijkt ineens heel anders in elkaar te zitten dan het in eerste instantie leek. Prachtig vond ik dat. Helemaal omdat ik het, toen ik de film voor het eerst zag, totaal niet aan zag komen. Het kwam voor mij heel onverwachts, terwijl ik bij herziening zag dat ik het eigenlijk wel door had kunnen hebben. Doniphon wordt natuurlijk niet voor niets straalbezopen en steekt ook niet zomaar zijn huis in brand. Hij had zojuist het leven van zijn vriend gered en die was opeens de held van het dorp. Hij had ook wel direct kunnen zeggen hoe het in mekaar stak, maar dan had niemand hem geloofd. Hij had het wel even gehad met die laffe wetsdienaar die ineens de grote meneer was. Het mooie van dit alles is dat niet alleen de kijkers van de film, maar ook de dorpsbewoners in de film, op het verkeerde been zijn gezet en die onverwachte wending in het verhaal was voor mij zo verrassend dat ik aan mezelf begon te twijfelen. Had ik wel opgelet? Heb ik wel goed zitten kijken?

Daarbij komt nog de fijne sfeer die door de hele film hangt. Het verhaal in de film mag dan genialer zijn dan die van de gemiddelde western, maar de sfeer in de film lijdt daar niet onder. Alles vindt plaats in een typisch westerndorpje dat bewoond wordt door een aantal prachtige personages en er gebeurd van alles. Verder zijn het begin en het eind een aangename toevoeging. Zowel het begin als het einde staat los van het verhaal op zich, maar toch maken ze de film compleet. Oude vrienden worden herenigd en zien elkaar weer in een tijd waarin alles is veranderd. En met het einde van Doniphons leven is uiteindelijk ook de film ten einde.

Voor vandaag genoeg westerns herhaald , deze ook gevonden en als goed gemutst ben bekijk ik morgen deze en Colt 45.

The Man Who Shot Liberty Valance zou je best een mooie klucht kunnen noemen. Met name de marshall kan regelrecht het toneel op. Het is een ietwat komische western, zonder spanning, met een redelijk plot. Het eind is goed verzonnen al blijf ik de titel wat vreemd vinden. Daar gaat het namelijk helemaal niet om in deze film. The legend of Ransom Stoddard had ik een betere titel gevonden, maar goed dat terzijde. Een ander minpuntje vond ik de zwart/wit uitgave. Daarmee wilde ze iets unieks neerzetten, maar het ontbrak bij deze film juist aan kleur. Wat ja hoe ziet een cactusroos er nou uit? Zoals gezegd kan ik leven met het plot. Het moralistische komt op zijn Amerikaans goed naar voren. Of dat voor ons interessant is is ten tweede. De film mist spanning, vaart en passie, maar toch hij is te pruimen. Het is een gemiddelde western, met John Wayne die in al zijn films nooit verandert. John Wayne is John Wayne.

Bijzonder matige klassieker. The man who shot Liberty Valance wordt bevolkt door wandelende clichés die door moeten gaan voor personages (werkelijk élk personages, tot in alle bijrollen aan toe, is karikaturaal) en door acteurs die zijn blijven steken in de tijd van het Duitse expressionisme.
Verder is het allemaal nogal houterig qua stilering, hoewel de shots van de dronken redacteur in zijn kantoor (met het spel van licht en schaduwen) niet slecht gevonden zijn.

Gelukkig is het verhaaltje niet onaardig. Dat gezegd hebbend had het misschien wat sneller verteld kunnen worden allemaal, en echt verrassend kan je het ook niet noemen. Ik vind het overigens opvallend om te lezen dat veel mensen de mening zijn toegedaan dat Stoddard zijn carrière min of meer gestolen heeft, iemand hierboven noemt hem zelfs laf. Alsof het doodschieten van Liberty Valance vanuit een zijstraat zo'n geweldige prestatie is. Nee, Stoddard is degene die durft op te staan tegen Valance, vanaf het begin van de film en hij houdt dat tot het einde toe vol, ook als hij daarvoor zijn principes moet opgeven.
Het wrange van de eindscène zit erin dat alles wat Stoddard heeft bereikt voor de omgeving, de dingen die hij dankzij 'law en order' heeft behaald, door de inwoners niet op waarde wordt geschat, en dat ze het omleggen van Valance als een belangrijkere prestatie zien.

Alles bij elkaar toch een forse tegenvaller. Echt vervelen doet het gelukkig niet, maar met zulke bordkartonnen karakters (ook als ze metaforisch opgevat zouden moeten worden, zoals NarcissusBladsp. ons voorhoudt, wellicht niet eens ten onrechte) verdient een film wat mij betreft geen voldoende.

Ah, op die fiets. Wordt het wel duidelijker van ja, hoewel er volgens mij toch met name wederzijds respect is tussen Doniphon en Stoddard.

Absoluut waar, maar in het heetst van de strijd was hun verstandhouding niet op zijn best.

Deze film heb ik vaak genoeg zien liggen in de winkels omdat het mij nou niet bepaald iets leek .

Maar een tijdje terug heb ik deze film toch nog goedkoop kunnen kopen .

En nu ik de film gezien heb klopte mijn verwachting, dit zijn nou niet bepaald films waar ik van warm loop .

Er wordt voor mij teveel gepraat in deze film zodat het mij allemaal niet meer zo kon boeien .

Maar ook aan de acteurs stoorde ik mij af en toe

Ook had de film voor mij wel wat korter gemogen vooral dat stuk na de shoot out duurde mij te lang .

When the legend becomes fact, print the legend.

Met die woorden neemt regisseur John Ford afscheid van het Wilde Westen, zoals dat ons in talrijke films doorgaans wordt voorgeschoteld. Ik ben over het algemeen niet zo van westerns, maar deze ontnuchterende allegorie over het volwassen worden van het rijkelijk met legendes bedeelde kolonisatiegebied ten westen van de grote rivieren heeft mij al menigmaal bekoord. Ik vind het in zijn soort een van de beste films, die vaag doet denken aan die andere kanjer: High Noon.

Het helpt natuurlijk dat Ford —naast een goed verhaal— kan beschikken over een topbezetting met acteurs, die het duidelijk naar hun zin hebben. Bovendien weet hij het op zich serieuze verhaal erg luchtig te houden door kwistig te strooien met komische momenten, vooral in de personages van Andy Devine als de schijterige marshal en van de haast onherkenbare Edmond O’Brien als de krantenman. Typisch zo’n film, die mij nooit verveelt en die ik daarom om de paar jaar weer opzet.

Omdat deze productie zo geroemd werd ben ik ´m gaan zien en deze klassieke maar uiterst simpele en ambivalente western, waarin het goed tegenover het slechte centraal stond, de held tegenover de schurk, was lang niet zo dramatisch en kritisch, viel mij eigenlijk bitter tegen en kwam, mede door het onbeholpen karakter van James Stewart, bovendien menigmaal over als een klucht.

Aardige western die wel wat meer spanning en opwinding had kunnen gebruiken. Zoals vaker bij de films van Ford vond ik het aanvoelen als een braaf toneelstuk met goede en slechte mensen waarin het zich eenvoudig laat raden wie aan het langste eind zal trekken. Ondanks de dikke cast vond ik het bij vlagen daarom wat saai worden.

Degelijke western, met name het goede acteerwerk van James Stewart en John Wayne geeft de film iets extra's. Uit de titel valt al af te leiden waar het uiteindelijk op uitdraait, al zit er toch nog een plotwending in de film. Er wordt langzaam en zorgvuldig naar het einde toegewerkt, maar op de shoot-out na zit er weinig spanning in. De meeste bijrollen zijn helaas wat karikaturaal.

Toen deze film uitkwam in 1962 keken de critici hierop neer en zei men dat dit een minder product was van de eens zo legendarische regisseur John Ford. De hoofdrolspelers werden al een dagje ouder en John Wayne leed vermoedelijk al aan longkanker (dit werd officieel bij hem vastgesteld tijdens de opnames van The Sons of Katie Elder (1965) - MovieMeter.nl). De film was bovendien ook nog in het zwart wit, wat in de jaren ’60 toch ook niet meer zoveel voorkwam.

Nu in 2017 beschouw ik deze film niet als een mindere maar eerder als een hoogtepunt in het western-genre. Het is namelijk de laatste film ogenomen in de stijl van de western zoals ze veelvuldig gemaakt warden in de jaren ’30, ’40 en ’50 en ergens was dit ook de bedoeling van John Ford om nog eens een ‘klassieke’ western te maken.
Twee jaar later zou Sergio Leone succes boeken met zijn western Per un Pugno di Dollari (1964) - MovieMeter.nlwaarna Italië en Spanje massaal westerns gingen produceren. De Spaghettiwestern zou sowieso een blijvende invloed hebben op de westerns die hierna gemaakt zouden worden.
Net als in The Searchers (1956) - MovieMeter.nl vind ik John Wayne enorm goed acteren (niet zo standaard als in de meeste van zijn films)Hij weet op een perfecte manier symbolisch het einde uit te beelden van de veedrijvers en de opkomst van de spoorweg en de steden en hiermee ook het einde van de revolverheld.
Hij mag het slechte personage doden, maar zijn rivaal de intelligente advocaat Ransom Stoddard krijgt uiteindelijk zijn geliefde, Hallie.

Prima ‘klassieke’ westernfilm. Waarin het oude westen (Lee Marvin en John Wayne) tegenover het nieuwe westen (James Stewart) wordt gezet. De tijd dat veedrijvers, outlaws en revolverhelden het voor het zeggen hadden, raakt op zijn einde. De opkomst van de trein zorgt ervoor dat steden ontstaan en de stadsbevolking zich organiseert. Die verandering wordt zeer goed geïllustreerd door advocaat Ransom Stoddard, oude revolverheld Tom Doniphon en bandiet Liberty Valance. Stewart,Wayne en Marvin spelen die rollen dan ook uitstekend. Ook in het romantische gedeelte, in de vorm van Vera Miles, wordt er uiteindelijk voor het nieuwe westen gekozen. Echter schiet regisseur John Ford af en toe zijn doel voorbij door zich teveel te richten op van die typische Amerikaanse politieke zaken. Met de scene in het schooltje sloeg de film voor mij zelfs dood. Ik als Europeaan zat daar toch wat minder op te wachten. Ondanks dat alles waren de sfeer, het prachtige camerawerk en het toch wel geniale verhaal die dit tot een fijne western maken.

Ik vond eigenlijk John Wayne het meest uitblinken. Dit terwijl James Stewart toch echt wel een legende is en een zeer goede acteur was. Heeft iemand daar een verklaring voor haha? Of komt het puur door het genre?

In deze western draait het om de tegenstelling tussen twee ideologieën: democratisch recht tegenover het recht van de sterkste. In het Wilde Westen geloofden ze in het tweede, maar Ransom wil daar verandering in brengen. John Wayne speelt zoals gewoonlijk de bikkelharde, ultramannelijke held, terwijl James Stewart met de voorschoot om zijn principes verdedigt. Vera Miles is niet de meest glamoureuze actrice, maar dat bevordert haar geloofwaardigheid. Zij speelt degene die moet kiezen tussen de twee mannen en dus ook tussen de twee ideologieën.

Er zitten een paar natuurscènes in, maar het grootste deel is opgenomen in en rond de studio's van Paramount. Het is goed opgebouwd, met een omkadering in het heden en het hoofdgedeelte als een grote flashback. Tijdens de ontknoping wordt dezelfde scène vanuit twee verschillende standpunten getoond, zodat duidelijk wordt op welke man de titel nu eigenlijk slaat. De hoofdrolspelers worden omringd door enkele komische karakterrollen, met name Edmond O'Brien als de dronken hoofdredacteur.

James Stewart en John Wayne voor het eerst samen in een film. Voor de westernfans een klassieker. Treffend gefilmd in zwart/wit. Beide hoofdrolspelers zijn sterk in hun rol. Regisseur John Ford had de regie touwtjes strak in handen. Kortom een prima western.

Beste Amerikaanse Western die ik heb gezien met geweldig goed acteerwerk en een diepgravend script.

Ik ben best wel een western liefhebber en ik kan me herinneren dat ik deze film zo'n 40 jaar geleden wel goed vond, maar hij kan toch niet tippen aan b.v. Dances With Wolves wat een vele malen betere en realistischer western is. Ik lees hier ook dat het geweldig goed acteerwerk is. Serieus???? Onder goed acteerwerk versta ik dat je niet kunt zien dat er geacteerd wordt, maar het is zo duidelijk te zien dat het niet gemeend is. Nee, die overdreven hoge waardering past niet meer bij deze tijd. Ik zal niet zeggen dat het in de jaren 60 ook niet goed was, toen was dit natuurlijk een prima film. Persoonlijk heb ik John Wayne nooit een echte goeie acteur gevonden, James Stewart is een ander verhaal, die vond ik wel goed in zijn meeste rollen. Ook de Sergio Leone westerns zijn stukken beter. Maar voor zijn tijd was John Ford natuurlijk ook een hele grote jongen. Wel vind ik de sets en de decors heel mooi vorm gegeven, en ik vind het ook wel een pluspunt dat de blu-ray versie van deze film nog in zwart/wit is. En ondanks het misschien lijkt dat ik de film helemaal niks vind moet ik toegeven dat ik er toch van genoten heb en dat is natuurlijk ook jeugdsentiment

Enorme klassieker, waar ik erg benieuwd naar was maar die helaas tegenviel. Dat ligt enerzijds aan het haast claustrofobische karakter van het stadje, waarbij een handvol locaties wordt gebruikt, en anderzijds aan het te opdringerige morele toontje, met weer die Amerikaanse verering van de Constitution- alsof ze de democratie hebben uitgevonden.

Hoewel ik de rol van Stewart als advocaat annex bordenwasser wel verfrissend vond in een western, en Wayne zijn rol van geharde maar goedhartige revolverheld met het hem kenmerkende zelfvertrouwen en gemak weer eens op het zadel zet, waren andere rollen me te flauw, bijna een parodie. De namen van de personages lezen ook als een Amerikaanse variant op een Dickens roman: Cassius Starbuckle, Dutton Peabody, Link Appleyard, en niet te vergeten Ransom Stoddard. Tom Doniphon en Liberty Valance natuurlijk- ze zullen plezier hebben gehad met het bedenken van deze buitenissige namen. Met name Devine als sullige sheriff was te nadrukkelijk aanwezig als komisch vertier (dat is ook een beetje zijn handelsmerk), maar sowieso leek het wel alsof een aantal acteurs het script van een komedie hadden gelezen en anderen dat van een drama, waardoor de toon van de film regelmatig veranderde, en meestal niet ten goede.

De shootout-scène vond ik wel goed, en Marvin, van Cleef en Strother "What we've got here is failure to communicate" Martin maakten welk iets van hun rol als meedogenloze bandieten, al was de geloofwaardigheid soms wel zoek, zeker als je ziet hoe makkelijk Wayne de twee hulpjes uitschakelt. Ten slotte was het wel grappig hoe de immer kale Woody Strode ouder werd gemaakt.

De tegenstelling tussen de personage van John Wayne en Jimmy Stewart, en wat ze vertegenwoordigen, is heel duidelijk. Opvallend daarbij is de contradictie tussen hun waarden en karaktertrekken. John Wayne, als man die vertrouwt op geweld, is de kalmte zelf. Stewart, nochtans advocaat en dus man van het gesproken woord, heeft dan weer een kort lontje en verliest zichzelf meer dan eens.
Derde hond in het spel Lee Marvin is lekker gemeen en had best nog wat meer schermtijd mogen krijgen. Maar uiteindelijk dient zijn inbreng vooral om de relatie tussen Wayne en Stewart vorm te geven.
Ben het er hier mee eens dat er veel gepalaverd wordt, maar dat is voor mij geen belemmering. De laatste 20 minuten vind ik echter een beetje een anticlimax nadat Wayne in eerste instantie zijn eigen huis in de fik heeft gestoken en erin lijkt te blijven. Het leek een waardige afsluiter waarbij de gunman in zelfdestructie ten onder gaat. Nadien volgt dan nog een stukje dat overbodig aanvoelt.

Ondanks het personeel voor en achter de camera geen complete topper maar toch interessant genoeg.

De film geldt niet alleen als de film die voor de eerste keer John Wayne en James Stewart samen in een film zet, maar geldt ook als een belangrijke wegbereider voor de ‘nieuwe’ western. Lang voor Sergio Leone de teloorgang van het mythische wilde westen in beeld bracht, had regisseur John Ford die gang al ingezet.

In „The Man Who Shot Liberty Valance“ is het de door Stewart gespeelde Ransom Stoddard die als pas afgestudeerde jurist en betweterige opportunist zijn geluk in het wilde westen komt beproeven. Het wilde westen waar de belofte van vrijheid lonkt. Net als de andere figuren in de film probeert Ransom de Amerikaanse Droom te verwezenlijken. Het geluk te vinden. Velen bouwen het geluk op met hard en eerlijk werk als veehouder of als eigenaar van een winkel. Een hardnekkige minderheid eigent zich het geluk nog steeds met geweld toe, zoals de schurk Liberty Valance. Ransom zoekt het geluk in het onderwijzen en politiek bewust maken van de ongeletterden.

Het wilde westen bevindt zich op de scheidslijn tussen het geciviliseerde recht van de rechtspraak en het brute recht van de sterkste. Een ontwikkeling die in het voordeel van de rechtspraak lijkt uit te vallen en tevens het einde van het wilde westen inluidt. Ondanks het hardnekkige verzet van overgebleven aanhangers van het recht van de sterkste, zijn de symptomen van het nieuwe westen onmiskenbaar.

Het boegbeeld van het oude westen is natuurlijk John Wayne. Zijn manier van acteren is routineus. Hij is de macho cowboy, die zich niets laat vertellen. Hij is de stoere held die zelfverzekerd rondloopt, hier en daar een paar harde woorden bezigt en een revolverduel niet uit de weg gaat. In deze film is er zowaar een voorzichtige ontwikkeling in zijn acteerkunsten zichtbaar. Wayne slaagt erin om aan het eind van de film iets van zijn routine te verliezen door aan zijn mannelijke act een mengeling van machteloze woede, teleurstelling en onzekerheid toe te voegen. Bij hem is het onwillige besef zichtbaar dat hij lid is van een uitstervend ras en zich zal moeten aanpassen.

The Man Who Shot Liberty Valance is niet een standaard western met nobele revolverhelden die duelleren met achterbakse outlaws. Die dingen gebeuren ook, maar die dingen bepalen slechts ten dele de sfeer van het verhaal. De film vertelt via zijn personages vooral over een veranderende samenleving. Over de gedaantewisseling van het wilde westen naar het geciviliseerde westen.

De film toont daarbij overigens verrekte weinig beelden van het landschap. Dat is opvallend in een western van John Ford die zijn personages graag in weidse landschappen neerpoot. James Stewart en John Wayne moeten het in deze film vooral kleinschalig en binnenskamers doen. Het is allemaal wat ongewoon maar het went snel.

Fijne western.

Dit is denk ik mijn allereerste John Wayne. Opmerkelijk toch wel. Mijn oma zaliger was gek van John Wayne en ik zal er toen wel flarden van meegepikt hebben, maar veel herinner ik me daar toch niet meer van. Maar mijn favoriete old school acteur is toch wel James Stewart, de reden alvast waarom ik deze film heb bekeken.

We bevinden ons in de transitie van oude stofferige stadjes waar de wet van de sterkste primeert en de democratie en de daarbij horende wetten om gezag af te dwingen. Voor sommigen een moeilijke oefening al had ik nog wel meer tegenstand en scepsis verwacht.

Los hiervan wel een geweldige western. Door de vertelflashback niet echt spannend, want je weet perfect hoe het verhaal loopt, maar toch genoot ik van het mooie samenspel tussen Stewart en Wayne. Fijn ook die heerlijke bad guy door Lee Marvin. Het laatste kwartier voelde als overbodig aan. De western is ook doorspekt met humor die voornamelijk voortkomt uit het angsthazengedrag van menig personage. Leuk!

Gezien op 4K en tevens first time watch. Aangenaam verrast en denk toch dat ik me wat meer ga verdiepen in die oude westerns met John Wayne. Vroeger wel een aantal met me vader meegekeken, maar weet hier bijna niks meer van.

Uitstekend spel van Wayne, Stewart (pelgrim) en Marvin. Verhaal wordt in een lange flashback verteld en zit vol met hilarische momenten. Duurt voor het mooie net iets te lang, maar bleef wel interessant. Was duidelijk te zien dat alles in studio is opgenomen, maar storend vond ik het niet. Beste scene vond ik de eerste confrontatie tussen Doniphon en Liberty. Moest wel lachen om die doodsbange marshal Link Appleyard, echt een lulletje rozenwater. Leuk om Lee van Cleef te spotten in een kleine bijrol als één van de bendeleden, die hier nog steeds onbekend was. Drie jaar later werd zijn droom eindelijk werkelijkheid en kreeg hij de roem waar hij zo naar hunkerde in Leone’s “For a few Dollars More”. Ook leuk om Woody Strode te zien die ik herkende uit “Spartacus” en “Once upon a time in the west”.

Volgende western word “The Searchers 1956” die net uit is op 4K van Warner Archive.