Phantom Thread (2017)

De film draait ook helemaal niet om het plot. Het is een karakterstudie. De deconstructie van een geniale kunstenaar.

De plot is in dit geval dan een erg saaie karakterstudie.

Nicolas Cage persifleerde eens David Lynch "You go deeper and deeper into the character and it gets darker and darker" of woorden van gelijke strekking. In Phantom Thread blijft "het beeld" buiten het domein van die binnenwereld, maar op geniale wijze krijgt de kijker toch een magnifieke inkijk in de uitermate gecompliceerde eigenaardigheden van de hoofdpersonages. In een woord: fascinerend.

De film duurt wat te lang, maar die onderhuidse spanning tussen de haast autistische Daniel Day-Lewis en het muurbloempje Vicky Krieps is goed voelbaar. De relatie evolueert tot bizarre hoogtes waarbij Day-Lewis haar op het ene moment wegduwt en op het andere moment haar weer nodig heeft. Hier wordt goed op ingespeeld door haar en ze blijkt slimmer en listiger dan je op het eerste gezicht zou verwachten.

PTA kiest voor een specifiek uiterlijk van de film, maar niet perse een waar ik van houd. De film is grauw en oogt enorm deprimerend van begin tot eind. Een bewuste keus, maar iets meer flair had de film voor mij persoonlijk goed gedaan.

Uiteindelijk draait het om de relatie tussen de twee en het samenspel is van begin tot eind boeiend en ook hetgeen wat de film draagt.

3,5*

Knappe rol hoor, van Krieps. Zij overtuigt als schuchtere serveerster die tot muze wordt gebombardeerd voor een high society couturier. Day Lewis is als altijd een zekerheidje, ondergedompeld in zijn rol zoals alleen hij dat kan (blijkbaar heeft hij echt een jurk gemaakt tijdens de productie). Hij praat hier trouwens zoals Malkovich, lijzig, met nauwelijks ingehouden dedain.

Na de introducties krijg je een traag schouwspel voorgeschoteld waarin de relatie tussen Reynolds (is dat een bestaande voornaam?) en zijn dominante zus, de persoonlijke band die Reynolds heeft met zijn klandizie, en zijn liefde voor Alba uit de doeken worden gedaan. De relatie tussen Reynolds en Alba is eigenlijk vanaf het eerste moment vrij ongemakkelijk, en niet alleen door het grote leeftijdsverschil, maar een echte spanningsboog ontbreekt. Er komt wat meer pit in de film als er conflicten ontstaan naar aanleiding van het verrassingsetentje. Inmiddels is wel duidelijk dat Reynolds autistische trekjes heeft, alles moet op zijn manier, voorspelbaar, en hij mag vooral niet gestoord worden- iets te hard je thee inschenken kan al zijn toorn wekken.

Visueel is het sober, de ernstige jaren 50 lenen zich misschien ook wat minder voor frivoliteiten, maar met oog voor detail en met een aantal leuke trucs, zoals de autoritjes, die visueel dichtbij A Clockwork Orange komen. The Phantom Thread is ontegenzeggelijk vakwerk, en je ziet dat er enorm veel talent en werk in zit, maar het raakte me nergens echt. Een veilig zeventje dan maar.

Solide.

Erg degelijk gemaakt drama, maar dat is wel het minste wat je kan verwachten van de combo Paul Thomas Anderson - Daniel Day-Lewis. Die laatste schijnt met pensioen te zijn gegaan na deze film. Gezien zijn talent is dat zonde, al maakte hij de laatste 20 jaar maar weinig films. Ook in Phantom Thread acteert Day-Lewis als vanouds: technisch nagenoeg perfect, met veel kleine maniertjes en details. Dat kan hij als de beste.

Maar het is tegelijkertijd ook een beetje het manco van deze film. Men teert volledig op de relatie tussen modemaker en muze en hoewel behalve Day-Lewis ook Vicky Krieps uitstekend acteert, blijft het wat afstandelijk. Het is allemaal gek genoeg en men vraagt zich meermaals af waarom ze samen zijn en/of blijven, dus in se duidt dat erop dat Anderson de complexiteit goed portretteert. Niettemin levert het een vrij apathische kijkervaring op. Ik ben niet echt meegezogen, ondanks (of misschien net door) die gedetailleerde techniciteit op alle vlakken. There Will Be Blood bewijst dat het met dezelfde combo en soortgelijke complexe, onaangename personages wel kan, dus mankeert er op één of andere manier toch iets aan deze film, hoe goed dat het er allemaal ook mag uitzien.

3

Geweldige film! Heel slow, heel subtiel, onderhuids en ongemakkelijk, maar ook herkenbaar. Het onmogelijke verlangen door te dringen tot de ziel van iemand anders in beeld gebracht v.v.

Tsja, die Paul Thomas Anderson. Dat hij een kundig regisseur is zal je me niet horen ontkennen. Punch-Drunk Love vind ik nog altijd een sublieme film en ook de muziekvideo's die hij voor HAIM regisseert zijn prachtig. Magnolia heb ik (te) lang geleden gezien en Boogie Nights zelfs nog helemaal niet, maar verder moet ik (vooralsnog) toch concluderen dat zijn films lang niet altijd mijn ding zijn. There Will Be Blood viel wat tegen en The Master vond ik zelfs vrij saai.

Phantom Thread bleek gelukkig een aangename verrassing en viel beter in de smaak dan de twee laatst genoemde titels. De film is in essentie een portret van een kunstenaar, Reynolds Woodstock: een wat eigenzinnig personage dat autistische trekken vertoont. De relatie tussen hem en Alma Elson is er niet eentje die je zal laten zwijmelen. Enkele sympathieke momenten daargelaten zit je je vooral af te vragen wanneer de bom gaat barsten. Zijn alle ontwikkelingen binnen die disfunctionele relatie even interessant? Nee, de film is bij vlagen zelfs ronduit langdradig. Er zijn echter een aantal pluspunten die helpen de interesse vast te houden. Zo zijn de personages vaak nogal onvoorspelbaar, waardoor ik benieuwd bleef naar verdere ontwikkelingen. Ze worden ook fantastisch neergezet door zowel Daniel Day-Lewis en Vicky Krieps. Er zitten enkele scènes tussen waar de vonken vanaf vliegen en het beste voorbeeld daarvan is Alma's teleurstelling n.a.v. Reynolds' reactie op het romantisch diner. Pijnlijk moment, maar schitterend geacteerd! Ook de aankleding van de film mag er wezen. De locaties, kostuums en het kleurgebruik vallen meermaals op.

Soms zakte mijn aandacht even weg, maar deze kwam ook altijd weer terug. Het lome tempo is ergens ook wel passend. Overigens helpt het ook wel dat er geregeld sprake is van onderhuidse spanning, zoals ik al aangaf: wanneer barst de bom? Anderson wist me dus al met al positief te verrassen met deze film. Ik houd er wat gemengde gevoelens aan over, maar de film heeft genoeg in huis om het de moeite waard te noemen.

3,5*

Schitterend vormgegeven film met prachtige kleding (uiteraard) die écht aanvoelde en zeer mooie muziek die alles feilloos aan elkaar reeg. Helaas waren de beschreven levens niet zo boeiend an sich. Mode is (excuseer alas ik iemand op de tenen trap) toch vooral een toegepaste kunstvorm en net iets minder boeiend dan muziek of schilderkunst. Dat je bijna een nietsontziende, geobsedeerde gek(kin) moet zijn om alles in het teken van je carrière en passie te zetten, lijkt me zeer aannemelijk, maar dat dan kleermakerij is, is - al is het nog zo mooi in beeld gebracht - toch niet bijzonder inspirerend.
Door zijn eenzijdige, ziekelijke focus en zijn autisme is Woodcock dan ook een monochroom, van alle humor gespeende personage. Dat kan je wel aan Day-Lewis besteden. Dan was Alma boeiender, geschakeerder. De scène waar de ongedwongen, vranke, open serveerster zich aan Woodcock openbaart is voor mij een van de mooiste van heel de film. Dat zij uiteindelijk bijna even bezeten of zelfs nog bezetener blijkt dan Woodcock zelf, was een mooie twist in deze bizarre verhouding. Want het blijft toch bij een eerder fysiekloze, bijna abstracte adoratie, wat je doet twijfelen over Woodcocks ware geaardheid (ik gok autofiel). Enfin… vaak boeiend, maar nergens begeesterend.

PS. Tijdens het kijken kreeg ik plots het gevoel dat Krieps me wat 'Duits' leek overkomen. Heer uiterlijk en haar taal. Ik weet ook niet waarom, misschien heb ik haar ooit in een duitstalige film of serie zien passeren? Gut-feeling.

Gutland (2017)?

Nee, niet gezien, de pun in 'gut-feeling' was dan ook geheel not intended.

The unbearable lightness of being een kleermaker.

Daniel Day-Lewis is een erg, erg goede acteur - en dat moet ook wel voor deze rol, want zo'n strontvervelend en akelig persoon als deze Woodcock zet je niet zomaar neer. Geniaal in de complexiteit en diepte van zijn karakter - zoals in de mooie review in The Guardian, de perfecte gentleman: 'someone who never gives offence accidentally'. Maar wel ondertussen alles en iedereen om zich heen manipuleren, zodat je voor de film halverwege is al een bloedhekel aan hem hebt. Wat moet die arme lieve Krieps toch met zo'n apparaat van een vent, zou je je afvragen, maar daar gaat de film juist over natuurlijk. Krieps speelt overigens al even goed als DDL, met af en toe geniaal fraaie gelaatsuitdrukkingen - ik denk zomaar dat ze erg goed kan pokeren. Net als de ook erg mooie rol van Lesley Manville als de zus Cyril - ook al zo'n uitgestreken smoelwerk.

Maar wat een kijkfeestje is het ondertussen. Sowieso is het al ietwat komisch om de vaak niet al te mooie dames te zien transformeren met een nieuwe jurk aan - al is dat natuurlijk een kwestie van smaak, en niet niet alle creaties zijn even geslaagd. Kennelijk worden die jurken goed betaald, want het huis waarin de Woodcockjes wonen is schitterend, mooie grote ramen, mooie meubeltjes en hier en daar nog een beeldhouwwerkje of wat. En de buitenlocaties zijn al even weelderig - meer marmer dan een gewoon mens in zijn hele leven ziet. En een mooie ouwe auto ook nog.

Eigenlijk is er maar een ding wat me echt niet bevalt aan de film - de muziek. Vaak net iets te aanwezig, en net iets teveel de pianovariant van liftmuziek. Alleen aan het eind past het uiteindelijk wel goed.

De gemankeerde psychologie van een moeilijke hyperkapitalist. Of hoe couturier Reynolds Woodcock (Daniel Day-Lewis) minstens zo ondoordringbaar is als Daniel Plainview of Lancaster Dodd. De absolute kracht van 'Phantom Thread' (2017) is hoe het enge, perfectionistische wereldbeeld van Woodcock terugkomt in verschillende facetten van de film. Van de kille soundtrack tot de superbe cinematografie en het grootse acteerwerk van Day-Lewis. Ook aardig hoe Woodcock's hardheid een tragische laag krijgt, omdat het eigenlijke perspectief bij zijn muze Alma (Vicky Krieps) ligt. Zij ziet als geen ander hoe er in zijn genadeloze systeem van vraag en aanbod weinig ruimte is voor tederheid, vergiffenis of genade. Is haar imperfectie datgene wat hem in haar aantrekt of een glad te strijken plooi!? Het maakt 'Phantom Thread' (2017) zonder meer een gelaagde film over klasse- en sekseverschillen. Toch is het ook ietwat vermoeiend hoe Anderson opnieuw speelt met dik aangezette Freudiaanse symboliek in een vertelling over macht en masculiniteit. Het doet me goed dat de regisseur voor zijn nieuwste productie het raam weer open lijkt te hebben gezet. Opdat hij zelf wat luchtigheid toelaat in zijn pedanterie.

Geweldige film. Gaat vooral over manipulatie, zowel van hem als van haar. Beide spelen geweldig. Van Daniel wist i, dat wel, maar Vicky doet er niet voor onder. En dat wil wat zeggen tegenover zo'n acteergeweldenaar. Enorme onderhuidse spanning bij iedereen om hem heen. Maar hij is ook zielig als verslaafde aan zijn werk. Fantastische karakterstudie.

Zelden zo'n saaie film gezien!

Wondermooie film, van begin tot eind geboeid. De stille blikken, de ingehouden kwaadheid, het prachtige camerawerk en dan die muziek van Jonny Greenwood als een tweede hartslag van de film... ik kon niet stoppen met kijken. Absoluut een meesterwerk. 4,5*

Mooie thematiek, maar een aantal passages en dialogen vielen voor mij gewoonweg uit de toon en maakten het geheel dus wat onevenwichtig.

Opnieuw een film voor mij waarin een liefdesrelatie centraal staat. Corsage en Lady Macbeth gingen vooraf aan deze Phantom Thread en liepen beide nogal triest af. Deze film is ook op andere vlakken een aangenamere kijkervaring. Nu niet eens een man die domweg vrouwen met geweld onderdrukt, maar één die dat heel vernuftig doet en daarbij zichzelf flink in de weg zit met zijn rare maniertjes. Dat levert een prachtige dynamiek op tegen een vrouw, die het spel meespeelt, niet bang is voor de confrontatie en een prachtige karakterontwikkeling doormaakt. De scenes met deze twee zijn gewoon raak. Jammer dat de muziek regelmatig te kitscherig was en de weelde en rijkdom me niet zo boeiden, Reynolds en Alma stelen hier wel de show met hun enorme onderlinge verschillen.

Dit moderne sprookje gisteren gekeken en heeft mij niet meer losgelaten. Er gebeurd zoveel.

Liefde, romantiek, spanning, verhouding tussen twee geliefden die de grenzen opzoeken met uiteindelijk twee winnaars.

Zei krijgt wat ze wil, zijn aandacht en liefde. hij krijgt wat hij nodig heeft, tegengas en een stukje leiding in zijn dominante leventje.

En hij weet dat hij dat juist nodig had en daar niet zonder kan, eind goed al goed.

En wie konden dat beter verwoorden en acteren dan deze cast ?

Subliem *****

Wat mij het meest intrigeerde is de freaky (moeder)rol van Cyril waarin haar macht en zijn angst opstak. Ze delen dezelfde jeugd(trauma's) die ze elk met hun eigen muur afschermen. Absolute controle willen houden, perfectionisme, een muur die met eenzelfde herkenbare gedrevenheid wordt neergehaald door Alma. Helemaal gezond lijkt het me niet maar het levert wel een interessant verhaal op.