The Third Man (1949)

Slechts 5 sterren? Dus toch tegengevallen... Blij dat hij je goed bevallen is!

Ook het boek is de moeite.

Een productie (65 jaar oud) die zo'n beetje recht heeft op AOW. En niet enkel deze film is een klassieker, misschien is het titellied nog wel bekender.

Het spannende verhaal, dat zich afspeelde tussen de puinhopen van het corrupte Wenen van na de tweede wereldoorlog, wordt rustig verteld en heeft even tijd nodig om op gang te komen. Maar na de bekende scène in de steeg krijgt deze film noir, vol mysterieuze personages en ondoorzichtige gebeurtenissen, meer tempo. De film zit hartstikke goed in elkaar en kent een geweldige finale. De cast speelde uitstekend en het camerawerk (zwart-wit beelden) was subliem.

Opnieuw gezien in het kader van een lijst met verplichte klassiekers die door mij herzien worden. Ik ga de film toch afwaarderen van 4 naar 3 sterren. De finale is en blijft klassiek, spannend en prachtig gefotografeerd. Wat me nu erg stoorde was de muziek, zelden zo'n slechte soundtrack gehoord die erg op mijn zenuwen werkte en de plank ook volledig misslaat. Teveel vrolijke klanken van die vreselijke citer waar spannende muziek onder had gemoeten. Ook de onnodige bijrolletjes spelen een te grote rol (de concierge, die oude demente vrouw) Er wordt hier een aantal malen gesteld dat het verhaal rustig wordt vertelt maar ik ben het daar niet mee eens, deze film is een aaneenschakeling van gehaaste dialogen en overbodige en soms sullige (de boekbijeenkomst) plotwendingen.

Die scène met die boekbijeenkomst is toch juist ontzettend sterk? Eerst denk je dat Joseph Cotten op z'n Hitchcockiaans ontvoerd wordt (spannend), vervolgens blijkt dat gewoon de voorleesavond te zijn waar Wilfrid Hyde White al de hele film door om loopt te zeuren (grappige ontknoping), en dan weet de als groot literator gepresenteerde auteur niet eens wie James Joyce was (waarop Hyde-White ineenkrimpt achter z'n tafel, nóg grappiger). Qua plot is dit geen overbodige scène omdat hij juist Cottens onzekerheid in een onbegrijpelijke omgeving op sardonische wijze accentueert ("out of his depth" zoals dat in het Engels zo mooi heet), en qua sfeer is dit juist het soort scène dat sjeu aan deze film geeft.

The Third Man vind ik een goede film.

Deze film is qua verhaal interessant. De film speelt zich af in het naoorlogse Wenen. De stad is door de geallieerde overwinaars opgedeeld in een aantal sectoren. Naar deze stad komt Holly Martins. Hij bezoekt zijn vriend. Maar aangekomen blijkt zijn vriend te zijn overleden door een vreemd ongeluk. Holly vertrouwd het niet en gaat op onderzoek uit.

Dat onderzoek van Holly is erg spannend. Holly ontdekt steeds meer vreemde zaken. Halverwege de film ontcijfert Holly steeds meer puzzelstukjes en blijkt zijn vriend nog te leven. Vanaf dan is er sprake van een nieuwe spanningsopbouw. Holly gaat de politie helpen zijn ( ex ) vriend te pakken. Het verhaal eindigt met een lange, maar erg spannende scene in het riool. Ik zat bij deze scene op het puntje van me stoel.

Het verhaal van deze film is erg spannend. Maar de grootste twee troeven van deze film is de muziek van Anton Karas en het camera werk. De muziek in deze film is apart. De muziek wordt gespeeld op een citer. Het klinkt heel apart in de film, maar ik vond het erg goed bij de film passen. Het camera werk in deze film is schitterend. Vooral de scènes in het riool waren erg goed gefilmd.

Het acteerwerk in deze film is erg goed. De cast levert puik werk af. De laatste scene van de film waarin Anna op het kerkhof Holly straal negeert en ijskoud langs hem heen loopt vond ik trouwens een erg goede afsluiter.

Al met al vond ik dit een erg goede film.

4,5 ster voor deze film.

Graham Greene weet de spanningsopbouw van een thriller te combineren met politieke en ethische thema's.

Qua verhaalopbouw zitten de klassieke ingrediënten van een spannend verhaal erin. Holly Martins (Joseph Cotten) spit het recente verleden uit van zijn vriend Harry Lime (Orson Welles), wiens begrafenis hij net heeft bijgewoond. Er volgt een dramatische ommekeer; Lime blijkt nog te leven. Er is een moment van herkenning; Martins herkent Lime. De narratieve climax is het gesprek op het reuzenrad, wanneer Lime zijn wandaad probeert te verantwoorden. Martins worstelt met een moreel dilemma: zijn vriend verraden of de dood van vele kinderen ongestraft laten. Een bezoek aan het ziekenhuis met Major Calloway (Trevor Howard) brengt hem tot inzicht. Dit leidt tot de dramatische climax: de achtervolging in de riolen.

Natuurlijk is er ook een vrouw in het spel: de Tsjechische actrice Anna Schmidt (Alida Valli). Zij wordt als pasmunt gebruikt met de autoriteiten. Graham Greene had een happy end voorzien in het liefdesverhaaltje, maar regisseur Carol Reed had een ander idee. Greene gaf hem achteraf gelijk.

Terwijl je meegesleept wordt door dit spannende verhaal, leer je tegelijk iets bij over Wenen kort na de Tweede Wereldoorlog, in het begin van de Koude Oorlog. Net als Berlijn was die stad opgedeeld in sectoren, waarvan één Sovjet-Russisch.

Op een luchtiger toon behandelt Greene de tegenstelling tussen ernstige en populaire literatuur. Cultuurpaus Crabbin (Wilfrid Hyde-White) wordt in verlegenheid gebracht doordat zijn gastspreker nooit van de term stream of consciousness gehoord heeft. De volkse Sergeant Paine (Bernard Lee) blijkt een fan van Martins' pulpromannetjes. Wanneer Lime Sgt. Paine doodschiet, geeft dit de doorslag voor Martins om op Lime te vuren.

Het spel van schaduw en licht in deze herop te bouwen stad zorgt voor een lugubere atmosfeer. Destabiliserend werkt het gebruik van Dutch angles, wanneer de camera scheef gehouden wordt. William Wyler zou achteraf een waterpas opgestuurd hebben naar Carol Reed.

Orson Welles schittert gedurende zijn weinige schermtijd. Hij zou zijn tekst grotendeels zelf geschreven hebben. Eén detail: de koekoeksklok werd niet uitgevonden in Zwitserland, maar in het Zwarte Woud.

Anton Karas was een virtuoos op de citer, een prachtig instrument dat je zelden hoort. Het lijkt me moeilijk om die melodie en de begeleiding tegelijk te spelen. Het is origineel om eens niet de gebruikelijke "spannende" muziek te kiezen bij een thriller.

Zeg Dievegge, ben jij ook in te huren voor het schrijven van mijn berichten? Net als bij Otto e mezzo en Under the skin verwoord jij precies wat ik ook vind, het zou verboden moeten worden.
         (Trouwens, dat gebaar van William Wyler, geniale anekdote!)

Daar moet ik eens over nadenken. Ik vraag me trouwens af of ze van Dutch angle spreken omdat Nederlanders hun camera niet recht kunnen houden.

Wikipedia zegt: "De techniek werd veel gebruikt door filmregisseurs in Duitsland in de experimentele jaren '30 en '40. Het naamsdeel Dutch van de techniek is te verklaren door een versimpeling van de Engelstalige uitspraak van Deutsch (Duits in de Duitse taal) tot Dutch (Nederlands in de Engelse taal). Er is geen verband met het land Nederland." Een verwijzing naar het Duitse expressionisme dus – ontnuchterend hè...

Een spannend verhaal maar bovenal een masterpiece in pure cinematografie en soundtrack! (blue ray versie) Sprakeloos van zoveel schoonheid en inventiviteit. Waanzinnig mooie locaties en Alida Valli evenaart Marlene Dietrich en Greta Garbo. Een klassieker als deze doet je afvragen of film uberhaupt nog een stap verder is gekomen sindsdien? De belichtingstechnieken van toen zijn op een of andere manier verloren gegaan. Ik heb geen idee waarom. Ik vond deze titel in de IMDB top 250.

Wauw! Bijna niet te geloven dat deze film uit '49 komt! Zo strak als een snaar! Naar het einde toe wordt ie steeds beter.
Terecht hoog in de lijstjes

Haha heb deze tot 2011 nog in mijn top 10 gezet, op nummer 3. Kan je nagaan hoe herinneringen van vroeger anders zijn zodra je gaat herkijken.
Die herinneringen gaan er overigens nooit helemaal uit. De film begint goed. Dit komt door Joseph Cotton die zeer geloofwaardig overkomt de hele film. Een enge rol van Ernst Deutsch. Ik vind Orson Welles trouwens ook best goed spelen. En krijg je nou toch wel weer medelijden, heel gek. Maar ondanks wat bekende acteurs is het dat toch wel zo'n beetje. Verder wordt het al gauw een saaie film, met hier en daar wat spannende/grappige momenten totdat we te zien krijgen hoe het nou zit. Dit is dan het laatste derde deel van de film, waarin dus alle herinneringen verpakt zitten. Echt mooi gefilmd die verschillende locaties en spannend. Een eigenaardige draai in het verhaal. Ik denk niet dat daar veel verandering in zal komen. Eigenlijk niet veel anders dan de vorige keer, dat was toch alweer in 2011. Het had wat korter gemogen. Het is ook echt een film voor liefhebbers van dit genre. Heb je niets met oude films zou ik er niet aan beginnen. In mijn geval is het gewoon iets van vroeger, maar het is bepaald mijn genre niet (meer).

Dit vond ik nu toch een erg grote tegenvaller. Ik wachtte tot 'het' nog zou komen, en toen hij vervolgens gedaan was, dacht ik echt: Was het dat nu?
De verhaallijn vond ik maar matig, cinematografisch zat het allemaal zeker wel goed, maar ik verwacht toch meer van een film, al mag hij dan in 1949 gemaakt zijn.

Me eens aan deze gewaagd en 'k vond het geen misse film. De film heeft wel een erg opmerkelijke soundtrack die wel bekend in de oren zal klinken. Misschien was hij wel iets te opgewekt in vergelijking met de rest van de film.
Het verhaal was goed, net als het acteerwerk. Ondanks dat het een zwart-wit film was, stoorde het niet.
Toch eens blij dat 'k deze eens gezien heb.

Het is al weer ruim zes jaar geleden dat ik deze film voor het laatst gezien heb. Dus maar weer eens herzien maar net zoals vele andere klassiekers duikelt deze film bij mij na herziening in waardering naar beneden. Dat geldt niet voor de Zwart/Wit fotografie. Die staat nog stevig overeind, maar het verhaal - en dan heb ik het vooral over het eerste uur - wist mij niet langer te boeien en dat irritante sitar deuntje van Anton Karas kon ik op een gegeven moment niet meer aanhoren. Tja, en zo blijft er van mijn zeer positieve waardering van 28 april 2009 niet zo veel meer over. Tja, het kan verkeren.

Waardering: Van 5,0* naar 4,0*

Prima noir met een lekker mysterieus sfeertje. Verhaallijn prima, acteurs prima. 3,5*

Film-Noir zoals een film uit het genre hoort te zijn. Grimmig, duister en een fijn plot.

Maar de kracht van The Third Man ligt uiteraard in het letterlijke schaduwspel. Iedere compositie zorgvuldig uitgedacht.

The Third Man is niet alleen de verfilming van een verhaal van Graham Greene, maar gewoon het beeld van de schrijver met een mix van thriller en koude oorlog. De setting in Wenen toont die koude oorlog, die meer is dan een meningsverschil tussen oost en west. Wenen is kapot geschoten en likt nog steeds de wonden van de oorlog. Terwijl de inwoners het leven hopen op te bouwen, kijkt de wereld naar deze hoofdstad en willen ze elk terug mee aan het hoofd staan van die opbouw. Verschillende landen zijn aanwezig als politiemacht. De inwoners hebben net de oorlog achter de rug en worden nu in het oog gehouden door andere mogendheden. Ze vertrouwen geen vreemdelingen.

Dat is de ideale sfeer voor deze thriller. De Amerikaan die gewoon nieuwsgierig is, maar zowel tegen bureaucratie aanloopt als de figuurlijk gesloten deuren van inwoners. Het zorgt voor nog meer vragen en spanning.

Carol Reed is van oorsprong een toneelregisseur, maar heeft toch wel oog voor film. De film is gepast in het zwart/wit. Zowel passend voor het verhaal als het genre. En niet zomaar kleurloos, maar met aandacht voor beeld en licht. Hij weet het vervallen Wenen mooi in beeld te brengen. De film kent een sterke cast en vooral de entree van Orson Welles is filmgeschiedenis.

De film is genieten en neemt je mee in een vervlogen tijd, zonder gedateerd te zijn. Zowel cast als crew zijn talenten en dankzij Graham Greene is het script ook boeiend en samenhangend.

Absoluut een klassieker in het 'film noir' genre. Grotendeels opgenomen in het na-oorlogse Wenen, dat voor een deel verwoest was. Levert uitermate realistische opnamen op. Een stad die bovendien door de overwinnaars in vier sectoren was opgedeeld. Gelukkig heeft nog niemand het gewaagd om deze indrukwekkende film in te kleuren.
Wat de filmmuziek betreft: het steeds terugkerende deuntje op de citer heeft niet echt de neiging om snel uit het hoofd te verdwijnen.

"Don't be so gloomy. After all it's not that awful. Like the fella says, in Italy for 30 years under the Borgias they had warfare, terror, murder, and bloodshed, but they produced Michelangelo, Leonardo da Vinci, and the Renaissance. In Switzerland they had brotherly love - they had 500 years of democracy and peace, and what did that produce? The cuckoo clock."

Naar deze film noir was ik al langere tijd nieuwsgierig. Zeker gezien zijn reputatie.

Een schrijver van Westerns komt aan in het na-oorlogse Wenen. De vriend waarbij hij zou logeren schijnt de vorige dag overreden te zijn. Er zijn echter verschillen tussen de verklaringen van getuigen. Iemand beweert dat er een derde man was betrokken bij het ongeluk, maar de andere ontkennen dit stellig. Terwel de Britse militaire-politie opzoek is naar een crimineel, gaat Martins samen met de vriendin van zijn vriend op onderzoek uit...

De Amerikaanse Joseph Cotten zet een sterke hoofdpersoon neer in deze Britse film noir. Naast hem speelde Alida Valli ook erg goed, later zou zij Suspiria en Inferno van Dario Argento spelen. Bernard Lee zou later M gaan spelen in de James Bond-films van Guy Hamilton (die hier assistent regisseur is). En tot slot natuurlijk de bekende Orson Welles. Hij komt bij elkaar mischien 5 minuten in de film voor, maar speelde toch erg goed.

De film had een degelijk verhaal. Het begint mysterieus en wordt steeds spannender. Heel bijzonder of spannend werd het echter nergens (met uitzondering van het einde dan). Ik wist niet dat Wenen net als Berlijn over zones was verdeelt na de oorlog. Erg interessant om de verwoesting te zien die de oorlog daar heeft nagelaten.

The Third Man heeft de beste 4:3 cinematografie die ik ooit heb gezien. De compositie is uitstekend aangepast aan het vierkante beeld. Door de orginele camerahoeken en de vele Dutch Angles komt de film niet statisch over. De locatie-opnamen in het nachtelijke Wenen en grote riolen waren schitterend. Vooral het laatste gedeelte van de film vond ik echt heel sterk gefilmd en ge-edit en is toch echt iconisch.

Wat me enorm stoorde tijdens het kijken van de film was de muziek. De enorm herhalende citer deuntjes zijn veel te vrolijk in vergelijking met de sfeervolle donkere beelden. Ik begrijp goed dat Carol Reed de film eigenlijk komisch had bedoelt en dat het origineel is om een keer geen spannende soundtrack te hebben. Maar toch vind ik het enorm zonde, de muziek haalt de spanning er namelijk wel een beetje van af.

The Third Man vind ik alles bij elkaar een erg sterke film noir die terecht iconisch genoemd wordt. De film had beter gekund, maar is het bekijken meer dan waard.

Schaduwen en film, het blijft een fascinerende combinatie. Carol Reed weet een zo goed als perfecte combi te maken tussen beeld, geluid (fantastische soundtrack) en verhaal. Ook nog eens verduiveld goed geacteerd en met een verrassend einde (ze krijgen elkaar niet!).

Overrated. Prachtig vanwege het licht en donker schouwspel... Maar een erg mager verhaaltje waarbij karakters 2D blijven. Irritante vriendin van Harry. Cotten kijkt er bij alsof ie zegt "give me something to chew on... the story makes me look and act like a dufus". Orson Welles geeft het wel de onverschilligheid van het kwaad mee. Als je weet dat Welles in de film meespeelt, dan weet je dus ook al vanaf het begin dat ie leeft. Weg mysterie. Wel leuk dat je de jonge versies ziet van twee van James Bond's bazen.

Kijken hiervan jarenlang uitgesteld omdat ik vreesde dat ik én de hype niet zou begrijpen én het verhaal niet zou begrijpen omdat ik helemaal niets heb met film noirs. Dat laatste was gelukkig niet het geval - goed te volgen - maar het eerste ten dele. Ik vond de fotografie prachtig en de acteurs prettig, maar ik zal binnenkort wat meer berichten op dit forum gaan lezen om te begrijpen waarom dit zo briljant is, want dat ontging me. Evengoed 3,5*.

Ik vond het manier en stijl van filmen en schaduwspel wel goed werken. Het einde deed me een beetje denken aan die achtervolging in de Sound Of Music.

Visueel is dit zeker een fraaie film, met zijn schuine camerabeelden en het kenmerkende licht- en schaduwwerk van een film noir. Maar qua verhaal en vertelwijze is het ook een vermoeiende film die voor mij lastig was om door te komen. Het mysterythrillerverhaal, over een geheimzinnige derde man die aanwezig was bij de dood/moord van de vriend van de hoofdrolspeler, raakte op den duur mijn interesse kwijt, en de toegenomen spanning op het einde kwam daardoor voor mij te laat. Overgewaardeerd. 2,5*

Harry Lime: Don't be so gloomy. After all it's not that awful. Like the fella says, in Italy for 30 years under the Borgias they had warfare, terror, murder, and bloodshed, but they produced Michelangelo, Leonardo da Vinci, and the Renaissance. In Switzerland they had brotherly love - they had 500 years of democracy and peace, and what did that produce? The cuckoo clock. So long Holly.

Calloway: I told you to go away, Martins. This isn't Santa Fe. I'm not a sheriff and you aren't a cowboy. You've been blundering around with the worst bunch of racketeers in Vienna, your precious Harry's friends, and now you're wanted for murder.

Calloway: Death's at the bottom of everything, Martins. Leave death to the professionals.
Martins: Mind if I use that line in my next Western?

Er zijn films die als het ware even het venster naar het verleden en een verdwenen wereld openen en een mooi tijdsbeeld laten zien over de periode en de stad waarin ze werden gemaakt. Denk bijvoorbeeld aan Dirty Harry (1971) (San Francisco in de vroege jaren zeventig), of Dark Passage (1947) (datzelfde San Fransico midden jaren veertig). Ook Carol ReedsThe Third Man valt in die categorie van films. The Third Man laat het Wenen van net na de Tweede Wereldoorlog zien, een zwaar getroffen stad verdeeld in vier bezettingszones en vol met zwarte markten. Wat deze films met elkaar gemeen hebben is dat in alledrie de stad eveneens een personage opzich zelf is die daardoor niet alleen een prachtig achtergronddecor vormt, maar tevens een extra dimensie of sfeer aan de film toevoegt.

Een van de redenen waarom The Third Man een must voor het oog is, is omdat Carol Reed en cinematograaf Robert Krasker erin slaagde noir te combineren met Italiaans neorealisme (een stroming die eind jaren veertig op haar hoogtepunt was en ook buiten Italië een groot aantal regisseurs van divers pluimage zou beïnvloeden): het schaduwspel, de 'Dutch Angles', de shots op locatie, het laten zien van de armoede van de bewoners van Wenen, een zwaar beschadigde stad, en het soms gebruiken van niet-professionele acteurs. Krasker kreeg dan ook terecht de Oscar hiervoor.

Dankzij het Italiaanse neorealisme werkt de film niet alleen als een detective en thriller, maar is deze tevens een documentaire over het leven in het naoorlogse Wenen, en werkt The Third Man in feite op twee niveau's. Op het ene niveau krijg je een detective en een thriller voorgeschoteld en op het andere niveau zie je hoe moeilijk en zwaar het leven van de mensen in het zwaar gehavende Wenen was tijdens dat naoorlogse tijdperk.

Noir heeft over het algemeen een pessimistische kijk op het leven, en de invloed ervan is duidelijk te merken in The Third Man. Dat mag geen verbazing wekken aangezien deze film in het naoorlogse Wenen op locatie werd gemaakt, een tijd dus waarin traditionele normen en waarden op hun kop lagen (gesymboliseerde door wat de huisbaas zegt over de hel boven en de hemel onder). Het is om die reden dat The Third Man als het naoorlogse pessimistische antwoord wordt gezien op het broodnodige optimisme van Casablanca (1943), iets dat nog culmineert en benadrukt wordt door het beroemde citaat van Harry Lime over Zwitserse koekoeksklokken tijdens de scené in het reuzenrad.

Italiaans neorealisme en noir waren de belangrijkste invloeden op deze film, maar het zou onterecht zijn om het voor Reed belangrijke derde element niet te bespreken: de western. Reed was een liefhebber van Westerns en heeft de invloeden ervan in The Third Man laten doorschemeren: van Holly Martins die als vreemdeling naar de stad komt (en bovendien een schrijver van westerns is), tot aan prachtige scenés in het Weense riool.

De film bestaat in feite uit twee helften. In de eerste helft arriveert Holly Martins, als schrijver van goedkope westerns in town en gaat op zoek naar Harry Lime. In deze eerste helft is de film een soort detective waarin Holly steeds meer ontdekt over het raadsel rond Harry Limes ongeluk en diens "racket". In de tweede helft verandert de film verandert in een thriller waarin een kat-en-muisspel wordt gespeeld tussen de verschillende personages dat uiteindelijk leidt tot de scene in het riool.

Reed slaagt er door middel van de een dramatische en schaduwrijke ontmoetingsscene tussen Martins en Lime erin deze overgang van de eerste naar de tweede helft in de film subliem en naadloos te laten verlopen.

Zoals de stad haar eigen karakter is in deze film, zo zorgt Anton Karas citermuziek ervoor dat de The Third Man een eigen en ongewoon karakter krijgt dat regelmatig voor een passende dynamiek zorgt. Reed wilde geen melodramatische muziek voor de gebeurtenissen in het naoorlogse Wenen en juist muziek die de film een eigen karakter zou geven en tegelijkertijd nogal vreemd en botsend met de uitgebeelde scene zou aanvoelen, net als de personages uit de film zich niet helemaal thuis voelen in Wenen (met name Martins). Reed slaagt hier niet helemaal in want hij laat de citer iets te vaak hetzelfde deuntje spelen waardoor er iets aan de film ontnomen wordt. Niettemin blijft het aanstekelijke muziek en zorgde The Third Man ervoor dat Anton Karas bij het grote publiek bekend werd oftewel "He'll have you in a dither with his zither!".

Het is natuurlijk niet mogelijk The Third Man te bespreken zonder dat andere spraakmakende en beroemde element, dat de film eveneens boven de middelmaat doet uitstijgen en aan haar karakter veel toevoegd: Orson Welles.

Tegenwoordig is het moeilijk voor te stellen dankzij de herwaarderingen van Citizen Kane (1941),The Magnificent Ambersons (1942) en Touch of Evil (1958), maar in de jaren veertig werd Orson Welles dankzij zijn kunstzinnige en visionaire aard als 'box office poison' gezien, vooral na het conflict met W. R. Hearst en het floppen van The Magnificent Andersons. Niettemin is het Welles die de show steelt ondanks de korte screentijd die hij heeft (plus de body-double die in een paar shots op lange afstand is gebruikt). Vrijwel alle scenes met hem zijn memorabel en sterke punten van de film . Welles speelt Harry Lime als een charmante en aardige man, maar met een nietsontziende levensfilosofie die duidelijk wordt geponeerd in het beroemde citaat tijdens de scene bij het reuzenrad. Welles zou het personage enkele jaren later weer tot leven brengen in een serie hoorspellen.

Als je met David O. Selznick in zee gaat en hem je film laat produceren (zij het dat het in dit geval een co-producentschap was met Alexander Korda ; een samenwerking die ironisch genoeg verkeerd zou aflopen), dan krijg je niet alleen te maken met een producer die zijn eigen stempel op de film wil drukken (iets dat The Third Man gelukkig bespaard is gebleven, hoewel hij een 11 minuten korter durende versie op de Amerikaanse markt uitbracht waarin Cotten tijdens de inleiding spreekt) maar tevens met zijn stal aan goede acteurs.

Joseph Cotten had natuurlijk een paar keer eerder met Orson Welles samengewerkt in diens Mercury Theatre en tijdens Citizen Kane en The Magnificent Ambersons, en hier is het Cotten die de film draagt. Cotten speelt Holly Martins vooral in het begin van de film als een soort slappe held die zo'n beetje in alles het tegenovergestelde is van de charmante en hardvochtige Harry Lime.

In een film als deze waarin de nadruk wordt gelegd op sfeer en (grappige) dialogen tijdens meestal korstondige ontmoetingen tussen verschillende personages zijn de bijrollen en kleine rollen van wezenlijk belang. Zij geven door hun interessante personages tegenspel aan de hoofdrolspelers en zorgen ervoor dat de film altijd boeiend blijft, of we het nu hebben over Alida Valli (die twee jaar eerder schitterde in Alfred Hitchcock The Paradine Case (1947)), Wilfrid Hyde-White of Paul Hörbiger, die een zeer knappe prestatie leverde door zijn Engelse tekst geheel fonetisch uit te spreken.

Met The Third Man creëerde Carol Reed en een stuk Britse filmgeschiedenis dat niet alleen de carrière van Welles een schop onder zijn kont gaf, maar tevens een film die onder invloed van Italiaans neorealisme en noir een prachtige tijdscapsule is geworden en ons een kijkje geeft in een niet meer bestaande wereld vol wanhopige mensen en in een gehavende stad waarin een zoektocht naar de keiharde waarheid op uiterst markante, schaduwrijke en sfeervolle wijze wordt weergegeven.

Het mag dan ook geen verbazingwekken dat The Third Man tot de top tien van allerbeste Britse films wordt gerekend. Aannemend dat fans van Carol Reed en Orson Welles deze film al kennen, zou ik een lans willen breken voor liefhebbers van Italiaans neorealisme en filmnoir en hen aanraden The Third Man te gaan kijken, maar hoe het ook zij, zij die gaan kijken, krijgen een prachtig stuk filmgeschiedenis voorgeschoteld.

Geweldige film met een kapotgeschoten Wenen als fantastisch decor, of zelfs als echte ster van deze film. Verbluffend goed in beeld gebracht. Met dramatische schijnwerpers die netjes buiten beeld blijven maar deze film een prachtige, unieke grafiek meegeven. Het verhaal dat daarbij verteld wordt is gelukkig ook helemaal niet sentimenteel. Sterke film.

Stem nummer 2000, dan maar een film die al een tijdje in mijn kast stond en hiervoor wel een geschikte was. De film oogt veel moderner dan die eigenlijk is, met die cameravoering en vooral de muziek, muziek overigens die nergens spannend is - eerder irriteert- maar zeker verfrissend te noemen is. Verder wel een aardige film die nooit spannend wordt en ondanks het modern aandoende jasje op momenten wel verouderd is. Wel te zien zijn een aantal zeer iconische shots en met die muziek kan ik de status wel begrijpen, maar inmiddels voor een kijker anno 2017 is dat weinig opzienbarend meer. Een interessante film met een heel interessante schurk (ook hoe die langzaamaan gebracht wordt) maar de film greep me verder nergens. Wel, net als Wilder's A Foreign Affair die speelt in Berlijn, zeer boeiend als documentatiemateriaal omdat de film in een kapotgeschoten Wenen speelt.
En heel fijn dat hele stukken in het Duits zijn (ook qua accent klopt dat wel aardig). Ik vraag me ook af hoe die film voor een Amerikaan is, want ik verstond al dat Duits wel, maar ergens lijkt het me de bedoeling dat je als kijker geen idee hebt wat de Oostenrijkers zeggen. Enfin, 3,5*.

De cinematografie van The Third Man is werkelijk geweldig. Geen twijfels van mijn kant dus over de schoonheid van sommige (uiterst iconische) shots, die iets weerspiegelen van de perfectie die zo'n beetje alle filmhistorische werken wel onderstrepen.

De moeite die ik heb met deze film is dan ook eerder van een narratieve aard; ik had weinig met de personages en vond het verhaal te conventioneel. Cotten en Valli overtuigen niet in hun hoofdrollen. Welles doet dat wel, maar het duurt even voor hij verschijnt en zijn input blijft relatief beperkt.

Het is interessant om te zien hoe feit en fictie hier met elkaar vervlochten raken. Dit gebeurt alleen wel in een scenario dat zeer rechtlijnig is en best wat meer ambiguïteit had mogen toelaten. De kenmerkende 'lokale' score was me iets te licht, zeker als je het tegenover de contrastrijke noir-beelden plaatst. De status van 'classic' is wat mij betreft zeker wel verdiend, maar dan toch vooral op visueel vlak.

Stijlvolle thriller met hier en daar vleugjes humor. De twee aspecten van The Third Man die vooral opvallen zijn het acteerwerk en de visuele stijl. Dat laatste zit 'm in een paar voortreffelijke shots en mooi spel met schaduwen en het gebruik van Wenen - vers uit de Tweede Wereldoorlog - als decor. Het uitgangspunt van de film is eigenlijk vrij eenvoudig; onze hoofdpersoon onderzoekt een verkeersongeval waar zijn goede vriend bij is omgekomen en ontdekt dat er meer aan de hand is. De hele ontrafeling van dat mysterie gaat naar mijn smaak iets te traag, op een gegeven moment is het je wel duidelijk. De film lijkt zich in bepaalde scènes ook teveel te herhalen. Het acteerwerk is echter hoogstaand, het spel is voor zijn tijd opvallend ingetogen en subtiel, ik had verwacht dat het een stuk meer theatraal zou zijn. Met name Trevor Howard speelt een enorm leuke rol als de cynische Calloway. Een minder sterke keuze is dat muziekje. Prima voor tijdens de credits, maar tijdens belangrijke en vooral spannende scènes is het einddeuntje van Spongebob Squarepants nu niet bepaald bevorderlijk voor de spanning.

3,5 sterren.