The Third Man (1949)

Hmm. Ik vind het moeilijk om dit voor je te beantwoorden. De term “klassiekers” is binnen de filmwereld dermate uitvergroot en subjectief dat ik er onmogelijk wel of geen liefhebber van kan zijn. Indien je hoog beoordeelde en (over de grote lijn) bekende titels uit de jaren 1940-1980 bedoelt, zal een snelle analyse concluderen dat ik daar (inderdaad) geen voorkeur voor heb.

Ah zo ja, vat hem. Ik zie oude films in het algemeen als "klassiekers" maar je maakt daar een sterke distinctie. Misschien is dit te makkelijk gezegd, maar ik denk dat het meer te maken heeft met of je het gewoon goed vindt of niet. Ongeacht wanneer het was uitgekomen

Toen films nog "stijl" hadden...

Nog eens herbekeken en mijn mening blijft overeind. Meesterwerk dat schreeuwt om een donkere zaal en een groot doek. Wenen kaapt de hoofdrol, met prachtige close-ups van gezichten, sterke contrasten en geweldige zoeklichten die uiteraard net buiten beeld staan, maar wel prachtige schaduwen en meesterlijke composities opleveren. Waarbij over elk kader duchtig nagedacht is (pellicule was duur), en , ik herhaal, optimaal gebruikmakend van een een eenmalig decor. Meesterwerk.
Ook vrij verrassend dat de vriend wel degelijk een doortrapte oportunist blijkt te zijn, een kille crimineel van het ergste soort en dat er geen 'uitleg voor zijn daden' is. Waar de wat vervelende Calloway het wel degelijk bij het rechte eind heeft en waar ondanks de romantiek geen enkele kus valt, en terecht!

4,5 sterren waarvoor 1,5 voor de prachtige muziek

Ik ben de film gaan kijken omdat de British Film Institute deze film verkoos tot beste Britse film aller tijden. Het verhaal is in wezen simpel: Martins, een Amerikaanse schrijver van twederangs westerns, bezoekt zijn vriend Limes in Wenen direct na WOII maar Limes blijkt te zijn overleden. Limes lijkt te zijn vermoord en als de schrijver besluit deze moord op zijn goede vriend te gaan onderzoeken blijkt de politie gelijk te hebben dat Limes een crimineel was en loopt Martins wegens zijn contact met de politie zelf ook gevaar. Hij ontdekt dat Limes nog leeft en uiteindelijk volgt een dodelijke confrontatie tussen hem en Limes. De uitwerking van dit moordmysterie vond ik niet heel bijzonder of spannend: het bijzondere is hooguit dat de verrader wint (in zoverre dat Martins Limes aan de politie verraadt) en dat de onvermijdelijke vrouw voor de romantiek geen femme fatale is maar eerder een dwaas die vasthoudt aan Limes in plaats van die slechte persoon in te ruilen voor de goede Martins zodat de romance – ondanks de wederzijdse verliefdheid – niet van de grond komt. Het meta-aspect – de tweederangs westernschrijver wordt de held van zijn eigen western – is mager en leidt slechts tot dit in wezen tweederangs-misdaadverhaal. Blijkbaar heeft de film veel te bieden voor de expert maar ik kon er niet heel veel mee.

Zeer stijlvol geschoten film, de mise-en-scène is zeer indrukwekkend. Het werd 4 jaar na de Tweede Wereldoorlog uitgebracht en dat zien we duidelijk terug in bepaalde scènes. Wenen is erg mooi om naar te kijken, maar wat deze film echt verkoopt zijn de ongebruikelijke hoeken en de belichting. De sfeer die deze film alleen oproept vanwege de geweldige beelden en belichting is echt waanzinnig. Het is zonder twijfel een van de indrukwekkendste films uit de jaren veertig, er is niets vergelijkbaars. Het verhaal is ook behoorlijk goed, ik heb de roman nooit gelezen, maar als film levert The Third Man wel iets sterks. Er zitten enkele humoristische momenten in de film, ik vraag me af of de verwijzing naar de titel meta bedoeld was. Het is de scène waarin Holly het heeft over het schrijven van een nieuwe roman genaamd "The Third Man". De film kan ook behoorlijk spannend worden, vooral tegen het einde. De achtervolgingsscène is indrukwekkend, de riolen zijn esthetisch aantrekkelijk, maar ook het geluid in deze scène was opmerkelijk. Ik hou van het geluid als Harry rent en van het geluid van het water dat spettert als mensen er doorheen rennen. Het acteerwerk is solide, Welles en Alida Valli waren het meest indrukwekkend. Welles is memorabel omdat hij Harry ‘charismatisch’ maakt, hij een aantal interessante lijnen heeft en de gezichtsuitdrukkingen passend zijn. De vertolking van Alida Valli is sterk omdat zij in staat is geloofwaardige, dramatische scènes te maken zonder melodramatisch te worden. Ten slotte het einde van deze film, waarschijnlijk een van de meest iconische eindes ooit. Interessant is hoe het een nieuwe laag aan de film geeft, Holly mist zijn vlucht omdat hij met Anna wil praten, zij negeert hem. Het lijkt erop dat Holly in conflict is, hij wilde het goede doen, maar hij houdt nog steeds van Anna.

In zijn geheel vind ik The Third Man een geweldige film en ik zou hem graag nog een keer willen zien in de toekomst.

Vandaag (eindelijk) op groot scherm in de bioscoop gezien.

Wat een totaal andere beleving dan tijdens de pak-weg twintig keer dat in de film op TV en DVD heb bekeken in de loop der jaren.

Het voelde bijna alsof ik de film nooit eerder werkelijk zag.

Een feest voor het oog, die schitterende zwart-wit fotografie, met boeiend camerawerk.

Destijds wist men nog hoe je avond-en nachtopnamen moest uitlichten, zonder ook maar iets aan detail te verliezen, en de kijker te laten gissen wat er zich op het scherm afspeelde.

Jammer van die ene bezoeker die nota bene tijdens de spannende finale zo nodig even zijn smartphone moest openklappen, en het felle licht van dat scherm de sfeer wel een beetje verpeste.

Een halve ster erbij, voor dit filmjuweel.

5*

Gek hoe dat gaat met films van 75 jaar oud. Er mankeert van alles aan, natuurlijk. Uitleggerige dialogen, knullige achtervolgingen, een conciërge die slecht Engels spreekt en daarom af en toe niet op een eenvoudig woord kan komen, maar ondertussen grammaticaal complexe zinnen foutloos uitspreekt. Elke paar minuten gebeurt er wel iets wat ik van een hedendaagse filmmaker niet zou pikken. Maar zonder er bewust toe te beslissen, zie ik dat hier grotendeels door de vingers.

De aantrekkingskracht zit hem denk ik deels in de dingen die de film toen ook al goed maakten. De vlotheid, de mooie shots, het omzeilen van clichés. Maar ik bekijk films uit deze vervlogen tijden toch ook altijd met een (film)historische blik. Nieuwsgierig en mild in plaats van kritisch en verwend. Eigenlijk een veel fijnere instelling om mee te nemen naar de bioscoop.

Mooi decor ook, het Wenen van net na de oorlog. Een onderbelicht stukje geschiedenis, die opdeling van Oostenrijk, omdat die in 1955 werd opgeheven en Duitsland en Berlijn veel langer opgedeeld bleven en dus alle aandacht opeisen. Maar dat wisten de makers toen natuurlijk nog niet.

Enfin, ik heb ervan genoten en ik ben blij dat onze bioscopen dit soort films maar niet vergeten. Je kunt (zeker in de hoofdstad) elke week wel naar een Godard of een Wilder of iets in die geest. Dat schenkt mij veel genoegen.

Intrigerend, schitterend portret van Wenen vlak na WOII.

Wel grappig dit, in Kino Rotterdam hebben ze nu voordat de voorstelling begint een melding waarin gevraagd wordt om niet je telefoon erbij te pakken. Dit is mij zo vaak overkomen en ik vind het echt vreselijk. Als je het niet heel interessant of leuk vindt kan je ook gewoon weggaan hoor.

Vond het wel een goede film, met een helder verhaal dat op rustige wijze gebracht werd. Mooie beelden ook enzo, maar ik blijf toch met één vraag zitten, misschien dat me het is ontgaan:

Waarom wees dat kleine ventje Holly Martins aan als dader van de moord op de concierge?

Graaf Machine
Antwoord op je vraag : Het jongentje was erbij toen een discussie tussen Holly en de concierge nogal hoog opliep, en de concierge Holly de deur wees. Daarom moet de kleine e.e.a. gecombineerd hebben, met de beschuldiging als uitkomst.

Het blijft natuurlijk altijd een smaakgebonden iets een film. En je moet ook de mogelijkheid hebben om je, vooral bij een oudere film, in die tijdsgeest te verplaatsen.

Gisteren bekeken in de bios als 4K remaster. Ik vond het een zeer interessante film. Qua verhaal wel redelijk voorspelbaar, maar uniek opgenomen, erg gespeeld en geëxperimenteerd met filmen onder bepaalde hoeken, heel mooi met belichting gewerkt, het desolate gevoel van Wenen s'nachts, en de beelden van een kapotgeschoten stad, de scenes in het rioolstelsel. Beetje gevoel van chaos in de naoorlogse districten in de stad. Visueel echt een plaatje voor zo een oude film die 35 jaar ouder is dan dat ik ben.

Ook wel leuk dat er voor die tijd hier en daar wat kritische noten benoemd worden met betrekking tot de bevrijding. En ook apart, die arts die verder niet echt iets met het verhaal te maken heeft, maar waar ook een tipje van de sluier mbt zijn leefstijl wordt opgelicht.

Ik snap aan alles dat dit een revolutionaire film moet zijn geweest in die tijd, maar je moet er natuurlijk wel van houden, met mijn vriendin moet ik zoiets niet gaan kijken, die lacht me uit. Overigens de muziek keuze vond ik wel heel gek aanvoelen en bijna komisch aandoen, kan ook zijn dat het precies de bedoeling is geweest om dat gevoel te geven.

Hoe perceptie toch kan verschillen zie je ook hier weer eens duidelijk voor wat de muziek betreft.

Zelf vind ik die uitstekend passen.

Dit is muziek die je in Weense café's en koffiehuizen destijds kon horen.

Het zorgt m.i. voor een perfecte couleur locale.

Het typisch Oostenrijkse snareninstrument de citer is ook nu nog populair in de volksmuziek.

Vrolijk komt de filmmuziek op mij niet echt over, er zijn fragmentarisch ook schrille dreigende klanken te horen, die passen bij de beelden.

Het heeft eerder iets gejaagds, en daar gaat het in de film over.

Ik zou geen andere muziek willen horen zelfs.

Maar ieder zijn mening natuurlijk.

Een jaar of 7 terug gezien, toen thuis op tv. Ik zag een aardige film maar ook niet meer dan dat. Nu 7 jaar verder opnieuw gezien en ditmaal op het grote doek. Dat zal allicht hebben meegespeeld maar misschien ook omdat ik wat meer wist wat te verwachten en mijn filmsmaak ook wel iets is geëvolueerd. Maar wat een geweldige film. Elk shot is uitgedacht (met enkele als hoogtepunt, hoe Welles op dat dak vanuit de schaduw stapt bijvoorbeeld), de prachtige contrastrijke zwart-witfotografie, de bijzondere beelden van naoorlogs Wenen en ook het enorm frisse gevoel - ik zou deze film zo 20 jaar jonger schatten. Het acteerwerk is allicht wat oppervlakkig maar wel veel moderner dan je normaal hebt in die tijd. Lekker losjes en Orson Welles loopt met elke scène weg. Dit is niet zijn film [als regisseur] en toch wel zijn film. En geweldig dat men gewoon Duits spreekt (en daadwerkelijk met het accent uit die regio). 4,5*.

HK Senator

(Klopt, maar wie heeft de conciërge eigenlijk wel vermoord? )
Een van Lime's trawanten neem ik aan.
Ik moet het boek misschien nog maar eens van onder het stof vandaan halen, wie weet staat het daarin, al betwijfel ik het.

Even voor de herkijk met deze The Third Man waar ik me kan herinneren dat de film wel opviel als mooi maar me destijds niet heel veel deed. Met zoveel film-kijk ervaring meer, van alle mogelijke genres, was ik inmiddels toch wel benieuwd hoe ik de film nu zou inschatten. En hoewel de pluspunten en minpunten nog grotendeels hetzelfde zijn is daar toch wel verandering in gekomen.

Hoewel ik door externe factoren een beetje moeite had mij in het begin te focussen valt de film op als rustig en degelijk met het bekende mysterie 'who killed Harry Lime' als steeds grotere olievlek die zich steeds beter uitspreid naar men er in roert en troebeler wordt. Wat gebeurde er nu precies temidden van. veel bekende mensen die allemaal 'toevallig' terplaatse waren. Heel verrassend is het verder allemaal niet met de reeds aanwezige kennis noch dat het heel spannend wordt, vooral dat laatste concludeerde ik de eerste kijkbeurt ook al.

Toch toont The Third Man zich weldegelijk als klasse film als het gaat om situering, locatie en cinematografie. Want wat wordt er prachtig gespeeld met licht, donker en schaduw, de rennende mensen in de dreigende straten en stegen, is het nachtelijke ritje wel erg heftig met de fraai opgebouwde achtervolging in het riool als finale die ik zelfs van hoog niveau vind. Tevens prachtige zo'n shot in een tunnel met rondtastende zaklampen. Wat dat betreft een kunstwerk qua techniek die eigenlijk het verhaal een beetje onder sneeuwt buiten het feit dat het nergens spannend wordt. Want zoals ik in mijn eerdere comment ook al zei is het opzich te duidelijk en gemakkelijk, te obvious, wie die zogenaamde Third Man gaat zijn. Dan is er de soundtrack met nadruk op Harry Lime's Theme en daarmee dat constante getokkel op die citar die mij op een gegeven de keel uitkomt en in de stijl en qua sfeer niets toevoegt.

Toch ben ik The Third Man dit keer beter gezind ondanks de minpunten want de cinematografie is fantastisch, tevens neem ik de leeftijd in acht en beschouw dit dan toch wel als een klasse film. Een ster erbij wat mij betreft.