Mia Aioniotita kai Mia Mera (1998)

Een schitterende, hoogst poëtische en melancholische film.

Net als Ulysses’ Gaze is ook dit een hele mooie film van Theo Angelopoulos. Zijn films zijn zowel intellectueel als erg poëtisch en emotioneel.

Waar Ulysses’ Gaze de fraaiere cinematografie bevat, met werkelijk magnifieke beelden, is Eternity and a Day een iets betere film, vooral door zijn compactere en intiemere voorkomen. Beide films zijn gelaagd, poëtisch en verstild, en kijken als een schitterende droom.

En in beide films gaat het om een zoektocht naar zingeving.

Deze film handelt over leven, dood, de liefde, hoop en over de poëzie. Tevens handelt de film over de Albanische immigrantenpolitiek en over de Tijd.

Eternity and a Day is een prachtige mengeling van realiteit, verleden en droom, beleefd door een terminaal zieke man (magnifieke rol van Bruno Ganz uit Der Himmel ϋber Berlin), die op weg gaat naar het ziekenhuis om daar zijn laatste dag te slijten. Hij ontmoet een Albanische immigrant en met hem slijt hij zijn laatste dag. Tijdens deze laatste dag wordt hij verscheurd door aan de ene kant zijn sombere heden en toekomst en aan de andere kant zijn vele mooie herinneringen aan vroeger, en aan zijn te vroeg overleden vrouw.

Door de uitwisseling van woorden, de poëzie, vindt hij een groter levensdoel en is hij in staat om de grenzen van zijn onafgemaakte bestaan te overstijgen en om zich te verzoenen met zijn verleden en zijn lot.

Net als Ulysses’ Gaze is dit een film met een zeer trage verteltrant en met ultieme lange shots. Cinematografisch iets minder (donker), maar qua sfeer en verhaal wel wat coherenter en beter dan die film. Beide films laten, door hun sfeer en tempo, ruimte voor contemplatie en schenken de kijker de kans om al het gezien en gehoorde te verwerken.

Ook deze film bevat vele fraaie scènes. In de meest in het oog springende scène zien we een zeer schrijnend beeld van een grensoversteek met Albanië, waar we in de sneeuw, door de mist vele vluchtelingen aan het prikkeldraad zien hangen, verlangend naar de andere kant. Ook fraai zijn de drie woorden die de hoofdpersoon koopt van de jongen, gelijk zijn held Solomos, en die een prima blik werpen op de nostalgische en contemplatieve toon van de film, de 19e eeuwse poëet wiens onafgemaakte lange gedicht The Besieged Free door de hoofdfiguur afgemaakt tracht te worden en zeker ook de prachtige beelden van de drie in het geel geklede fietsers, drie representanten van het Lot.

Maar het meeste indruk maakt absoluut de wonderschone rouwbede om de dood van Selim. Werkelijk prachtig en verstild in beeld gebracht, is dit het meest indrukwekkende en ontroerende moment uit de film. De zeer verstilde muziek draagt bij aan dit sublieme, intense rouwmoment.

Zowel Ulysses’ Gaze als Eternity and a Day zijn zeer de moeite waard. Deze film is iets duidelijker, compacter en minder veelomvattend. De cinema van Angelopoulos is, hoewel veel te onbekend, een absolute aanrader voor liefhebbers van verstilde, poëtische en intelligente cinema.

Dit Eternity and a Day is een wonderschone, intieme film!

Mooie posts Gimli. Waar heb je de films gezien als ik vragen mag? Gehuurd?

Gehuurd bij de cultvideotheek in mijn stad (Breda).

Helaas de enige twee films van Angelopoulos die ik kon huren.

Dat terwijl ook The Travelling Players en Landscape in the Mist bijvoorbeeld erg mooi schijnen te zijn.

Geen geld om te kopen voorlopig. Mocht iemand die films of ander werk van de man thuis hebben liggen, zou ik ze graag eens willen lenen als dat kan...

Een man aan het eind van zijn leven komt tot acceptatie van zichzelf en zijn lot.

Angelopoulis is een heel bijzondere regisseur weet ik na twee films van hem gezien te hebben (eerder al Ullysses Gaze). Beide films hebben overeenkomsten. Ze spelen zich beide af een een winterachtig decor. Ze gaan beide over een innerlijke zoektocht. Ze zijn beiden erg filosofisch, poetisch en spiritueel. Angelopoulis gelooft ook heilig in kunst. Hier is het poezie, het zijn woorden die kunnen verlichten, misschien wel kunnen redden. Beide films bevatten ook prachtige muziek. Eternity and a day heeft een iets duidelijker plot en is iets toegankelijker.

Naast de scenes die gimli f noemde wil ik ook de gehele scene in de bus noemen. De uitwisseling van blikken tussen de jongen en Alexander. Het voor het laatst waarnemen door naar buiten te kijken. De passagiers die instappen.

Nog specialer was voor mij de heftige en emotionele eindscene. Het lijkt alsof Alexander in het licht van de dood komt tot acceptatie van zichzelf en zijn lot. Alle ballast schudt hij af. Hij danst en communiceert het weg. Mooie en troostrijke gedachte dat je zelfs op zon'n laat moment nog over alles heen kunt stappen.

Wat bestaan er toch mooie films.

Ruim 4.5*

Waar ik net de laatste weken nog steviger zit te foeteren op het uitzendbeleid van de Europese omroepen, zie ik vandaag tot mijn grote vreugde dat Eternity and a Day van Theodoros Angelopoulos komende zaterdag op Nederland 3 te bewonderen is!

Ik wacht netjes op de DVD-release (later dit jaar of 2005), maar opnemen doe ik hem zeker.

Waarschijnlijk zal deze film na zaterdag toch op de potentiële vijf sterren uitkomen bij mij.

Liefhebbers van Tarkovsky, Tarr, Kieslowski en Wenders: kijken deze film!

En let op de Sublieme muziek van Eleni Karaindrou, een van de allerbeste filmcomponisten van de laatste tien jaar.

Mooie film. Deed mij idd denken aan films van bijv. Wim Wenders, of aan "Vive L'Amour" qua traagheid. 4*

Een film met een erg hoog pretentieus karakter, er zat mijns inziens veel te veel zwaarmoedig, geforceerde dia en monologen in. Al dat poëtische gezwets kwam op mij behoorlijk vaak onnatuurlijk over, echter Angelopoulos weet de film nog te redden door een aantal briljante vondsten erin te stoppen en hier en daar te strooien met mooie beelden en dito camerawerk, ook het verhaal redde de film nog enigszins. met name de scenes met de dichter die woorden koopt (leuke vondst) of het muziek-trio in de bus (super) gaven de film net dat beetje extra, dat 'm bijzonder maakt. En het begin wanneer Alexander verteld over zijn onbekende buur die hem altijd met muziek beantwoord vond ik leuk gevonden Verder vond ik het jochie erg goed acteren, ook de ingewikkelde monologen van dat ventje kwamen natuurlijk over en de muziek was subliem. Deze componist kan bij het rijtje Tiersen en Vig toegevoegd worden!

Tommy Vig, nou noem je er een, wat een legende is dat zeg! Overigens als filmcomponist niet echt succesvol geweest, maar natuurlijk zijn inbreng voor bij veel filmscores van zoveel grote namen

Nee, de Hongaar Mihaly Vig, die de muziek van de laatste 3 Bela Tarr films heeft verzorgd (tevens van z'n korte films) Hij is er in 1987 (als ik het goed heb) bijgekomen als vaste componist. Tommy Vig ken ik niet.

Van Mihaly ken ik alleen Werckmeister jammer genoeg...

Da's wel z'n beste muzikale werk vind ik.

Alles is zeer imponerend in deze film.

Alleen begreep ik sommige scenes niet, zoals met 3 fietsers in het geel.

Lees van gimli f dat dat de 3 representanten van het lot zijn.

OK, ik wist het niet toen ik zat te kijken......

Denk dat deze film een niveautje te hoog voor mij is.

Maar desondanks zag alles er echt wonder-wonderschoon uit!

-------------------------------

Waar zit die cultvideotheek, is dat die bij het station?

Prachtige film om te verdrinken in prachtige beelden. Probleem van de film is echter het gesmijt met zo veel symboliek dat het vermoeiend (of geforceerd zoals The Eye het noemde) werkt.

De film zit boordevol sterke (surrealistische) scenes: de kinderhandel, de adembenemende grens-scene, de busrit (incl het in slaap gesukkelde socialisme), de rouwscene omtrent een van de straatkinderen, en de mooie en passende slotscene.

De cameravoering, muziek en de blikken van Bruno Ganz maken het geheel af. Benieuwd naar meer werk van deze Griekse 'godheid'. 4*

Kan ik me goed voorstellen. Angelopoulos balanceert voor mij met elke film op een randje daarmee. In deze film vond ik het van de drie die ik zag het beste in evenwicht. Bij het latere Eleni slaat hij net iets teveel door.

Mooi verhaal dat ietwat te poëtisch is en ook ietwat te langzaam voor mijn smaak. En dat terwijl ik subtiliteit altijd heel goed kan waarderen.

De theme song is met één woord prachtig.

Van een song is geen velden of wegen spraken, wel van een thema.

Ach, een enkele tegenslag.

Typte 't verhaaltje aan één stuk door.

Ik bedoelde uiteraard de score.

Een foutje is menselijk, zoals jouw respons ook al meermalig illustreert.

Na 'O Thiasos' was ik eigenlijk een beetje Angelopoulos-moe, maar vanwege de aanwezigheid van Bruno Ganz toch deze maar weer eens geprobeerd.

Hier kan ik gelukkig weer veel meer mee. Wat een mooie film! Angelopoulos maakt het de kijker qua plot weer niet makkelijk, maar deze film kijkt toch lekker weg. De muzikale omlijsting vond ik fenomenaal. Erg mooi en blijft ook hangen.

Wat jammer toch dat eigenlijk (naar mijn smaak) de mooiste films van Angelopoulos niet of dramatisch slecht zijn te verkrijgen!

Wat me (tot nu toe) ook opvalt over Angelopoulos' films: ze spelen zich altijd af in een winters (Grieken)land. Ik moet altijd mijn kachel een tandje hoger zetten bij het kijken van 's mans films! Zit hij 's-zomers lekker aan het strand of zo?

De meeste van zijn films die ik gezien heb spelen zich ook vooral af in het Noorden van Griekenland. Dat is sowieso wat bergachtiger en (met name in de winter natuurlijk) behoorlijk fris.

Best wel anders dan de toeristische plaatjes die bekend zijn.

Aan de andere kant is dat winterse, sneeuw etc. natuurlijk typisch verwant aan Angelopoulos qua metaforen voor herinneringen, geschiedenis, dat soort zaken.

Dit was geloof ik de eerste (hoe zal ik het noemen) 'Europese' film die ik zag (in de zin van geen 'blockbuster-type' en niet Belgisch).

Ik was 16 en speelde al een paar jaar het 'Theme' van de soundtrack ervan op de piano. Ik was eens ergens op die partituur uitgekomen, en toen ik besefte hoe mooi die 2 pagina's muziek waren, besloot ik de titel ervan eens te google'en.

Tot dan toe beperkte mijn film-ervaring zich tot de gemiddelde nieuwe komedie die uitkwam, af en toe een Belgische film en hier en daar eens eerder toevallig een (soort van) klassieker die ik zonder er verder bij na te denken op tv zag.

Toen ik deze film zag was ik overdonderd. Eigenlijk vreemd als ik eraan terugdenk. Ik had niks met poëzie, ik was nog verre van een filmliefhebber, en niet zo lang daarvoor zou ik zo'n film waarschijnlijk gewoon saai hebben gevonden.

Maar die film bracht zoveel nieuws, en ik vond hem prachtig. De scene die mij als het mooist bijblijft is de bus-scène, al weet ik weer niet waarom.

Het is dus ondertussen al 5 jaar dat ik hem gezien heb, en eerlijk gezegd ben ik een beetje "bang" voor hem opnieuw te kijken, omdat ik een twijfel of ik hem nu wel weer zo goed zou vinden (al heb ik dat wel vaker gedacht, en voorlopig + gelukkig was dat nooit het geval).

Wie een sfeer van filosofie en 'poëzie' (bestaat daar nu echt geen mooier woord voor) en de perfecte combinatie daarvan wil ervaren, moet deze film kijken.

Het beeld van Alexandre en zijn hond langs de kade is een van de puurste en mooiste die ik al ooit zag.

Mooi verhaal

Bedoel je mijn reactie of de film:d?

Xenitis: iemand die overal vreemdeling is

Het beste woord om een van de meest centrale onderwerpen (volgens mij) van Angelopoulos' oeuvre mee te beschrijven. Zijn films gaan altijd over dolende zielen die zich nergens thuis lijken te voelen. Niet alleen omdat ze verbannen zijn buiten hun eigen landsgrens, taalgebied of sociale laag - nee, dat zijn eerder metaforen die Angelopoulos aanwendt om iets diepers te proberen te benoemen; eerder gaat het om een existentieel unheimliche toestand. Als er in zijn werk een figuur is waar dit verlangen naar innerlijke rust het sterkst tot uitdrukking komt, dan is het wel Alexander in de film Eternity and a Day. De menselijke toestand (waarover later meer) balt zich samen in deze tragische, stervende oude schrijver.

Alexander leeft vooral in het verleden, vooral sinds de dood van zijn vrouw waar hij naar het schijnt nooit overheen is gekomen. Of misschien is het beter te zeggen dat hij altijd ergens anders leeft dan in het heden. Altijd is zijn geest bezig met het najagen van de wind. Maar dit is niet zomaar een melancholische toestand van een man die terugblikt op zijn leven. Hij is altijd al zo geweest. Hij is eigenlijk een tamelijk naar figuur. Hij kijkt niet om naar zijn vrouw of zijn pasgeboren kind. Als hij een Albanees vluchtelingenkind op zijn weg vindt, dan bekommert hij zich niet om zijn lot uit altruïsme of medemenselijkheid. Nee, eerder is het joch een last; gedwarsboomd door zijn eigen gevoel van moraliteit helpt Alexander hem omdat hij nu eenmaal niet anders kan (en eigenlijk kent hij zichzelf dus ook niet). Altijd maar is hij vooral gepreoccupeerd met zijn eigen gedachten, leeft hij in zijn eigen talige, intellectualistische schijnwereldje. Hij vraagt zich af: 'wie is eigenlijk die persoon die tegenover me woont, en me dikwijls met dezelfde muziek beantwoordt?' Maar verder komt hij niet, hij neemt niet de moeite zich daadwerkelijk voor een ander te interesseren. Hij praat dit voor zichzelf goed met het idee dat dit alleen maar het mysterie zou wegnemen, dat sommige dingen oningevuld dienen te blijven. Dit is tekenend voor zijn karakter: hij durft zich niet te binden, is bang, durft geen verantwoordelijkheid te nemen voor zijn eigen leven. Daarom is hij voor zijn omgeving altijd een vreemde gebleven. Eigenlijk is hij een groot kind; niet verwonderlijk dus dat de enige persoon in zijn leven waar hij wel mee in contact lijkt te kunnen komen ook een kind is. Het gelukkigste moment in zijn leven is een laatste busrit; een tussenzone, een tijdelijke reis waarin hij zich niet meer druk hoeft te maken over waar hij vandaan komt of waar hij heen moet. De revolutie sukkelt in slaap, de jeugd is nog altijd gevangen in kleinburgerlijke, romantische non-issues. Alexander ziet het allemaal aan. In al zijn wijsheid kan het hem niet meer deren. Hij weet zich beschermd tegen de ongenadige regenval van de geschiedenis (anders dan die ploeteraars op de fiets in hun gele ponchos daarbuiten). Gelukkig wordt er nog steeds mooie muziek gemaakt.

Er is dus hoop; Alexander blijkt dus wel degelijk menselijk. De plotselinge schok van het besef van zijn eigen sterfelijkheid heeft hem ruw weer midden in het leven teruggeworpen. Uiteindelijk bouwt hij een band op met het jongetje. En tragisch genoeg is het te laat. Zoals altijd in het leven van Alexander. In een aangrijpende scene in het verzorgingstehuis vraagt hij zijn dementerende moeder klaaglijk: 'waarom?'. Waarom ging mijn leven niet zoals ik dat in gedachten had; waarom kon ik niet liefhebben? Zoals gezegd heb ik daar wel een idee over (gebrek aan zelfkennis, gebrek aan aandacht voor een ander etc.).

Wat dit met de menselijke conditie te maken heeft? De fenomenoloog Helmuth Plessner noemt dit de excentrische positionaliteit van de mens. Zijn eigenschap dat hij over zijn eigen ervaring van de wereld kan nadenken. Hiermee onderscheidt hij zich van dieren die slecht een centrische positionaliteit kennen. Erg kort gezegd: ze hebben wel ervaring, maar niet bewust. Deze menselijke essentie zou alles met zijn verworvenheid van de taal te maken kunnen hebben. Maar juist deze positionaliteit is ook wat de mens fundamenteel scheidt van de wereld; het vormt als het ware een buffer tussen de mens en de wereld. De mens is gedoemd gevangen te blijven in zijn eigen bewustzijn; altijd leeft hij in zijn hoofd. De mens is dus als de dichter in de film die niet genoeg woorden heeft om zijn gedicht af te maken. Hij blijft echter net als hem woorden kopen om dit toch te proberen. De mens is als een vluchteling die zijn moedertaal niet meer kan spreken. Altijd zal hij streven naar eenwording met zijn bestaan, naar een ongemedieerde ervaring van het zijn - maar altijd zal hij daarin falen. Dat is de menselijk conditie; het gevoel altijd ook ergens anders dan in het heden te leven. In herinnering, fantasie en droom. De menselijke toestand; dat waarin kind en ouder gelijk zijn; de alomtegenwoordige existentiële angst voor de leegte en de chaos.

Tot zover mijn psychologisch-filosofische lezing van de film. Er is veel meer over te zeggen. Een politieke lezing is mijns inziens ook zeer wel mogelijk; zaken als het beleid over vluchtelingen bijvoorbeeld, of het gebrek aan revolutionaire zin van de jeugd. Maar deze duidingen kunnen wat mij betreft heel goed samengaan met die van mij, ze vormen als het ware laag op laag, tot een steeds dikkere interpretatie.

Een film met de nodige symboliek en poëzie, maar ik zie helaas vooral de miserie. De film is niet echt een leuke rit en het helpt niet dat de film meer dan 2 uur duurt. Af en toe wel een mooi shot, maar over het algemeen vrij grijs. dat past wel bij de film, maar mooi is het niet. De film lijkt wel verouderd. Bruno Ganz wordt hier helemaal gedubd, dat komt een film zeker niet goed. En de voice over is vrij irritant gedaan. Helemaal mijn ding niet dit.

Vanavond het genoegen gehad om deze film in de bioscoop op groot scherm te zien tijdens het retrospectief in Gent. Ik denk dat het 15 jaar geleden is dat ik de film zag, en e.e.a. was aan opfrissing toe. Ik heb weer genoten, al werd voor mij wel duidelijk dat deze film misschien net wat te gekunsteld en geforceerd is om zich met Angelopoulos' beste werk te kunnen meten. Desalniettemin, de metafoor van de dichter die woorden koopt van de dorpsgenoten omdat hij als banneling zijn moedertaal is vergeten, blijft voor mij één van de meest gedenkwaardige vondsten in de geschiedenis van de cinema.