
L'Armée des Ombres (1969)
Alternatieve titels: Army of Shadows | Army in the Shadows | Een Leger Vecht in de Schaduw
Frankrijk / Italië
Oorlog / Drama
145 minuten
geregisseerd door Jean-Pierre Melville
met Lino Ventura, Simone Signoret en Jean-Pierre Cassel
Leden van Franse verzetsgroep tijdens de Tweede Wereldoorlog kennen, uit veiligheidsoverwegingen, lang niet allemaal elkaars identiteit en moeten ook beducht zijn dat gearresteerde kameraden na martelingen door de Gestapo doorslaan, waardoor zowel bevrijdingsacties als onderlinge liquidaties uit voorzorg noodzakelijk blijken.
Trailer
https://www.youtube.com/watch?v=GYl2I0vVok4
Wanneer je deze, als ook andere ingevoegde media op de site wilt zien, dan moet je hier even toestemming voor geven.
Met het tonen hiervan wordt er mogelijk door een andere partij cookies geplaatst en/of wordt je ip-adres geregistreerd, zonder dat MovieMeter hier invloed op heeft. Lees ons privacybeleid voor meer informatie over hoe MovieMeter met je privacy omgaat.
Links
Zoek naar deze film op dvd/blu-ray op AmazonIMDb (8,2 / 21149)trailer (YouTube)boek (BoekMeter)Deze film zit nu in moviemeter pakket service.
Of beter; schaf deze geweldige film gewoon aan. Kost geen drol.

De manier waarop Melville gebruik kan maken van stilte is me al, in iets grotere mate, eerder opgevallen in de enige andere film die ik van hem zag: Le Cercle Rouge. Melville weet een scéne waarin het volkomen stil is op het tikken van een klok na zo bloedstollend spannend te maken waardoor het haast lijkt of je zelf aanwezig bent. En juist dat tikken van de klok is het die de scéne maakt. Dat soort achtergrondgeluidjes maken je één met de film en zorgen dat je meer opgaat in datgene wat je ziet. Verder is er ook weinig muziek aanwezig in de film, maar de momenten dat er wel muziek aanwezig is tilt dit de sfeer van de scéne op precies de juiste manier weer wat omhoog.
Deze film straalt gewoon zoveel professionaliteit uit en is gewoon zo mooi in beeld gebracht dat het het grootste gedeelte echt een genot is om naar te kijken. Ook het feit dat Melville zelf deel uitgemaakt heeft van de verzetsgroep draagt bij aan de geloofwaardigheid van het portret dat hier geschept wordt.
De rustige manier van vertellen moet je wel liggen en kan in het begin even wennen zijn. Ook sprong de film op sommige momenten een beetje van de hak op de tak waardoor het lastig te volgen kan zijn. Daarmee is eigenlijk het grootste minpunt van de film wel genoemd, sommige stukken waren ook een beetje saai maar veel moeite om daar door te komen was absoluut niet nodig.
Al met al een zeer sterke film die veel meer bekendheid zou moeten genieten. Raak steeds meer geïnteresseerd in deze regisseur en ga zeker in de toekomst meer van hem zien. 4*
Fraai en doeltreffend gebruik van de groen/blauw/grijstinten, het maakt de beelden van verlaten landwegen en smalle straatjes op een stemmige manier toch zeer sfeervol en het sluit goed aan bij de eigenlijk vanzelfsprekende kille en grauwe toon van een film als deze.
Het verloop van het verhaal vond ik zo nu en dan wat lastig om te volgen. Maar gek gezegd, eigenlijk doet het verhaal er niet eens zo heel veel toe, het is vooral een schets van gebeurtenissen rondom een aantal leden van het Franse verzet. Ik was er van onder de indruk hoe hard en genadeloos deze mensen soms waren, ook noodgedwongen moesten zijn. Het waren uiteindelijk toch ook allemaal maar "gewone" mensen, die uit liefde voor hun vaderland en hoop op vrijheid soms de meest onmenselijke beslissingen moesten nemen.
Het verteltempo ligt vrij laag, maar dat maakt wel dat elke scène de aandacht krijgt die hij verdient en bovendien zorgen het uitstekende acteerwerk van Lino Ventura en een aantal zeer beklemmende momenten er beslist voor dat je aandacht er wel bijblijft.
Een zeer aangrijpend relaas, dat realistisch aanvoelt en me vermoedelijk nog lang zal bijblijven.
Ik heb begrepen dat Melville tijdens de oorlog zelf in het verzet gezeten heeft en wellicht hebben zijn ervaringen daar hem parten gespeeld bij het maken van deze veel te afstandelijke film.
Het eerste kwartier vond ik geweldig schoon, daarna had ik het af en toe wat moeilijker. Ik had meermaals het gevoel dat ik ergens iets van het verhaal gemist had (?), maar waarschijnlijk kwam dit gewoon door de eerder onconventionele wijze van het voorstellen van een verhaal (in die zin dat het niet gewoon één duidelijk afgelijnd verhaal was maar veeleer een weergave van gebeurtenissen van een aantal spilfiguren in het Franse verzet). Desondanks was er iets in mij dat graag naar de film bleef kijken. Dat kan alleen maar een compliment voor de regisseur betekenen.
Het viel mij hier bijzonder op hoe alles zo mooi en juist in beeld gebracht werd. Nergens bijzonder 'experimenteel' ofzo, en toch viel het mij op. Geweldige kleuren, geweldige beelden, mooi in beeld brengen van de gebeurtenissen.
Ik ben normaal gezien altijd wel te vinden voor een sterk (duidelijk afgelijnd) verhaal, maar hier kon ik me wel tevreden stellen met wat ik kreeg, ... denk ik ...?
Moeilijk om te beoordelen...
Hij "verraadt" zichzelf, niet zijn eigen groep, om Felix te waarschuwen dat hij bevrijd wordt. Hij gebruikt ook niet de naam Jardie maar Dupont.
Beetje late reactie, maar toch wilde ik dat even rechtzetten.
Hij veraadt zichzelf omdat hij aan het begin afgesproken had mochten ze in de cel beladen beide een cyaankalipil zouden nemen. Felix had die niet vandaar dat hij 'm 'kwam brengen'.
Opererend in bleke, vale kleuren die elkaar uitsluitend het hoognodige vertellen. Zoals bij de kapper. Af en toe dat Melville een kalme voice-over inzet om de versteende mentaliteit van Gerbier te accentueren. Ventura's ijzige blikken en hardvochtige beslissingen doen de rest. De scène met de verrader gaat door merg en been. Praktisch en doelmatig. Dan maar met een doekje.
Melville neemt de tijd voor deze ijskoude wereld, z'n enscenering is imponerend (het stoeltje heeft niet voor niks de poster gehaald) en de timing van de verder best fraaie muziek is perfect. Als het hachelijk wordt is het stil en zo staan ook bij de kijker alle zintuigen op scherp. De reactie van Mathilde wanneer ze hoort over Lepercq, zegt alles over deze ingetogen, sobere parel.
Opvallend vond ik dat in een interneringskamp (van de bezetter) de Franse vlag wapperde.
Opvallend vond ik dat in een interneringskamp (van de bezetter) de Franse vlag wapperde.
Het kamp stond onder bewind van de collaborerende Vichy Fransen(zoals heel zuid-oost Frankrijk), zoals je misschien ook had op kunnen maken uit de kamp commandant.
De Vichy Fransen voerden de franse vlag zoals wij die kennen, de Vrije Fransen hadden de franse vlag met daarin het Lotharingskruis
Het kamp stond onder bewind van de collaborerende Vichy Fransen(zoals heel zuid-oost Frankrijk), zoals je misschien ook had op kunnen maken uit de kamp commandant.
De Vichy Fransen voerden de franse vlag zoals wij die kennen, de Vrije Fransen hadden de franse vlag met daarin het Lotharingskruis
bedankt voor deze info!
Ik had L'Armée des Ombres indertijd eigenlijk een beetje blind aangeschaft. De DVD was sowieso spotgoedkoop, maar de voornaamste reden van aanschaf was Lino Ventura. Zo'n klassebak uit de Franse cinema wiens films niet altijd even simpel te vinden zijn. Het was pas later dat me opviel dat hij dit keer onder regie van Jean-Pierre Melville speelde. Een mooie meevaller aangezien mijn kennismaking met de regisseur, Le Samouraï, een heerlijke film was. Weliswaar even tijd moeten vrijmaken vanwege de lange speelduur, maar hier dan toch eindelijk eens voor kunnen gaan zitten.
Vind Le Samouraï nog net een tikkeltje beter trouwens, maar voor de rest zijn het allebei enorm sterke films. Het interessante aan L'Armée des Ombres is dat het geen heroïsch beeld van het verzet oproept. Geen ultieme ontsnappingspogingen die alle wetten van de logica tarten, één reddingspoging wordt simpelweg geannuleerd omdat een dokter zijn toestemming niet wilt geven om de patiënt te verhuizen, maar gewoon een stel mensen die tegen wil en dank in een oorlog zijn beland. Geen bordkartonnen personages, iets wat nog eens geweldig wordt versterkt met de interne monoloog van Gerbier, en een oerdegelijk plot. Ben normaal absoluut ook geen fan van 'en met dat personage gebeurde dat en na de gebeurtenissen overkwam dat personage nog dat' opsommingen aan het einde van de film maar ik merkte dat het me bij Gerbier en de zijnen effectief wel raakte. Sowieso is de stijl van Melville wel ideaal voor deze film. Hoewel het natuurlijk moeilijk is om al echt van een lijn te spreken terwijl ik nog maar 2 films uit het oeuvre van Melville heb gezien, is er iets enorm herkenbaars aan de film. Die grijstinten, dat koele van de personages, ... Erg leuk.
Ondertussen mijn 6e film die met Lino Ventura zie en hij heeft me eigenlijk nog geen enkele keer teleurgesteld. Hier en daar duikt hij wel eens op in een mindere film (Cadaveri Eccellenti schiet me zo meteen te binnen) maar als acteur is hij altijd heerlijk op dreef. Hier is dat niet minder waar en Ventura trekt de film naar zich toe. Die scène met het executiepeloton waar hij met zichzelf palavert of hij gaat lopen of niet.. Heerlijk gebracht door Ventura. Het zou echter verkeerd zijn om te zeggen dat hij de enige spilfiguur is in het geheel aangezien acteerkanon Simone Signoret ook uitmuntend is. Verder nog sterke bijrollen van Paul Meurisse en Jean-Pierre Cassel.
Zonde eigenlijk dat Melville zo vroeg gestorven is. Hij heeft weliswaar wel een deftig oeuvre achtergelaten, maar volgens mij zit de kans er wel in dat hij één van mijn favoriete regisseurs gaat worden. Moet maar eens achter Le Cercle Rouge gaan, lijkt me ook nog wel een uitstekende film te zijn.
4*
Een scène die me zo bijblijft is wanneer Gerbier in Londen een pub binnenstapt waar de mensen blijven dansen ondanks er buiten een heftig bombardement aan de gang is. De werkelijkheid wordt plots heel surrealistisch en ik denk dat met leven in tijden van oorlog dit gevoel vaak voorkomt.
Het lot van Mathilde is wrang en staat symbool voor de opoffering die het verzet gebracht heeft voor het vaderland. Weer een interessante film van Melville en net als alle andere films van hem geef ik hem een 3,5*.
De ontsnappingsscène met Ventura uit handen van de Duitsers vond ik daarentegen zeer onrealistisch.
De opoffering van Jean François en de daarop volgende bevrijdingspoging voor Felix die misloopt waardoor de opoffering van Jean François nog zwaarder weegt, en de teleurgestelde wrange acceptatie van die mislukking door Mathilde, Le Bison en Le Masque vind ik mischien wel de beste scène.
Goede film!
4,5