Le Salaire de la Peur (1953)

Oké de grunt. Maar dat wil toch niet zeggen dat een film racistisch is, omdat er een aantal personen in de film racistisch opmerkingen of racistische grapjes maken (zoals Kos ook al aangaf).

Daarbij dragen die opmerkingen/grapjes ook nog eens bij aan de geloofwaardigheid van de film, want ik denk dat er in die situaties in het werkelijke leven ook dergelijke grapjes gemaakt werden/worden. Of je ze grappig of pijnlijk vind doet er volgens mij niet toe.

Precies. Als blanke westerlingen in een film in de 17de eeuw Afrika binnenvallen heb ik ook graag dat ze iedereen daar apen en weet ik veel wat voor scheldnamen noemen want dat deed men toen. Gewoon een realistische weergave.

Voor een eerste keer gezien en ik vind hem wel overschat. Het eerste deel is een beetje rommelig in de zin van dat je niet weet waar de film naartoe wilt, al vond ik het eigenlijk ook nooit saai. Ik vond ook dat er heel veel personages geïntroduceerd worden, en daar heb ik het wel moeilijk mee. Nadien wordt het beter, met een tweede deel dat zijn tijd neemt voor de actie en de hindernissen, zoals je ook in le trou terugziet. Tegenwoordig moet het allemaal rap, rap, rap met hippe montages. Het einde is overbodig en knullig. Zeker geen topfilm, alleen al door dat einde.

Naar mijn smaak een vrij bombastische film die te lang duurt. Het voelt wat gedateerd aan, al heeft de film wel stevige ingrediënten. Interessante personages, een boeiend middenstuk en hier en daar prachtige shots. Maar het tempo zit niet goed en het verhaal wordt door de lange duur weinig interessant. Misschien dat later een nieuwe kijkbeurt voor een opwaardering kan zorgen.

Wow! Wat een film. Totaal niet verwacht een stukje verloren gewaand jeugdsentiment terug te vinden want één blik op die scenes van die vrachtwagens onderweg en ik wist precies wat er ging gebeuren. Aangename verassing dat ik deze film kennelijk als tienjarige,vermoed ik, al eens gezien heb, toen onwetend wat voor film en titel maar wel grote indruk achterlatende, en hem dan zo weer terug te vinden.

Het begin is inderdaad wat rommelig en vaag, wie is wie, wat doen die mensen behalve niets en behoorlijk arm leven waardoor ze extra graag dat baantje willen, maar mede door de taal kan het erg vaag en niet boeiend overkomen tot de brand zich aan dient en er mensen gerekruteerd worden om de gevaarlijke opdracht uit te voeren.

Prima film daarna, spanning, actie, mannen die het niet aankunnen, heldenmoed en emotie. Fantastische film voor die tijd, let wel 1952, en voordeel vind ik altijd van films uit die tijd, alles is echt. Maak die film nu met computeranimatie en het zal snel neigen naar over the top, maar dit is the real deal. Gave film mensen, echt een gave film.

Regisseur Henri-Georges Clouzot filmde in Zuid-Frankrijk, maar weet op voortreffelijke wijze de drukkende en zweterige tropensfeer neer te zetten van Zuid-Amerika.

In de jungle van van Zuid-Amerika worden vier mannen in twee vrachtwagens op pad gestuurd. Ze moeten nitroglycerine naar een afgelegen olieveld vervoeren. Door de grote rivaliteit tussen de mannen komt de bezorging van het gevaarlijke middel in gevaar en ook ieder kuiltje in de junglewegen kan al fataal zijn.

Het begin van het verhaal, waarin de onsympathieke personages geïntroduceerd worden, is wat traag. Maar zo gauw de reis is ingezet, volgt een aaneenschakeling van magistraal geënsceneerde actiescènes, zinderende spanning en sterk acteerwerk. Deze zwart-wit Thriller / Avontuur film, won de BAFTA, de Gouden Beer en de Gouden Palm.

Leuk.

Ik kijk ze niet veel, de zwart wit films. Soms wil ik ze nog weleens een kans geven, hier vanwege de top 250 notering. En gelukkig maar ook, want ik vond hem verrassend leuk om te kijken. Ik zal er niet raar van opkijken als deze zomaar een remake krijgt.

Eerste Clouzot ervaring, misschien kijk ik Les Diaboliques nog wel een keer. Deze film uit 1953 weet soms spannender te worden dan de meeste films boven de 2010. En dat is knap, want meestal voel ik ze niet zo. De goede versierde scenes zorgen ook voor nodige spanning.

Knap cameragebruik soms, acteerwerk wel ok, soms wat houterig zoals het karakter Linda. In het algemeen duurt de inleiding misschien iets te lang, maar de finale is dan ook sterk met het middenstuk meegeteld. Erg leuke film, aanrader voor zwart wit fans.

Ik ook niet

Sorcerer (1977)

Le salaire de la peur was voor mij een totaal onbekende film. Dankzij Cinema Canvas deze miniklassieker kunnen bekijken van Henri-Georges Clouzot. In het begin had ik wat moeite met de film die erg traag start. Het is eigenlijk vanaf de rit met de explosieven dat het interessant begint te worden.

Twee duo’s rijden door de jungle om hun goedje af te leveren. Dit is niet zonder gevaar en heel wat obstakels kruisen hun weg. Vooral de magie tussen Mario en Mr. Jo is erg aandoenlijk en grappig. Tijdens de roadtrip komt hun ware aard, vooral die van de bange Mr. Jo, naar boven. Mario daarentegen is de onbezonnen macho die wel ziet hoe het afloopt. De spanning tijdens de roadtrip is groot en houdt de kijker op hun puntje van zijn stoel. Zo zijn het rotsblok, de modderpoel en die hangbrug erg leuke taferelen.

De film is niet altijd even geloofwaardig en bij het omgaan met de nitroglycerine is men niet altijd even consequent. Blijkbaar zou er ook een ingekleurde versie bestaan, maar het zwart-wit stoorde me allerminst. Ook het einde was prima en verrassend, geheel naar het beeld van Mario eigenlijk.

Vrachtwagens en nitroglycerine

Een aantal jaar geleden had ik me aan L'Enfer d'Henri-Georges Clouzot gewaagd. Een documentaire over L'Enfer, een film met Romy Schneider en Serge Reggiani in de hoofdrollen maar die nooit door Clouzot werd afgemaakt. Als documentaire op zich niet zo bijzonder, maar wel een interessant beeld van hoe een film (bijna) tot stand komt. Ik was altijd al van plan om me nog eens aan iets van de regisseur te wagen en het is uiteindelijk Le Salaire de la Peur geworden. Waarom? Gewoon omdat het één van de meest mooiste titels in de geschiedenis van de cinema is.

De film zelf moet echter wat op gang komen, zeker het begin in het café is redelijk taai om door te komen. Het wordt pas interessant wanneer onze vier vrijwilligers in hun vrachtwagen kruipen en vanaf dan laat de ware Clouzot zich zien. De 'strijd' tussen de twee duo's blijft boeien en het is vooral de evolutie in de relatie tussen Mario en Jo die erg beklijvend wordt neergezet. Redelijk onvoorspelbaar ook en dat had ik niet meteen verwacht. Je voelt/weet natuurlijk dat één van de twee vrachtwagens de rit niet gaat overleven maar de dood van Luigi en Bimba komt dan toch nog op een ietwat onverwacht moment. Ook het einde waar Mario verongelukt nadat hij ligt te zigzaggen over de weg zie je nogal aankomen, maar dat wordt dan vakkundig genoeg in beeld gebracht om niet als storend te ervaren. Sowieso eigenlijk best wel een aantal iconische scènes met de beenbreuk van Jo als spreekwoordelijke hoogtepunt, beklemmend stukje cinema is dat.

Vreemd om zo'n jonge Yves Montand te zien eigenlijk. Ik heb al een handvol films met de Franse klassebak in de hoofdrol gezien, maar nagenoeg allemaal uit de jaren '70 of '80. Fijn om te zien dat hij op jonge(re) leeftijd ook al overtuigend genoeg was om een film te dragen. Hoewel, dat is niet helemaal waar. Met Montand is absoluut niets mis maar er zijn nog andere acteurs die hun steentje zeker en vast bijdragen. Zo is Charles Vanel indrukwekkend als Jo (het verschil in de manier waarop hij de film binnenkomt en hoe hij hem verlaat is geweldig) maar ook Folco Lulli en Peter van Eyck drukken als de rivaliserende chauffeurs zeker en vast hun stempel. Verder nog een ietwat vreemde romance tussen Mario en Linda (een rol van Véra Clouzot, de vrouw van) waarbij het nut van de karakteruitdieping van die laatste me een beetje ontging.

Tof! Had er met het taaie begin geen goed oog meer in maar Clouzot heeft me naar het einde toe compleet weten draaien. Fijn dat er toch nog films bestaan die je langzamerhand compleet in hun greep krijgen. Een aantal geweldige scènes (de obstakels op de weg vormen het hoogtepunt) en natuurlijk een cast die geweldig op elkaar is ingespeeld. Heb hier denk ik ook nog ergens Les Diaboliques rondzwerven, dat wordt de volgende Clouzot waar ik me aan ga wagen. Moet er maar eens werk van maken.

Kleine 4*

Knap gemaakte film op vlak van sfeeropbouw en fotografie. Het is een vrij lange film die zijn tijd neemt voor de exploratie van de karakters, en met een tweede deel waarin de spanning te snijden is. Met een grandioze finale. Ik heb de gekleurde versie bekeken en vind die op zich mooi. Was me tijdens het kijken niet bewust dat het origineel gefilmd is in zwartwit, maar bij bepaalde scenes had ik wel het idee dat het om een typische noir scenes ging die beter tot hun recht zouden komen in zwartwit. Zoals de scene waarin een caféganger gefilmd wordt met schaduwstrepen op zijn lichaam veroorzaakt door licht over de typische lamellen.
Mijn emotionele verbondenheid met de film was wel niet zo groot, al met al kon het mij niet veel schelen wat er met Yves Montand en co. gebeurde.

Deze film is zeker het bekijken waard en wordt vaak in 1 adem genoemd met 'Les Diaboliques', samen de twee internationaal bekende klassiekers van Clouzot. Mijn voorkeur gaat wel uit naar Les Diaboliques die voor mij toch mijlenver boven deze film staat, al gaat het natuurlijk wel om verschillende genres. De ene is een actie thriller en de andere heeft het meer met psychologie en suspense.

Degelijke film. In tegenstelling tot velen vond ik juist de aanloop naar het transport het meest interessant. Een wereld met flink wat armoede wordt daar getoond waar iedereen z'n brood probeert te verdienen. Om die reden beginnen de hoofdpersonages aan een gevaarlijk maar lucratief transport van explosieven, wat zeker goed en spannend wordt gebracht, maar dat zich zoals elk transport wel een beetje laat raden. Tijdens dat spannende transport is het wel fijn dat er een ontwikkeling van de onderlinge relaties zich voordoet en dat de druk van hun levensgevaarlijke opdracht op hun psyche continu merkbaar is.

Het begin speelt zich af in een Zuid-Amerikaanse migranten-stad, waar het armoedige leven zich rond de plaatselijke kroeg/hotel afspeelt. Grappig dat de migranten hier Fransen en Amerikanen zijn die daar op zoek zijn naar werk. Het toont verder een vrij rauw beeld wat me niet ondenkbaar lijkt in het Latijns-Amerika van de jaren '50.

Qua taalgebruik zullen velen smullen aangezien er altijd kritiek is op Duitsers die geen Duits spreken. Hier spreekt iedereen de eigen taal, en met iedereen bedoel ik iedereen... De film schakelt constant en in volledige willekeur tussen Frans, Engels, Duits, Italiaans en Spaans. Een waar drama als je het mij vraagt, ik versta al die talen redelijk, en dus helaas goed genoeg om er gek van te worden, na de seconden dat het duurt om een taal te herkennen moet je alweer omschakelen naar een andere, en dat met een niet altijd volmaakte ondertiteling in taal X die uiteraard wegvalt telkens als taal X (of iets wat erop lijkt) wordt gesproken . De uitspraken met enorme accenten helpen daarbij niet, zoals o.a. die dame die zogenaamd alleen Spaans spreekt maar de taal helemaal niet beheerst en duidelijk alle zinnen fonetisch uit haar hoofd heeft geleerd en met zwaar Engels accent uitspreekt, zonder te weten wat ze zegt. Dus nee, geef mij maar een film waar de belangrijke dialogen hooguit in 2 talen worden uitgesproken door acteurs die die taal daadwerkelijk beheersen, want dit werkt niet.

Afgezien daarvan is het een hele degelijke film, met fraai camera- en acteerwerk. Terecht een klassieker. Ruime 3,5*.

Andermaal gezien, blijkt dat ik een ingekleurde versie op de kop getikt heb, maar dat mag de pret niet drukken. Blijft een boeiende film. Las trouwens dat de film door vertragingen en ziekte tijdens de opnames 50 miljoen Franc over het budget ging. De regisseur brak zijn enkel, zijn vrouw had last van haar hart en opnames lagen ook geruime tijd stil door regenval en overstromingen, Het zou overigens opgenomen worden in Spanje maar dat weigerde Montand vanwege het Franco-regime dat daar heerste, er werd uitgeweken naar zuid-frankrijk. Dan werd er voor release in Amerika 21 minuten uit de film geknipt.

Las nu ook dat Friedkin ook nog een versie gemaakt heeft genaamd Sorcerer met Roy Scheider. Nu toch ook wel erg nieuwsgierig naar aangezien die film ook hele aardige beoordelingen krijgt.

Hé, er zit een knop op je TV (remote control)
In een oogwenk staat je scherm op zwart-wit.

Franse avonturenfilm met enkele kenmerken van het poëtisch realisme. Behaalt hetzelfde niveau als Sorcerer en streeft het op bepaalde vlakken zelfs voorbij. Het minst overtuigende aspect is zonder twijfel de lange intro die alle personages en hun hopeloze leefwereld onthuld. Het acteerwerk tijdens de eerste veertig minuten is matig tot tenenkrommend, (neven)personages komen karikaturaal over en veel scènes en dialogen konden ingekort of volledig weggelaten worden. Gelukkig stijgt het niveau exponentieel naarmate de film vordert. De angst waarnaar de titel verwijst wordt uitstekend weerspiegeld, de obstakels zijn bloedstollend en de wisselwerking tussen de vier personages is doorlopend interessant. Vooral Jo en Mario doorstaan elk een ruwe 'character arc' die het verloop een bijzonder zwaarmoedige ondertoon bezorgt. Hun emotionele rollercoaster is één van de belangrijkste steunpilaren van deze film. Ook de verschillende obstakels en manoeuvres die ze trotseren doen tegelijk likkebaarden en huiveren. De rotsscène, het wankele platform, het 'wasbord' en natuurlijk de macabere krater vol olie zijn quasi perfect uitgevoerd en zorgen ervoor dat de angst voelbaar wordt. Hier en daar wat ongelukkige toepassingen van rear projection, maar het mag de pret niet drukken, zeker aangezien het merendeel op locatie is gefilmd. Het typische downer ending kon beter zijn geëindigd met het shot van Mario die neervalt voor de vlammenzee. De remake heeft weliswaar de fantastische soundtrack van Tangerine Dream, een betere intro en ook de brugscène blijft onovertrefbaar. De twee films zijn aan elkaar gewaagd en blijven even nazinderen.

Het eerste gedeelte is ronduit saai langdradig en je vraagt je meerdere momenten af waar dit nou naartoe moet .
Wannneer de rit eenmaal begint komt de film tot leven , of beter gezegd het lijkt net of je ineens naar een andere film zit te kijken .
Het eind is natuurlijk verre van een happy end maar dat zag je op dat moment wel aankomen .