Le Dernier Métro (1980)

Was dit niet Truffaut's ode aan Hitchcock? Ik weet niet meer zeker of ik deze gezien heb (misschien heb ik een andere film in m'n hoofd), dus kan er niet op stemmen.

Ik zag het er niet in.

Beetje late reactie, maar dat was La Mariée Était en Noir (volgens CineBooks tenminste, zelf niet gezien).

De film is zeer geprezen, maar ik vond 'm eigenlijk behoorlijk vervelend.

Zeer mooie, tedere en intieme film. Dit is niet meer de Truffaut van 'jules & jim' die per se zichzelf wil manifesteren als avant garde en een destructie van de klassieke stijl wenst, maar in plaats van dat jong geweld is rijpheid en beheersing gekomen. Moeilijk te zeggen wat het effectiefst is. Feit is wel dat uit alles Truffauts liefde voor de cinema, het theater, het detail en het acteren blijkt. Zoals dat ene moment waarop (de geweldige) Depardieu spreekt op het podium en we in de verte zijn stem horen weergalmen, bijna onopmerkbaar. Kleine details, maar ze getuigen van een groot meesterschap. Een schare prachtige karakteracteurs doet de rest. Een pareltje. 4*

A story of love and conflict

Toen ik gisteren in het programmaboekje keek zag ik dat ze een film met Truffaut gaven. Ik kon de naam niet direct plaatsen maar toen herinnerde ik me dat hij medeverantwoordelijk was voor het boek Truffaut/Hitchcock. Hoog tijd dus om eens iets van zijn hand te zien maar uiteindelijk is het toch een teleurstelling geworden.

Het begon nochtans wel goed. Truffaut slaagt erin om het hele theatergebeuren redelijk interessant neer te zetten maar waar hij niet in overtuigt is om de angst voor de Duitsers echt voelbaar te laten worden. Ik kreeg nooit het gevoel dat ze op elk moment konden binnenvallen. Wanneer ze dan uiteindelijk binnen vallen geraken ze er ook wel op een simpele manier vanaf door gewoon ergens in een soort van container te gaan schuilen... Op het einde wordt je nog even op een leuk zijspoor gezet doordat je hoort dat Lucas is gestorven en Bernard zijn geheugen is kwijtgeraakt maar spijtig genoeg blijkt dan dat het een opgevoerd toneelstuk is en dat Steiner een staande ovatie krijgt. Ik had toch liever het toneelstuk gehad. Ik weet niet goed waarom maar dat had volgens mij meer in de rest van de sfeer van de film gepast. Net zoals het einde waar zomaar even terloops wordt verteld wat er met een aantal personages totaal niet in de film paste. Ook is de speelduur een tikkeltje aan de lange kant om echt de gehele tijd te boeien, vooral als de film op een redelijk laat uur wordt gegeven.

Vroeger kende ik Gérard Depardieu eigenlijk alleen als Obelix van de Asterix en Obelix films en was hij in mijn ogen dus niet zo'n geweldige acteur. Gelukkig ben ik tot inkeer gekomen want de laatste tijd begin ik hem meer en meer te waarderen. In Jean de Florette is hij op het randje van het geniale af en ook hier zet hij weer een ijzersterke rol neer. Hij komt echt op een hoogtepunt wanneer Deneuve weigert tegen hem te spreken en hij wanhopig probeert om het terug goed te maken. En dan komen we automatisch aan het tweede toppunt van de film, Catherine Deneuve. In Belle de Jour en Les parapluies de Cherbourg een bloedmooie vrouw en ook hier respectievelijk 13 en 16 jaar ouder nog altijd zeer aantrekkelijk maar tegelijkertijd ook een geweldige actrice. De rest van de bijrollen zijn ook goed gevuld maar staan uiteindelijk toch wat in de schaduw van de twee hoofdrolspelers.

Mijn eerste Truffaut is een feit en jammer genoeg ook een twijfelgeval. Depardieu en Deneuve brengen de film zeker naar een hoger niveau maar daar staat het ietwat saaie verhaal weer tegenover. Misschien dat ik hem met een herziening wel meer weet te waarderen.

2.5*

Ironisch genoeg is het theater niet alleen maar het leidend voorwerp van de film. Ook de film zelf is nogal theatraal.

Wanneer de acteurs geen repetities staan te houden of een opvoering doen, zijn ze wel 'achter de schermen' met elkaar dialogen aan het opratelen.

Daar moest ik aanvankelijk nogal inkomen. Pas geleidelijk aan, wanneer het 'belangrijke' stuk wordt geoefend en opgevoerd, met alles er omheen, verweven o.a. met de schuilende hoofdproducent, begon ik pas in de film te geraken.

Het is op z'n minst een bijzondere film, dat wel.

Het onbreekt het aan sfeer en spanning in deze film.

De driehoeksverhouding komt te laat, de verdwijning van Lucas te vroeg.

Kleine teleurstelling van de grote Truffaut.

Desondanks kun je dit geen onvoldoende geven, daarvoor zit het net weer te goed inelkaar.

Uitstekende film van Truffaut, waarin hij de toneelwereld gebruikt om het leven te schetsen tijdens de Duitse bezetting van Parijs. Prachtig acteerwerk van Gérard Depardieu en een stralende Catherine Deneuve. Ook Truffaut’s vertrouwde cameraman Néstor Almendros levert opnieuw prima werk af.

Minstens zo goed als z’n tegenhanger over de filmwereld La Nuit Américaine.

Vanavond te zien op TV > ARTE > 20:15 uur (Franstalige en Duitstalige versie)

Meteen gevolgd door een documentaire over Truffaut, en later nog: L'Amour à Vingt Ans (1962)

Dit alles in het kader van een ARTE Truffaut avond.

Parijs, 1942. De zwarte markt, het verzet, de jodenvervolging... De laatste tram moest men halen om de avondklok te respecteren tijdens de Duitse bezetting.

The show must go on. Theater als een vorm van escapisme. De dialogen uit het toneelstuk "La Disparue" komen uit La Sirène du Mississippi.

Marion Steiner (Catherine Deneuve) is een sterke vrouw die zelf het theater zou kunnen leiden. Haar ondergedoken echtgenoot behandelt haar echter als een marionet die zijn bevelen uit moet voeren. Ze begint een afkeer te voelen voor deze controlefreak die vanuit zijn schuilplaats het toneelstuk en haar leven blijft regisseren. Ze voelt zich aangetrokken tot haar tegenspeler Bernard (Gérard Depardieu), schijnbaar een flierefluiter maar eigenlijk zeer ideologisch. Veel artiesten zullen zoete wraakgevoelens ervaren bij de scène waarin hij de antisemitische criticus te lijf gaat.

Een komisch nevenpersonage is manusje-van-alles Raymond (Maurice Risch). Hij deed me denken aan Jomme Dockx in De Collega's. Nadine (Sabine Haudepin) is een jonge actrice die elk rolletje aanneemt omdat ze het wil maken.

De beperkte omgeving en de duistere schuilplaats zorgen voor een claustrofobisch sfeertje. Ik zou niet geraden hebben dat dit een film van Truffaut is. De muziek van George Delerue wordt spaarzaam maar effectief gebruikt.

Het misleidende einde herinnert de kijker eraan dat hij naar fictie zit te kijken.

Kroniek van een theatergezelschap tijdens de oorlogsjaren en jodenvervolging door de nazi's.

Eigenlijk voortkabelende film zonder enig climax en die op het einde zo een documentair en geschiedkundig allure krijgt.

De schitterende cast doet zijn faam alle eer aan, het camerawerk is minitieus verzorgd, de dialogen klaar en duidelijk, maar naar mijn gevoelen mist dergelijk werk een zekere ziel.

Matig tevreden.

Achter-de-schermenfilms, ik heb er helemaal niets mee. Veel mensen zijn gecharmeerd van films als All That Jazz (1979) of Birdman (2014), maar aan al die films vind ik weinig aan. François Traufauts Le Dernier Métro is ook zo'n film. Het verhaal gaat over een Joodse toneelregisseur die moet vluchten voor de Duitsers, en die zich maandenlang verschuilt in de kelder van het theater. Zijn vrouw (Catherine Deneuve) bestiert het theater, waar ze in een stuk met een veelbelovende acteur (Géard Depardieu) speelt.

De dreiging van de Duitsers is echter nergens in de film aanwezig, en de film wordt nooit spannend. Ik had moeite het verhaal te volgen en wist regelmatig niet of ik nu naar het toneelstuk zat te kijken of naar de verwikkelingen van de hoofdrolspelers. Ik kon mijn ogen nauwelijks openhouden. Een gemiste kans. Jammer, want Truffaut heeft ook erg aangename films gemaakt. 1*