Zelig (1983)

Erg goed uitgespeelde one-joke-movie. Het zogenaamde archiefmateriaal ziet er geloofwaardig uit, wat alleen maar bijdraagt aan de kracht van de film. De film had zeker niet langer moeten duren. Als je niet beter wist, zou je deze nepdocumentaire nog geloven ook.

Hoewel ik lang niet alle films van Allen even geslaagd vind, zitten zijn films vaak volgestopt met originele uitgangspunten en goede ideeen. Zo ook hier. Erg vermakelijk, goed bedacht en knap gemaakt. 4 sterren. Robert Zemeckis, Eat your heart out!

Zalige Woody Allen. De 'documentaire' is briljant in beeld gebracht. Allen weet de oude nostalgische sfeer - zoals ie vaker heeft laten - prachtig op het scherm te brengen. Het gebruik van archiefbeelden is briljant gecombineerd met het opgenomen materiaal, en alles ziet er schitterend uit. We zien hem zelfs naast Hitler verschijnen! Inhoudelijk is ie ook zo ongelofelijk sterk. Het kameleonidee is natuurlijk zoiezo al een briljante metafoor voor een groot menselijk/maatschappelijk probleem, maar daarnaast laat ie ook genoeg kritiek doorschemeren; de allesverdraaiende media, de verschrikkelijke hypes, de massa die altijd op zoek zijn naar een held en een zondebok; het o zo tolerante Amerika staat hier met z'n broek naar beneden. Maar het is ook gewoon heerlijk komisch. De transformaties zien er geweldig uit, de liedjes zijn hilarisch, en het wordt een waar genot als we de witte kamer sessies bekijken, waar we Woody dan eindelijk in de rol van Zelig (en anderen) zien kruipen. Leukste was toen hij onder hypnose was; `No more pancakes...` Briljant werk, zowel technisch, inhoudelijk als op komisch gebied. Meesterlijk!

4,0*

Het 'mocumentary' concept is in Zelig tot in de puntjes uitgewerkt: zeer gedetailleerd, zowel de interviews als de archiefbeelden ogen authentiek. Hier moet enorm veel werk in gegaan zijn. Bovendien is de opzet op zich erg origineel (nagedaan door Forrest Gump) en inhoudelijk best interessant, op vlak van maatschappijkritiek dan.
Maar of de film echt grappig is? Helaas slechts sporadisch. Ik vond de humor bij momenten zelfs nogal geforceerd komen. Ook de voiceover wordt al snel eentonig (ook al duurt de film maar 79 minuten) en ik hoor Allen vooral graag neurotisch ratelen: in deze film heeft hij nauwelijks een speaking part. Daarnaast speelt hij een heel ander personage dan gewoonlijk, veel minder hectisch en zelfbewust.
Al bij al is de documenaire aanpak dus het grootste nadeel van de film. Een gewone lineaire film had waarschijnlijk leuker geweest.

juist sterk dat je in deze film Allen nu en dan neurotisch ziet doen maar het niet kunt horen. Dat versterkt het documentaire karakter.daarnaast ben ik het totaal met je oneens dat een gewone lineaire film leuker was geweest. (gaat er dan ook een beetjeom wat je dan onder leuker verstaat). Het gehele verhaal, het onderwerp, alles hier leent zich juist voor een documentarevorm. dat maakt Zelig zo sterk. Alslineaire film was het gewoon flauwekul geweest.

Nogmaals, ik vind de aanpak origineel en de uitwerking briljant. Maar echt 'grappig' vond ik het helaas zelden..

...........ik ben blij dat ik blijkbaar een aantal kritiekpunten in je eerdere post heb weggenomen

Knap gemaakte mocumentary van Allen.

Ik ben het eigenlijk wel helemaal eens met de mening van Yeyo. Op de uitwerking van de film is niets aan te merken. De film is ontzettend knap gemaakt en Allen weet zichzelf enorm goed in de oude opnames te verwerken. Zo goed zelfs, dat het niet van echt te onderscheiden is. Daar moet echt een enorm werk ingezeten hebben. Het verhaal is daarnaast op papier best absurd. Maar ik kan me bijna niet voorstellen dat iemand die Allen niet kent hier in zou trappen, maar goed dat weet je natuurlijk nooit.

De film zelf heeft zeker enkele grappige momenten, maar is over de gehele linie toch wel minder grappig dan ik hoopte. De transformaties zijn erg goed gedaan en ook het moment dat bekend wordt dat Zelig verschillende kinderen en vrouwen heeft, is best hilarisch. Daar tussendoor vond ik de pogingen tot humor vaak wat minder geslaagd. Ook de voiceover begint ondanks zijn authentieke stem richting het einde wat te vervelen.

3,0*

Op zich wel leuk bedachte, goed uitgewerkte, sfeertreffende en inhoudelijke mockumentary, maar als ik deze vergelijk met Forgotten Silver vindt ik die toch beter uitgewerkt en geloofwaardiger. Ik wist van beide films dat ze niet echt waren, maar Zelig had ik gelijk door natuurlijk, maar dat komt omdat Allen zichzelf er in laat rondlopen. Juist de typische Allen-grappen vond ik hier beetje misplaatst, al moest ik wel vaak grinniken.

Maar in tegenstelling tot Forgotten Silver is deze mockumentary niet bedoelt om mensen op het verkeerde been te zetten. Men wist van te voren al dat het een nepdocumentaire was, waar Forgotten Silver aanvankelijk als een echte documentaire op televisie werd vertoond. Zelig is vooral een klein experiment in vorm, waarbij de docustijl ook een contrast creëert die het absurdisme alleen maar vergroot. Dit is bedoelt als absolute nonsens.

Ik ken Forgotten silver niet en kan dus niets zeggen over de vergelijking. Maar wat The One Ring hier aangeeft klopt natuurlijk als een bus. Alleen al het feit dat Allen zelf de hoofdrol speelt geeft aan dat dit niet serieus moet worden genomen. Ook de 'ziekte' van de hoofdpersoon is natuurlijk flauwekul. Ik zie deze film dan ook niet zozeer als een poging mensen op het verkeerde been te zetten door de film een documentaire-achtige vorm mee te geven, maar meer als een poging om een eigenlijk volstrekt flauwekul-verhaal op een bijna geloofwaardige wijze te brengen. En daarin, vind ik, is men geslaagd. Het feit dat het quasi-positief wordt gebracht en toch nog een aantal erg leuke grappen bevat, maakt dit alleen maar sterker.

Blijft een erg leuke en origineel bedachte Woody Allen film.
Zeker anders dan zijn andere werk, wat humor betreft grijpt Woody hier wat meer terug naar zijn begin films, het lijkt zelfs wel of de stem van de voice over de zelfde is als in Take the Money and Run?
Vind deze film erg leuk uitgewerkt, Woody was hier zeker erg creatief bezig

Wel jammer vond ik dat het laatste half uur meer over de relatie ging tussen Zelig en Farrows personage, had nog wel wat meer Zelig verkleed partijen willen zien

Half sterretje eraf, blijft ongetwijfeld 1 van zijn betere maar toch net geen 4,5.

Heel knap gedaan. In het begin had ik wat moeite om erin te raken, maar als je eenmaal gewend ben aan de vorm dan is het erg amuserend. Het is niet altijd even makkelijk om het te volgen doordat het geluid vaak niet al te best is, en er veel geschakeld wordt tussen interviews, 'archiefbeelden', stukken tekst en andere dingen, maar daardoor blijft het wel heel de rit interessant en boeiend.

De jaren 20 is goed uitgebeeld, de muziek is passend en leuk, heel creatief. Wel iets te lang, maar ach.

4*

wat een overheerlijke Allen was dit weer! Prachtig sfeertje in een zeer originele feelgood movie. Dikke aanrader:

7,8/10

Inmiddels al drie keer gezien en hij lijkt iedere kijkbeurt alleen maar grappiger te worden. Heerlijk absurdisme en het jaren '20-sfeertje blijft ook heerlijk getroffen worden, mede dankzij die liedjes die rond Zelig's hype gemaakt worden. Een Allenfilm die wat meer aandacht verdient wat mij betreft. Ik verhoog naar 4,5*.

Ik moest bij deze film nogal denken aan de film "The Rutles" van Eric Idle. Maar de Monty Pythons zijn toch meer gespecialiseerd in het maken van melige namaak documentaires. Al doet Woody Allen erg zijn best, maar ik zie hem toch liever bezig met zijn eigen specialisme. Eindeloos ouwehoeren over relaties.

Leonard the Lizard, see him running across the floor

Tranen in m'n ogen gewoon. Briljante komedie!

Oh... the pancakes!

Ik ben altijd wel te vinden voor een Woody Allen film. Cinema Zuid blijkt daar ook wel zin in te hebben, want Zelig is alweer de derde feature die ze laten zien in ongeveer een half jaar en mij hoor je in ieder geval niet klagen! Zelig was een titel van de neurotische regisseur die ik nog niet kende, zit met 13 geziene films ook nog maar een het tipje van zijn oeuvre, maar ik laat me graag verrassen. Ik had geen idee waar de film over ging gaan en dan is Zelig toch wel wat een vreemde zit te noemen.

Het bizarste aspect aan de film moet ongetwijfeld de Nederlandse voice-over zijn. Nu speelt Cinema Zuid wel vaker de originele filmspoelen (dankzij de Cinematek in Brussel) af zoals ze indertijd bij ons in de cinema zijn terecht gekomen, maar blijkbaar is dit dus oorspronkelijk in ons land uitgebracht met een Nederlandse voice-over. Erg bevreemdend in ieder geval, maar het geeft het mockumentary gehalte net dat beetje extra doordat het realisme hierdoor nog naar een hoger niveau wordt getrokken. Sowieso ook knap hoe Allen er in slaagt om zich geloofwaardig in allerlei situaties toe te voegen. Een combinatie van archiefmateriaal, special effects en het oprakelen van legendes (Saul Bellow onder andere) doen je denken dat dit echt een documentaire is. Vraag me af of iemand het in de jaren '80 effectief heeft geloofd. Soit, leuk gedaan in ieder geval, maar wel een beetje jammer dat ik het op den duur wel wat had gehad met de escapades van onze kameleon. Gelukkig beseft Allen zelf ook dat hij de film niet kan laten duren en houdt hij het op nog geen 80 minuten.

Hoewel Leonard Zelig het hoofdpersonage is van de film, is hij eigenlijk niet zo nadrukkelijk aanwezig als je zou verwachten en ondergaat hij de dingen gewoon. Slimme keuze in ieder geval aangezien Zelig als kameleon door het leven gaat en Allen is in de sporadische momenten in zijn vertrouwde stijl bezig. De meeste aandacht gaat naar Mia Farrow (in de 2e van 13 samenwerkingen die ze met Allen had) en die doet het behoorlijk. Voor de rest eigenlijk veel bekende koppen uit de legendarische jaren '20 van F. Scott Fitzgerald, Allen haalt hier trouwens het enige bewegend materiaal dat van Fitzgerald bestaat boven, en Babe Ruth.

Leuke gimmick dus, maar het blijft een one trick pony die me op den duur niet meer kon bekoren. De eerste cut van Zelig werd afgerond op ongeveer 45 minuten en ik geraak het gevoel niet kwijt dat dat inderdaad misschien beter had geweest. Nu moest Allen nog een hoop archiefmateriaal toevoegen om aan een respectabele speelduur te geraken en het sleept wat op den duur.

3*

In het Woody Allen-komedie retrospectief in EYE vertoond op 35MM en dus de originele versie met Nederlandse voice-over van Arnold Gelderman. Gaf wel weer een extra dimensie. Toch wel heel leuk en onderhoudend met steeds als het wat repetitief dreigde te worden weer een originele vondst.

De enige film met Susan Sontag zag ik - wist ik niet meer.

En eindelijk eens het fragment herzien dat ooit in de eerste of tweede MovieMeter contest zat en ik niet had herkend - kameleontische film natuurlijk

Ik was vandaag in EYE en die Nederlandse voice-over haalde mij helaas compleet uit de schwung van de film. Juist de Engelstalige van Patrick Horgan maakt de film af i.m.o.

Mochizuki Rokuro, had jij er tijdens het kijken van de film ook een gratis intro + een horde lachende psycho-analytici bij?

We kunnen alles worden, maar hoe weten we eigenlijk wat er bij ons past, laat staan, wie we überhaupt zijn? Én als we iets denken of willen, durven we het dan ook uit te voeren of ons kwetsbaar op te stellen door erover te praten? Of conformeren we ons en bluffen we ons door onze levens door te kiezen voor de weg met de minste weerstand?
Dit zijn vragen die Woody Allen centraal stelt in deze mockumentary over Leonard Zelig.
Allen goochelde met deze uitgangspunten en kwam tot een originele invalshoek: Zelig kiest tegelijkertijd - onbewust - voor zowel de weg van de meeste én de minste weerstand door én zichzelf te zijn én door zich volledig aan te passen aan degenen in zijn nabijheid. Voor de buitenwacht is hij een menselijke kameleon, maar voor zichzelf is hij niemand.
Vandaar past hij zich aan uit angst voor eenzaamheid 'er' niet bij te horen. Zelig bluft zich niet alleen moeiteloos met woorden door elke situatie, maar ook lichamelijk adapteert hij zich razendsnel om zijn gesprekspartner zo volledig mogelijk te spiegelen. Dit alles in de hoop op totale acceptatie.

Het eerste gedeelte van de film met de pratende hoofden die 'anekdotes' oprakelen is grappig en duurt net lang genoeg om als opstap te dienen naar de psychologische duiding van het geval Zelig in de tweede helft. Dan acteert Allen in bewegende beelden en krijgt zijn personage meer cachet. De gesprekken zijn zeer sterk: het psychoanalytische gesprek en het interview van de tv met de moeder van de psychoanaliste.
Deze scènes steken de droom met de Amerikaanse droom, de moeder en de journalist, en met het begrip identiteit an sich, de scène bij de psychiater. De hele film uit overigens onderhuids kritiek op de massamedia en de beeldvorming die onrealistische verwachtingen in de hand werkt bij haar publiek. De media werken simpelweg volgens het principe Jantje lacht Jantje huilt, omdat dat nou eenmaal verkoopt, en ze berichten dus alleen over de de uitersten: de opkomst en de val.
Zo vertellen ze eerst over Zelig als rariteit, vervolgens veroordelen ze hem publiekelijk door al zijn misstappen breed uit te meten om hem ten slotte weer te fêteren als landsheld.
Het is een mooi paradoxaal einde dat nadrukkelijk niet moraliserend wil zijn, - Zelig redt zichzelf door zijn aandoening- een van Allens latere films heet niet voor niets 'Whatever works'. Het stamt van Camus' idee dat alles wat ervoor zorgt dat je jezelf niet van het leven beroofd het leven zin geeft.
Zeligs toetreding tot de Nazi's is trouwens zeer ontluisterend. Hij voelt zich aangetrokken door de landelijke verbroedering die verandering teweeg wil brengen in een land in depressie. Hij valt voor acceptatie van de organisatie waarbinnen hij een betekenis en perspectief krijgt. Hiermee wordt Zelig een hyperbole personalisatie van de mens in zijn algemeenheid. Hitler werd immers democratisch gekozen. En precies dit maakt Zelig een goede maatschappelijke, filosofische en psychologische satire.
Want Zelig, de media en iedereen op de wereld opereert op het snijvlak van solisme en conformisme. Deze neigingen zijn als magneten met dezelfde polen die dicht bij elkaar worden gehouden, ze raken elkaar niet door het magnetisch veld ertussen. En precies dit veld is wat we ons individu noemen.

5•

Hahah, die scene met Hitler .

Mooie mockumentary, jammer dat Woody's latere films allemaal wat meer 'gewoontjes' werden.