Decasia (2002)

Een film met nogal fanatieke liefhebbers, zo merk ik her en der online.

Overdonderend.

Decasia valt te spiegelen met geluidsartiesten als Philip Jeck en William Basinski (The Disintegration Loops) en met visuele artiesten als Peter Tscherkassky (Outer Space), Martin Arnold en Stan Brakhage. Bill Morrision’s film is een studie/meditatie op oud filmmateriaal, dat door de tijd verteerd, verrot en kapot gevreten is. Door dit verval wordt het beeld uit zijn originele context verheven en is het mogelijk het als abstracte beeldtaal te interpreteren en zo een eigen wereld te creëren. Muzikaal gezien horen we een symfonie, soms kabbelend, op andere tijden eclectisch en naar een climax werkend.
De beelden worden thematisch gerangschikt (zo zien we beelden van ceremonieën, verblijde mensen, droevige mensen, arbeiders et cetera). Het vergaan van het materiaal loopt vaak in ritme met de muziek, wat meer dan eens tot echt geniale passages opbouwt. Het vervormen van het beeld, wat personages misvormt, uitrekt, delen van het beeld verhult en andere delen opvreet doet soms zowat fysiek pijn.

Absoluut geweldig interessant en fascinerende film. Sommige stukken zijn geslaagder dan andere (het ene moment was ik totaal aandachtig, het andere dreven mijn gedachten wat weg), maar uiteindelijk bouwen al de shots, scènes, passages, bouwstukken op tot een uniek en memorabel geheel.

Zéér fascinerend project. De vergelijking van Danuz hierboven met werk van Brakhage of Basinksi's The Disintegration Loops lijkt makkelijk gemaakt en zijn ook nooit ver weg. Zelfs een vergelijking met Pagano's Umfeld zou ik weinig vreemd vinden. Toch komt Decasia van een totaal andere kant.

In tegenstelling tot al die andere artiesten is Bill Morrison op een andere manier uniek in zijn werk. Niet per se in wat hij laat zien, maar te meer in hoe hij dit maakte. Want wat heeft hij eigenlijk gemaakt? Niet zoveel, eigenlijk. Het meest fascinerende van heel Decasia is dat de beelden die wij zien authentiek archiefmateriaal is waarmee de tijd zijn gang kon gaan. Waar Umfeld visueel interessant is omdat het gemaakt is om samen te spelen met geluid en muziek, is de muziek in Decasia interessant omdat het gemaakt is samen te gaan met al bestaande beelden.

Het gaat dan ook niet om de beelden zelf, maar om de beschadiging ervan. Het is ook niet vreemd dat wij werkelijk alles en nog wat zien; een kamelen karavaan, dansers, shamisen speler, een geboorte door een keizersnede, nonnen, mijnwerkers, vliegtuigen, parachutisten en meer. Het ene moment is het beeld gevult met Brakhage achtige abstracte vormen waar het originele beeld nog maar in enkele frames (!) herkenbaar is, terwijl andere slow-motion beelden lijken op negatieven.

Maar nog veel fascinerender zijn echter de beelden welke lijken te reageren op de beschadiging van de originele film; een bokser die stoten uitdeelt tegen een muur van distortie welke de boksbal totaal opgeslokt lijkt te hebben, mensen die kijken naar een auto welke weggezogen lijkt te worden naar een andere dimensie, twee mannen die naar elkaar kijken waarvan er een uit elkaar getrokken wordt of een mijnwerker die met een stuk gereedschap steen wegwerkt wat resulteert in het afbrokkelen van de rand van de film.

Decasia wordt veel vergeleken met Reggio's Koyaanisqatsi, maar in vergelijking met die film voel ik hier geen geforceerde toon. Al willen veel mensen die op een of andere manier wel vinden; Je zou dit kunnen zien als een registratie over leven, dood en hergeboorte. Een kritiek over verval van de wereld. Dat zal allemaal wel - heel leuk en aardig, en met wat voor reden Morrison dit ook maakte; ik heb hier vooral van kunnen genieten.

De minimalistische muziek gecomponeerd door Michael Gordon doet op momenten denken aan Godspeed You! Black Emperor maar is uniek op zich. Zijn symfonie lijkt net als de beelden langzaam te vergaan om op het laatste moment met een climax te verdwijnen. Net als de film begint, eindigt deze met een roterende Indische danser begeleidt door een zwevende toon van een viool. Als het beeld daarna zwart wordt is het enkel stil en leeg. Zo'n vreemd gevoel heb ik lang niet gehad; na een constante prikkeling van oncomfortabele geluiden en hypnotiserende beelden is alles ineens weg.

Fascinerend. Niet overal constant even sterk, maar verder "supervet".

4.0/5.0

Introductie over Decasia op Youtube.

Ligt het aan mij of was dit best ook wel een beetje creepy?