Jungfrukällan (1960)

Ik zie dat er hier nogal veel verschillende reacties zijn gegeven op het ontstaan van de maagdenbron aan het slot van de film. De een ziet het als een herbevestiging van Bergmans gebruikelijke afwezigheid van God, terwijl andere hierin juist een teken van Gods bestaan zien. Ik stond in ieder geval echt vreemd te kijken bij dit slot. Ik interpreteerde het als een daad van God en eerlijk gezegd blijf ik daar om meerdere redenen bij, zelfs al past het niet helemaal in Bergmans oeuvre.

Ten eerste vind ik het gewoon een typisch Bijbels symbool. Gelovigen verliezen door een ernstige gebeurtenis hun geloof in God (en er zitten nogal wat ernstige gebeurtenissen in de Bijbel, verkrachting en moord zijn geen bewijs dat God niet bestaat, wat hier wel als argument aangevoert wordt). Na de moord op de herders wil Von Sydow echter de balans herstellen en toont hij opnieuw zijn geloof in God (die hij tijdens de moord natuurlijk wel uit het oog verloor) door te beloven een kerk te bouwen op de plaats van verkrachting. Daar vloeit dan vervolgens een vruchtbare bron uit, waarin de personages hun ziel symbolisch kunnen reinigen. Ja, ik weet 100% zeker dat Von Sydow éérst de kerk belooft te bouwen en dat daarna pas de bron begint te stromen, tenzij er verschillende versies bestaan van de film, maar dat lijkt me sterk. Het maakt nogal veel uit welke gebeurtenis eerst plaatsvond voor de betekenis van de film, maar dit doet denken aan Gods beloning voor gelovigen die na extreme narigheid en zelfs zonden hun God niet uit het oog verloren hebben.

Daarnaast las ik op IMDB, op het forum, dat Bergman zelf dit later een van zijn mindere films vond, hoewel hij er aanvankelijk tevreden over was. Hij zou problemen hebben met het script, dat hij voor de verandering niet zelf schreef. Het probleem zat hem in het einde, dat Bergman niet aangepast zou hebben en hij vond het achteraf slecht van hem dat hij een film maakte waarin God niet uiteindelijk niet zwijgt. Ik weet niet hoe betrouwbaar de mensen op het IMDB forum over het algemeen zijn, al sprak de bewuste gebruiker dat hij het uit een bepaalde biografie had gehaald. Maar toch tekenend dat Bergman dit zelf zag als een religiebevestigende film.

Zelfs al zou dit op deze manier een thematisch gigantisch afwijkende film van Bergman zijn, feit blijft dat het een krachtige film is. Opvallend rechtlijnig voor deze regisseur, zeer simpel in opzicht, maar nergens minder indrukwekkend. Symboliek blijft niet achterwege, verder, maar heeft minder de nadruk dan in een Persona of Tystnaden. De verkrachting en moord op het meisje, de worsteling met de boom, de moord op de herders: geweldige scènes. En wat filmt die Bergman toch mooi in zwart-wit. De Maagdenbron is iets minder bekend dan vele Bergmans (al lijkt dat op MovieMeter mee te vallen), maar hij is zeker de moeite waard.
4*

Laat ik even dit belachelijk spoilerige plot aanpassen.

Ook als jouw interpretatie van de film klopt, valt dat afwijkende volgens mij wel mee. Je ziet in de films van Bergman vaak naast zijn twijfel toch ook wel zijn religieus besef gereflecteerd.

Bijvoorbeeld in Als door een donkere spiegel.

prachtige kleine film.

1 van de weinige Bergman's die ik wel helemaal kon volgen.

Derde Bergman, eerste tegenvaller. De afgelopen weken zat ik Bergman op handen en voeten te dragen, doordat Het Zevende Zegel en vooral Wilde Aardbeien een diepe indruk hadden gemaakt. Enthousiast begon ik dan ook aan De Maagdenbron, maar helaas ben ik hier heel wat minder jubelend over dan over de andere twee.

Het probleem zit 'm in verschillende dingen. De eerste helft van de film is slechts een inleiding voor het slot, en een behoorlijk beroerde inleiding ook nog. Hier vond ik de personages en dialogen uiterst oninteressant, en de veels te naïeve Karin tegenover de hapklare badguys stoorde zelfs. Het is natuurlijk interessant, om het vrome in een bos te laten ontmoeten met het slechte in de wereld, maar echt heel interessant uitgewerkt vond ik het niet. Dan ontpopt het als een wraakverhaal, wat al een stuk interessanter is. Een slechte zet was om die herders te laten vragen waar ze woonde, waardoor de toevallige ontmoeting met de familie wel wat stupide overkomt.

Vader is verscheurd en bestrijd het onrecht met onrecht. Vervolgens begint het schuldgevoel te knagen, net zoals bij de anderen. Maar alles blijft onbesproken waardoor het aan de oppervlakte blijft (dit is natuurlijk een gedurfde statement, om een Bergman oppervlakkig te noemen. En aangezien er genoeg interessante berichten hier staan, zal ik uiteindelijk mijn woorden terug moeten nemen maar zo kwam het op mij over.) Dan kan ik wel bij elk shot van een zwarte kraai of een tak een diepere laag gaan zoeken, maar dat lijkt me dan wat vergezocht. Pas in de spetterende eindscène komen de werkelijke vragen, worstelingen, en een mogelijk antwoord naar voren. Dit is dan ook zonder twijfel het hoogtepunt van de film, hoewel ik God's (mogelijke) antwoord dan weer wat dubieus vindt. Wanneer alle vragen terugweerkaatsen op onszelf zonder antwoorden waar we met onze eigen demonen moeten vechten (zoals in Het Zevende Zegel), biedt dat voor veel interessantere stof.

Naast de eindscène springen er nog een paar scènes eruit, zoals de - al vaak eerder genoemde - scène met de boom, die ik vooral visueel erg mooi vond, de symbolische betekenis laat ik even voor wat het is. Helaas vond ik dat er verder weinig te beleven viel op visueel vlak. Acteerwerk verschilde enorm, maar vooral de vader en moeder vond ik erg sterk (i.t.t. Karin). Nu ik hier zo alle reacties lees vind ik veel interessante interpretaties en uitdieping van symboliek. Maar voor mij heeft het niet goed gewerkt. Dat maakt het natuurlijk niet slecht, het is een zeer degelijke film. Misschien zal ik bij een herziening (wat er voorlopig niet in zit aangezien ik nog zoveel van de man moet aanschouwen) mezelf voor de kop slaan als ik dit terug lees, maar voor nu een

3,0*

Mijn 8e Bergman dit en deze is weer wat beter dan de laatste twee die ik van hem zag. Ook toegankelijker trouwens, ik had vooraf een redelijk zware film verwacht, maar dat bleek reuze mee te vallen.

Ik vind het trouwens best een aparte film tussen zijn genre. Ik had namelijk niet echt een soort van wraakfilm verwacht van hem. Dat is het natuurlijk ook niet helemaal, maar toch zit dat er zeker heel erg in verweven. Het verhaal vond ik behoorlijk interessant en de uitwerking is dat ook wel. Bergman gebruikt hier af en toe sterke beeldtaal met af en toe wat symboliek daarin verweven. Erg sterk is het moment dat de vader zo'n boompje heen en weer staat te schudden. Symbolisch tot en met, en daarnaast nog eens prachtig gefilmd.

Best een goede film dus. Jammer alleen, dat het acteerwerk soms wat overdreven theatraal overkwam en ook de personages vond ik niet altijd even sterk. Desondanks krijgt de film toch een hele dikke voldoende.

3,5*

Ik wil het hier toch wel even opnemen voor Last House on the Left, want ik heb het gevoel dat er vaak nogal minnetjes gedaan wordt over bepaalde b-films/horrorfilms en dat dit niet altijd terecht is. Eerst en vooral geef ik je gelijk dat Jungfrukällan meer in de diepte gaat en meer ingrediënten bevat, het hele religievraagstuk op kop. Maar om nu te zeggen dat in "Last House" geen moraal of emotie zit vind ik een stap te ver: net zozeer als bij deze film worden er vraagtekens geplaatst bij de echte moraliteit van de mens, recht/onrecht,... Bovendien gaat het er in Craven's klassieker een pak brutaler en venijniger aan toe, wat niet naar ieders smaak is, maar wat in mijn ogen absoluut geen minpunt hoeft te betekenen. Het maakt de film en zijn boodschap voor mij eigenlijk net iets verontrustender. Daar waar Bergman in deze film weer typisch Bergman is - hij laat dat Godthema precies niet los in deze periode -, kiest Craven voor een meer directe aanpak en legt op die manier net iets meer de nadruk op de verderfelijke zijde die elke mens ergens wel heeft (en waarbij je je als kijker op dat moment vragen kan stellen of dat menselijk aspect minder verderfelijk is wanneer het "rechtvaardiger" (de ouders van het slachtoffer) zou zijn).
Hoe dan ook was het een aangename verrassing om te ontdekken dat deze film de "oorspronkelijke versie" van Last House on the Left is.


Voorts is in menig goed gevulde post al alles gezegd wat moet gezegd worden over de meest indrukwekkende scènes en de symboliek (waarbij ik trouwens The One Ring volg wat het einde betreft). Al vond ik persoonlijk ook de scène waarin de knecht de herdersjongen vertelt over de angsten en twijfels van de mens erg goed.
Qua beelden doet Sven Nykvist het weer erg goed en vooral in het tweede deel van de film worden de juiste pauzes gelegd en erg gericht geacteerd. De film heeft zijn tijd nodig om echt op gang te komen, wat er voor zorgt dat de film nét geen 4* scoort.
Maar dat de Maagdenbron wat mij betreft weer een erg mooie Bergman is (maar het op vlak van godskritiek bv. absoluut moet afleggen tegen de Avondmaalgasten), dat staat buiten kijf. Een ijzersterke 3,5* dus.



3,5*

Ik voel me altijd een beetje een sukkel als ik begin met een regisseur die heel erg bekend is in de wereld van films. Deze film is dan ook voor mij moeilijk te beoordelen, omdat het aan de ene kant toch wat verouderd aanvoelt -voor mij althans, ben denk ik een van de weinige- en hoe het christendom centraal staat vind ik eerder vervelend dan dat ik het gevoel krijg dat Ingmar Bergman zijn geloof met passie vertoont, een beetje het gevoel of ik als 5-jarige op een camping zit en een videoband van mijn grootmoeder zit te kijken om me te leren over christendom niet om de fans van deze film te beledigen- want de film had zeker ballen voor het gewoon on-screen tonen van een verkrachting, had ik niet verwacht voor een film die meer dan 50 jaar oud is. Ook de cinematografie vond ik erg mooi, erg goed zwart-wit contrast.

Het is me goed bevallen, maar ik heb erg mijn twijfels of de andere Bergman films wat voor me zijn.

(PS, wat heb ik een verschrikkelijke hekel aan filmbeschrijvingen die het hele verhaal verklappen, zoals op de achterkant van mijn DVD-hoes)

Deze Bergmann heeft mij minder overtuigd dan andere. Op von Sydow na vond ik de cast en het spel bv. absoluut niet zo geweldig, soms zelfs storend (met name van Karin en de moeder), in tegenstelling tot wat anderen hierover schreven. Het geheel kwam mij uiterst weinig natuurlijk over, met als enig mogelijk excuus dat het om de gestilleerde verfilming van een middelleeuwse sage gaat. Maar dan nog...

Thematisch vond ik de film wel knap. Centraal hierbij is de rol van het jongetje, dat volgens mij de belichaming is van het hoofdthema van de film: ieder mens is ertoe gedoemd, of hij wil of niet, zijn kinderlijke onschuld te verliezen, en is uiteindelijk éven schuldig, éven machteloos daartegenover, en dus uiteidelijk ook even... onschuldig... (Doet mij bijna denken aan het hoofdthema van Kafka.)

Het verwondert mij dan ook een beetje dat over de rol van het jongetje in de film tot nog toe zo weinig werd gesproken op deze site...

Sfeervolle bewerking van een middeleeuwse ballade, waarbij mij wederom de prachtig scherpe belichting van veel authentiek aandoende scènes opviel.

De Middeleeuwen vormden al eerder een passende achtergrond voor Bergmans preoccupatie met christelijke geloofstwijfel. Huizinga veronderstelde in zijn Herfsttij dat dit tijdperk gekenmerkt werd door een bepaalde hartstochtelijkheid, een felheid van het levensgevoel, die latere perioden zouden ontberen. Misschien dat de 'scherpte' van die tijd gereflecteerd wordt in de heftige dramatiek van dit verhaal, waarbij ik met name die geloofstwijfel, hier in de persoon van Max von Sydow als Herr Töre, zeer sterk uitgebeeld vind.

Het element van de tegenstelling heidendom / christendom daarentegen komt - tenminste zoals het hier is uitgewerkt - op mij heel wat minder overtuigend over, met een ietwat overacterende Gunnel Lindblom als stiefdochter, en ook nog een éénogige sjamaan-achtige figuur, die Odin nog met volle overtuiging toegedaan zijn. Voor de ontvouwing van het drama lijkt mij deze verhaallijn zelfs tamelijk overbodig.

Wel een sterke rol dus van Von Sydow, evenals van Valberg en Pettersson als respectievelijk de moeder en de dochter. Die drie zetten hun karakters en hun onderlinge verhoudingen geweldig neer. Pettersson is prachtig als het verwende zondagskind, waarbij je je maar al te goed kan voorstellen dat zij enerzijds het licht in het leven van haar ouders is, en anderzijds als prinsesje op de erwt ook het bloed onder de nagels van anderen vandaan kan halen, en inderdaad tot misdaad kan aanzetten.

Bergman schijnt achteraf (dat wil zeggen in ieder geval een jaar of tien later) niet bepaald tevreden geweest te zijn over de film; met name het idee van een verzoening met God door middel van de bouw van een kerk op de plek des onheils vond hij 'artistiek oninteressant'. Hij noemde de film zelfs een 'slappe imitatie' van de door hem zeer bewonderde Kurosawa.

Ik weet het niet. Zoals gezegd, zit er een zekere onevenwichtigheid in het verhaal, met bovendien een schijnbaar nogal erg stichtelijke ontknoping, maar met name de centrale episodes (de misdaad, de wraak, en zeker ook de eindscènes) zijn wat mij betreft werkelijk adembenemend. Ook na herziening ben ik weer emotioneel zeer getroffen. Die diepe indruk heeft nog geen andere Bergman bij mij nagelaten. En een Kurosawa al helemaal niet.


Ik weet geen andere manier om te leven

Misschien is dat uiteindelijk wel de enige echte reden waarom Herr Töre, nadat hij en zijn vrouw getroffen zijn door het onbegrijpelijke noodlot, trouw blijft aan zijn geloof in een God die dit alles 'heeft laten gebeuren': het alternatief voor hem is een bestaan zonder hoop, in een zinloos universum, waarin alles wat je liefhebt, zo maar vernietigd kan worden.

Wie weet is het de essentie van het geloof: enerzijds een belediging van het gezonde verstand, een ergerniswekkende weigering de feiten onder ogen te zien, en zich uit angst voor de afgrond van het zinloze een rad voor ogen te laten draaien; en anderzijds die 'bergen verzettende' kwaliteit, die zichzelf een kader schept waarin menselijk leven, een cultuur, mogelijk is.

'Geloven' in die zin is een daad van schepping, waarbij het irrelevant lijkt of het gebaseerd is op een openbaring, een visioen, of een illusie.

Deze Bergman neigt qua vertelling naar een sprookje, maar dan wel een zeer naargeestig sprookje. Twee jonge meisjes (de één miskend en zwanger, de ander een knappe maagd) zijn op pad om kaarsen te brengen naar een kerk. Tijdens hun reis gebeurt er iets gruwelijks, wat deze film vervolgens een bittere smaak geeft, zoals je dat van Bergman gewend kunt zijn. Het thema geloof komt vanzelfsprekend aan bod en je merkt weer de alom aanwezige worsteling die Bergman hiermee heeft. Vond die twee dames niet heel overtuigend acteren, maar gelukkig is er een jonge Max von Sydow die de film toch nog naar een goed oordeel trekt.

Meest toegankelijke Bergman, deze 'Jungfrukällan''. Fijne, makkelijk weg te kijken film, waar ik persoonlijk niet heel veel meer achter wil zoeken. Uiteraard is de eindscene toch speciaal en mooi, met alle mensen die hun zonden willen wegwassen met water uit deze maagdenbron, maar een diepgaande indruk maakt het niet echt. Verder is deze prent gewoon magistraal geschoten, veel mooie plaatjes weer.

Mooi gefilmde, atypische Bergman. Behoorlijk rechtlijnig voor zijn doen, maar dat is helemaal zo vervelend niet. Ik las dat hij in zijn beide autobiografieën deze film amper noemt, wonderlijk.

Hoewel deze film Bergman een Oscar opleverde waaruit hij wel degelijk voordeel moet hebben kunnen putten bij de totstandkoming van zijn verdere films, lijkt hij hem dus zelf niet zo belangrijk te vinden. Ergens snap ik dat, het is geen meesterwerk, maar ik vond hem zeker sterke kanten hebben. Iets meer muziek op bepaalde punten in de film had ik niet erg gevonden en de plaatsing op de Top 500 Horror Movies op Icheckmovies begrijp ik ook niet helemaal, maar al met al was het zeker de moeite waard!

Max von Sydow speelt zijn rol prima, maar eigenlijk vond ik geen van de acteurs écht naturel, ook niet voor een jaren zestig film. Minpunt vond ik het klunzige gevecht op het einde, de manier waarop von Sydow zijn zwaard in de deur doet belanden doet je afvragen of hij ooit eerder met een zwaard heeft gezwaaid. Als je dat vergelijkt met mede-Scandinavier Viggo Mortensen die op zijn eerste draaidag gelijk de Weathertop scène van LOTR op moest nemen zonder ooit een zwaard vast te hebben gehad, dan is dit toch wel erg matig. Al draait het daar niet om bij deze film en is er totaal geen behoefte aan een episch zwaardgevecht, dit zag er gewoon wel erg zielig en nep uit.

Alsnog blijft er een meer dan aardige film over, die zeker Bergman fans toch wel een kansje zouden moeten geven. Je kan niet anders dan meeleven met vader en moeder die erachter komen wat de mannen die ze te eten hebben gegeven, en die nu overnachten in hun woning, die middag hebben gedaan.

Zowaar een vrij eenvoudig te volgen Bergman die allicht nog meer in zich heeft dan op het oppervlak te zien is, maar dat oppervlak is in ieder geval goed begrijpbaar met een rechtlijnige plot zonder al te veel gefilosofeer. Aardig verhaal, leuke sfeer en volledig geloofwaardig in de 14e eeuw, ondanks de weinig sets. Maar ook zoals vaker hij Bergman wel een film die me redelijk koud laat. Daarnaast ziet het er wel fraai uit, maar heel bijzonder is de film niet geschoten. 3,5*.

Volgens het voorwoord, gebaseerd op een ballade uit de dertiende eeuw, deze film die als hoofdthema godsdienstbeleving aanvoert.

Een verhaal dat daarom wel ruim voldoende interesse opwekt, daar waar het om bepaalde tegenstellingen haalt, maar daarnaast zijn toch ook de filmische kwaliteiten van een hoog niveau. Een verzorgde regie en keurig camerawerk zorgen voor heel mooie fotografische composities. Het wit-zwart met sfeerwekkende lichtschakeringen verhogen de beeldkwaliteit, zoals de stijlvolle scènes van de ganse groep aan tafel en de manier waarop de personages in close-up komen.

Expressief acteerwerk, zeker van Max von Sydow, maar eigenlijk de ganse cast ontsiert niets.

Ik weet niet zo goed wat ik moet denken van het einde. Toen Max von Sydow die toespraak naar God hield dacht ik dat het inderdaad weer zo'n film zou zijn over een mens die vraagt en een God die zwijgt. Maar dat met die maagdenbron vond ik dan wel een tegenvaller. Het lijkt nu op een religieaffirmerende film. Afgrijselijk.

Dit is zeker mijn minst favoriete Bergman. Jammer. Het is ook wel echt een heftig thema en ik zie die verkrachting liever niet nog een keer. Ik denk dat hij beter z'n eigen films kan schrijven.

Schrijfster Ulla Isaksson baseerde zich losjes op een legende uit de middeleeuwen, toen de kerstening van Zweden nog volop aan de gang was. Centraal staan de tegenstelling tussen christendom en heidendom en die tussen reinheid en onreinheid.

Ingeri (Gunnel Lindblom) staat voor onreinheid. De meid is letterlijk vuil en slonzig gekleed. Ze is buitenechtelijk zwanger en zelf een bastaard. Bovendien aanbidt ze de Noorse oppergod Odin. De pad die ze in de ovenkoek stopt, staat symbool voor hekserij. Ook de groteske brugwachter aanbidt Odin. Deze god werd vaak vergezeld door een kraai.

Karin (Birgitta Petterson) staat voor reinheid. Ze is maagd en mag kaarsen naar de kerk brengen ter ere van de Heilige Maria. Tekenen van christendom zijn het kruisbeeld, het gebed en de kapel. Een mirakel is het ontspringen van de bron, symbool voor het geloof. Een beeld van Töre aan tafel, geflankeerd door z'n vrouw en z'n knechten, lijkt op het Laatste Avondmaal van Da Vinci, met Max von Sydow als centrale Christusfiguur.

Het is de ongecensureerde versie van Roodkapje en de Boze Wolf. De verkrachting wordt expliciet getoond. Het is een van de weinige keren dat ik het erg vind dat een fictief personage vermoord wordt. Haar kleed is het herkenningselement waardoor alles onthuld wordt. Hoewel het christendom vergiffenis predikt, neemt Töre z'n toevlucht tot wraak. Op voorhand ondergaat hij echter een reinigingsritueel voor de zonde die hij zal begaan: hij geselt zichzelf met berkentakken, zoals de flagellanten. De scène waarin hij die jonge berk te lijf gaat is een ongeëvenaarde uiting van pure woede. Achteraf stelt hij de vraag waarom God kwaad toelaat in de wereld, maar toch geeft hij zich onvoorwaardelijk over aan het geloof. Deze visie is niet die van Bergman zelf; het hoofdpersonage hoeft geen weerspiegeling te zijn van de regisseur.

Cinematograaf Sven Nykvist gebruikte veel stilstaande cameraposities vanuit goed gekozen standpunten. Zo toont hij de aanranding doorheen de takken, uit het gezichtspunt van Ingeri. De bossen van de provincie Dalarnas boden een mooi decor, net als de wolken en het natuurlijke licht. De sobere muziek van Erik Nordgren is geïnspireerd door oude polyfonie.

De Maagdenbron leverde Bergman zijn eerste Oscar voor beste buitenlandse film op. Gek genoeg spreekt Bergman in zijn autobiografieën amper tot nooit over deze film. Achteraf vond hij het zelf maar teveel een Kurosawa-imitatie. Wat betreft het thema komt Rashômon natuurlijk al gauw om de hoek kijken. Maar goed, Bergman bewijst met De Maagdenbron dat imitaties soms beter kunnen zijn dan het echte werk. P.A. Lundgrens productiedesign verdient wellicht de meeste lof: het boerderijcomplex van het personage van Von Sydow en zijn familie ziet er fantastisch uit, zo ook de watermolen waar de reis zich langs begeeft. Maar ook Nykvists cinematografie mag niet terzijde worden geschoven. In zijn eerste volledige samenwerking met Bergman weet hij namelijk het optimale uit de locaties te halen waarbij vooral de dramatische close-ups met diepzwarte achtergronden gestalte geven aan de hel en verdoemenis.

Als liefhebber van Bergman heb ik deze film te lang laten links liggen. Zeker dat ik ook nog eens een guilty pleassure heb voor Wes Craven zijn Last House on the Left. Maar daar knelt het schoentje ook wel ergens een beetje. Ik kijk misschien wat te veel shock cinema om nog door een film als deze ingepalmd te worden. Ook door het kennen van het verhaal door Last House on the left en vaak typisch andere rape & revenge films, wordt dit snel een voorspelbaar iets.

Maar ik heb het ook proberen binnen zijn tijdsbeeld te zien. Want de film is dus heel erg gedateerd. Maar Bergman zou zijn naam niet eervol houden als hij er met momenten iets heel bijzonders mee kan doen.
Het is visueel een sterke film en Bergman is de enige die het verhaal eervol heeft gehouden in de Middeleeuwen.
Ook Max von Sydow weet mij weer helemaal te overtuigen, die man geeft zijn personages altijd een bijzondere karakter mee.

De film kent veel sterke momenten en overtuigd voor een groot deel. Maar voor mij voelt het net weer te verouderd om er helemaal in op te kunnen gaan.
Maar zeker een dikke 3.5* kan ik overtuigd aan deze film geven.

Ik kan niet anders dan me volledig te vinden in de recensie van Dievegge. Wat mij betreft de Bergman die me het meeste tot nu toe ligt. Daar zal de allegorie van het verhaal rond geloof en christendom niet vreemd aan zijn. Het christendom en het heidendom worden hier gepolariseerd voorgesteld, zowel visueel als verbaal. Ingeri is de belichaming van het heidense. Karin is de maagdelijke pure onschuld.
Het geloof staat centraal. Ook de twijfel hieraan en de boetedoening of de vraag tot vergiffenis komen hier sterk naar voren. De zwarte kraaien loeren net als de duivel om de hoek om zonde en twijfel te zaaien.

Technisch een typische Bergman denk ik met fraai camerawerk. De scène waarbij de vader worstelt met de boom heeft naast zijn symbolische waarde ook filmisch artistiek iets moois. Met die zwartwit beelden is het niet altijd duidelijk of de lucht toen grijs of onheilspellend was.

Het doden van de herders verliep een beetje knullig, maar we hebben hier ook te maken met een vrome boer die ondanks zijn haat en verlies, blijft twijfelen. Knap einde ook waarbij de bron de zonden wegwast van de gelovigen en zondaars. Mooi!

Ingmar Bergman's films zijn niet eenvoudig voor de gemiddelde filmkijker. Hij mengt invloeden uit theater met expressionisme zodat zijn films soms lijken op Shakespeare vol symboliek. Ook deze Jungfrukällan valt daar mee onder. Al is het wel wat toegankelijk in verhouding met andere films.

De film draagt nogal wat symboliek, zoals ik net schreef. En ik lees enkele interpretaties, vooral in de richting van religie. Voor mezelf is het uiteindelijk wat ik er zelf uit haal dat telt, niet per se wat de boodschap is die je er in zou moeten lezen. Al hoop ik door Bergman's intenties te lezen, iets meer te begrijpen van zijn werk. Tegelijk moet je zo'n film ook niet te veel uitleggen, de film moet zelf kunnen spreken.

Op zich wel een goeie film, waar ik bij een nieuwe kijkbeurt nog meer zal uit kunnen halen. Bergman zal nooit mijn favoriete regisseur worden. Maar ik zie stap voor stap meer de schoonheid in zijn films.

Deze staat al enige tijd op mn 'to watch' list, de ouderdom zet zulke films vaak op de lange baan, maar moet er nu maar eens van komen, gewoon omdat het gegeven me wel aanspreekt, het is toch soort van rape-revenge film, allé staat toch in de rape revenge lijst van IMDb.

Dan lijkt ineens Se7en op een 'buddy cop'-film lijstje zo gek nog niet.

Haha

Je moet van dit soort films houden, al is het verhaal op zich wel aardig bedacht.