Cape Fear (1962)

Dit is de beste Hitchcock-thriller die Hitchcock niet zelf maakte en ik denk dat The Master Of Suspense zelf ook enorm genoten zou hebben van deze geweldige thriller. Cape Fear is het bewijs dat geen enkele regisseur in zijn ééntje een topfilm kan maken, daar heb je een uiterst bekwame crew voor nodig. Producer Gregory Peck was dolblij dat Bernard Herrmann, destijds Hitchcocks huiscomponist die de onvergetelijke scores van Vertigo, North By Northwest en Psycho op zijn naam had staan. Hij levert een uiterst effectieve score af die behoorlijk doet denken aan Psycho. De montage was in handen van David Tomasini, die ook al zes keer met Hitchcock had gewerkt en precies wist hoe hij door middel van het montageritme de spanning enorm kon opvoeren. Maar deze film is vooral een triomf voor Gregory Peck, een grote filmster uit films als Moby Dick en The Guns Of Navarone die in 1963 een Oscar zou winnen voor zijn glansrol als Atticus Finch in To Kill A Mocking Bird.

Peck kocht de filmrechten van het boek ‘The Executioner’ en kwam al snel tot de conclusie dat de titel ongeschikt was. Hij bedacht zich dat films met een geografische naam vaak veel succes hadden, zoals ‘Dodge City’ en‘Rio Bravo’. Hij pakte een landkaart, zocht de rivieren af naar een beschikte naam en kwam zo op ‘Cape Fear’ uit. Hij besefte bovendien dat de schurkenrol veel aantrekkelijker was en dat zijn tegenspeler de film zou stelen, maar hij accepteerde dat zonder problemen, omdat het de film ten goede zou komen. Hij werkte wel met regisseur Thompson aan het script om zijn karakter te versterken, omdat die sterk genoeg moest zijn om de schurk aan te kunnen. Tenslotte bemoeide hij zich niet met de regie, simpelweg omdat dat niet zijn werk was. Het is lovenswaardig dat een filmster van het kaliber Gregory Peck zo gemakkelijk zijn ego opzij stelde in het belang van de film.

In Cape Fear verschijnt de pas vrijgelaten Max Cady [Robert Mitchum] na ruim 8 jaar cel opeens bij de rechtbank om de openbare aanklager Sam Bowden [Gregory Peck], de man wiens getuigenis doorslaggevend was in Cady’s veroordeling, te laten weten dat hij een rekening komt vereffenen. Bowden zoekt hulp bij politiechef Mark Dutton [Martin Balsam, ook al een Hitchcock-favoriet] in de hoop Cady het leven zo lastig te maken dat hij zich bedenkt. Maar Cady kent de wet nu door en door en blijkt vastberaden om wraak te nemen. Het kat-en-muis-spel tussen Cady en Bowden neemt steeds onaangenamere vormen aan en wanneer Cady zijn bedreigingen richt op Bowdens vrouw Peggy [Polly Bergen] en tienerdochter Nancy [Lori Martin] moet het wel komen tot een directe confrontatie tussen de twee mannen.

Gregory Peck is een imposante verschijning, met zijn lengte, zijn strenge blik en zijn autoritaire stem en daarom was het noodzakelijk om een acteur te vinden die zelf intimiderend genoeg over zou komen om indruk te maken op Pecks karakter. Robert Mitchum bleek de ideale keuze en hij is, zoals Peck al voorspelde, degene die de film domineert en elke scène steelt. Mitchum waarschuwde regisseur Thompson vooraf dat hij zijn rollen ‘leefde’ en dat leidde meerdere keren tot explosieve situaties op de set. Hoe diep Mitchum op kon gaan in zijn karakter is het best zichtbaar in de scène waarin hij Polly Bergen confronteert: hij ging zeer ruw met haar om en Bergens paniek is volstrekt authentiek en geloofwaardig. Dankzij Mitchums vertolking hoefde ze niet te acteren, hij leek werkelijk door het dolle heen... maar zodra de scène voorbij was, verscheen de ware Mitchum die Polly Bergen troostte en weer tot rust bracht. Let ook op de uitgekiende camerabewegingen in deze scène en op de eieren natuurlijk!

In 1962 had de censuur nog veel macht in Hollywood en daarom bleek het noodzakelijk om expliciet seksuele scènes [waaronder die waarin Max Cady Nancy begluurt terwijl die in korte broek een boot schoonmaakt] en gewelddadige scènes [die waarin hij een vrouw mishandelt] moest aanpassen. Maar dat gebrek aan expliciteit is juist één van de sterke kanten: één subtiele blik van Cady maakt voldoende duidelijk wat hij wil doen met het tienermeisje en door alleen de gevolgen van een mishandeling te laten zien, kunnen we ons zelf een gruwelijk beeld vormen van Cady’s gewelddadigheid. De macht van de suggestie, zwart/wit-fotografie en de sublieme muziek van Bernard Herrmann zijn in volle glorie te bewonderen.

Met hoge verwachtingen begonnen aan het originele Cape Fear, aangezien ik de remake van Martin Scorsese erg sterk vind. De film zou volgens de hoes in kleur moeten zijn, maar de Blu-ray is gewoon zwart wit. Niet dat dat een probleem voor mij was, integendeel, het zag er prima uit, maar toch wel vreemd dat er verkeerde informatie wordt gegeven door de uitgever. Dat terzijde is deze Cape Fear een degelijke film, waarvan ik een stuk minder te spreken ben dan de remake. Op het gebied van spanning vond ik het een stuk minder al was het slot op Cape Fear daarentegen zeer sterk. Gregory Peck vond ik degelijk als Sam Bowden terwijl Robert Mitchum als Max Cady de show steelt. Al met al een degelijke film, maar ik verkies de remake toch echter boven het origineel.

Degelijke film waarin de rollen goed vertolkt worden, echter is het richting het einde minder spannend. Daardoor is het jammer want deze spanning wordt wel de rest van de film vastgehouden.

Een boeiende misdaadthriller die op zich iets beter is dan de remake omdat het minder plotholes bevat. Enig minpunt is toch wel de rechtlijnigheid van het verhaal (over een advocaat die wordt achternagezeten door een ex-gevangene) waar nauwelijks van wordt afgestapt. Geen interessante subplots dus die het verhaal verbreden, maar een film die het verhaal rechttoe rechtaan brengt. Ondanks dat de film heel veel goed doet (acteerwerk, spanning...) had ik het graag iets complexer gezien. Ruime 3*.

Waarom noem je dit een misdaad thriller?

En dan je minpunt. Dat is waar het verhaal over gaat: een wraak-stalker.

Leuk om naast de versie met De Niro ook eindelijk eens het origineel gekeken te hebben. Het dreigende sfeertje komt vooral door de sterkte acteerprestatie van Mitchum, die zelfs zover in zijn rol opging dat de cameraploeg moest ingrijpen.

Mitchum is dan ook gelijk het grootste pluspunt van deze film, de standaard Hitchcock achtige detective was niet altijd even geloofwaardig. Ook het tempo is met momenten wat aan de trage kant. Maar, al bij al blijft het toch wel een film die de moeite waard is geworden en zeker een kijkbeurt verdiend, al is het maar voor de sterke Robert Mitchum.

3,5*

De remake met Robert De Niro zag ik in de bioscoop en die vond ik zo goed dat ik mijn hoop voor deze originele Cape Fear niet al te hoog heb gelegd. Hoe fout kon ik zijn. Een fascinerend, psychologisch doorwrocht en gewelddadig werk,gemaakt is in de tijd dat de decennia oude Hollywood productiecode al zwaar onder druk stond en nog snel verder zou afbrokkelen.
De strijd tussen Gregory Peck en Robert Mitchum is niets minder dan een titanenstrijd, een droom voor de kijker. En volgens mij moet dit één van de beste rollen ooit zijn voor Robert Mitchum als het sluwe roofdier Max Cady. Het viel me op dat Robert De Niro héél goed naar zijn invulling van Max Cady moet gekeken hebben want in feite doet hij net hetzelfde. Wat veel zegt over de kracht van Mitchum’s performance. Mitchum zorgt er eigenhandig voor dat over de film een oncomfortabel gevoel hangt, een spanning, met uiteindelijk een geweld(dad)ige climax.
Gregory Peck, echtgenote Polly Bergen en Lori Martin doen het prima als geterroriseerd gezin. Ik geloofde in hun angsten. En dat heeft dan ook weer te maken met de bij momenten dierlijke uitstraling van Mitchum (iets dat De Niro ook heeft bereikt in de remake).

Het scenario kende ik dus al, maar desondanks heb ik me van begin tot eind laten meeslepen. En dat is zeker ook te danken aan de prachtige b & w fotografie van Sam Leavitt, die als cameraman/directeur fotografie niet toevallig ook zijn stempel heeft kunnen drukken op andere films (en daarvoor nog een oscar heeft binnengehaald). Net zoals Hitchcock deed voor Psycho gaat het hier om een bewuste keuze voor b & w en wel met oogstrelend resultaat. Er zijn nog zo een aantal films uit de sixties - ook minder bekende - die qua b & w fotografie eigenlijk onovertroffen zijn.

En dan is er nog de muziek. Hoe geniaal was die Bernard Herrmann eigenlijk? Zijn score wordt trouwens bijna noot voor noot hergebruikt in de remake. Met zijn traditioneel symfonisch instrumentarium slaagde hij er keer op keer in origineel werk - spannend in alle betekenissen - te componeren die de films niet alleen ondersteunen maar ook maken tot wat ze zijn.

Applaus op de bank.

In tegenstelling tot de remake uit 1991 is het origineel een redelijk spannende film, In deze Film Noir wordt de rol van psychopatische moordenaar en verkrachter indringend vertolkt door Robert Mitchum die door zijn sterke acteren constant een dreigingsgevoel genereert.

Het tijdsbeeld van de begin jaren 60, the American Dream, wordt gevat als een middelgrote stad waar iedereen het goed heeft, (en waar deuren en ramen van auto's niet hoeven worden afgesloten). Sam (Gregory Peck) is de serieuze en traditionele kostwinner en hoofd van het gezin die plotseling in de situatie komt dat hij zijn gezin moet beschermen tegen hetverderfelijke gedrag van deze psychopaat. Sam is het individu die het recht in eigen hand neemt omdat de overheid het laat afweten.

Het thema verkrachting werd naar mijn weten in die tijd nimmer zo opzichtig als thema uitgewerkt, overigens zonder het expliciet in beeld te brengen. Ook dat er duidelijk wordt verwezen naar de mogelijkheid van het verkrachten van een 15 jarig meisje was zeer gewaagd als ook dit meisje door de ogen van Mitchum als lustobject voor te stellen.

Het verhaal wordt rechtlijnig verteld en de karakters worden amper verdiept. Nochtans is het een geslaagde film, vooral dankzij het ijzersterke acteerwerk van Mitchum.