Monos (2019)

Het beklijft minder dan ik had verwacht. Ik denk omdat ik het een veel te drukke film vond. Neem even de tijd om te bezweren! De regisseur moet bang zijn geweest dat het verhaal stil zou vallen ofzo, er moet zo enorm veel in worden gestopt dat het de belevenis hier en daar flink teniet doet.
Goede film maar effe een tandje minder willen vertellen had best prettig geweest.

De film is een moderne variant op lord of the flies. Maar waar lord of the flies op indringende wijze de duistere en griezelige kant van de mens laat zien als er geen leiding meer is, vind ik dat bij deze film veel minder geslaagd. Dat komt vooral omdat de personages niet overtuigen, ze zijn namelijk ergerlijk met hun idiote gedrag en het verhaal wil ook al niet boeien…
Verder zit de film vol met allerlei zogenaamd ritueel gedoe, rare vechtpartijtjes, zoenexperimenten etc. De dokter is geen dokter maar een sneue vrouw die graag wil ontsnappen aan deze gestoorde kids. Moordende kinderen in een prachtige jungle, dat laatste is wat de film overeind houd.

De film is geen moderne variant op Lord of the Fies, maar een portret van de realiteit in Colombia anno 1990. Wanneer je je dat bedenkt, krijgt de film wellicht een andere lading.

Erg mooi en indrukwekkend om te ondergaan, deze film. Het is wel een beetje what-you-see-is-what-you-get. Weinig stof tot nadenken, en hoewel er, zoals Ferdydurke al schreef, niet gepaplepeld wordt, hoef je ook weer niet erg je best te doen om het te kunnen volgen. Maar wát je ziet en hoort is toch wel van een adembenemende schoonheid. Ik weet niet of ik nog heel vaak aan de film terug zal denken, maar de kijkervaring op zich was geweldig.

De Lord Of The Flies-referentie die hierboven een paar keer voorbij komt is niet zo gek. Die varkenskop met die vliegen waarmee Pitufo/Smurf oog in oog komt te staan, komt rechtstreeks uit het boek (en misschien ook uit de verfilming, die heb ik niet gezien). Het verschil is dat deze kids een stuk ouder zijn en dat het al vanaf het begin af aan menens is.

Wat ik mij nog afvroeg: in de ondertiteling werden de Spaanse namen naar het Engels vertaald en niet naar, ik noem eens iets geks, het Nederlands. Wat steekt daar nou weer voor logica achter?

Aan alles zie je de urgentie. Geen film die je even tussendoor afraffelt, maar een helse onderneming op een modderig bergplateau, in een dichte jungle en een wild stromende rivier, eindigend in een helikopter waarvan de bemanning zich vertwijfeld afvraagt wat zij aanmoeten met deze onbekende persoon.

Een groep pubers, geen uitgewerkte personages, maar eerder typen die je in elke groep tegenkomt, zoals de leider tegen wil en dank, de Benjamin bij wie alles net fout gaat en de androgyne persoon die worstelt met zijn/haar identiteit. Zonder dat ze clichématig worden gepresenteerd begin je als kijker ze langzaamaan te leren kennen - enerzijds stoer als leden van een commando dat een gegijzelde bewaakt, anderzijds heeft ieder zijn/haar eigen besognes en allen met elkaar.

Ondersteund door wonderlijke beelden waarin realiteit en abstractie elkaar afwisselen en door een hypnotiserende geluidsband zien we hoe acht jongeren de vuurdoop ondergaan van het leven dat fragmentarisch is, soms anoniem, en waarin ze rituelen uitvoeren om enig houvast te hebben.

De buitenwereld bestaat uit een commando die tweemaal lijfelijk en drillend aanwezig is, een radioverbinding met een hoofdkwartier en ten slotte een gezin dat kijkt naar een televisiedocumentaire over de geboorteplaats van Beethoven. En natuurlijk de gegijzelde ingenieur met wie de pubers geen raad weten en zij niet met hun.

Over de jongeren en hun achtergrond komen we weinig tot niets te weten noch over de plaats en tijd van het gebeuren; over de gegijzelde vrouw slechts minimale info tegen het einde van de film via een journaaluitzending. Deze anonimiteit past geheel bij de abstractie waarvan de film een realistische weergave is (sorry, maar zo is het volgens mij wel) en onderstreept de actualiteit ervan.

De verwijzingen naar Lord of the Flies (de varkenskop) en Heart of Darkness (de jungle) zijn evident; ze plaatsen deze bijzondere film in een literaire en filmische context die verleden en heden ontstijgt.