The Beatles: Get Back (2021)

The Beatles - Get Back - zo’n drie weken werkdagen meebeleven:

Je ziet/hoort hoe de nummers opgebouwd worden, waar ze inspiratie uit oudere nummers halen om nieuwe te creëren. De momenten van muzikaal plezier die vooral McCartney & Lennon met elkaar hebben. Die twee zijn gewoon een muzikaal huwelijk wat zachtjes maar zeker ontbonden wordt, juist ook door de penetratie van Yoko’s aanwezigheid van de magische cirkel van deze 4 muzikanten.

Je ziet ook duidelijk hoe Harrison zich afsplitst richting zijn solocarrière door zijn muzikale visie op het ontstaan van ‘All Things Must Pass’. De man groeit en ontwikkelt zich buiten de band om. En je ziet dat McCartney dat echt niet serieus neemt: “Uhuhh…”. Ringo luistert zeer serieus geconcentreerd naar wat er zich allemaal muzikaal voor hem afspeelt en geeft daar zijn professionele ondersteuning aan maar als hij op de piano een eigen liedje speelt voor McCartney en Harrison is hij duidelijk de muzikale onderdeun. Maar hij mag zijn ‘dingetje’ ook doen.

McCartney is duidelijk de muzikale baas en Lennon lijkt hier een lieffie maar die twee hebben elkaar zo hard nodig en, als de magie overspringt (en dat zie je regelmatig gebeuren), zijn die twee één ziel.

Al was ik maar een dagje in de studio hier bij geweest dan had ik er geen seconde van doelloosheid bij gevoeld. Ik had stilletjes op een stoel gezeten, een Pale Ale en een pakje sigaretten erbij en alles in mij opgenomen van een afstandje.

Het laat een band zien die al veel eerder uit elkaar begon te vallen. Na de topalbums die in recordtijd het licht zagen, Rubber Soul, Revolver, Sgt. Pepper, White Album en Magical Mysterie Tour was hun kruit grotendeels verschoten. Abbey Road was al een stuk minder coherent en alles wat daarna kwam liet zien dat het over en uit was.

Ze zaten op deze docu bij elkaar om nog een keer een concert met publiek te geven maar eigenlijk kon ze dat helemaal niets meer schelen. Ze zijn volkomen inspiratieloos. Het enige dat de band nog bij elkaar houdt is het wederzijdse respect van de twee hoofdrolspelers, Lennon en McCartney. Er zal ongetwijfeld rivaliteit zijn geweest maar daar is nu weinig meer van te merken. Ik denk dat John koos voor een eigen leven, samen met Ono, die anders dan vaak is voorgesteld nooit een wig heeft gedreven tussen de beide mannen. Paul had Linda en had geen moeite met Yoko's aanwezigheid. Dat is een verzinsel van de media. En het publiek wil graag een zondebok.

Je ziet hier hoe John en Paul op elkaar inspelen, niet alleen muzikaal maar op veel meer vlakken. Het wordt ook duidelijk waarom de meeste composities het resultaat waren van hun beider inbreng. Paul is de man die de kar trekt en John vult hem perfect aan. En op momenten ook andersom. Ze hebben ook voortdurend oogcontact en je ziet de ander meteen reageren zodra er iets van de grond lijkt te komen.

De rol van Harrison is bijzonder pijnlijk om te zien. Hij heeft nauwelijks inbreng, zit wat te prutsen met zijn gitaar. Soms komt hij met goede ideeën, maar laat zich keer op keer aan de kant zetten door Paul. Hij komt gewoon niet mee in de band. Paul maakt op een gegeven moment een wat cynische opmerking over Harrisons melancholieke manier van liedjes maken. Het is opvallend dat alle Harrisons songs alleen door hem zijn geschreven. Ze mixen lastig met die van de anderen. Waar Lennon en McCartney's nummers dat wel doen. Het was toen al duidelijk dat Harrisons toekomst buiten de Beatles zou liggen. Wat opvalt is dat hij niet slimste van het stel was, niet alleen muzikaal legt hij het af tegen John en Paul, maar ook intellectueel. Zijn vlucht in oosterse filosofieën zal misschien wel echt een vlucht zijn geweest, een compensatie voor zijn zachte karakter.

De docu laat zien hoe het op dat moment was, ook al worden veel zaken niet echt uitgesproken of aangeraakt. Het is voor mij een bevestiging van wat ik al vermoedde en daarom zeer de moeite waard voor de liefhebber.

Peter Jackson over zijn monumentale docuserie The Beatles: Get Back - VPRO Cinema - VPRO Gids

Gisteren om 17.00 uur aan begonnen en in één ruk uitgekeken. Voor de echte fan is dit echt een fantastische documentaire. Ook blijkt nu wel dat Yoko helemaal niet zo'n grote invloed had op het uit elkaar vallen van de band. De hele setting in Twickingham werkte voor geen meter en ook de chemie en de interesse om op dezelfde voet door te gaan werd langzamerhand minder (logisch toch ook?). Maar ondanks dat wordt het nooit onvriendelijk, nooit haat en nijd. Je merkt gewoon dat ze van elkaar houden en het beste met elkaar voor hebben.

Prachtig om te zien ook hoe de sfeer en de resultaten verbeteren nadat Billy Preston erbij komt. Echt zo van: "Jongens, Billy is er, allemaal even serieus nu en aan de slag!"

Een prachtig mooi document dit, maar nogmaals, alleen voor de echte Beatles-fan denk ik.

Hoewel ik een Beatles liefhebber ben en uitkeek naar deze docu, is t me toch iets te lang en op teveel momenten niet boeiend genoeg. Hoe de nummers ontstaan is wel mooi om te zien!

Ik begrijp dat t van historische waarde is maar denk echt dat er met max 3 uur lengte beter vol te houden was geweest. Wel afgekeken, vooral voor het rooftop concert. Volgende keer zet ik weer een van de prachtige cds op en als ik een lange film wil zien, dan veel liever LOTR

Hij staat zelfs hier op MoMe niet tussen de hoofdrolspelers.

Als tijdsdocument is dit prachtig.

Dat je als kijker getuige kan zijn van een stukje muziekgeschiedenis; van dichtbij de dynamiek kan aanschouwen tussen mensen, die enerzijds beschouwd worden als grootse muzikale innovators maar anderzijds, zo blijkt vooral uit Jacksons Get Back, ook gewoon mensen blijken te zijn.

Er is uiteraard weinig minder uitzonderlijk dan de samenkomst van dit viertal en hun schijnbaar voorbestemde ontwikkeling tot dé iconen uit de pophistorie. Tegelijk waren het ook vier nog altijd jonge, zoekende adolescenten. De roem, het talent, de dood van hun manager, hun contrasterende karakters en de onderlinge (machts)verhoudingen, de zelf opgelegde noodzaak voor heruitvinding en zelfvernieuwing: alles begint zijn tol te eisen. Dat deze groep zich (als nooit tevoren) onder toeziend oog van de hele wereld moest zien te handhaven en ontplooien, maakt hen dus allesbehalve 'gewone mensen,' maar klaarblijkelijk wel uiterst menselijk.

Zo wordt de hiërarchie binnen de groep aardig blootgelegd, is de wrijving doorheen sommige scenes welhaast tastbaar ongemakkelijk en heerst er vooral veel twijfel over hoe de besluitvorming als collectief gevormd moeten worden. Wat is het doel van de docu? Waar moet het geplande optreden plaatsvinden? Of zou het toch meer moeten gaan om de totstandkoming van een nieuw album? Om nog maar te zwijgen over de daadwerkelijke songs die, onder druk van een dwingende deadline, door het viertal 'from scratch' samengesmeed dienen te worden.

Paul neemt (zogezegd tegen wil en dank) de rol van leider op zich door de rest aan te sturen en de enigszins uitgebluste creativiteit van het collectief aan te wakkeren; hij neemt daarbij constant het voortouw als het gaat om de koersbepaling en artistieke uitwerking van de songs. Zijn perfectionisme en onophoudelijke aanwijzingen worden van goede bedoelingen en noodzaak voorzien (als hij het niet doet, doet niemand het), maar het kan niet verhullen dat hij de organische creativiteit er misschien meer mee obstrueert dan dat hij er momenten van chemie mee uit weet te persen. George lijdt aan creatieve verstikking en John kiest veelal de weg van de minste weerstand. Ringo is volgzaam als altijd, maar ondergaat de instructies inmiddels ook met een vermoeidheid die niet alleen uit slaaptekort lijkt voort te komen.

De docu Let It Be werd veelal beschouwd als het tijdsdocument dat het uiteenvallen van The Beatles ontegenzeggelijk had vastgelegd. Recensenten van Get Back staan nu in de rij om te verklaren dat dat beeld niet zozeer incorrect was, hoogstens incompleet. Jacksons bewerking van de 60 uur aan beschikbare videobeelden (en die eerder haastig en uit winstbejag tot Let It Be gekneed en uitgegeven werd) laat immers ook een band zien die onderling nog altijd veel lol had, leden die elkaar weten aan te sporen en inspireren, met zichtbare chemie en het unieke talent waarmee speelse riedeltjes tot muzikale klassiekers verheven werden.

Toch toont ook deze versie slechts een deel van de waarheid. De drie afleveringen worden voorafgegaan door de mededeling dat audiosegmenten zonder beeld zijn voorzien van representatieve beelden; een haast terloopse maar vooral begrijpelijke mededeling - zeker gezien het enorme, waarschijnlijk veelal fragmentarische archief aan opnames waaruit de docu opgemaakt diende te worden. De sfeer die Jackson ermee weet te scheppen overtuigt wel maar verdoezelt daarmee ook vernuftig de rommeligheid van doorlopende continuïteitsfouten en asynchrone dubs. Zeker bij herziening wekt het af en toe de vraag hoeveel vrijheid hij zichzelf kon en mocht verschaffen om het beeld te scheppen dat de makers voor ogen hadden.

Op een gegeven moment zie je Billy Preston tijdens een jamsessie lachend de studio binnenkomen. Terwijl hij zijn jas uittrekt, schiet het beeld naar een spelende Paul, die hem lachend lijkt te begroeten. Echter zien we bij de shots van Paul op de voorgrond...het achterhoofd van een zittende Preston, die het volgende shot weer doodleuk bezig is zijn jas uit te trekken. De film zit vol met dit soort edits: je gaat je uiteindelijk afvragen of de gemonteerde beelden werkelijk synchroon hebben plaatsgevonden en bekijkt zowel momenten van spanning als plezier met toenemende achterdocht. Hoeveel is er dit keer geknipt en geplakt om ons deze versie van het verhaal voor te schotelen?

Het kan de pret nauwelijks drukken: Jackson neemt de tijd om om zijn verhaal te vertellen en het van een sfeer te voorzien waar je - los van de werkelijke authenticiteitswaarde - simpelweg in mee wilt. Een slice-of-life uit misschien wel de meest bepalende periode binnen het bestaan van 's werelds grootste band. Om ons viertal, plus entourage, zo kleurrijk, levendig en haarscherp door het beeld te zien bewegen (beeld en geluid is indrukwekkend opgepoetst), hen van dichtbij te kunnen observeren; het voelt als een eer om erbij te mogen zijn en dat is wat mij betreft een knappe prestatie van Jackson.

De bijna acht uur durende docu is lang, zeker voor niet-fans van de band. Voor degenen die The Beatles hoog hebben zitten, is het echter non-stop smullen. Door ze ongedwongen ten tonele te voeren, een fly-on-the-wall-gevoel bij de kijker weet te creëren, bewijst Jackson niet alleen hoe toonaangevend hun verhaal daadwerkelijk is, of dat de verhoudingen veel complexer lagen dan we voorheen dachten, hij onderstreept bovenal dat dit viertal zoveel inspiratie heeft voortgebracht, dat we er waarschijnlijk nooit genoeg van zullen krijgen. 4,5*

Uniek document.

Groot liefhebber van de Beatles in deze fase van hun carriere. Dat gezegd hebbende is dit wel érg gedetailleerd en lang.

Ik weet dat er al aardig wat uitgeknipt is maar het had wat mij betreft nog wel wat slanker gemogen.

Evengoed kan ik er echt niet minder dan 4 sterren voor geven al was het maar om te zien hoe enkele van mijn favorietjes van de kevers even ter plekke in elkaar worden gezet. Magnifiek om te zien.

Net zoals het nummer "Hey Jude". Duurt het maar en duurt het maar.

Het is een lange zit. Voor een Beatles liefhebber zeker interessant. Maar er is ook veel herhaling. Wat wil je ook met zoveel materiaal. Jackson heeft de regie op een fantastische wijze in handen genomen heeft. Er gebeurt zo ontzettend veel in de eerste twee afleveringen. Helaas zit daar te weinig variatie in om het de gehele tijd onderhoudend te houden. De derde aflevering is het beste en werkt toe naar dat geweldige optreden op het dak. Ongelooflijk wrang ook dat dit hun laatste optreden samen is.

Erg lang. Misschien zelfs té lang. Maar geeft een goede inkijk in de creatie van het "Let it Be" album en hoe de band uit elkaar is gegaan.

Voor de echte fans van The Beatles is dit bijna verplichte kost, maar ik kan mij voorstellen dat het voor anderen op enkele fragmenten na een veel te lange, bij vlagen oninteressante zit is. Je ziet hoe de band pogingen doet een "live" album te produceren, maar het wordt ook duidelijk dat de echte passie ontbreekt en dat in feite alleen McCartney zich echt inspant er iets van de maken. De meligheid spat er werkelijk gedurende een groot deel van deze docu vanaf en met name Lennon en Harrison maken een ongeïnspireerde, soms uitgebluste indruk. Daar komt de volgens mij storende aanwezigheid van Yoko bij; niet zozeer het feit dàt zij aanwezig is, maar vooral dat zij voortdurend nadrukkelijk en letterlijk naast Lennon binnen het viertal aanwezig is maar geen enkele bijdrage levert. De uiteindelijke breuk een jaar later dient zich hier al nadrukkelijk aan.

Des te verrassender daarom dat er uiteindelijk toch nog enkele geweldige nummers uitrollen, al moet ik het album als geheel in de serie "Rubber Soul-Revolver-Sgt Pepper-White Album toch als een dieptepuntje kwalificeren.

Ondanks dit alles laat de documentaire mooi zien hoe nummers ontstaan en groeien en hoe probeersels of nummers-in-de-dop langskomen die we later op Abbey Road en op solo albums terug vinden. Ook mooi om te zien dat ondanks de meligheid zaken professioneel worden aangepakt als het er op aankomt en dat het beroemde afsluitende optreden letterlijk en figuurlijk van hoog niveau is.

Opmerkelijk tenslotte dat de jongens na deze deceptie zich kennelijk toch nog een keer hebben kunnen oppeppen om met Abbey Road het beste album ooit af te leveren.