Buster Keaton begon zijn filmcarrière met bijrollen in de komedies van zijn goede vriend Roscoe Arbuckle, de voormalige Keystone Cop wiens mate van populariteit alleen benaderd werd door Charles Chaplin. Keaton kreeg al snel de kans om zijn eigen weg te gaan en nadat Arbuckles carrière was geruïneerd door een seksschandaal en een geruchtmakende rechtszaak (Arbuckle werd na twee mislukte rechtszaken uiteindelijk vrijgesproken) was Keaton de enige komiek die zich in de jaren ’20 een geduchte concurrent van Charles Chaplin mocht noemen. Vele filmhistorici beschouwen Keatons avondvullende film The General (1926) als de beste zwijgende komedie aller tijden. Maar The Great Stoneface begon zijn carrière als hoofdrolspeler in zijn eigen films met een aantal 'shorts'.

Keaton en MGM

Keatons carrière raakte in het slop toen hij in 1928 creatieve vrijheid opgaf voor een contract bij MGM. Die keuze zou Keaton later beschouwen als de grootste fout uit zijn leven. MGM liet hem spelen in minderwaardige komedies die totaal niet bij hem pasten en toen Keaton in 1934 weigerde zijn medewerking te verlenen aan films met inferieure scenario’s, zette MGM hem op straat wegens onbetrouwbaarheid. Zijn reputatie was verwoest, zijn huwelijk met Natalie Talmadge (de zus van filmsterren Norma en Constance) liep stuk en Keatons pogingen om zijn verdriet te verdrinken in alcohol leidden er datzelfde jaar nog toe dat hij opgenomen werd in een sanatorium waar hij enige tijd in een dwangbuis moest zitten. Keaton overwon zijn alcoholverslaving, maar intussen was de wereld hem haast vergeten waardoor hij gereduceerd werd tot het spelen van rolletjes in obscure, goedkope films. Hij keerde zelfs terug bij MGM als schrijver van grappen, maar dan wel voor een fractie van het salaris dat hij oorspronkelijk verdiende.

De Wederopstanding van Stoneface

Twee gebeurtenissen zorgden voor een volstrekt onverwachte opleving in Keatons carrière. Pamela Mason, de echtgenote van de Britse topacteur James Mason, kocht in 1949 de Italiaanse villa die Buster in 1925 had gebouwd en waar hij tot zijn scheiding van Natalie Talmadge in 1932 had gewoond. Tijdens de renovatiewerkzaamheden stuitte James bij toeval op de negatieven van een aantal van Keatons films. Mason was zo onder de indruk van die films dat hij er zeker van wilde zijn dat de negatieven goed bewaard zouden blijven. Daarom besloot hij die negatieven niet aan Keaton te geven, maar aan The Academy of Motion Picture Arts and Sciences. Die restaureerden Keatons vergeten meesterwerken die vervolgens door een nieuwe generatie filmliefhebbers zouden worden ontdekt. In september 1949 publiceerde Life Magazine bovendien een artikel van James Agee getiteld Comedies Greatest Era, over de beste komieken uit de periode van de zwijgende film. Agees eerbetoon aan ‘The Great Stoneface’ zorgde eveneens voor een hernieuwde interesse in zijn werk. Keaton speelde gastrolletjes in TV-series, was gast in een aantal TV-programma’s en kreeg bijrolletjes in grote filmproducties als In The Good Old Summertime, Sunset Boulevard en niet te vergeten Charlie Chaplins Limelight, waarin hij een pantomimesketch speelt met zijn oude rivaal. Keaton is nog steeds één van de meest geliefde en invloedrijke komieken en filmregisseurs aller tijden. Vrijwel al zijn korte films zijn inmiddels in goede kwaliteit te zien op YouTube. Dit zijn drie van de beste ‘shorts’ die Buster Keaton begin jaren ’20 maakte in samenwerking met co-regisseur Edward F. Kline, voorheen lid van de legendarische Keystone Cops.

Neighbors (1920)

In deze razendsnelle, doldwaze variant op Romeo & Juliet speelt Buster een jongen die verliefd is op zijn buurmeisje (Virginia Fox). De tortelduifjes hebben aanvankelijk alleen contact via briefjes die stiekem aan elkaar geven via een gat in de schutting. Haar vader (gespeeld door Busters vader Joseph) betrapt zijn dochter en besluit in te grijpen, maar Buster schuwt geen enkel middel om bij zijn geliefde te komen. Keaton vertoont zijn fysieke kunsten in een ongelofelijke stunt met een waslijn en een trapleuning die echter niet het gewenste resultaat oplevert. Deze komedie leunt meer op fysieke komedie dan op visuele grappen, maar Keaton was ook op het gebied van slapstick een grootmeester. Zie hoe hij gemakkelijk hij zich verstopt in een kinderwagen, geniet van zijn fantastische klauterpartijen en van de stunt met The Flying Escalantes. Dit is Buster Keaton de stuntman in optima forma.

One Week (1920)

In One Week is Buster (letterlijk) net getrouwd (met Sybil Seely) en heeft hij van een oom een huis cadeau gekregen. Het kersverse paar rijdt per taxi naar het perceel. Na een waanzinnige stunt met twee auto’s komen de tortelduifjes op de plaats van bestemming waar ze ontdekken dat hun ‘huis’ slechts een bouwpakket is. Een week lang probeert Buster wanhopig het huis in elkaar te zetten. Al St John, één van de Keystone Cops en sidekick in talloze Keystone Comedies, is de jaloerse rivaal die de nummering van de onderdelen aanpast om de bouw te saboteren en meerdere keren zijn trekken thuis krijgt. Busters vader Joseph heeft een hilarische bijrol als de bezorger van een piano en dit is de eerste keer dat Buster zijn beroemdste stunt doet, al kennen de meeste mensen die uit Steamboat Bill Jr. Reken maar weer op een stortvloed aan briljante visuele grappen. Sybil Seely is perfect als de echtgenote en de grap met de badkuip en de zeep was zeer innovatief en is ook 100 jaar later nog steeds briljant. Maar dan moet de spectaculaire finale nog komen! Hint: er is een hoofdrol voor een trein.

The Boat (1921)

Keaton speelt een botenbouwer die in zijn garage net de laatste hand heeft gelegd aan zijn eigen familieboot Damfino. Vandaag wil hij die met zijn vrouw (Sybil Seeley) en zijn kinderen voor het eerst te water laten. De boot uit de garage krijgen blijkt de eerste van vele problemen en tegenslagen waarmee Busters gezin tijdens dit familieuitje te maken krijgt. De hilarische eerste tewaterlating was duidelijk de inspiratie voor de legendarische entree van Jack Sparrow in The Pirates of the Carribean. Wie Benny & Joon heeft gezien weet dat ook Depp een groot bewonderaar is van Keaton. Zodra The Boat eindelijk zeewaardig is bevonden, volgen de briljante visuele grappen waar Keaton zo om bekend staat zich in rap tempo op. Hij introduceert hier de truc van de ronddraaiende set die Fred Astaire in Royal Wedding en Kubrick in 2001: A Space Odyssey op andere manieren zouden gebruiken.  Maar het is het hoge tempo en de inventiviteit van de grappen, waarbij Keaton elk onderdeel van het schip gebruikt, die deze komedie maakt tot één van zijn beste korte films. De naam van het schip blijkt zelfs een dubbele woordspeling te zijn!