Pieta (2012)

Donkere (parabel?). Een symbolisch aanvoelende film in ieder geval met een constant doorheen de film hangende grauwe sfeer. Dat dit de gouden leeuw gewonnen heeft is enigszins vreemd te noemen (The Master van PTA had die uiteraard gewoon moeten krijgen maar dat terzijde). Kan zo niet direct op een verklaring komen, waarom Pieta zo'n grote prijs zou moeten verdienen. Niettegenstaande is dit toch zeker wel een mooi staaltje cinema, die (voor mij althans) nergens echt groots aandoet, maar je wel geen moment verveelt.

Goede film dus, maar Kim Ki-duk heeft al veel beters gebracht.

Voor de geïnteresseerden onder u: voor nog meer mooie Koreaanse filmwerkjes als deze(en ietwat minder bekende) uit de jaren 2012 en 2013, neem dan eens een kijkje op: The Filmtransition

Naargeestig drama over een op zijn minst wansmakelijk gebeuren.

Te apprecieren als filmisch werk, te verwerpen om het plot op zich.

Cineast raakt wel het armoedig en wankel bestaan aan van de sociaal achtergestelden, rijp om te worden uitgebuit en ontredderd achtergelaten, zonder enige kans op hulp van overheidswege.

Wie gewelddadige scènes en extreme familiale toestanden aan kan, ok, voor anderen afblijven.

Kim Ki Duk is een meester in bizarre romantische films, en levert hier een wel erg bevremend werkje Pieta af. Erg opmerkelijk dat deze film een 12+ keuring heeft gekregen, want de onderhuidse of de in-your-face scene's liegen er niet om.

Het plot voelt een beetje aan als een gangster-film, maar voor knulligheid moet je niet bij Ki-Duk wezen. We volgen een eenzame kille man Kang-Do, die een hele rare incasso erop bij houd; in een uitgekakte buurt van Seoul gaat hij langs wanbetalers en als straf moeten ze zichzelf verminken of ontleden, wat erg goed schijnt te zijn voor de verzekering. Dan krijgt ze plotseling bezoek van een vreemde vrouw, die beweerd zijn moeder te zijn die hem als pasgeboren kind heeft achtergelaten. Vanaf dan ontstaat er een erg verdraaide en bizarre relatie, waarbij ik voornamelijk misselijk werd tussen de wel hele intieme scene's. Op den duur lijkt de film ook echt alle kanten op te gaan, wilt er een slachtoffer wraak nemen op Kang-Do, moeder die zoonlief meehelpt met het toetakelen van wanbetalers, maar toch maakt de film, ondanks het voorspelbaar lijkt te worden, een flinke draai. Je voorspelt in het begin al dat de broer van Kang-Do een van de slachtoffers zou kunnen zijn, maar uiteindelijk wordt dat wel op een drastische manier afgenomen.

De decoratie is lekker somber en grijs, toepasselijk voor zo'n nare film. Het kapitalisme straalt er ook vaak behoorlijk van af. Conclusie is dat Kim-Ki Duk weer een doodziek, onderhuids filmpje heeft afgeleverd die inslaat als een bom.

4,0*

De eerste Kim-duk die het met een gemiddelde moet doen voor mij. Ik hield wel van de stijl. Na Jackie Chan zowat mijn eerste echte ontmoeting met Aziatische film. En dat is me wel bevallen. Maar gewoonlijk laat Kim-duk z'n beelden spreken, wat hier veel minder is. Geen dromerige wereld, waaronder leed schuilt, maar volop geweld. Dit is een harde film. Niet qua geweld zelf, dat wordt nooit expliciet. Maar wel de directheid ervan.

Ik las dat Kim-duk de film binnen de 2 maanden had geschreven, gefilmd en afgewerkt. Hij is dan wel een talent, maar misschien ligt het daar wel. Al is deze Pieta ook weer niet slecht, en val het gewoon tegen door de verwachtingen die ik heb in hem.

Dit moet zowat de minste Ki-duk Kim zijn die ik al zag. Niet dat het een slechte film was, maar de lat en verwachtingen liggen nu eenmaal hoog. Het niveau van pareltjes als Seom, Samaritan Girl, Bin-Jip en Bom ... bom worden hoegenaamd niet behaald. Pieta is een verhaal dat zich afspeelt in de marginaliteit van de Zuid-Koreaanse maatschappij. Een afperser (Kang-do), in opdracht van een geldschieter, gaat op hardhandige wijze op bezoek bij een aantal wanbetalers. Een goede afrospartij wordt niet uit de weg gegaan, want ook dat heeft zo zijn voordelen: (1) het doet namelijk deugd als je iemand kan afslaan, maar als (2) de staat er kan voor zorgen dat je ook betaald wordt, dan is dat leuk meegenomen.

Pieta is een grillige grauwe film geworden. Het onderwerp sowieso, maar ook de omgeving met armoede en veel rommel zorgt voor een mooie filmsetting. Mededogen en wraak, het zijn de twee emoties die geregeld terugkomen in de film, ook liefde en zelfopoffering. Kang-do is meedogenloos, maar wordt door de hereniging met zijn moeder gemoedelijker naar zijn klanten toe zoals bijvoorbeeld bij die jongen en zijn gitaar (mooie scène overigens). De relatie tussen Kang-do en zijn moeder is complex (liefde, vergeving en afwijzing) en zelfs extreem gewelddadig. De verkrachtingsscène was gruwelijk. Toch wordt er na een tijd een band gecreëerd en zie je dat het hem raakte wanneer zijn moeder naar beneden viel.

Ook dierenleed mag opnieuw niet ontbreken in de films van Ki-duk Kim, ditmaal was het een paling die het onderspit moest delven.

Het personage van Kang-do vond ik weinig overtuigend. Vreemd ook dat er nauwelijks verzet was van zijn slachtoffers. En dat geklets (in plaats van vuistslagen) deed me dan weer denken aan Ningen no Jôken (1959) . Een bizar einde ook, eentje die ik niet helemaal kon plaatsen. Al bij al een degelijke (en hoge) 3,0*, net geen 3,5*.

Dit is even andere koek dan Bin Jip of Spring, Summer etc. Best naargeestig inderdaad, maar ik vond het eerlijk gezegd ook geregeld zwart-komisch. Het ging soms zó over de top: de kersverse vader die zijn beide handen wil laten afzetten- kennelijk lucratief- maar nog één keer gitaar wilde spelen...en in plaats van een gevoelig liedje te spelen vervolgens een talentloze bak herrie maakt, of het uitje met "moeder" inclusief malle brillen passen en ballondieren, dat was toch moeilijk serieus te nemen en ik moest hardop lachen. En dat einde ook, man o man.

Daar tegenover staat ook wel de nodige smerigheid - ik weet niet wat "moeder" nu precies in haar mond stak, een keutel of zo, maar dat was wel even een ranzig moment- en ellende natuurlijk, het is dus een wat onevenwichtige maar daardoor ook wel vrij unieke film over moederliefde, wraak en berouw. Het vindt allemaal plaats in een vreemd maar fotogeniek universum van kleine werkplaatsen en kassen vol ouderwetse machines en rolluiken.

M'n tweede Kim. Misschien heeft het ermee te maken dat ik eerst Moebius zag en verder niet bekend ben met Kim's oeuvre, maar qua hardheid viel het me relatief mee. Paar scenes springen er wel uit, maar het is kinderspel vergeleken met de compromisloosheid van Moebius.

Wel een indrukwekkende film verder. Twee uiterst boeiende personages, zeer sterk geacteerd, lekker grimmige setting en een knappe neerslachtige sfeer. Enkel richting het einde schiet de film wat tekort, beetje voorspelbare symboliek en in tegenstelling tot sommigen vind ik juist de meer poëtische allures niet helemaal lekker uit de verf komen. Wel een ruime 3,5*.

Het heeft ook wel met het recente overlijden van Kim Ki-Duk te maken dat ik na 10 jaar weer eens een film van hem zie, al lag deze al wel een tijdje klaar. Ik gaf bij de elf die ik hiervoor zag maar liefst acht keer 3 of 3,5 ster. Twee keer was het meer, een keer minder. Zeldzaam stabiele regisseur qua boordeling eigenlijk. Altijd interessant, maar ik ben er zelden echt helemaal weg van. Zijn thema's zijn vaak hetzelfde, de toon verschilt ook weer niet zoveel. Omdat alle films die ik tot nu toe zag van voor zijn onderbreking in 2009 en 2010 waren had ik me voorbereid op een stijlbreuk, omdat Kim Ki-Duk nogal overhoop lag met zichzelf en de wereld. Dat is Pieta niet. In veel opzichten vintage Ki-Duk. We zien weer oedipus terug er is weer de tegenstelling tussen intimiteit en geweld en perverstiteit.Terwijl ik de indruk kreeg dat de film destijds meer omstreden was. Ik vind dat erg gek.

Je kunt hooguit stellen dat Pieta wat helderder is. Wat voorspelbaarder kun je het ook noemen. De symboliek en moraal in deze film leent nogal stevig uit het Katholicisme (niet voor het eerst, maar in deze film is het veel meer de hoofdzaak) en is het is misschien daardoor dat de film wat rechtlijniger voelt, ook de kritiek op kapitalisme en geld is niet erg subtiel en al vaak gedaan. Het maakt Pieta minder mysterieus en exotisch dan een aantal van zijn eerdere films. Tegelijkertijd werkt de film eigenlijk weer beter in de moralistische parabel-achtige vertelstijl van Kim Ki-Duk. De film voelt nergens aan als een fel-realistische slice of life.

Misschien is het ook wel een beetje de setting. Dat is hier een stedelijke achterbuurt, haast een sloppenwijk en niet zoals in sommige van zijn films een sprookjesachtige afgelegen plek. Ik hou daar wel van, maar ik denk dat voor sommigen de film minder lucht geeft. Als het decor ook grimmiger is, kun je niet vluchten.

Pieta heeft plus en minpunten. Plus is dat de film erg evenwichtig is voor Kim Ki-Duks doen. In verschillende films zijn er losse scenes of elementen die me heel erg aantrekken of heel erg afstoten. Min is dat de film me minder uitdaagt en stof tot nadenken geeft. Ik heb geboeid gekeken, maar een hele diepe indruk maakte het niet. En daardoor kom ik alweer op 3,5 uit en kan ik hooguit zeggen dat dit net aan linkerrijte Kim-Ki-Duk is voor mij.