À Nous la Liberté (1931)

Hm, lijkt me wel een interessante regisseur, die René Clair. Ik lees op internet dat hij een van de belangrijkste Fransen in de filmgeschiedenis is geweest. Satirisch surrealisme, zou hij maken.

Deze film en 'Sous les toits de Paris' schijnen meesterwerken te zijn, Charlie Chaplin zou erdoor geinspireerd zijn geraakt voor 'Modern Times'.

Zijn films hebben nog maar weinig stemmen hier op MM. Hij komt iig op mijn verlanglijstje.

En terecht, want het is een leuke film. De overeenkomsten met Moden Times zijn zeer duidelijk aanwezig. Deze vond ik wel wat minder dan de film van Chaplin, maar aangezien ik dat één van de, zoniet de beste comedie allertijden vind, is dat zeker geen schande. 4* voor deze film.

Erg leuke film. Een van de eerste Franse talkies en dan al meteen deels musical, al zitten er nog wel flinke 'stomme' stukken in. Net als Modern Times een satire op het kapitalisme. Chaplin heeft inderdaad met name de lopende band scenes uit A Nous la Liberte eens goed bekeken. 4*

Waarschijnlijk wel de bekendste film van Clair,en dat omdat hij een voorname inspiratiebron was voor-en dat wisten jullie vast nog niet-modern times van Chaplin.Al is Clair hier zelf natuurlijk ook schatplichtig aan Chaplin,en uiteraard metropolis van Lang.

Vreemd genoeg lijkt deze musical wat trager te zijn dan zijn voorganger,wat zou kunnen voortkomen aan de wat al te duidelijke politieke boodschap die Clair de kijkertjes wil meegeven.

De paralellen die hij trekt tussen het gevangenisleven en het leven in de fabriek zijn dan nog aardig treffend.Dat Emile fortuin maakt in de platenindustrie zal wel geen toeval zijn maar een verwijzing naar/verwerping zijn van de moderne entertainmentcultuur voor de massa's.

De humor is hier ook weer overwegend slapstick en gedateerd,terwijl het slot krek aan Boudu van Renoir doet denken.

In zijn tijd was René Clair een van de meest gewaardeerde regisseurs ter wereld, maar na een tijdje begon zijn oeuvre steeds minder aandacht te krijgen. Tegenwoordig zal zijn naam wellicht alleen nog een belletje doen rinkelen bij de grootste liefhebbers van klassieke cinema. Ikzelf was al een aantal jaren actief bezig met het kijken van klassiekers voordat ik voor het eerst echt goed hoorde van Clair en begreep dat hij wellicht interessante films heeft achtergelaten. Het duurde tot nu voordat ik voor het eerst iets van hem zag. Op basis van À Nous la Liberté ben ik sterk geneigd om te zeggen dat Clair weer een nieuw plaatsje in de spotlights verdient.

Toegegeven, À Nous la Liberté is zeker inhoudelijk enorm een film van zijn tijd. Er is geen kans dat iemand het nu maar in zijn hoofd zal halen om er een remake van te maken, het zou nu niet meer werken. Dat wil echter niet zeggen dat de film voor moderne kijkers niets meer te bieden heeft. Ik vind het niet eens zo heel ver verwijdert van een echt meesterwerk. De eerste drie kwartier of zo verdienen die status denk ik wel. Het meest opvallende is dat de inhoud misschien wat ouderwets is, maar dat technisch gezien het nog altijd om een grote prestatie gaat.

Vooral het samenspel tussen muziek, geluid en beeld is uitzonderlijk voor een film van die tijd. Rond 1931 werd er veel geëxperimenteerd met geluid, omdat het nog nieuw was. Clair lijkt echter ontzettend goed ingezien te hebben wat er gedaan kon worden als actie met muziek ondersteund werd. Meer dan enige andere film uit de jaren '30 (en '40 en misschien zelfs '50, de musicals met Gene Kelly ten spijt) wordt hier het maximale uit gehaald. À Nous la Liberté lijkt door zijn nadruk op mimiek en spaarzame dialoog soms op een stomme film, ware het niet dat de muziek zo nadrukkelijk aanwezig is, op een goede manier. Een musical pur sang is het niet, maar de personages lijken toch te bewegen op de muziek, alsof de soundtrack aan de kijker weergeeft wat voor een innerlijk ritme de karakters beweegt. Dat dit tijdens achtervolgingen en slapstickscènes gebeurt verrast niemand, maar ook tijdens kleinere momenten, bijvoorbeeld een liefdesscène, wordt er geacteerd alsof er ergens een muzikaal ritme achter de handelingen schuilt. Het is dan ook een plezier om naar de film te luisteren en te kijken.

Ook op andere gebieden zijn er grote prestaties geleverd. Door de nadruk op muzikale ondersteuning is er ook veel oog voor choreografie en het is geweldig om te zien hoe alles beweegt, van de grote rijen werkers die naar de fabriek lopen tot de onvermijdelijke chaos die gaat ontstaan bij de lopende band (de enige scène die trouwens echt overeenkomt met Chaplins Modern Times; buiten dat zijn de beruchte plagiaatbeschuldigingen zwaar overtrokken). De film houdt er sowieso van om eerst orde te scheppen en die vervolgens bruut te verstoren. De humor is erg slapstickgericht en maakt ook veel gebruikt van karikaturen van nare rijke mannen. In contrast worden de hoofdrollen gespeeld door het type goedzakken dat je veel vond in films van die tijd. Simpele zielen dus, die gelukkiger zijn met het plukken van bloemen dan het verdienen van geld en die tevens voor het ongeluk geboren zijn. Het moet gezegd worden dat Henri Marchand een van de charmantere van deze karakters speelt. Waar René Clair overigens uitzonderlijk in slaagt is om deze personages als vissen uit het water te portretteren door het gebruik van grootse decors. Dit was de eerste niet-Engelstalige film die ooit voor een Oscar genomineerd werd en de nominatie ging zeer terecht naar de decors. Ook de cinematografie was schitterend en het geheel zag er veel gestileerder uit dan gewoon was voor die tijd. Het enige wat ik vreemd vond was dat soms de bovenkant van de hoofden bij wijdere shots uit het beeld vielen, soms inclusief de ogen. Misschien lag dat aan een verknipte dvd-uitgave.

Het enige wat nu niet helemaal meer werkt is de boodschap. Chaplins films worden wel eens van naïviteit beschouwd, maar dit is nog een tandje erger. Chaplin begreep tenminste nog dat geld nodig is om te overleven, of hij het nou leuk vond of niet. Emile in À Nous la Liberté daarentegen weigert constant geld aan te nemen, zelfs als iemand het om eerbiedwaardige motieven aan hem wil geven. Dit wordt als een heldhaftige eigenschap gezien en daar kan ik enigzins in meegaan, maar hoe wil Emile zichzelf onderhouden. Ook het einde heeft daar een probleem mee. Uiteindelijk vervangt de machine het lopende bandwerk. Nou is dat nogal geestdodende arbeid die je niet wilt doen, maar aan de andere kant lijkt het me duidelijk dat die uitvinding ineens voor een massale werkeloosheid gezorgd moest hebben. De film gaat dit probleem uit de weg door te laten zien dat iedereen nu tijd heeft om rustig te vissen en te dansen. Wellicht was dat hoe Clair hoopte dat de wereld eruit zou gaan zien na de crisis die toen heerste, een wereld waarin mensen niet meer hoefde te werken omdat machines dat zouden doen en waarin economie een minder belangrijke rol zou gaan spelen. Maar zag zo'n wereldbeeld er in 1931 al niet wat al te naïef uit.

Maar eerlijk gezegd reken ik dit de film niet zo hard aan, vooral niet omdat het allemaal aanvoelt als een lichtsatirisch sprookje en niet als een sociaal document. Het helpt dat de film het hart duidelijk op de juiste plaats heeft en geeft om zijn twee hoofdpersonages. Aanvankelijk wou ik de film 'slechts' vier sterren geven, omdat ik het laatste half uur misschien iets teveel een herhaling van achtervolgingen en chaos vond ten opzichte van de verrassende en verfrissende eerste drie kwartier, maar aan de andere kant bleef het toen nog steeds aanstekelijk. Ik merk ook dat het zo'n zeldzame film is waaraan ik meteen met een glimlach terugdenk. Een heerlijke kijkervaring die ik van harte aanbeveel.
4,5*

Noot: op de dvd stond ook de korte, experimentele film Entr'acte, waarmee Clair in 1924 voor het eerst naam maakte. Deze film begint niet bijzonder overtuigend, maar na een tijdje wordt het een komisch en uiterst creatief werkje dat het bekijken meer dan de moeite waard is. Wat me nog het meest opviel is hoeveel het gemeen had met de latere Buñuelfilms Un Chien Andalou en L'Age d'Or. Hij doet er niet of nauwelijks voor onder en ik vraag me af waarom hij niet zo bekend is als die films. Ik zou er vier sterren voor geven.

Leuk stukje , TOR

ik had gisteren een "double bill" van deze en Chaplin's Modern Times. Die laatste film is niet veel meer dan een serie sketches met het globale idee (vooral begin en einde) overgenomen van dit hoogtepunt uit het ouvre van Clair.

Het is grappig dat hoewel ik geen groot fan ben van slapstick, en al helemaal niet van Chaplin, de Franse aanbidders van de man (Clair en later Tati) mij wel enorm weten te raken met hun charmante en subtiele varianten ervan! Chaplin is in tegenstelling toch maar vrij banaal (al gebruikt hij wel altijd interessante / maatschappij kritische settings...)

Vind het stukje dat The One Ring schreef wel aardig, maar ben het helemaal niet eens met zijn negatieve inschatting van de moraal van de film, dat is voor mij juist de reden om de film nóg een halve ster extra te geven! naiviteit is niet altijd slecht, in de zin dat het nieuwe ideeen creeert en vast geroestte maatschappelijke gebruiken in een ander licht plaatst! Of duidelijker: ik denk dat Clair heel bewust naief doet hier; waarmee hij een beter doordachte moraal neerzet dan het soort dat je in Chaplin films tegen komt, die mij daadwerkelijk naief lijken (of iig de schijn van vals sentiment tegen zich hebben...)

Het zal allemaal wel.... Modern Times is wat mij betreft een meesterwerk en deze film van Clair absoluut niet.

Charly Chaplin zou zich voor zijn "Modern Times" hebben gebaseerd op deze burlesque Franse komedie waarin het monotome, stresserende bandwerk in het fabriek wordt in beeld gebracht.

Laat ik maar onmiddellijk er aan toevoegen dat René Clairs werk in de verste verte "Modern Times" niet benadert.

Bovendien stoor ik mij aan begrippen die in "A nous la Liberté" worden naar voor gebrecht, zoals dat automatisering vrijheid meebrengt. Werkloosheid zal toch wel iets realistischer zijn . Verder dat vriendschap geldbejag overwint. Forget it.

De vergelijking met Modern Times snap ik wel, want als je beide films gezien hebt, is de link erg gemakkelijk te leggen, al is die laatste wel duidelijk de betere film. Hier is industrialisatie overigens iets positiefs, terwijl dat bij Chaplin juist andersom is.

À Nous la Liberté is een vroege Franse talkie, waarin alles op een luchtige muzikale manier gebracht wordt. De humor is bij vlagen best aardig en doet erg jaren twintig aan. Er wordt wel duidelijk een boodschap uitgedragen, die niet de mijne is, maar dat is nauwelijks storend.

Het luchtige overheerst duidelijk, het is vrolijk en de acteurs stralen dat ook allemaal wel uit. Bijzonder is het allemaal niet, maar het verveelt niet en slecht kan ik het ook zeker niet noemen. Zo af en toe zijn dit soort filmpjes niet verkeerd.

3,0*

Geweldige film! De derde geluidsfilm van René Clair inmiddels. Begrijpelijk dat deze film als een inspiratiebron wordt aanzien voor Modern Times (1936) . Er zijn natuurlijk de inhoudelijke gelijkenissen inzake de scènes met het bandwerk in de fabriek, maar stilistisch is Modern Times toch ook een film waarin Chaplin silent sequenties vermengt met geluid, op de manier zoals Clair het hem blijkbaar al 5 jaar eerder al voordeed. Voor mij is dit een ontdekking.

A Nous La Liberté is een wonderlijke muzikale komedie over een ontsnapte bajesklant die het schopt tot topman van een zakelijk imperium. Koldereske, poëtische en absurde toestanden met daaronder een perfecte soundtrack van Georges Auric. Hilarisch hoe men bijvoorbeeld de parallel legt tussen het leven van een gedetineerde en een werknemer.

Deze film heeft iets enorm verfrissend, straalt uit wat de titel betekent. Wordt beschouwd als het chef d’oeuvre van Clair, maar voorganger Le Million (1931) vind ik van hetzelfde heerlijke niveau.