Bad Ma Ra Khahad Bord (1999)

De Nederlandse titel is bijzonder onaantrekkelijk, (ik dacht aan een song uit het oeuvre van Mieke Telkamp) maar als je zegt :

Le Vent nous emportera is mijn interesse onmiddellijk gewekt. Dus vanavond maar eens in de bios bekijken.

Na het zien van 'Taste of cherry' stond deze film al lang op mijn verlanglijst. Nu ik hem dan eindelijk gezien heb, kan ik zeggen dat ik hem net iets minder vind dan de eerstgenoemde.

De vergelijkingen, of beter gelijkenissen, met 'Taste of cherry' zijn niet uit de lucht: lange shots, veel stiltes, herhaling, en ruwweg dezelfde thema's (let wel: ruwweg). De film kabbelt even gezapig voort als 'Taste of cherry' maar bevat wel meer dialoog en meer personages. Het spijtige is dat ik bij eerstegenoemde de soberheid zeer kon smaken en dat die hier soms niet op z'n plaats leek te zijn. Eenvoudigweg: hij boeide me minder. Waarschijnlijk doordat hier de grotere thema's er iets minder dik op liggen en er minder ruimte is voor interpretatie en reflectie. De verhaallijn van 'Le vent nous emportera' is ook veel conventioneler maar blijft wel binnen het kader dat Kiarostami zich steeds lijkt op te leggen: strikt realisme.

Deze film heeft me op verschillende momenten wel diep kunnen raken. Hoe Kiarostami het leven benadert, en dus ook zijn films en personages, geft me energie en levenskracht omdat hij, zoals Gimli in z'n comment op 'Taste of cherry' al zei, op een lyrische toon vertelt over de schoonheid van het leven en hoe die vooral in de eenvoud en de natuur is terug te vinden. Een film om te ondergaan.

Toevallig (?) dat in hetzelfde jaar de band 'Noir Desir' de hit 'Le Vent Nous Emportera' scoort. Komt dit nummer ook in de film voor? Zo ja, dan wil ik de film alleen al daarom zien.

Ik zou het je niet met zekerheid kunnen zeggen, maar ik denk dat er weinig of geen muziek in de film voorkomt. Ik weet trouwens niet of je dat ergens kan opzoeken.

En even offtopic, 'Noir desir', is dat niet de band waarvan de zanger veroordeeld is voor de moord op z'n vriendin (of toch zoiets?)

Le Vent Nous Emportera is de tekst van een nogal bekend gedicht. De film bevat behalve op- en af-titeling geen muziek, maar intense geluiden van de omgeving.

Prachtbeelden met af en toe, iets teveel herhaling. Je waant je echt in een dorpje in Koerdistan. Voorlopig 4*

Ik ben hier niet zo enthousiast over. Na een half uur is het verhaal me duidelijk en is het nieuwe eraf en wordt het meer van hetzelfde. Herhaling kan best een mooi stijlmiddel zijn, maar hier schaadt de overdaad. Hierdoor heb ik me nogal zitten vervelen en dat was vast de bedoeling niet. 2,5*

Mooie onduidelijke film waarin ik me voortdurend afvroeg waar het nou eigenlijk om ging. Mooie plaatjes, mooie mensen. Advies: kijken in stukjes.

De veelvuldige shots van een man die in zijn auto de berg op moet rijden om verbinding te krijgen met zijn mobiel, zijn in mijn geheugen gegrift. (en oh wat een symboliek erachter)

4.5*

Eigenlijk is dit de beste film van de latere films van Abbas Kiarostami. Beter dan Ta'm e Guilass en later dus. Formidabel om te zien hoe Kiarostami hier speelt met het medium film: met deze film laat Kiarostami speelse cinema van Godard en Altman mijlen ver achter zich. Godard is meer de man van de ideeën en Altman is/was meer de man van de uitvoering. Echter wat Abbas Kiarostami hier ons laat zien, is nog verbazingwekkender; het lijkt alsof hij hier de cinema opnieuw uitvindt en tegelijkertijd perfectioneert.

Dit is niet alleen de beste film van 1999 samen met The Insider (vergeet overgehypte films als Magnolia, Fight Club, American Beauty etc.), maar ook een van de beste films van het vorige decennium.

***** / *****

Prachtig inderdaad die vele herhalingen (à la L’Année Dernière à Marienbad ) en al die mensen die we niet te zien krijgen (à la Vivre Sa Vie: Film en Douze Tableaux). Dit is de kunst in puurste vorm en waarschijnlijk meest poëtische film die ik ooit heb gezien! Geëvolueerde cinema tussen de Nouvelle Vague (Godard, Resnais) en het neorealisme (Vittorio De Sica).

Maar dan mis je toch de clou Deze film zit apart/origineel in elkaar en de narratieve structuur / vormgeving (ordening van scènes) is volgens mij complexer dan bijv. Citizen Kane. Als je denkt dat je recht-toe-recht-aan verhaallijn voorgeschoteld krijgt, heb je het helemaal mis.

In de eerste instantie had ik het eerlijk gezegd ook niet helemaal door. Maar na een paar Bad Ma Ra Khahad Bord gezien te hebben, viel voor mij alles op zijn plaats.

Magnifieke cinema die zijn geheimen niet gemakkelijk prijsgeeft. Prachtig gefotografeerd ook!

Een kleine toelichting:

Dit meesterwerk is eigenlijk een visueel (video) gedicht (letterlijk) over leven (en dood?). En is dus in versvorm (vandaar die herhalingen en jump cuts ) geregisseerd.

En wat is Koerdistan (Kurdewari) toch een fantastisch land!

Dvd is binnen...vanavond maar eens bekijken, morgen volgt mijn recensie.

Grootmeester Akira Kurosawa had opgegeven moment het zin en het gezindheid van leven terug toen ie Kurosawa ontdekte, hiermee weet Abbas Kiarostami weer de zin van leven en dood te accentueren .

The Wind Will Carry Us is een film over het leven...het zegt zoveel en tegelijkertijd zo weinig. Deze film bevat zoveel prachtige symbolieken....(Een appel die zijn weg naar de jongen probeert te vinden, een man die keer op keer een eindje moet rijden om verbinding te krijgen met zijn mobiel, een man die de vrouw van gisteren niet herkend omdat ze is bevalen van een kind)....verbluffend. Er zitten veel lange shots in de film, veel stiltes, vele herhalingen.....geen muziek, behalve het geluid van de omstandigheden. Dit allemaal zal niet bij iedereen in smaak vallen, het kan ronduit irritant of saai worden. Maar ik vind de long shots, de vele stiltes,de herhalingen juist prachtig....het bedrukt allemaal
zoveel betekenissen(stitles....het leven is niet zo spannend als het lijkt)....herhalingen....(we doen in het leven keren op keren het zelfde dingen)...lange shots...(de dagen zijn soms langer dan ze lijken). Toegevend wat ik opvallend niet zozeer prijs van Kiarostami's werk is het ontbreken van muziek....het kan natuurlijk met thema's te maken hebben maar ik verlang er afentoe toch naar.

Hier behandeld Kiarostami het leven en dood in een zin van spreekwoorden en uitdrukkingen...er kunnen symbolen van de dood gezien worden in de film:.....een schildpad die op het begravenis loopt, de ingenieur die steeds belangstelling toont voor een ouwe dame. Hier komt het latijnse zin van pas. Memento mori: Bedenk dat u sterfelijk bent of Denk aan je eigen sterfdag.....Het eind scene..een bot die in het water drijft kan ook betreking hebben tot het latijnse metafor carpe diem quam minimum credula postero:Pluk de dag, vertrouw zo weinig mogelijk op die van morgen. Ik raad de film aan diegene die van ware Art-cinema willen genieten...het enige minputen die bij me opkomen zijn de gebrek aan muziek(zal je niet in een Kirostami film vinden....en de lengte die naar mijn mening iets te lang duurt voor de thema. Maar Abbas Kiarostami toch...een man naar mijn hart.

4 sterren.

Correctie: 2de regel boven.....Kurosawa=Kiarostami

Ik vond dit een mindere Kiarostami en dat verbaasde me deels. Want dit soort terloopse realistische plaatsgebonden cinema, niet onverwant aan Hou Hsiao Hsien, ligt me doorgaans goed. Ik denk dat Kiarostami zijn gortdroge humor hier teveel probeerde uit te venten door herhaling, hetgeen een beetje op mijn zenuwen werkte. En ik heb heel weinig met reciteren van poezie in film. Ik vind het in dit soort cinema zelfs enorm vloeken. Maar er zit genoeg genietbaars in. Personages die je nooit te zien krijgt, het feit dat je lange tijd geen idee hebt wat er gaande is, dat soort dingetjes. En de blatante ineffectiviteit van de hoofdpersoon. Ik las dat deze film het Midden-Oostelijke broertje wordt genoemd van Local Hero. Dat vond ik goed gezien.

Leuk om op die tegenovergestelde reacties hier te lezen. De een vind het de beste film van Kiarostami, de ander juist een wat mindere. Ik moet me deze keer bij de twee groep aansluiten ben ik bang. Ondanks dat dit nog steeds een hele aardige film is, vond ik het wel zijn minste tot nu toe.

Het camerawerk is in ieder geval typisch Kiarostami. Er zitten een hoop lange shots, die laten zien dat Iran een mooi land is. Het beeld dat je op de poster ziet, komt ook in de film terug en is een voorbeeld van een prachtig shot. Verder zit er ook een hoop dialoog in. Dialoog, die soms niet altijd even duidelijk is en dialogen, die ook niet altijd even boeiend zijn. Het kabbelt allemaal overigens wel in een aangenaam tempo voort. De hoofdrolspeler loopt en praat wat af en tussendoor laat Kiarostami af en toe wel wat van zijn kunnen zijn, maar als geheel is het deze keer iets te fragmentarisch.

Ik snap de samenhang wel, maar ik kon hem deze keer zelf niet echt maken. Verder mis ik de humor, die ik een aantal van zijn andere films wel zag. Maar ondanks deze minpunten, is dit allemaal nog goed kijkbaar en bij momenten ook redelijk genietbaar. Dit soort “pure cinema” kan als alles op zijn plaats valt namelijk wel geweldig zijn. Alleen is dat hier dus net niet het geval.

3,0*

Wat is dit overigens voor een MS-Paint-poster? Kan toch nooit echt artwork zijn?

Denk het wel. Film is denk ik uitgebracht door Contact film in Nederland en die hebben altijd eigen ontwerpen gemaakt, zonder credits, slechts de titel, regisseur en jaartal.

Neemt niet weg dat hier eigenlijk een Iraanse poster zou moeten staan. Maar ik weet niet of die er is.

Ik kan hem niet vinden, ook niet met de zoekstring %u0628%u0627%u062F %u0645%u0627 %u0631%u0627 %u062E%u0648%u0627%u0647%u062F %u0628%u0631%u062F

http://www.forughfarrokhzad.org/selectedworks/selectedworks1.asp#The Wind

Gewoon een stuk minder dan Taste Of Cherry.

Deze film kabbelt mijnsinziens te veel door. Had wat wat meer pit in gemogen. Die stoffige dorpen heb je na een half uur wel gezien..

Mijn eerste kennismaking met Kiarostami, en ik denk met de Iraanse film in het algemeen, is me niet heel goed bevallen. Het repetitieve leven in een Iraans dorpje wordt getoond door al even repetitieve scenes. Aantal interessante keuzes van de filmmaker, zoals het ontbreken van context/ uitleg waarom ze daar zijn en wat de interesse is in de op sterven liggende vrouw, het niet in beeld brengen van personages, geen muziek- en een paar mooie scenes (de aankomst in het dorp, de scene met het meisje in de donkere kelder, achterop de motor bij de dokter filosoferend over het leven versus het leven na de dood), maar ik vond het al met al wat te saai en eentonig.

Wat een prachtige film zeg, ik was diep onder de indruk. In de eerste plaats door alles dat je letterlijk ziet. De prachtige landschappen die je hier ziet en het scheve dorpje behoren tot mijn favoriete filmlocaties. Het krijgt iets sprookjesachtig. In beeld gebracht door kraakheldere cinematografie en hallucinerende tracking shots. Het mysterieuze verhaal vond ik in de eerste plaats vrij komisch. Het kluchtige werkt goed, meestal wordt deze term negatief gebruikt, maar dat is niet altijd terecht. De gimmicks werken. Het nooit zien van sommige personages (de putgraver, de collega’s van het de hoofdpersoon), het keer op keer op en neer rijden voor een signaal, dat ventje met zijn examens. Het geouwehoer vermaakte me prima.

De film heeft diepgang. Een meditatie over leven en dood. Het zijn van die loze kreten die zo gemakkelijk geroepen zijn en eigenlijk helemaal niets zeggen. Maar het is van toepassing op the Wind will Carry Us. Dat zit hem in eerste instantie in de uitwerking van de hoofpersonage. Het is een mystiek figuur waarvan je eigenlijk niet zo goed weet wat je er mee aan moet. Ik vond hem wat onsympathiek, maar ik kan me voorstellen dat iemand daar anders over denkt. Het is ook niet echt de protagonist op de een of andere manier. Dat is meer het dorpje, voor zo ver dat mogelijk is. Hij is een buitenstaander ook voor de kijker. Geen typische badguy, maar wel iemand die arme schildpadjes op hun rug legt als hij de kans krijgt.

Tegelijk is het iemand die alles in het werk stelt om de onzichtbare putgraver te helpen. Het is iemand die aan iedereen vraagt hoe het gaat, maar als beleefdheidsvorm. De enige waarvan hij echt geïnteresseerd is hoe het met haar gaat is een oud vrouwtje. Zij ligt op sterven, maar hij hoopt samen met zijn collega’s dat ze z.s.m. sterft. Waarom wordt niet echt duidelijk, maar is ook niet echt relevant. Het zal om zaken gaan. Het zijn meer observaties over zijn gedrag, maar zijn houding in het dorpje en de ontmoetingen die er uit voort komen, vormen een contrast. De film wil iets zeggen over hoe mensen ons leven leiden, zonder er direct iets over te zeggen zeg maar. Er is gedurende de film nauwelijks conflict, er zijn geen verteltrucs of noemenswaardige plot technische ontwikkelingen. Heel bijzonder voor een Mysterie. Kiarostami wil dat je gebruik maakt van je gevoel en je zintuigen. Niet dat je te veel nadenkt in letterlijke zin. De film is sfeer en gevoel en daarin zit voor mij de diepgang. Om op inhoudelijker niveau daar iets over te zeggen zou ik de film nog ene keer moeten zien.

De mooiste scene is misschien wel het moment dat het meisje een koe melkt in het donker. In feite zitten er heel veel grappige en mooie stukken in. Dit is pas de vijfde film die ik zie van Abbas Kiarostami, maar ik ga nog veel meer zien. Dit is wel pas de eerste volledige voltreffer voor mij, hoewel Ten in de buurt kwam.

Enige minpunt was dat je continu camera’s gereflecteerd ziet, met name in de spiegeling van de bril van het hoofdpersonage. Dit soort dingen vallen me nooit zo snel op, in deze film meermaals. Jammer, want het is verder juist technisch hoogstaand. Het haalde me er zelfs een beetje uit op een gegeven moment.

Daardoor slechts een dikke 4 sterren.

The Wind Will Carry Us ****/*****

Minder dan een maand geleden maakte ik voor het eerst kennis met Abbas Kiarostami via de retrospective op MUBI; intussen ben ik zo geconsumeerd geraakt door het werk van deze cineast dat ik intussen een vijfde film van hem heb mogen aanschouwen. Ik schrijf zelden een recensie op deze site, maar voor dit meesterwerk dat met gemak mijn persoonlijke top tien induikt, kruip ik toch graag even in de pen.

Wie nog niet bekend is met de stijl van Kiarostami zou men moeten waarschuwen. Zijn films komen bedrieglijk eenvoudig, repetitief of (voor sommigen) zelfs saai over maar onderhuids bulken zij van symboliek, mystiek, filosofie en maatschappijkritiek. Hij geeft het ook niet zomaar weg. Bepaalde sleutelstukken worden stommelings blootgegeven en daarom heel makkelijk gemist; zo ook in deze film (het gesprek met de leraar in de wagen bijvoorbeeld, nergens anders wordt dit ritueel vermeld).

De reden waarom Kiarostami geniale films maakt heeft mijn inzien te maken met zijn achtergrond: Scorsese was een astmalijder die zijn jeugd heeft gesleten in cinemazalen en Tarantino heeft zijn jonge leven weggekeken in een videotheek waar hij werkte – dit zijn filmmakers die hun ideeën puren uit de filmencyclopedie die ze gaandeweg hebben ingeslikt. Kiarostami niet. Hij is een gediplomeerd schilder en dat verklaart nagenoeg alles. Hij maakte tableaus (Die composities! Die traagheid!) waarbij – net als bij een schilderij – de toeschouwer vrij is om er zijn eigen verhaal en filosofie rond te breien. Wetende dat hij zijn studies heeft bekostigd door het verkeer te regelen verklaart misschien ook waarom er zoveel scènes zich afspelen in auto’s, wie weet.

Deze film bevat de gebruikelijke thema’s van Kiarostami zoals miscommunicatie, film in film, ongelijkheid tussen man en vrouw, en uiteraard: leven en dood. Maar deze film in het bijzonder gaat voor mij persoonlijk om egocentrisme en onbegrip – en vooral dan de zelfbewustwording hieromtrent.

Hieronder licht ik graag enkele dingen toe die ik persoonlijk uit de film heb gedistilleerd:

DE GIER – De film gaat over een man uit de stad die naar een klein, achtergebleven dorpje in Koerdistan reist. Hij doet er zichzelf voor als ingenieur maar in werkelijkheid komt hij er geheim ritueel fotograferen waarbij - zo schijnt het - de vrouwen in het dorp zichzelf verminken naar aanleiding van en overlijden. Eenmaal aangekomen cirkelt hij rondom het huis waar een nakend overlijden zou plaatsvinden… De filmmaker zelf vertoont trouwens enkele fysieke gelijkenissen met een gier en wat later wordt hem ook letterlijk een bot toegeworpen (door de puttengraver). Ook in Taste of Cherry wordt er trouwens veelvuldig verwezen naar gieren. Ik vermoed dat deze symboliek een tweede religieuze laag kent door te verwijzen naar het Zoroastrianisme, een oud Iraans geloof waarbij men de doden te kijk legt in “Towers of Silence” opdat de gieren de lijken zouden verslinden. Kan een allegorie eigenlijk nog mooier zijn?


HET AARDS PARADIJS & DE TOREN VAN BABEL – In welke mate Kiaorstami ook schuldig is aan Bijbelse verwijzingen is mij niet geheel duidelijk (wellicht eerder beperkt?), maar ik kan het toch niet helpen enkele paralellen te zien. Ten eerste is er het pittoreske dorpje waar alles peis en vree lijkt (althans voor de mannen), en waar iedereen eerlijk met elkaar omgaat en communiceert. De fotograaf is hier een absolute tegenstelling: hij is enkel geïnteresseerd in zijn eigen belangen en deinst er niet voor terug om te liegen (‘ik ben ingenieur’, ‘we gaan een schat opgraven’) of om via heimelijk, listig gedrag zijn doel te bereiken (denk maar aan het jongetje die hij misbruikt als informatiebron). De scène met de rollende appel doet me in dat opzicht denken aan de corrumperende slang in het aards paradijs – maar dat is misschien te ver gezocht. De fotograaf heeft in ieder geval geen enkel respect voor het leven in het dorp. Het omdraaien van de schildpad kan hiervan het meest expliciete voorbeeld lijken, maar nog iets schokkender is voor mij de tweede ontmoeting met de pas bevallen buurvrouw. Hij herkent haar niet nu ze bevallen is van haar tiende (!) kind en vraagt vervolgens of “de fabriek nog zal kunnen produceren” – want een vrouw is gemaakt om te baren uiteraard. Het impliceert niet alleen zijn egocentrisme maar is (net als andere scènes in de film) een duidelijk politiek statement.

Het onbegrip en de miscommunicatie is eveneens zeer duidelijk. De fotograaf slaagt er niet in om ook maar één eerlijk gesprek aan te gaan met iemand van de dorpelingen. De gsm - en dan vooral de noodzaak om snel naar het hoogste punt te rijden voor een ontvangstsignaal – benadrukken deze isolatie op ironische wijze; want ook bovenop de berg draaien de gesprekken op niks uit. Dit lijkt soms wat weg te hebben van de Toren van Babel waarbij zij die meer en meer willen (de gesofisticeerde man uit de stad, hoog op de berg) de anderen (hier: de eenvoudige mensen, laag in het dal) niet meer kunnen begrijpen. Ook al hebben ze een gsm en kunnen ze iedereen ter wereld opbellen: de essentie (van het leven) is hen ontgaan.

MELK OFTEWEL DE ONDERGRONDE SCHAT – Een ander referentiepunt wordt door de gier zelf aangehaald in het begin van de film wanneer hij het jongetje wijsmaakt “naar een ondergrondse schat” te graven. Onbegrip is hier wederom troef want zonder het te weten wordt deze voorspelling wat later in de film waarheid. In afwachting van de dood wil de gier melk om zijn dorst te lessen, maar de dorpelingen schijnen hem niet te willen helpen. Uiteindelijk is het opnieuw de graver (off screen in put die we nooit te zien krijgen) die hem op weg helpt. Eerder wierp hij het bot, nu verwijst hij naar zijn vriendin, het melkmeisje. Hij moet afdalen in het ondergrondse om de feitelijke schat te vinden: zijn eigen bewustwording. Ik bemerk hier opnieuw een schelletje symboliek en ironie wanneer je beseft dat het nu net de mensen zijn uit het ondergrondse (de ‘simpele’ plattelandsmensen) die de filmmaker (hoog op de berg, de stadsmens) het licht laten zien.


DE BEWUST GEWORDEN EGOIST – Diep in het ondergrondse zit vervolgens de essentie van de hele film, of zelfs de essentie van Kiarostami. Alle thema’s komen hier naar boven en lijken te culmineren in een ogenschijnlijk eenvoudige scène (Die compositie! Die traagheid! Dat tableau!).

Deze scène waarin een koe gemolken wordt in een donkere kelder komt enorm surrealistisch en bevreemdend over. Eens je over de koe heen bent (hoe is die daar geraakt en waarom?), borrelt er opnieuw een gevoel van repressie naar boven. Het meisje lijkt haar gezicht niet te mogen tonen, of nog extremer, zelfs het zonlicht lijkt haar niet gegund. Tijdens deze scène citeert de gier “The wind will carry us” – een gedicht nota bene van een vrouwelijke, feministische poëet. Alsof het niet vernederend genoeg is om hem te moeten bedienen van melk, wrijft hij er ook zijn superioriteit nog eens in door dit gedicht te citeren dat slechts onderbroken wordt om haar intellect in vraag te stellen. Het maatschappijkritische mag duidelijk zijn, hoewel het verduisterend effect van de kelder blijkbaar afdoende moet geweest zijn om te ontsnappen aan de Iraanse censuur?

Het gedicht (niet toevallig ook de titel van de film) kent een tweede laag doordat de gier er zijn eigen onbegrip en egoïsme mee blootlegt. Wie is er hier eigenlijk de onverstandige? Wie is er eigenlijk de vreemdeling aan het raam die zit te wachten op andermans dood? Wat zit ik hier eigenlijk te brabbelen, begrijp ik mijn eigen woorden? Wie ben ik eigenlijk en waar ben ik mee bezig? Het besef begint langzaamaan te groeien. Op een ander moment in de film gebeurt er iets gelijkaardig wanneer het schoolgaande jongetje vraagt “Wat gebeurt er de dag des oordeels?”. De gier geeft het antwoord wel maar het begrip ervan ontbreekt. Wat later keert hij hier echter op terug wanneer hij de jongen vraagt of hij wel een goed mens is.

De echte ommekeer lijkt er evenwel pas te komen wanneer de puttengraver (zijn spirituele gids eigenlijk) bedolven raakt onder het puin. Hij doet er alles aan om deze naar het ziekenhuis te helpen en gaat vervolgens zelfs medicijnen halen voor het zieke vrouwtje op wiens dood hij al enkele weken zit te wachten! Ondertussen krijgt de onoplettende, in slaap gedommelde kijker nog eens de hele moraal van de film herhaald van achterop een brommertje. Dit levert wel mooi beelden op, maar anderzijds wordt het limiet expliciet (Schilder blijft bij uw canvas!). Gelukkig herpakt Kiarostami zich voor het allemaal té gezellig dreigt te worden, want de verlichtte bewustwording is schijnbaar van korte duur wanneer hij alsnog de rouwende vrouwen fotografeert wanneer het vrouwtje overlijdt. Hier laat Kiarostami ons in dubio: kunnen we onze ware aard niet ontsnappen of lukt het de fotograaf toch om de gier van zich af te schudden (figuurlijk weergegeven door het wegwerpen van het bot in de rivier)? Een open einde waar elk voor zich mag aan verder schilderen.

Applaus voor deze schitterende parabel!