Oppenheimer (2023)

Oppenheimer is deels een biografie van de hoofdpersoon, en deels een rechtbankdrama, hoewel het geen werkelijke rechtszaak was. We zien hoe een jonge ambitieuze Oppenheimer zich het vak eigen maakt, en al jong een groot talent blijkt in zijn vakgebied. Ook zien we zijn valkuilen in beeld gebracht, terwijl we heen en weer flitsen naar het zogenaamde proces, en de politieke entree van Strauss. Nolan weet het allemaal vakkundig in beeld te brengen, en ondanks het heen en weer gespring in tijd, is altijd duidelijk waar we ons in het verhaal bevinden.

Na het kille Tenet zien we hier een film die een veel menselijker beeld schept van zijn hoofdpersoon. Er is genoeg wetenschap aanwezig, maar het menselijke drama krijgt hier ook volop de ruimte.

Het hoogtepunt is duidelijk de episode in Los Alamos waar het Manhattan project vorm krijgt. De ambitie, de deadlines, de botsende ego’s en het uiteindelijk geslaagde experiment zijn fantastisch in beeld gebracht. Wanneer Trinity ontploft, is dit een akelig indrukwekkend moment die hen en ons de impact doet beseffen.

Helaas is dit het hoogtepunt van de film en duurt het daarna nog ruim een uur. We zien hoe de wetenschappers vrijwel direct aan de kant worden geschoven door het leger, en ze via de radio moeten vernemen dat hun uitvinding op Hiroshima en Nagasaki is geworpen.
Het proces en het verhoor van Strauss zijn vrij spannend, maar missen wel die intensiteit van het Manhattan project.
De film eindigt met een profetische dialoog tussen Oppenheimer en Einstein, waar de betekenis van de bom wordt besproken.

Oppenheimer is met drie uur aan de lange kant, en hoewel ik daar vaak moeite mee heb, vond ik het hier niet storend. Nolan geeft de grootmachten en het volk stof tot nadenken.

4*

(Ben ik de enige die het Nederlands meer als Duits vond klinken trouwens?)

Een heftige en indrukwekkende film.

Dat mag gezegd worden, het acteer spel van de hoofdrol spelers, in deze film is echt imposant.

Vooral de hoofdrol van Cillian Murphy is ook indrukwekkend en Oscar waardig.

De film muziek van Ludwig Gorranson is werkelijk fabuleus schitterend.

Ook is deze jonge Componist en producer bekend van zijn meesterlijke film muziek van onder andere de film Oblivion.

En hier in deze film doet hij het weer.

Want ook de film muziek is imposant.

Deze Componist doet niet onder voor Hans Zimmer en mag zich ook scharen onder de grote film Componisten.

Je krijgt veel informatie in deze film.

En je moet goed opletten, hierdoor.

De film begint gelijk dat je op het puntje van je stoel zit.

Wel kan deze film, voor sommige wat lang aanduren.

Waardoor men mogelijk kan afhaken.

Maar naar de climax van deze film, voel je de zinderende spanning die om te snijden is.

Als het werkelijk zo gegaan is, omdat Oppenheimer zich te midden van onderzoekers en hoog geplaatste mensen, die hem waardeerde,later hem net zo hard zoals het bekende gezegde,in de rug staken.

En hij nagenoeg niemand meer kon vertrouwen.

Je vraagt je hierdoor ook af, is het werkelijk zo gegaan.

Hoe Oppenheimer wordt neergezet, is dit echt de waarheid.

Hoe deze film, dit laat zien voor ons als kijkers.

Anders zou ik deze film 5 sterren hebben gegeven.

Vandaar een meer dan verdiende 4,5 sterren voor deze zeer indrukwekkende film.

Vanochtend eindelijk dit zwaargewicht - op verschillende vlakken - gezien in de bioscoop. Het verbaasde me dat er zoveel mensen in de zaal waren na zoveel draaitijd en ook nog op een zondagochtend. Het verbaast me ook dat er überhaupt zoveel mensen op deze film af komen, gezien het onderwerp. Blijkbaar is het een van de weinige films die voldoende aantrekkingskracht en kwaliteit heeft dit jaar. En dat naast een barbie film. Heel bijzonder.

In ieder geval ben ik blij dat ik 'm eindelijk gezien heb. Ik had weinig voorkennis en wist amper wie Openheimer was, hooguit dat hij iets met de atoombom te maken had. Gezien de duur van de film was ik bang dat het niet mijn volle aandacht zou houden, maar dat viel flink mee. Onder andere door het sterke acteerspel. Man, Murphy mag dan ondertussen ook wel eersteklas acteur zijn. Downey Jr die ik amper herkende, speelde hem zo van tafel met zijn beperkte scenes. Er komen best veel bekende namen en vaag bekende gezichten voorbij. Ironisch genoeg herkende mijn man de meeste acteurs sneller dan ik. Terwijl ik daar normaal gezien de eerste in ben. ("Kijk gewoon naar de film." is meestal zijn opmerking. ) Een acteur uit The Boys vind ik nogal een miscast. Maar dat vind ik dan ook het enige minpunt van deze film. Naast dat het einde eigenlijk al halverwege de film bekend was. Al blijf ik het bizar vinden dat er zoveel volk op deze film af komt, het is wel de beste film die ik dit jaar gezien heb tot nu toe.

Deze keer heb ik geen meningen of reviews vooraf gelezen zoals ik vaak doe, want ik wilde mijn mening zo dicht mogelijk bij mezelf houden. Wat mij vooral bij zal blijven is hoe een theoreticus zo gefascineerd is naar kwantumfysica dat hij in een tunnelvisie belandt en er pas veel te laat achter komt welke richting het opgaat, om het in de laatste loodjes voor zichzelf goed te praten dat hij geen uitvoerder is. Hij is niet degene die de keuze maakt waar de bom landt. Maar ondertussen beseft hij desondanks maar al te goed wat hij gedaan heeft.

De beste Nolan sinds Interstellar, maar dat komt meer omdat ik niet zo gecharmeerd was van zowel Duinkerken als Tenet. Verhaal is indrukwekkend, uitstekend acteerwerk en de settings zijn prachtig. Bij de editing zou ik wel willen zeggen dat minder soms meer is. Waarom krijgen we als kijker niet af en toe de tijd om een paar minuten simpelweg een gesprek te volgen? Nolan is kennelijk heel bang dat de kijker z'n aandacht verliest en probeert door alles door elkaar te monteren, aangevuld met aanzwellende muziek, dit te voorkomen. Zelfs de meest simpele gesprekjes worden door deze edittrucjes opgeblazen tot epische proporties. Dat gaat ten koste van de kracht van scènes waarin dit daadwerkelijk op z'n plaats is. Dit is uiteraard (inmiddels) de stijl van Nolan, maar het valt nu wel heel erg op, omdat deze film relatief weinig actiescènes kent. Als dat nu 120 minuten was, oke, maar omdat elke zich serieus nemende filmmaker zich kennelijk verplicht voelt om een film 3 uur te laten duren is dit een vrij slopende zit.

Prima film, maar geen meesterwerk. 3,5*

Je moet ervoor zijn.

Dat taaltje dat Oppenheimer in Leiden spreekt klinkt meer als Jiddisch dan als Nederlands!

Oppenheimer dus. De cinemazaal zat bijna helemaal vol terwijl de film toch al enkele weken wordt vertoond. De film is dus een groot succes, wat hoop geeft aan de echte cinefiel in een wereld waarin een draak van een film (mijn mening!) als Barbie wordt geprezen en een berg vol geld als de poenschepper van Suske en Wiske doet binnenraken. De vrouw van het koppeltje dat naast mij zat ging nochtans op haar gsm naar foto's van haar kinderen en/of kleinkinderen kijken, nadat de bom op Japan was gedropt. Blijkbaar konden de verhoren van Oppenheimer omwille van een vermoedelijke link met de communistische partij, waar nog ruim een uur van de film aan wordt besteed, haar minder boeien.

Het moet gezegd dat het Manhattan Project dat doorging in Los Alamos, New Mexico het spannendste deel van de film is. De zenuwslopende race om de A-bom tijdig klaar te krijgen, de vraag of de bom eigenlijk wel nog nodig was nu de Duitse vijand zich had overgegeven, de beslissing om Japan als nieuw testterrein uit te kiezen, het getwist met Teller over de H-bom, en dan uiteindelijk de ultieme test waarbij voor het eerst een A-bom tot ontploffing wordt gebracht: eerst het felle witte licht en dan, na een hele tijd met ingehouden adem te wachten, de oorverdovende knal!

Ondanks het feit dat er vooral veel gepraat wordt in deze film, bleef ik toch de hele speelduur aan het scherm gekluisterd zitten kijken. Ik heb me geen moment verveeld en de drie uur vlogen eigenlijk zo voorbij. De opvallende muziekscore is de hele tijd aanwezig en roept allerlei emoties op in de kijker. Een heel vernuftig truukje om de spanning hoog te houden en een constant gevoel van ongemak te creëren.

Iedereen zit uitstekend in zijn rol; Cillian Murphy als Robert Oppenheimer (het kettingrokende, graatmagere mannetje met een dodelijke missie), Matt Damon als generaal Leslie Groves, Tom Conti als Albert Einstein, Robert Downey Jr. bijna onherkenbaar als corrupte politicus (of is dit een pleonasme?) Lewis Straus. Ook noemenswaardig is de knappe Florence Pugh als Oppenheimers 'love interest' Jean Tatlock. Het moment waarop zij Oppenheimer berijdt in de ondervragingskamer terwijl zijn vrouw zit toe te kijken, is heel onverwacht. Een schokkend moment waarbij zowel de passie als de schaamte van hun overspelige relatie wordt benadrukt, alsook het gevoel van naaktheid in handen van het ongenadige panel van ondervragers dat Oppenheimer op het rooster legt.

Hoewel ik het eerst jammer vond dat men het droppen van de A-bom op de Japanse steden Hiroshima en Nagasaki niet laat zien, alsook de verschrikkelijke gevolgen nadien, wordt er gelukkig wel genoeg aandacht besteed aan de gewetenswroeging van sommige van de geleerden die hebben meegewerkt aan dit project des doods. Of Oppenheimer zelf echt gewetenswroeging had is nog maar de vraag. Alsook de vraag of hij in het hiernamaals net als Prometheus, die het vuur van de goden stal en het aan de mens gaf, aan een rots werd vastgeketend en voor eeuwig werd gemarteld. Maar zoals in Romeinen 12:19 staat: "Neem nooit wraak, vrienden! Laat dat maar aan God over, want Hij heeft gezegd: 'Mij komt de wraak toe, Ik bepaal de straf voor alle zonden." (HTB)

Opzich is het een goede film. alwel vond ik de film er langdradig op somigge stukken.

Hiermee verdient in ieder geval Cillian Murphy een Oscar naar mijn mening althans.

Wat zet hij een acteerprestatie neer.

Met velen ben ik het ook eens dat dit wel eens de beste Nolan zou kunnen zijn.

Jammer dat er (te jonge) kinderen in de zaal zaten die de film blijkbaar minder konden waarderen en op hun telefoon allerlei andere dingen gingen doen.

Toch maar vriendelijk verzocht om de telefoon weg te stoppen of naar een andere film te gaan.

Maar goed, de film vond ik zeer indrukwekkend en de lange speeltijd leek veel korter. Ik werd zo meegezogen in het verhaal dat hij voor mij best nog langer had mogen duren.

Ik moest deze film toch even op me in laten werken. Het is een behoorlijke zit en behoorlijk indrukwekkend allemaal. Het liet me een beetje stil achter. In positieve in uiteraard. Nu kan ik Nolan's films altijd wel waarderen, maar door de hype heb je toch een beetje hoge verwachtingen. Gelukkig zijn die ook waargemaakt.

Fantastisch acteerwerk van alles en iedereen in deze film. Murphy bewijst echt wel weer dat hij over een gave beschikt, maar Robert Downey Jr. speelt ook ijzersterk. De muziek in deze film is aanwezig, maar versterkt de emotie en de sfeer in elke scène. Geweldig werk van Göransson, met als hoogtepunt de scène met de aftellende klok. Adembenemend.

De cinematografie van 's Neerlands trots is ook tot in de puntjes verzorgd. Moet 'm zeker nog eens herzien, in mijn eentje, zonder gapende of appende mensen naast me.

Nou, ik ben vandaag nog een keer geweest. Gek genoeg vond ik het dit keer lastiger te behappen dan de eerste keer. Ik wilde nog een keer gaan omdat ik het audiovisuele en grootse nog een keer wilde zien in een bioscoopsetting, maar ik denk dat ik dat aspect achteraf een beetje overschat heb.

Misschien dat maar een krap half uur op een speelduur van 3 uur in die zin indrukwekkend was.

De rest is praten praten praten, namen namen personages, gegoochel met tijdslijnen op het vervelende af, en daar komt geen eind aan.

Het kwam misschien omdat ik de film soms bekeek door de ogen van mijn - waarschijnlijk ongeïnformeerde - medekijkers in de zaal, en dan is het bijna belachelijk hoe de film in elkaar zit.

Ik denk erover om mijn cijfer te verlagen, maar weet het niet zeker. Het ligt er een beetje aan hoe je een film wil beoordelen. Gaat het om volledigheid, een kundige structuur, de kenmerkende Nolanstijl van complexiteit? Of om soms, ja ik zeg maar iets heel geks, kijkplezier? Dat vond ik eigenlijk toch teveel te wensen overlaten voor een groot deel van de speelduur.

De technische en acteer-Oscars mogen er op zich nog steeds best komen, voor de rest schaar ik me nu denk ik toch wat meer bij de ‘wat een taaie kost’-groep. Nolan blijft Nolan, maar hij had hier best wat in afgeremd kunnen worden. Een half uur aan hoorzittinggelul eruit, in godsnaam dan maar iets meer Hollywood- en popcornproof, en ik denk dat je een betere en, dare I say it, leukere film overhoudt.

Toch klein halfje eraf.

Prometheus stole fire from the gods and gave it to man. For this he was chained to a rock and tortured for eternity.

Welke quote kies je om deze film samen te vatten. Voor mij werkt deze eigenlijk beter dan die uit de Bhagavad Gita, en wellicht beschrijft het Oppenheimer ook beter - al is daar overduidelijk een verschil van perspectief, of je dat vanuit je innerlijk beleeft, of als observator. Voel je het, of zie je het.

Het verhaal van Oppenheimer is al gekend - en daarmee moeilijk om daar een bruikbaar nieuw perspectief in te vinden. De insteek om de hearing over Oppenheimer's Q-clearance te volgen is daar een tamelijk briljante vondst in - want een perfecte kapstok om Oppenheimer zijn levensverhaal te laten vertellen, in alle pijnlijke details - en briljant maar ook pijnlijk hardhandig hoe Nolan die in absoluut visceraal ongemak in beeld brengt, maar ook weer geniaal in de beheersing om daar een paar voor de hand liggende sleutelscenes juist uit weg te laten, vanuit dat iedereen die toch al wel weet. Ook een inzicht in de idioterie van de macht - hoe Oppenheimer en Truman elkaar de verantwoordelijkheid over de op-een-na meest gruwelijke oorlogshandeling ooit niet gunnen, en daardoor niet met elkaar in gesprek komen. Briljant ook in dat de structuur Nolan de gelegenheid geeft zijn gebruikelijke hap-snap brokjes op te dissen, en dat daarmee evengoed nog steeds een logisch en volledig verhaal verteld wordt dat recht doet aan de geschiedenis.

In de details weinig nieuws - wie in dit onderwerp geïnteresseerd is heeft ongetwijfeld net als ik al talloze documentaires gezien, en daarnaast de nogal briljante film Fat Man and Little Boy (1989) - met de weergaloze Dwight Schultz in de rol van Oppenheimer. Deze film moet het daarentegen stellen met Cillian Murphy, en het duurde echt een paar minuten voordat dat begon te overtuigen - Murphy is toch een wat beperkte acteur, en het komt in het begin vooral door wat getruc met groothoeklenzen en veel aandacht van de regie dat het er uiteindelijk genoeg op lijkt. Later in de film verwordt dat meer tot een afmattingsstrijd - is het Murphy of Oppenheimer die sneller aftakelt, en dat verdient beslist waardering. Hij groeit in zijn rol, noem je dat dan eufemistisch - maar toch, aan het einde is de balans beslist goed, al is er nog steeds veel teveel de geur van de Peaky Blinders.

In de rest van de cast meer overtuiging - Damon die een bijzonder onaangenaam maar wel eerlijk personage neerzet met zijn Leslie Groves, en ik denk dat hij dat wel echt perfect getroffen heeft. Downey Jr, waarvan ik echt niet durf te zeggen of hij Lewis Strauss eer aandoet, maar wel een geniaal fraaie rol speelt - en een briljante keuze om dat deel van de geschiedenis in knetterhard zwartwit te filmen. Talloze bijrollen - Branagh, Schweighöfer, Hartnett, Affleck, Oldman, en Pugh vooral ook - waarvan ik grotendeels pas achteraf doorhad dat zij het waren. Dan speel je je rol pas echt goed, vind ik, als je welhaast onherkenbaar bent.

Filmisch gezien is het allemaal ver mooier en beter dan ooit tevoren - het verhaal van Oppenheimer wordt verteld op een manier waar, tenminste toch in zaal 1 van Eye, je nieren over meepraten kunnen. De waarschuwing over het geluidsniveau aan de deur vond ik wat overdreven, maar dat bleek het niet te zijn - en of oordoppen de trillingen in mijn stoel aangenamer hadden gemaakt betwijfel ik evengoed. Meer iets over de projectie en de zaal dan over de film wellicht, maar het adagium dat je geluid moet voelen in plaats van horen vond ik hier echt niet van toepassing. Niet in balans en te overheersend, en vooral in de lage tonen. Geluid is iets wat je hoort, niet iets wat je stoel laat trillen, basta. De soundtrack had van mij op een paar punten echt wel wat minder scare jumps mogen hebben - er zijn een paar knallen die echt functioneel zijn, maar ruim meer dan de helft is dat gewoon echt niet. De muziek vond ik in tegenstelling daarmee wel vrijwel overal echt erg mooi - vooral de krassende viool kwam een paar keer erg goed binnen.

In de cinematografie - jawel, 70mm - veel ernstig mooie beelden, maar de extra scherpte in het beeld gaf mij ook wel erg vaak het idee dat de focus niet altijd precies op het onderwerp lag, of halverwege een scene heen en weer aan het floepen was zonder dat daar een narratieve reden voor was. Nogal in lijn met de waan van de dag, het is nogal in de mode om te denken dat autofocus altijd goed is maar dat is echt heel veel te naïef - overduidelijk. Of de missers aan de projectie lagen of dat er een daadwerkelijk gebrek aan behoorlijke focus was, ik laat het maar in het midden, dat oordeel stel ik uit totdat ik de film thuis kan zien en met een vergrootglas op mijn scherm kan beoordelen. Toch, ik vond daarmee de veronderstelde extra scherpte uit de 70mm eerder afleiden dan iets extras bieden. Wellicht wel iets met de diepte van de kleuren - ondanks de mode-toning van vooral veel blauw. Het schiet me nu door mijn hoofd dat het geheel wellicht beter tot zijn recht was gekomen als de hele film in het zwart-wit van de segmenten met Strauss was gehouden - je had dan de cues gemist in welk deel van de geschiedenis je zit, maar visueel was het wel een stuk strakker en mooier gebleven.

Om terug te komen op het narratief, de kapstokvertelling maakt het verhaal mooi rond, en ondanks dat ik de geschiedenis behoorlijk scherp in mijn hoofd had, voelde de objectief toch nogal moordende speelduur eigenlijk helemaal niet lang aan. Wellicht dat de structuur daar ook erg goed bij helpt, want er was nergens ook maar een moment waarbij de spanning wegviel of de vaart uit de film viel. Of de scene met Einstein ooit zo plaatsgevonden heeft, en daarmee Strauss op zijn pad gezet heeft lijkt me wel wat aan de dunne kant, maar interessanter dan dat, de bevoogdende woorden van Einstein raken wel precies aan het leven van Oppenheimer en aan dat van iedereen die ooit iets gepresteerd heeft. De samenleving kan maar bijster slecht overweg met alles wat boven het maaiveld uitsteekt.

En wellicht nog even een beschouwing - met alles wat we al van Oppenheimer wisten, uit documentaires, eerdere films, boeken, en een veelheid van andere bronnen. Voegt deze film daar nog wat aan toe. Voor mij beslist wel, en dat ligt vooral aan de heel korte momenten van interactie met vooral Einstein en Jean Tatlock. Niet dat je daar antwoorden in vinden zal, denk ik, maar het geeft wel meer diepte en kleur aan zijn persoonlijkheid die ik niet in andere bronnen gelezen heb nog.

Een paar jaar geleden zat ik bij een pubquiz in een groepje met twee vijftigers en twee HBO-studenten, en toen de vraag "Met welke ontdekking wordt J. Robert Oppenheimer vooral geassocieerd?" werd gesteld wisten ze geen van vieren het antwoord. Vergis je niet in 's mensens algemene ontwikkeling.

Ja, je hebt daar wel een punt. Maar ik weiger toch me een intellectueel te voelen omdat ik het wél weet.

En daar heb je natuurlijk helemaal gelijk in (afgezien van het feit dat het woord intellectueel voor mij niet een negatieve lading heeft, maar misschien lees ik jouw zin wat dat betreft verkeerd). Wat ik bedoel te zeggen is dat ik vermoed dat het Nolan niet om een nieuw perspectief ging, maar dat hij gewoon Oppenheimers verhaal wilde vertellen voor een publiek dat voor een groot gedeelte niet zou weten wie dat was (en dus al helemaal niet van de details op de hoogte zou zijn).

Niet mijn filmmaker, die Nolan.

Ik sprak laatst ook een gezin met puberkinderen, waarvan zowel de ouders als de kinderen liever een Fast & Furious film kijkt, zeg maar - die hadden zich helemaal de tering verveeld. Hoe kan het nou dat in de marketing niet goed duidelijk wordt wat voor soort film dit is?

(En dat je niks uitgelegd krijgt, dus zelf een beetje moet weten dat er begin jaren 50 een heksenjacht op commies in de VS was enzo.)

Waar gaat dit mis?

Omdat het over atoombommen gaat. Denkt men. Het gaat om Oppenheimer, maar het is wel verwarrend gebracht. Daarnaast staat een Nolan film voor spektakel, krijg je hier maar een beetje. Ook ik had verwacht dat we vallende atoombommen gingen zien, maar het boeit me achteraf niet dat het ontbreekt.

Bij jouw anekdote gok ik dat pa en ma de kinderen mee hebben genomen naar een spannende oorlogsfilm. En toen pas merkten dat het een praatfilm was.

Maar ga dan lekker de zaal uit denk ik. Neem je verlies en loop de zaal in van een leuke actiefilm.

Deze week de film voor de tweede keer in de bioscoop gezien en het was wederom een fantastische kijkervaring. Omdat je de film al een keer gezien hebt is het wat makkelijker om de film te volgen, plus de vele personages blijven beter hangen. Heel dicht tegen de volle 5* aan, komende dagen maar eens over nadenken.

Mis? De film is een supersucces

Wat kan je niet waarderen aan z'n films? Ik denk niet dat iemand kan ontkennen dat zijn films kwaliteit ademen. Ook gerenommeerde acteurs doen bijna een moord om een klein rolletje in een film van hem te bemachtigen. Ik als groot fan van Nolan kan me moeilijk inleven in iemand die z'n films niet kan waarderen, dus ik ben eigenlijk wel benieuwd hoe sceptici naar zijn films kijken.

Ik vind het allemaal poeha-films zonder hart. Ze zijn quasi-slimmig, maar weten me nooit echt te raken. Het leukst vond ik Memento, ook al was die meer knap en sl gemaakt dan emotionerend. Oppenheimer vind ik minder vervelend dan bijv. Tenet en Inception, maar ik vond het een film die geen empathie opwekt, hoe goed de rollen (op Einstein na) ook gespeeld werden. Wat ik ook ergerlijk vond: die hele film wordt toegewerkt naar de uitvinding en voor het uiteindelijke gebruik van die bom. Daar gaan honderdduizenden mensen dood (waar je niks van ziet), maar ik moet me daarna interesseren voor het particuliere gekissebis tussen twee mensen? Om een fucking security clearance? Seriously?