Lillian (2019)

Hier ben ik wel heel benieuwd naar. Heeft gedraaid op FFO, kan Verhoeven misschien een beargumenteerde gok doen over de kansen in NL?

Distributeur Contact Film heeft hem aangekocht. Nederlandse première lijkt me t.z.t. op het IFFR.

Nice!

Eén van mijn favoriete films van het jaar op dit moment.

12 maart 2020 zie ik. Nog een ogenblikje geduld.

Bij mij ook makkelijk bij mijn 5 beste van 2019.

met een (toch wat karig) zeventje?

Had je zo weinig 2019 titels gezien? Ik zat op 60+ films met 4* en enkele 4,5*. Maar ik ben erg benieuwd.

Ik geef sowieso niet zo vaak heel hoge quoteringen tbh. Heel veel films gezien in 2019, das het probleem niet, maar heb er maar 3 (denk ik) een 4* gegeven

En Lillian hoorde bij de allerbeste 3.5* - je moet dat ook niet interpreteren als een letterlijk zeventje trouwens, aangezien een 4* bij mij begint bij 8/10 dan is een 7.8 of 7.9 ook nog 3.5* - dat aantal sterren is dus meer een indicatie maar geen exacte quotering

Voorpremière: Lillian - Hartlooper Utrecht - Zaterdag 7 maart 19 uur

In de schaalverruimende odyssee Lillian zoekt een Russische immigrante de lange weg terug van New York naar Siberië. Haar blikveld vangt een door schande ontgonnen land, dat zijn onschuld al lang is verloren.

De echte Lillian Alling doorkruiste de Verenigde Staten en Canada halverwege de roaring twenties. De meest basale, praktische omstandigheden zullen ongeveer gespiegeld zijn geweest aan de reis die de Oostenrijkse filmmaker Andreas Horvath (Helmut Berger, Actor, 2015) zonder scenario met zijn Lillian (Patrycja Planik) aaneen improviseerde: de taal spreekt ze niet, bagage heeft ze nauwelijks en het verloop van haar trektocht is ieder moment onzeker. Het belangrijkste verschil? Horvath situeert zijn hypothetische versie van Lillians reis in het verscheurde Amerikaanse heden. En anders dan de bronnen weggeven, komen we er nu wel achter hoe die reis uiteindelijk is geëindigd.

verder lezen (uitgebreid)

Een voettocht van een jaar door een zielloos VS. Het resulteert in deze prachtige maar troosteloze roadmovie. (geproduceerd door Ulrich Seidl)

Als dit niet hoog in mijn top 10 2020 komt, belooft het een mooi filmjaar te worden.

4,5*

'Zielloos VS'? Die indruk had ik niet bepaald. Eerder vervreemdend, en onwezenlijk. Het verschijnen, het 'zijn' van dit personage, de ultieme buitenstaander zonder taal, bezit en verleden, in het 'landschap' van de Verenigde Staten resulteert in een welhaast buitenaardse blik vol verwondering op dat enorme land, dat hier verbeeld wordt als merkwaardige mixture van desolate rafelranden, aangeharkte kleinburgerlijke saamhorigheid en een ontzagwekkende, meedogenloze natuur.

De film is op zijn sterkst met dat gekantelde perspectief op concrete situaties dat Horvath weet te creëren door middel van  zijn registrerende camera. Dit van alle menselijke banden verstoken personage - een soort Woman who fell to earth, sans toit ni loi -  loslaten tussen de Amerikanen, in dat landschap: het levert herhaaldelijk een licht absurdistisch schouwspel op. Zie Lillian in haar sheriff-jasje onbekommerd haar kostje bij elkaar scharrelen te midden van de Dakota's, een marginale groepering toch, maar wel met een stevige identiteit in haar grieven tegen de roof van haar land en rechten. Het oneindige verschil tussen de rand van de samenleving, en daar volledig buiten staan.

Minder onderscheidend is de film dan wel in de verbeelding - hoe fraai en indrukwekkend ook - van de natuur; een echt vervreemdende abstractie is er slechts bij momenten.  Daarnaast permitteert Horvath zich af en toe misschien iets te veel constructie:  die watermeloen tussen de benen bij een demolition derby, dat is net effe te lollig naar mijn smaak. En ook dat poppehoofd vind ik er net een tikkie teveel aan.

Maar dat zijn slechts bescheiden kanttekeningen bij een film die ik als geheel gewoon heel goed vind werken.

Een land waar je inderdaad in kunt verdwijnen. Ja, dat kan overal ter wereld, zeker als 'illegal alien' zonder enige connectie; dat is van alle plaatsen en tijden.  Lillian schuifelt vrijwel onopgemerkt over dat continent, en er zijn mogelijkheden te over waar dan precies die verdwijning eh... plaatsgevonden zou kunnen hebben: langs één van de vele eindeloze highways of backroads, in de Rocky Mountains, of zowat tussen de toeristen in Yellowstone Park; de wildernis van Alaska, of misschien wel één of ander maïsveld..

In ieder geval een mix van. De film opent met het gegeven dat Lillian een baan misloopt. Een baan in de SM/bondage harde porno om precies te zijn. Wellicht dat de hand van Ulrich Seidl hier merkbaar is, maar in ieder geval geeft de film mij naast alle indrukken en inkijkjes in de samenlevingen, ook het beeld van een zielloos (deel van de) VS.

Ik vond het een beetje in de leegte blijven hangen, maar dat heeft zijn voordelen. Ik vond de achtergronden (situaties waar ze in kwam, gesprekken en radio op de achtergrond) niet een heel overtuigend of bijzonder beeld van de VS geven, de bijna-verkrachting met achtervolging een beetje obligaat. De natuur was/is prachtig, maar dan waren de keuzes van de koppige Lillian niet altijd even logisch, beetje dom. Dat geeft dan wel weer een soort van spanningsboog in een stille film die verder eigenlijk enkel een lopende dame biedt (waarschuwing voor mensen die een spannende film met plotwendingen verwachten). Het einde moest ik echt even in halfslaap een nachtje over mijmeren voor ik denk dat ik begrijp wat er mee gezegd wil worden. Een erg heldere metafoor vond ik het niet, en ik lees ook in geen enkele recensie er over terug, wat mij influistert dat het waarschijnlijk niet aan mij ligt. De kracht van de film vond ik uiteindelijk vooral zitten in het meditatieve van lopenlopenlopen wat heerlijk kan meezuigen als je je er ontspannen in kunt laten gaan, en de vorm met op de achtergrond de VS cultuur en natuur die wij als mede-"alien" medebeschouwen. Genietbare reis, maar had wat mij betreft wat opvallender en sterker/strakker uitgevoerd mogen worden. En met een creatievere, eigenzinniger cinematograaf.

Nog net op tijd gezien voordat Forum op coronaslot ging