Ludwig (1973)

Helmut Berger imponeert in deze mooie film van Visconti. Ook de rol van Trevor Howard als Wagner is mooi. We zien ook Romy Schneider terug als Sissi ( hoewel ze niets meer met de oude Sissi-films te doen wou hebben )

Eindelijk heb ik hem gevonden (weliswaar in het Italiaans gedubd, maar ik lees op imdb dat dat de echte versie is)
Ik had misschien iets te veel van de film verwacht, ik ben al bijna tien jaar geobsedeerd door Ludwig II (heb in het vierde leerjaar mijn spreekbeurt nog over hem gehouden ) De film is zeker geslaagd, maar ik had mijn vragen bij de manier waarop het verhaal verteld werd. Ik vind het knap dat Visconti nergens probeert te verklaren waarom het zo met Ludwig loopt, dat weet nu eenmaal ook niemand, maar de fragmentarische manier waarop de film verloopt, met telkens die korte intermezzo's, vond ik een beetje vreemd. Ik vind het wel knap dat Visconti de film zo onconventioneel heeft gemaakt, het zou veel gemakkelijker zijn geweest om gewoon het verhaal van Ludwig te vertellen, maar ik vraag mij af of iemand die niets van hem afweet wel helemaal doorheeft wat er nu eigenlijk aan de hand was. Een aantal details, zoals zijn vreemde voorliefde voor Wagner, theaterhelden en knappe jonge mannen worden wel zeer grondig belicht, terwijl andere dingen veel meer uit de boot vallen, zoals zijn waanzinnige kastelen, die de Beierse staatsschuld torenhoog hebben doen oplopen en waar hij hooguit een paar weken heeft gewoond, als ze al zijn afgeraakt. Maar al bij al is het wel een mooie film, die zeker niet altijd even boeiend is, maar wel een indrukwekkend beeld schetst van de sprookjeskoning. En die toch wel 4 sterren verdient (met de nadruk op 3.5)

Ik ben al een tijd heel geinteresseerd in deze film, maar nu krijg ik toch mijn twijfels. Het verhaal van Ludwig II lijkt me geweldig materiaal voor een diepgaande karakterstudie met tegelijkertijd prachtige beelden (iets als Lawrence of Arabia ofzo), maar als de film niet op het personage van Ludwig ingaat en slechts de historische feiten navertelt, houd je weinig over lijkt mij. Natuurlijk weet niemand hoe Ludwig II nu echt in elkaar stak, maar dat maakt mij niet zoveel uit - het is tenslotte een film. En hoe accuraat is deze film eigenlijk? Als ik het zo zie is er een belangrijke rol voor Trevor Howard als Wagner weggelegd - maar Ludwig heeft Wagner toch nooit ontmoet?

Sorry, ik ben niet helemaal duidelijk geweest denk ik. De film gaat natuurlijk volledig over Ludwig II, en je ziet heel goed hoe zijn karakter evolueert tijdens de film, er wordt echter nergens duidelijk gemaakt waarom dat zo is. De film wordt niet verteld vanuit het standpunt van Ludwig zelf, maar ales draait wel rond zijn vreemde persoonlijkheid. Er wordt echter niets opgehelderd, hij blijft nog steeds even raadselachtig, wat eigenlijk wel goed is vind ik.
Over historische feiten wordt vrij weinig gezegd, je moet al behoorlijk op de hoogte zijn om alle achtergronden goed te volgen denk ik.
En Wagner is natuurlijk een belangrijk personage, hij was de persoonlijke vertrouweling van Ludwig, heeft lange tijd aan het hof gewoond maar verbraste zoveel geld dat zelfs Ludwig het te gortig begon te vinden, zodat er een breuk is ontstaan tussen beiden (iets wat in de film niet echt naar voor komt) Maar ze hebben elkaar weldegelijk ontmoet.
De mooie beelden vallen wat mij betreft een beetje tegen, de kastelen komen amper in beeld en het grootste deel van de film speelt zich binnen af, in de weliswaar prachtige interieurs (zoals de indrukwekkende spiegelzaal van Herrenchiemsee bijvoorbeeld)
Historisch accuraat is de film wel, met een aantal onnauwkeurigheden (de bewegende tafel stond ook in Herrenchiemsee en niet in Linderhof, maar dat is mierenneukerij) Het geheel is zeker de moeite, maar het is geen meesterwerk, ik denk dat als ik niet zo gefascineerd zou zijn geweest door het onderwerp dat hij mij amper zou hebben kunnen boeien.

Ah, op die manier. Lijkt me ergens toch een gemiste kans, al kan het best een interessante film opleveren.



Je hebt gelijk. Ik meende dat Ludwig II een pianola (of een dergelijk instrument) had laten bouwen voor Wagner en hem herhaaldelijk had uitgenodigd, maar dat Wagner nooit was gekomen - maar ik zal in de war zijn geweest.

Eindelijk de film gezien (lang leve Arte), en nu begrijp ik wat Freud bedoelt met zijn opmerkingen over het perspectief: die verteller-intermezzo's zijn inderdaad een heel aparte aanpak, maar tegelijkertijd hinderen ze een vloeiende loop van het verhaal, waardoor ik ze als nogal storend ervoer, net als overigens die eentonige piano-deuntjes waar steeds geen einde aan lijkt te komen. De vertelvorm is verder wat onduidelijk: Ludwig is weliswaar de hoofdpersoon in termen van plot en tijd in beeld, maar tegelijkertijd wordt het verhaal nooit vanuit hem verteld.

Ludwig is een gesloten, slecht-definieerd personage. Hij is vanaf het begin van de film duidelijk gek en dat blijft hij, en voor verdere diepgang of uitwerking is dan geen ruimte (zijn gekte wordt wel wat erger naarmate de film vordert, maar daar blijft het bij). In die zin is zijn personage eigenlijk vlak en eendimensionaal; leuk dat Visconti niet probeert meer te zeggen dan wat historisch bevestigd is (en dat is dus niet veel) , met name in context van het einde (Ludwig besluit "Ik wil een mysterie blijven - voor anderen, en voor mezelf"), maar tegelijkertijd blijft de film dan, ondanks zijn grootse onderwerp en excessieve speelduur, inhoudelijk nietszeggend.

Ik had liever gezien dat de film een duidelijk standpunt innam, wat betreft Ludwigs bedoelingen, zijn levensvisie, zijn mate van paranoia of zijn mysterieuze dood (de indirecte manier waarmee het laatste in de film behandelt wordt is wel het toppunt van nietszeggendheid). Zo'n insteek had de film een bedoeling, een boog en een conclusie mee kunnen geven, al is een dergelijke insteek an sich niet direct noodzakelijk voor een goede film.

Nu is het plot behoorlijk rommelig. De film is weliswaar volledig chronologisch, maar er zijn veel rare tijdssprongen die de kijker verwarren, en ook vaak belangrijke gebeurtenissen gewoon overslaan (waarna uit een latere dialoog maar weer geconcludeerd moet worden in welk jaar we beland zijn en wat er intussen is gebeurd). De verschillende bijpersonages zijn grotendeels al even vlak als Ludwig zelf, alleen Sophie en Sissi zijn wat interessanter (de laatste overigens in een aanzienlijk donkerder variant dan in Ernst Marischka's trilogie).

Gelukkig zijn er ook veel positieve punten. De beelden zijn prachtig: de lokaties, de kostuums, de decors, en de visuele composities: het ziet er allemaal even geweldig uit; Ludwig is een ware lust voor het oog. De beroemde kastelen spelen weliswaar een ondergeschikte rol, maar in het laatste uur zitten toch prachtige shots van de Linderhof, Herrenchiemsee, Neuschwanstein en Berg.

Dat de film ondertussen veel gebeurtenissen maar indirect vertelt, valt voor een deel te verdedigen omdat de film wel 22 jaar beslaat, om dat in vier uur samen te vatten kan nu eenmaal maar een deel belicht worden (al had het dan nog altijd een heel stuk coherenter gekund dan het nu is), en wie verder geen voorkennis van de historische figuur heeft zal sowieso niet alles even goed kunnen volgen. De film concentreert zich specifiek op de de vriendschap tussen Ludwig en Wagner, de gevolgen daarvan (en van zijn praalzucht) op de staatskas, op Ludwigs aflopende verstandhouding met zijn ministers, en op zijn vriendschap met zijn nicht Sissi.

Die delen zitten relatief goed in elkaar, met een aantal sterke en interessante scenes. Dat is - naast de al genoemde prachtige beelden - ook voor een groot deel te danken aan de uistekende acteerprestaties. Berger is indrukwekkend als de titelfiguur (in Visconti's La Caduta degli Dei drie jaar eerder speelde hij trouwens ook al zo'n doorgedraaid figuur), maar daarnaast leveren Howard, Schneider, Petrovna en Fröbe uitstekende bijrollen, wat hun vlakke personages en het stuurloze script toch vrij goed overkomt.

Ludwig is hoe dan ook een inhoudsloze film, en dat is jammer, omdat juist dit onderwerp zoveel aanknopingspunten biedt, maar tegelijkertijd is het een film die prachtig is om te zien, en gedurende het grootste deel van zijn speelduur blijft boeien. Wie Il Gattopardo goed vond, moet dit zeker ook eens zien. Deze is iets trager misschien (duurt ook langer), maar even mooi en memorabel. 3,5 *

De meeste filmliefhebbers vinden 'Ludwig' een adembenemend meesterwerk, mooi, tragisch en intens romantisch . De film bevat zonder meer fraaie beelden. Maar voor de rest waren de 228 minuten voor mij een tergend langzame martelgang en slaapverwekkend. Sorry!

Hierboven staat dat Ludwig het laatste deel van Visconti's Duitse Trilogie is maar wat zijn de eerdere delen? Ik vermoed Caduta degli Dei, La (1969) maar heeft iemand een idee van het andere deel? Ik betwijfel of het Morte a Venezia (1971) is want die heb ik al gezien en daar kon ik nu niets trilogie-achtig in herkennen

De film staat al een tijdje op mijn to-see list maar als het een trilogie is wil ik natuurlijk wel de eerdere delen zien.

Het is niet echt een inhoudelijke trilogie, de films volgen niet op elkaar of zo, maar meer een thematische: de drie films (je vermoeden was immers juist) zijn allemaal Duits getint - ook Morte a Venezia, aangezien het een boek is van Thomas Mann.

Zoals bij de zogenaamde trilogieën van Ingmar Bergman, die eigenlijk ook niet echt als 'trilogie' bekeken kunnen worden, vermoed ik dat het hier dus ook eerder over een benaming achteraf gaat, door een of andere filmtheoreticus die ineens merkte dat er eens soort verband te vinden was tussen de films. Of Visconti heeft het bewust gedaan, kan ook, maar dat neemt niet weg dat je, zonder het ver te gaan zoeken, niet echt een coherente trilogie kunt zien in de drie films.

Ach zo, bedankt Freud! Ik heb Caduta degli Dei hier ook nog liggen dus dan zal ik die voor de leut maar eerst zien

Eerste helft van Ludwig II is sterk en meeslepend: door rustige tempo komen de dialolgen meer naar voren. Voor Berger, Schneider en Howard komen als resp. Ludwig, Elizabeth(Siissi) en Wagner mooi uit de verf. Romy is hier superieur. Haar suggetieve gelaatstrekken, de stoute glimlach, haar koninklijke verschijning zijn weergaloos. Maar ook Berger als gemelijke in zichzelf gesloten Ludwig speelt zijn rol ijzersterk. En megalomaan Wagner is een geloofwaardige rol van Howard.

Wat opvalt is de bijzonder verzorgde kledij. Kosten nog moeite lijken gespaard. Maar het hoge niveau in het begin zakt in de tweede helft in. Vooral zijn "troon afzetting" werd te lang uitgesponnen. Ik weet weinig van Ludwig II, maar ik wist van zijn exentrieke imago. Visconti probeert van hem een genuanceerd beeld te geven. Maar misschien had hij iets meer over zijn opvoeding moeten vertellen, dan had het meer een volledige karakterstudie kunnen zijn.

Dat een kasteel van Ludwig een inspratiebron waren voor Walt Disney is voor mij een eye-opener. Ook moest ik aan Wack Jacko denken.....zijn Neverland.

Nietzsche, poosje een vriend van Wagner en Cosima, zou Ludwig een zuiver geval van decadentie gevonden hebben.

Door de eerste helft toch nog net een 4*

Het slotstuk van de Duitse trilogie

Hoewel er natuurlijk, zoals Freud, al terecht opmerkte niet echt sprake is van een trilogie. Voor sommigen wordt het een trilogie doordat de 3 films ( Caduta degli Dei, La (1969) , Morte a Venezia (1971) en deze Ludwig) alledrie Duits getint zijn. Ik heb de 2 eerdere films al gezien maar die zorgden er niet voor dat ik te springen stond voor Ludwig, vooral La Caduta degli Dei was erg zwak voor Visconti's doen. Daar kwam de lange speelduur dan ook nog eens bij maar het werd een paar dagen geleden dan toch eens tijd om mijn Visconti achterstand goed te maken. Rond een uur of 3 beginnen te zien met een voorraad cola en een zak chips in de hoop om eindelijk nog eens weggeblazen te worden zoals met Gattopardo, Il (1963) of Notti Bianche, Le (1957) .

Het heeft jammer genoeg niet mogen zijn. Hoewel, nu klink ik misschien wel erg negatief want op zich is Ludwig wel een redelijk sterke film die alleen de das wordt omgedaan door de erg lange speelduur. Nu ken ik zelf ook bitter weinig van heel het verhaal achter Ludwig. ik ben daar nooit zo extreem hard in geïnteresseerd maar doordat ik Il Gattopardo ook zo goed vond, terwijl ik daar ook niets van kende, wou ik dit wel wagen. Visconti gaat dan ook een beetje ten onder aan een hele hoop personages die door het scherm wandelen maar waar ik bitter weinig besef van heb wie het nu eigenlijk zijn. Natuurlijk worden er wel namen gegeven maar met types zoals Von Buelow kon ik echt niet veel. Is dat mijn schuld doordat ik me niet genoeg heb verdiept? Het kan zijn maar normaal moet een filmmaker hier wel rekening mee houden. Gelukkig worden er nog altijd wel een paar erg interessante thema's aangekaart die de 228 minuten nog draaglijk maken. Zo vond ik Ludwig zelf uitermate boeiend met zijn fascinatie voor Wagner en zijn kastelen maar uiteindelijk wordt het allemaal teveel uitgesmeerd over de speelduur. Het is niet de eerste keer dat ik zo'n lange film zien (Gone With the Wind heb ik ook in één ruk uitgekeken) maar op het einde begon het me echt minder en minder te boeien. Ik werd slaperig, de personages konden me niet meer interesseren maar zoals altijd weet Visconti er weer een climax vanjewelste aan te geven. Ik zei het al, ik weet bitter weinig van Ludwig zelf en wist dus ook niet hoe hij aan zijn einde was gekomen. Maar vanaf dat hij te weten komt dat hij dat ze hem willen arresteren, geraakt de film in een stroomversnelling die heerlijk eindigt. Visconti weet vaak met een enkel shot de essentie zo uitstekend te benaderen dat ik hiermee wist waarom ik gedurende 3 uur en 50 minuten naar een vorstelijk epos heb zitten zien. Je moet hem dan ook wel aangeven, hij slaagt er in om de film gedurende lange tijd boeiend te maken, met op het einde toe een inzakking maar die wordt ruimschoots goedgemaakt. Het probleem zit hem dan ook in het feit dat je echt amper feeling hebt met de personages had (althans dat had ik toch) want buiten Ludwig kon het me eigenlijk niet zo bijster veel schelen wat er met iedereen gebeurde. Wel waren de korte intermezzo's van de raadsleden wel een aangename afwisseling die hierdoor eventjes de lijn van de film doorbraken.

Ik heb de film echt lang, lang geleden gekocht en wist eigenlijk amper wie er in meespeelde. De namen zeiden me op de dag van de aankoop echt niet veel maar het grappige is dat ze me nu wel bekend voorkwamen. Helmut Berger bijvoorbeeld speelt een glansrol in La Caduta degli Dei en ik was benieuwd hoe hij het hier ging afbrengen. Wel, hij doet het zowaar nog beter dan in bovenstaande titel. Of hij een getrouwe Ludwig neerzet? Geen idee. Of hij een boeiende Ludwig neerzet? Wees daar maar zeker van! De evolutie die hij doormaakt met zijn personage is om de vingers van af te likken en wordt dan ook werkelijk uitstekend neergezet door Berger. Werkelijk een uitstekende keus van Visconti om hem weer de hoofdrol te geven want niemand anders had het beter afgebracht. Toen ik een paar dagen geleden Innocente, L' (1976) had gezien van Visconti was er sprake van dat hij de hoofdrol eigenlijk aan Romy Schneider wou geven maar dat dat niet doorging omdat ze zwanger was. Jammer vond ik dat want Schneider was in mijn opzicht wel een sterke actrice, al moet ik dringend eens de Sissi trilogie herzien want dat is het enige dat ik van haar heb gezien, al ligt Enfer d'Henri-Georges Clouzot, L' (2009) nog wel op de plank. Soit, Schneider is hier van de partij en er rest me maar één ding te zeggen: wat een zalige actrice. Ze wou oorspronkelijk nooit meer de rol van Sissi spelen, omdat die haar carrière zou hebben verpest waardoor ze enkel nog romantische rolletjes werd aangeboden, maar speciaal voor haar goede vriend Visconti wou ze het nog 1x doen, vermits de typische clichés uit de weg werden gegaan. Visconti houdt zich aan die belofte en de Sissi die we hier krijgen is een meer extravagantere, manipulatieve Sissi dan dat ik ooit heb gezien. Schneider speelt dit op een erg hoog niveau en maakt haar hiermee tot een actrice waarvan ik echt wel meer wil zien. Ook leuk om Silvana Mangano nog eens terug te zien. In Riso Amaro (1949) een erg aantrekkelijke actrice en ik keer er naar uit om haar hier weer terug te zien. Ik had alleen niet op het verschil in jaren gelet dus Mangano was 25 jaar veroudert, toch wel een lichte tegenvaller. Gelukkig is ze zo'n actrice die het niet enkel van haar looks moet hebben en speelt ze een leuk rolletje, al is het wel een kleine rol.

Lange recensie voor een lange film. Het plot is boeiend maar duurt jammer genoeg te lang. Berger, Schneider en Mangano zijn uitstekend (Trevor Howard als Wagner ook trouwens) maar het langdradige haalt de film toch jammer genoeg wat naar beneden. Misschien me ooit eens verder verdiepen in Ludwig en deze film dan terug opzetten maar voor nu een toch goede score, al had ik op meer gehoopt.

Dikke 3.5*

Het doet mij pijn aan het (cinema) hart dat er zo veel mensen zijn die dit een redelijke - of goede film vinden, maar tegelijkertijd teleurgesteld zijn door de lange duur ervan.

Een merkwaardige film, om verschillende redenen. Voor een film van bijna vier uur wordt het verhaal wel heel fragmentarisch verteld. En wat was nou Visconti’s bedoeling? Een historisch portret? Dan is hij daar maar matig in geslaagd. Of wilde hij aantonen dat Ludwig willens en wetens van zichzelf een mysterie maakte? Dan had hij ten eerste wat mij betreft niet vier uur de tijd hoeven te nemen en bovendien slaat hij dan de plank mis.
Ludwig was lang niet zo mysterieus als weleens beweerd wordt. Ik heb me behoorlijk in de man en zijn tijd verdiept en dat was bij het kijken zowel een voor- als een nadeel. Een voordeel omdat ik de context rond het verhaal kende, een nadeel omdat die context bij het kijken voortdurend door mijn hoofd speelde en ik me steeds zat af te vragen of ik de film zonder die kennis überhaupt zou kunnen volgen.
Visconti geeft verrassend weinig historische duiding, terwijl die, om Ludwig te begrijpen, onmisbaar is. Het beeld dat veel mensen van Ludwig hebben, een krankzinnige die leefde in een sprookjeswereld, is maar zeer ten dele juist. En de redenen die werkelijk tot zijn bouwmanie, zijn groeiende eenzaamheid en zijn toenemende krankzinnigheid leidden, worden in deze film maar amper geschetst.

In het kort: Ludwig wilde, als hij dan koning moest worden – wat hij door de plotseling dood van zijn vader al op 19-jarige leeftijd werd – een absoluut monarch zijn, in de stijl van zijn grote voorbeeld (en naamgenoot) Louis XIV, de Zonnekoning van Frankrijk. Dat was bij zijn aantreden in 1864 uitgesloten, omdat ook Beieren in 1848 een constitutionele monarchie was geworden.
De hang naar eenzaamheid manifesteerde zich al in zijn kinderjaren. In het vervullen van een rol als ceremonieel staatshoofd had Ludwig bepaald geen zin. Hij haatte drukte, hij haatte mede daarom de smerige hoofdstad München, hij hield niet van bijeenkomsten waar hij hoe dan ook in het middelpunt stond. Over theaterbezoeken zei hij eens: “Iedereen koekeloert naar mij in plaats van naar het podium, in de pauze schud ik duizend handen, ik stel vragen die me niet aangaan en krijg antwoorden die me niet interesseren”. Vandaar dat hij tijdens zijn koningschap steeds vaker in theaters Separatvorstellungen liet houden, waarbij hij vaak de enige toeschouwer was – soms in het gezelschap van Elisabeth of een favoriete jongeman van het moment.
Ludwigs grote passie was van kinds af aan de Germaanse sagen- en mythenwereld, die hij bij uitstek vertolkt zag in het werk van Wagner. Zijn eerste bezoek aan een Wagneropera - op 15-jarige leeftijd - bezorgde hem een toeval van orgastische extase. Hij voelde zich tot in de dood met het werk van de componist verbonden. Hij kende Wagners plannen voor de Ring des Nibelungen en daarin ligt een belangrijke reden waarom hij ondanks alle adviezen en teleurstellingen Wagner financieel bleef steunen: de componist moest in staat worden gesteld dit geweldige epos te voltooien!
Zijn afkeer van staatszaken groeide door de drang die Bismarck op hem uitoefende om Beieren opgenomen te krijgen in het Duitse Rijk. Ludwig haatte de familie van zijn moeders kant, die bestond uit Pruisische militaristen. Ludwig voorzag enorme problemen als Duitsland een eenheid zou worden onder militaristische Pruisische leiding, het zou een staat met een waterhoofd worden, “er komt alleen maar gedonder van” – wat een vooruitziende blik. Jarenlang wist hij Bismarck aan het lijntje te houden en enorme bedragen van hem los te krijgen – zodat hij Wagner kon blijven onderhouden en zijn kastelen kon bouwen.
Dit alles bij elkaar: zijn natuurlijke hang naar eenzaamheid, zijn afkeer van politiek en ceremonieel koningschap, zijn liefde voor de kunst en vooral de werken van Wagner, zijn liefde voor de natuur, zorgde ervoor dat hij een steeds meer teruggetrokken nachtleven leidde, waarin hij steeds meer buiten de werkelijkheid kwam te staan – en ongetwijfeld speelt genetische (inteelt-)aanleg een rol bij wat dan zijn krankzinnigheid genoemd wordt. Het bouwen van zijn protserige pronkkastelen als Linderhof, Herrenchiemsee (een kopie van Versailles) en Neuschwanstein, was het enige waarin hij werkelijk kon lijken op de grote Franse koningen die zijn voorbeeld waren. De dood van Wagner, in 1883, bluste een groot deel van de levensdrang die Ludwig nog in zich had.

Hoe Visconti de laatste dagen van Ludwig neerzet is indrukwekkend. Maar daarin ligt ook het enige echte mysterie. De omstandigheden waaronder Ludwig en zijn psychiater Von Gudden de dood vonden zijn nooit opgehelderd. In de film klinken twee schoten – het zijn historische geruchten.
De sagenwereld, Bismarck en de Duitse eenheid, de werken van Wagner als levensdoel: het komt in deze film maar mager aan bod. Daardoor komt de film ook als psychologisch portret niet uit de verf, mocht dat Visconti´s bedoeling zijn geweest. Des temeer nadruk ligt op Elisabeth en dat geeft toch een vertekend beeld. Al is de toeristische rondreis langs zijn kastelen die zij tegen het einde onderneemt dan wel weer grappig.
Mooi gefilmd allemaal, fraai geacteerd, vooral door Ludwig, Elisabeth, Wagner en Otto, maar ik weet nog steeds niet wat ik er mee moet.

Morgen te zien in Filmtheater "De Uitkijk" (Amsterdam)

Al ben ik het - deze keer tenminste - eens met Narcissus, die zei dat hij het eerste deel sterker vond dan het tweede, toch vond ik ook het tweede deel meer dan de moeite waard, met name door de verbluffende decors, settings en acteerprestaties (in de eerste plaats Ludwig/Berger zelf!). En natuurlijk ook omwille van de onzeglijk sublieme eindclimax van de film.
Wat ik niet goed begrijp in sommige van de bovenstaande commentaren, is het "wetenschappelijk" karakter waarmee deze film van Visconti benaderd wordt: dat hij historisch toch niet helemaal klopt, dat hij de volledige psychologie van Ludwig toch niet helemaal uitdiept, laat staan verklaart, dat de politieke dimensie enz... Lieve mensen, dit is Kunst! Een film van Visconti is geen wetenschappelijk tractaat! Dit is gewoon een sublieme artistieke lust voor geest en zinnen tegelijk, waarvoor de historische figuur Ludwig gewoon het medium is! En daarbij wordt het historisch perspectief eigenlijk nooit geweld aangedaan, integendeel!
(Aan Narcissus en andere Melancholia-dwepers: deze tekening van Ludwig en het einde van de Duits-Oostenrijkse 19de eeuw, tegen de achtergrond van Tristan en Isolde, dàt is vool mij pas een sublieme verzinnebeelding van melancholia...)

Dank je wel ThomasVV.

Ben groot fan van Visconti. De ene film van hem is nog mooier dan de andere. Als ik met een geweer op mijn hoofd een minpunt moet noemen aan de regiestijl van de beste man, zou dat zijn dat ie vrij lang van stof is. En dat komt in geen film zoveel tot uiting als hier. Dat zit hem niet alleen in het feit dat dit maar liefst 4 uur (!) duurt, maar vooral dat het langgerekte scenes zijn, waar meestal geen vaart in zit.

Er valt genoeg te genieten. Zelden zag ik zulke fraaie decors, rekwisieten en kostuums. Sowieso zijn alle opnames buiten een plaatje. Dit is nu ook echt weer zo'n film die je eigenlijk op een groot scherm moet zien.

Het leek trouwens of Berger steeds meer in zijn rol groeide. Tegen het eind vond ik hem behoorlijk indrukwekkend. Deels waren zijn lijkbleke gezicht en weggerotte tanden daar debet aan, maar het leek wel alsof ie volledig op ging in zijn personage.

Er zijn weer een goot aantal pluspunten te verzinnen, het blijft immers een film van Visconti. Toch vind ik dit zijn minste film. Hij blijft wat te veel hangen in lang uitgesponnen scenes van weelderigheid. Hij is echt wat lang van stof hier en ik zou goed snappen wanneer je dit saai vindt. En dat is mijn manier om dat woord genoemd te hebben, zonder het voor eigen rekening te nemen. 3,5 sterren.

Ludwig is een film, die je niet zomaar even gaat bekijken. Een traag kostuumdrama van een kleine vier uur, dat is iets waar je wel even zin voor moet maken. Ondanks dat het een film van Visconti was, lagen mijn verwachtingen niet zo heel hoog, want kostuumdrama’s zijn niet altijd aan mij besteed. Dat blijkt hier ook wel weer, want helaas kwamen de lage verwachtingen wel enigszins uit.

Laat ik maar met de positieve punten beginnen. Vooral de aankleding is erg goed. Mooie kostuums en prima opgezette decors zorgen er alleen al voor dat het tijdsbeeld meer dan geslaagd te noemen is. Visueel is het ook meer dan in orde en Visconti weet ook altijd wel hoe hij de zaken het best en vooral op een mooie manier in beeld kan brengen. Het hoofdpersonage zelf moest ik wel even aan wennen. In het begin vond ik het maar een vervelend en irritant mannetje, maar gaandeweg de film vorderde, kreeg ik toch meer sympathie voor hem en zijn enorme fascinatie van de muziek van Wagner. Visconti neemt voor elke scene vaak ruim de tijd en dat is hier soms wel ietwat vervelend. Ludwig wordt er nogal langdradig door en is niet altijd even boeiend. Ik vond het verhaal in de tweede helft ook wat minder interessant worden. Hierdoor voelde Ludwig vooral in het laatste uur toch wel behoorlijk langdradig aan.

Wel leuk trouwens om te lezen dat Ludwig onderdeel is van een niet officiële trilogie. Ik heb de drie films toevallig ook in de juiste volgorde gezien. Ik moet wel zeggen dat de andere twee films toch wel een heel stuk beter zijn dan deze. Visconti had Ludwig beter wat korter en bondiger gehouden,want dat was mij ongetwijfeld een stuk beter bevallen. Het blijft een getalenteerd filmmaker, maar met Ludwig vergaloppeert hij zich wel een klein beetje.

2,5*

Tuurlijk is het een meesterwerk. Groots en bijna niet te evenaren.
Maar echter inhoudelijk vond ik het maar wat tegenvallen.
Wat een charismatische acteur is die Berger.

De Beierse Koning Lodewijk II is een van de meest fascinerende figuren uit de Geschiedenis. Ten tijde van industrialisatie omarmde de koning het Romantiscisme. Financierde het werk van de beroemde componist Wagner (toentertijd helemaal niet zo succesvol) en liet de meest prachtige sprookjeskastelen bouwen. Lodewijk leefde in zijn eigen droomwereld en toonde totaal geen interesse in het besturen van het land. Hetgeen hem - ondanks grote populariteit onder het volk - veel vijanden opleverde...

Als afsluiter van zijn Duitsland-trilogie maakte Luchino Visconti een groots drama over de Beierse koning. Zoals gebruikelijk is in de Italiaanse filmindustrie speelde acteurs van verschillende nationaliteiten mee die tijdens de opnames allemaal hun eigen taal spraken. Aangezien de meeste acteurs Duitstalig zijn en er geen Engelse dub van de volledige speelduur is, beveel ik de Duitse dub aan (dat is bovendien accurater). Helmut Berger (die een grote gelijkenis vertoond met beeltenissen van de koning) is uitstekend gecast als de Koning. Al kwam hij wat tirannieker over als dat ik me de koning had voorgesteld. Trevor Howard speelt Richard Wagner en ondanks dat ze de rol nooit meer wilde spelen keert Romy Schneider terug naar haar rol van Sisi (alleen ditmaal historisch correcter).

De film weet de Romantiek van Lodewijk uitstekend te vangen. De locaties die je verwacht zijn er allemaal, prachtige Beierse sneeuwlandschappen en de maanverlichte kastelen van de koning. Allemaal erg sfeervol in beeld gebracht met uitstekende cinematografie. Verder waren de kostuums uitzonderlijk goed en uitgebreid verzorgd. Er is kosten noch moeite gespaard in de aankleding van de film.

Minder is de opbouw van de film. De speelduur bedreigd bijna 4 uur, maar toch kiest Visconti ervoor om geen aandacht te wijden aan de jeugd van Lodewijk, wat toch echt een gemiste kans is omdat het juist interessant zou zijn om de harde jeugd van Otto en Lodewijk te zien. In plaats daarvan licht te focus vooral op de aftakeling en de homoseksuele nijgingen van de koning in de tweede helft van zijn leven. Hoewel veel historici aannemen dat Lodewijk homoseksueel was, is het vooral gebaseerd op het feit dat hij nooit getrouwd is, geen maitresses had en hechte vriendschappen onderhield met mannen. Lodewijk was erg populair onder het het volk en een gerucht van homoseksualiteit zou dat kunnen veranderen in het Katholieke Beiren, dus zijn vijanden hadden hier duidelijk baat bij. Ik vind dan ook dat de focus wat meer op de vriendschap met Elisabeth had mogen liggen en de bouw van de kastelen (wat hier werd overgeslagen).

En ook niet onbelangrijk, dit nogal trage kostuumdrama was 1000x spannender geweest als het werd verteld als een moordmysterie. Iedereen weet dat Ludwig een mysterieuze dood is gestorven dus dit zou een ideaal begin zijn, als de laatste helft nou door de ogen van een onderzoeker werd verteld werd het verhaal ook veel interessanter. Desalniettemin was de dood zoals deze in de film zat ook lekker mysterieus gelaten (met zeer toepasselijke muziek van Wagner).

Al met al had deze grote film veel beter kunnen zijn, maar hij is toch zeker niet slecht. Vooral de schitterende locaties, kostuums en cinematografie zijn positief en daarnaast werd er ook niet onaardig gespeeld. Het is jammer dat de Duitse dub slecht is ondertiteld en de audio erg mono is, maar het beeld is door Studio Canal gelukkig wel in ere hersteld.

echt overdonderd door deze film of beter gezegd: absoluut meesterwerk van de filmkunst!

vandaag 15/12/2019 om 20:15 op Arte
227 minuten

Dank!

Vrees wel dat ze alles hebben nagesynchroniseerd wat Italiaans en Frans is, maar vooruit, we wagen het erop.

Geen ondertiteling helaas.

Nou inderdaad, hopeloos, qua audio lijkt de film wel 20 jaar ouder en "tien paarden" wordt vertaald als "acht olifanten".
Het is mij ook niet helemaal duidelijk wat nu de originele taal is van deze film. Alles in het Duits? Zo heb ik hem in elk geval wel gezien.

Dat Visconti Romy Schneider wist over te halen om nogmaals de rol van Sissi op zich te nemen, was voor mij de belangrijkste reden om deze film te willen zien. Heel boeiend dat zo'n rol z'n eigen leven gaat leiden, alsof inderdaad Romy Schneider Sissi is (en voor de kijker is ze daarin reëler dan de werkelijke Elisabeth, die we immers niet kennen).

Van de kostuumfilms van Visconti ben ik overigens niet zo'n groot liefhebber, ik heb het meer op z'n oudere werk. Ludwig kende ik ook helemaal niet als historisch figuur. Wat ik interessant vind om te lezen hier is dat sommigen veronderstellen dat je veel achtergrondinformatie nodig hebt om hem te kunnen plaatsen. Mijn ervaring is anders. Ik denk juist dat de lengte er primair op gericht is om de kijker zelf, tijdens de speelduur, te laten invullen wat Ludwig doormaakt. In sommige scenes zie je hem alleen wat ronddrentelen in een kamer bijvoorbeeld. Zoals ik er tegenaan kijk zou ik Ludwig niet zozeer gek noemen, wel excentriek, eenzaam, gekooid en kwetsbaar. Maar hij is tegen oorlog en ziet in dat kunst een veel hogere waarde vertegenwoordigt dan adellijke hiërarchie, nou, veel verstandiger kan je het niet hebben voor een koning. (Merk op dat iedereen de naam Richard Wagner kent, maar al die monarchen, keizers, tsaren, wie maalt er nog om hen?)

De compromisloze vertelwijze van Visconti, zonder inbedding van uitleg, vind ik een groot pluspunt aan de film. Ludwig lijkt een soort hoofdstukgewijze vertelling te zijn (gemarkeerd door fade-outs) en samen met het commentaar dat sommige bijpersonages kort uitspreken richting de camera doet dat weer eens vrij literair aan. Daar tegenover staat wel dat de film iets houterigs, soms zelfs onbeholpens over zich heeft. De waardeloze audio helpt ook niet mee natuurlijk.
Qua cinematografie vallen de statige establishing shots op en sowieso straalt de film grandeur uit, zonder dat ik het nou echt heel mooi vind overigens.

Ik heb Ludwig in twee delen bekeken (eerst anderhalf uur en toen de rest) en dat is volgens mij een goede strategie. Het eerste deel beviel ook mij het beste. Minder excentrieke uitspattingen (vooral dat gedeclameer van die acteur ging veel te lang door) en meer van Romy had het tweede deel wellicht boeiender kunnen maken. Maar aangezien dat er niet in zit, raad ik van een jaartje eerder de film César et Rosalie aan, dat is Schneider op haar allerbest.