
Intolerance: Love's Struggle Throughout the Ages (1916)
Alternatieve titel: Intolerance
Verenigde Staten
Drama / Historisch
197 minuten / 176 minuten ('Killiam Shows'-versie)
geregisseerd door D.W. Griffith
met Mae Marsh, Robert Harron en F.A. Turner
Aan de hand van vier historische voorbeelden laat de filmmaker zien dat de mens van nature onverdraagzaam is. Van het oude Babylon naar Judea (waar Jezus Christus wordt veroordeeld); van het zestiende-eeuwse Parijs naar 'modern' Amerika.
Trailer
https://www.youtube.com/watch?v=f0yEkRCpCmw
Wanneer je deze, als ook andere ingevoegde media op de site wilt zien, dan moet je hier even toestemming voor geven.
Met het tonen hiervan wordt er mogelijk door een andere partij cookies geplaatst en/of wordt je ip-adres geregistreerd, zonder dat MovieMeter hier invloed op heeft. Lees ons privacybeleid voor meer informatie over hoe MovieMeter met je privacy omgaat.

Ik ga hem alvast bestellen, want het is werkelijk onbegrijpelijk hoe laag deze prijs ligt.

De film was de duurste van zijn tijd, maar flopte aan de Box-Office. Griffith's studio zou daardoor failliet gaan. Desondanks wordt het nog altijd beschouwd als een groot en invloedrijk meesterwerk. Vandaag is het uitzitten van een stomme film van 197 minuten geen sinecure, maar gelukkig is "Intolerance" nog altijd boeiend en blijft dit een stukje essentiële cinema.
4*
Waarom ik deze film dan toch nog 5 sterren gegeven heb??? Wel, natuurlijk omdat je zo'n film in het perspectief moet zien. In de tijd dat het uitkwam (1916) zal het waarschijnlijk baanbrekend moeten geweest zijn.
Jegeeft 5 sterren omdat het kennelijk verplicht is om films in hun tijdsperspectief te bekijken?
Als je m in zijn tijd zou bekijken dan heb je een tijdsmachine nodig en een memory-eraser-device-from-out-of-space om alle modernere film te wissen uit je geheugen. Dat stelt je pas in staat om de film in perspectief te bekijken.
Je moet m beoordelen zoals je m vond. Je vond hem niet helemaal dus beoordeel hem daar ook naar! 5 is de hoogste score dus die je kan geven, dit zou betekenen dat je dit de beste film vind die je ooit hebt gezien.
Wat een meesterwerk. Na 'The Birth of a Nation', wat Griffith duur kwam te staan door het predikaat 'racistisch', sloeg hij terug met deze film, Intolerance. Een aanklacht jegens intoleratie en een pleidooi voor vrede. Let op, tijdstip van handelen: Eerste Wereldoorlog!
Vier verhalen worden met elkaar verweven. Het verraad van Babylon, de veroordeling en kruisiging van Jezus Christus, de Bartholomeüsnacht en het hedendaagse Amerika, waar weldoenerij en illegale praktijken de grootste problemen zijn voor de heersende armoede. Gezegd dient te worden dat de segmenten van Babylon en het hedendaagse Amerika verreweg de meeste aandacht krijgen, de andere 2 segmenten zijn eerder ondersteunend en vergelijkend. Het Jezus Christus segment had wel vaker ingezet kunnen worden naar mijn mening, dan was de boodschap wellicht forser overgekomen.
De film is groots opgezet, zeker een inspiratiebron voor de epos-films van Cecil B. DeMille, en de finale is opmerkelijk. Mag gerust in het rijtje humane (persoonlijke) eindes komen tesamen met Chaplins 'The Great Dictator', Kubricks 'Paths of Glory' en Milestones 'All Quiet on the Western Front' (en nog wel meer).
Hopelijk krijgt deze restauratie een dvd-release. Opvallend zijn trouwens de kleurenfilters, bloedrood tijdens de massa-gevechten bijv.
Dan nog een persoonlijke cinematografisch orgasme-moment: Jezus Christus verandert het water in wijn tijdens de armenbruiloft. Griffith plaatst een schaduw in de vorm van een kruis over het gehele lichaam van Christus als hij zijn hand uitsteekt. Prachtig!
Resultaat: 4,5*.
Het Filmfestival van Venetië had dit jaar de premiere om het digitaal opgepoetste epos van de zowel gevierde als verketterde regisseur David Wark (hihihi) Griffith te vertonen. En dan in de versie die Griffith graag had willen zien, een soort van director's cut dus, de 1917 versie die in zijn archieven terug zijn gevonden. Afgelopen avond werd deze 3-uur durende versie integraal uitgezonden op (leve) Arte.
Ervan uitgaande dat deze uitzending de uitgave betrof die ik reeds in mijn bezit heb, heb ik hem niet opgenomen. Ik had dan ook beter moeten weten en me op voorhand moeten informeren.

4.5 sterren

3,0*
Waarschijnlijk schrok Griffith hier zo van dat hij besloot het 'goed te maken' met een ander groots epos: Intolerance: Love's Struggle through the Ages. Drie uur worden er gevuld met vier verhalen over de strijd tegen intolerantie door de eeuwen heen. De vier verschillende verhalen gaan over de val van Babylon, de kruising van Jezus, het hele Hugenotengebeuren in Frankrijk en een modern sociaal verhaal in Amerika.
Een zeer ambitieus project dus en helemaal geslaagd is de film m.i. niet helemaal geworden. De pluspunten maar eerst: de decors zien er fantastisch uit. Zeker het Babylon-gedeelte is verbluffend en een feest om naar te kijken. Wat een werk moet daarin gezeten hebben! De regie mag er ook zijn. Griffith laat grote massa's mensen en dieren hun dingen doen, maar verliest ook niet het oog voor de kleine details. Iets wat je terug ziet in de films van Eisenstein.
Het grote minpunt dan: de lengte zal menigeen afschrikken en eigenlijk is dat wel terecht. De film is daarbij ook nog eens. Het Babylongedeelte en het moderne verhaal beslaan zowat tweederde van de film. Het Franse verhaal en de kruisiging van Jezus had dan ook gerust achterwege gelaten mogen worden. Filmhistorisch wellicht erg belangrijk, qua amusement valt het ietwat tegen.
Maar mensenlief toch, *wat* een film. Griffith toont zich (over)ambitieus met 4 verhalen, waarvan er 2 (Vino hierboven beschreef het ook al) het leeuwendeel van de film in beslag nemen; het ontroerende verhaal in de (dan) tegenwoordige tijd en het overweldigende stukje filmkrachtpatserij dat zich afspeelt in de Babylonische tijd; zelden ben ik zo onder de indruk geweest van wat zich voor mijn ogen af aan het spelen was. Duizenden figuranten, adembenemende sets en kostuums, geweldige massa-shots, werkelijk oogverblindend...
De twee andere verhalen nemen dus een minder prominente plaats in, en hadden inderdaad wel achterwege gelaten kunnen worden. De film is nu soms wat langdradig, zeker in het eerste uur, als er een ongekend aantal karakters moeten worden voorgesteld middels titelkaarten waardoor het tempo wegvalt en de kijker door de bomen het bos niet meer ziet. Desondanks een prachtige klassieker.
4*.
Dat was het maken van de film zeer waarschijnlijk ook wel, want wat een onverwacht spektakelstuk is het geworden en dat voor een haast 100 jaar oude film. De film heeft vier verhaallijnen, waarvan er zoals al eerder beschreven twee grotendeels de film in beslag nemen. En gelukkig maar, want vooral de verhaallijn uit de Babylonische tijd is indrukwekkend om te zien. Een enorm groot spektakel, met talloze mensen, kostuums, decors en ga zo maar door. Best mooi om te zien allemaal, alleen jammer dat het meestal muzikaal ondersteund werd door soms erg eentonige orgelmuziek. Daar had best wat meer afwisseling in kunnen zitten. Ook duurt het op een gegeven moment allemaal wat lang en is de film soms wat onoverzichtelijk.
Maar best knap gemaakt dus en de film heeft zeker zijn boeiende momenten. Een iets compactere film had wel een hogere waardering opgeleverd. Nu blijk ik steken op een voldoende.
3,0*
Daarmee wil ik niet zeggen dat Intolerance een vervelende zit of een slechte film is. Het is alleen zo dat het wauw-effect uitbleef. Natuurlijk zijn de sets van Babylon indrukwekkend en niet alleen voor hun tijd. Maar sets houden je geen drie uur bezig (ik zag de versie van 176 minuten). De film wordt hier nogal eens gelaagd genoemd, maar daar zit hem wat mij betreft de grootste tegenvaller in. Zo bijzonder diep is het niet. Als je de titel leest weet je alles wat je moet weten over de diepere lagen van Intolerance. En laten we eerlijk zijn, het is gewoon een simplistische film als het om de boodschap aankomt. Ook kan ik moeilijk een film bedenken die meer moraliserend is. Ik heb me daar niet bijzonder aan gestoord omdat ik het al verwacht had, maar het is toch opmerkelijk dat de meerderheid van de tussentitels met een wijzend vingertje geschreven lijken te zijn.
Nu we toch bij de tussentitels zijn aangekomen: waren er echt zoveel nodig? In sommige scènes stopt Griffith niet met ze gebruiken. Dan krijg je teksten als "De koning en zijn vrouw lopen door de poort", gevolgd door een shot waarin de koning en de vrouw door de poort lopen. Was het werkelijk nodig om de flow van de film te verpesten met een toelichting van iets wat we al zien en wat überhaupt niet belangrijk genoeg is om te benadrukken? Echt ongeloofelijk hoeveel dat hier gebruikt wordt.
Verder is het ook wel duidelijk dat er veel gesneden is uit de oorspronkelijke versie. Griffith had aanvankelijk een cut gemaakt van 8 uur, maar de vertoners wilden een kortere versie, dus monteerde Griffith het geheel naar wat minder dan 3 uur. De 8 uur durende versie is nooit vertoond, dus er is geen hoop dat al dat materiaal ooit terug gevonden wordt. Op zich niet eens zo heel erg, maar je merkt het wel doordat twee verhalen (Babylon en het moderne verhaal) enorm veel meer aandacht krijgen dan de andere twee (Frankrijk en Jezus), die er nu maar wat bijhangen en de boel onderbreken. Het Franse verhaal en de Bijbelvertelling werken niet meer in de verknipte vorm. Zeker Jezus' episode gaat nu van de hak op de tak. Zo predikt hij nog, dan zien we hem bijna een uur niet meer en vervolgens hangt hij al weer aan het kruis (meest overbodige spoiler ooit?). Nou kent iedereen dit verhaal natuurlijk, maar het had eleganter opgelost kunnen worden.
Nu klink ik heel hard voor deze al weer 95 jaar oude film. Voor zijn tijd was het allemaal enorm gewaagd en vernieuwend. Maar maakt dat de film nu nog bijzonder? Ik vind het meevallen, zeker met het oog op dat een aantal jaren daarna al Caligari, Nosferatu en Die Nibelungen kwamen. Griffith had een groot oog voor techniek, maar in dingen die ik over hem lees komt hij niet bijzonder intelligent op me over. Dat reflecteerd zich een beetje in zijn films: geniale techniek, maar nauwelijks kunst en weinig werkelijke menselijkheid.
Genoeg kritiek, want er is eerlijk gezegd nog wel wat te genieten. De verhaallijnen van Babylon en de moderne tijd staan nog als een huis en stijgen uit boven het sterrenaantal dat ik geen (3,5* voor de moderne tijd en 3,5* tot 4* voor Babylon). Dit komt vooral door het laatste uur overigens, die verreweg het meest meeslepend is. Alle kritiek die ik op Griffith heb nemen niet weg dat de man wist hoe hij een actiescène moest filmen. De vele reddingsscènes hebben niets van hun meeslependheid verloren. Griffith heeft wel een merkwaardige obsessie met scènes waarin meisjes gered moeten worden van een verkrachting. Die zitten in iedere film die ik van hem zag, inclusief de korte. Intolerance heeft er twee voor de prijs van één. Babylon heeft trouwens ook het enige spontane, menselijke personage in de film, namelijk The Mountain Girl. Mijn favoriete moment in de hele film is dan ook als zij in het oor van een geit bijt. De reactie van de geit is onbetaalbaar.
3*

PS: Goeie review, The One Ring


Toch best een lange zit en op een gegeven moment betrapte ik mijzelf erop dat ik zat uit te kijken naar de scènes, waarin de impulsieve Constance Talmadge (“The Mountain Girl”) te zien was, omdat zij de enige was wier acteerwerk nog enigszins een beetje indruk op mij maakte. Al met al best aardig voor een keer, vooral vanwege de belangrijke plaats in de filmgeschiedenis, maar daar blijft het dan ook bij. Van de latere drama’s van Griffith, die ik gezien heb —Broken Blossoms en Way Down East— heb ik meer genoten. Of ik ooit nog eens aan Birth of a Nation begin, is maar zeer de vraag.
Wie geschiedenislessen over de algemene invloed op het medium cinema wil verwijs ik naar de boven/onderstaande recensies. Of de tussentitels natuurlijk, die naast redelijk logische teksten ook nog wat encyclopedische info bevatten. Jammer genoeg niet bevoorderlijk voor de lengte dat ze getoond worden.
3 uur is een stevige boterham. Zelfs voor een recente film wat mij betreft, al helemaal voor eentje die 100 jaar oud is. Op zich verwerkt DG (zoals te zien op elke tussentitel) wel 4 verhalen in één film, dus die speelduur valt nog wel enigszins te verantwoorden, jammer genoeg moet je je afvragen of die 4 verhalen wel zo nodig zijn.
Op zich heb ik met deze film hetzelfde probleem als Best Years of Our Lives. Ook meerdere verhalen, ook zo geknipt dat je telkens springt tussen verschillende verhalen die hetzelfde verlopen. Het mag vernieuwend geweest zijn in 1915 (was het zo?), dat maakt het niet minder saai, overbodig en vooral ook drammerig.
Visueel kan dit niet bekoren, maar het was uiteindelijk vooral de soundtrack waar ik horendol van werd. De 176 minuten versie gezien en van begin tot eind dendert het maar door, zonder adempauze. Het laatste half uur zwelt de score dan ook nog eens op tot oorverdovend epische proporties, na 2.5 uur was dat toch wel een serieuze druppel in een reeds overvolle emmer.
Filmhistorisch gezien zal het allemaal wel, ik neem dat in ieder geval niet mee in m'n score. De film zelf vond ik redelijk vreselijk.
0.5*

Het moderne segment en Babylon zijn gelukkig ook de meest boeiende delen, met name Babylon was spectaculair. De belegering van de stad zag er geweldig uit, indrukwekkende massa-scenes in glorieuze decors. Griffith was niet bepaald een man van subtiliteiten. Alhoewel, het kleine verhaal van een wanhopige vrouw die haar baby kwijtraakt wordt ook treffend in beeld gebracht, met een extreme close-up.
Er gebeurt veel in deze film, naast de belegering van Babylon en de Bartholemeusnacht zien we een gezin dat uit elkaar gerukt wordt door bemoeienis van een activistisch en whisky-rovend dameskransje (waarbij Griffith suggereert dat als vrouwen niet meer in de smaak vallen bij de andere sekse, ze zich gaan richten op hervormingen

Muziek is bij stomme films belangrijk, ik zag de versie met muziek van Duhamel en Janssen, dramatisch en barok, en dat paste prima bij de beelden.
Paul McKewen, director of film studies at Muhlenberg College discusses the reception of D.W. Griffith's film: Intolerance.
Kaveh Askari (Western Washington University) on D.W. Griffith's Intolerance (Part 1 of 2) - YouTube
Kaveh Askari (Western Washington University) on D.W. Griffith's Intolerance (Part 2 of 2) - YouTube
In this two part interview Kaveh Askari, Associate Professor of English at Western Washington University, discusses life after D.W. Griffith's film Intolerance.
Qua verhaal vind ik het wel wat minder dan zijn illustere voorganger. Maar het aantal decors, figuranten, de sterke mis-en-scene het enorme aantal verschillende scenes, maken dit een boeiend schouwspel. De slag om Babylon kan zich wat betreft spektakel eenvoudig meten met Lord of the Rings.
Moet zeggen dat ik blij ben deze twee vroege meesterwerken heb gezien, want monumenten zijn het zeker.
4*